A lingua


«A língua ten de por sí unha forza liberadora. A nosa nación, ensumida, aldraxada e distorsionada por forzas exteriores que impuñeran a sua lei polas armas e por unha conduta represiva constante perante séculos, non tivo razón de sí mesma até que a língua se sobrepuxo e foi a canle liberadora, a semente renacida do noso sentir, a forza que lle deu forma aos ideais dunha pátria ceibe e soberana.
[...] O idioma leva en si o formento da liberdade; e cada un de nós sentimos, cando agroma á nosa voz ou á nosa escrita, ese pulo incontível que nos arrinca a verdade máis íntima, a verdade dunha pátria perdida, os límites etéreos dun território onde a língua nai ten o seu cauce e expande o seu vigor. [...]»

«Centenário de Rosalia»,
(13-07-1985)




«Naquel tempo, ademais de ser o galego unha língua represa, tempo no que ao cú se lle chamaba pómpis e os eufemismos campeaban coa validez das palabras lexítimas, a obra de Cunqueiro tan directa na sua linguaxe tiña que espertar non somente a carraxe da censura pola idioma en sí, senón o furor de Serrano Castilla (censor de turno e do fielato da cultura) quen dixo cando lle presentamos o libreto:"voy a llevar a Don Hamlet al paredón

«Don Hamlet no paredón»,
Seiva nº4, maio de 1991




«Se non se lle pon remédio, con boa dose de ternura, a língua materna ben se pode converter en fala avoenga; é dicer, que sexa a avoa o ponto máis inmediato de referéncia do que se está a balbucir [...].
Se as nosas mulleres de vinte e trinta anos que están na flor da maturidade para ter e para educar ás suas crianzas non falan galego por ese triste sino de querer ser o que non son […] queda-nos a avoa como única nai verdadeira e lexítima. A nai que nos pareu veu ser como unha madrastra [...] Na loita necesitan-se os berros na nosa própria língua para espantar aos inimigos. Non é o mesmo berrar: Ei Carballeira!, que berrar: Eh robleda!.
Como vedes a pátria é a palabra. A muller leva gravado o seu código transmisor. Sen elas non somos nada.»

«A fala avoenga»,
Barbanza nº 28,
1ª-04-1989




«A meirande obra de arte que o noso povo ergueu a traveso dos séculos foi certamente a catedral do noso idioma. Desde esa rudimentária pedra limiar que señorea a porta de Santa Maria a Nova até a fermosura dos poemas de Manuel Antonio e de Alvaro Cunqueiro, dez séculos de ir labrando a canteira da palabra para que os outos pórticos reluzan, as torres fiquen erguidas e sonoras no devalar do tempo, os sentimentos teñan a canle mainiña da sua expresión no termo xusto e apropriado.
[...] Se algo significamos os galegos no mundo, se algo da civilización nos corresponde, é por mor da pedra e da palavra. A pedra feita luz en Compostela e a palavra feita arte na cantiga de Martin Códax ou na elexia a Moore de Rosalia. Ningunha língua culta puido chegar máis lonxe. Nen máis outo. Agora andan os cans arrecastados tratando de roer alicerces [...].»

«A catedral sonora»,
Barbanza nº 18,
1ª-11-1988


 

© 2003 Biblioteca Virtual Galega