Rosalía Castro

   Sentementos de tenrura
Que agachaba a miña yalma,
Vágoas, fillas das soidades,
Que nos ollos buligaban
Cando sentía un cariño,
Cando un penar me magoaba;
Tolo amor da terra miña,
De Galicia a pasion santa...
Todo esto en min se desperta
Todo en min agora s'hacha
Ô lembrar o sagro nome
Da Ruliña, d'esa fada,
Que pra amainar nosas cuitas,
Y-espertar divinas ansias,
E sentir a voz dos anxos
Na nosa melosa fala
Mandounos Dios dende o ceu
C'un anaco da sua yalma.
   ¡Todo esto sinto, e non podo
Dar xeitos â idea vaga
Que bule na miña chencha
D'inspiracion misturada!
¡Todo esto sinto e non podo
Facer armoñosa cántiga
Dina pr'o xenio gallego,
Estrela das letras pátreas!
¿Por qué? ¿Hai alguen que poida
Ollar o sol cara á cara
Sin que quede deslumado
Diante a sua lumarada?
¿Quén cantóu nin comprendeu
A grandeza que dimana
D'ese esprito imparolabre
Que Dios no mundo se chama?

   Si xa cantarte non podo,
Ilustre filla da pátrea,
Si n'hai verbes no lenguaxe
Dos homes, pra ser grabada;
Si a inspiracion dos mortales
Non chega á donde te hächas
Porque nunca comprenderon
O poder que de Dios baixa...
¡Estonces eu quero darche
Da miña yalma unha vágoa!

   Cando nas noites sereas,
Lonxe da terra adourada,
Sentía as fondas soidades
Que decote me mataban;
Cando ô meu rente non vía
Nada que fose da pátrea,
Pois eu botaba de menos
Os bicos da nai amada,
As noites de crara lua
Baixo da ridente parra,
As armonías sinxelas
Que tên a nosa alborada,
O murmullar das fontiñas
Y-a música sempre grata
Do feiticeiro lenguaxe,
Da nosa melosa fala;
Enton collía o libriño
Que Follas novas se chama,
E c'a leutura sentía
Volverse dôce a nostalxia.
N-el vía a pátrea gallega
Vestida de ricas galas
"C'as mans cubertas de rosas
Y-os seus pes d'espiñas bravas"
N-el sentía a mesma lingua
Que miña nai me falaba
Entre bicos e suspiros,
Entre surrisas e vágoas;
N-el vía ese xenio esgrebio
Da nobre terra galaica
Xa triste nas vaguedades
Xa risoño nas suas cántigas;
E tanto pracer sentía,
Tan doce impresion causaban
No meu esprito gallego
As trovas da nosa fada,
Que mil veces nos meus ollos
As tenras vágoas brilaban.

   Hoxe en xusto pago, quero
Darche un anaco da yalma
Xa que os versos non son dignos
Para gabar a tua fama;
Quero sosmente donarche
Unha pelra inmaculada,
¡Quero darche, ilustre xenio,
Da miña yalma unha vágoa!

[ Soidades, A Habana, 1894. ]