Francisco Añón
Francisco
Añón Paz, un dos precursores do noso Rexurdimento, naceu en
1812 na aldea de Boel, pertencente ao concello da Serra de Outes,
onde transcorrerían os seus primeiros anos de vida. Ingresou no
Seminario compostelano en 1829 (ano da súa fundación), mais,
tras cinco anos de formación teolóxica, acabará por abandonar
o centro en 1837 sen ter recebido as ordes sacramentais. Decidiuse
entón a cursar Xurisprudencia, estudos nos que se licenciaría
en 1843. Nesta altura iniciou a súa relación co movemento
provincialista (protagonizado por Antolín Faraldo, Antonio Neira
de Mosquera, Domingo Díaz de Robles, Xosé María Posada...) e o
seu labor como poeta e xornalista. Membro da Academia Literaria
de Santiago, deu a coñecer en El idólatra de Galicia (portavoz
desa institución) diferentes artigos e poemas, entre os que
destaca a égloga "Recordos de infancia" (1845),
considerada a súa mellor composición.
En 1846, ano da sublevación
militar contra Narváez, Añón estableceuse en Lisboa, cidade
onde escribiu en portugués o sonado "Hymno dos povos"
(que acabaría motivando a súa expulsión de Portugal). Catro
anos máis tarde partía do país viciño rumo a Francia e Italia
como secretario dun lord inglés. Tras esta viaxe instalouse en
Sevilla, onde impartiu aulas de francés e italiano e continuou o
seu labor como escritor e xornalista.
Despois destas experiencias Añón
fixou a súa morada en Madrid en 1857, cidade en que colaborou
con diferentes publicacións periódicas. Desde a capital
española retomou o seu contacto co país galego (que visitaría
en varias ocasións) participando nos primeiros Xogos Florais de
Galicia, celebrados na Coruña en 1861, co poema "A
Galicia". Esta composición, a única en galego premiada
neste certame, foi publicada un ano despois no Álbum de la
Caridad.
A súa obra poética, que só
apareceu compilada postumamente, consta de varios himnos ("Himno
á agricultura") e de diversas composicións costumistas ("O
magosto", "A leiteira"), humorísticas ("A
pantasma"), de circunstancias ("Galicia visitada polos
Reis") e elexíacas ("Á indeleble memoria do malogrado
poeta e literato gallego Don Teodosio Vesteiro Torres"). A
loubanza do progreso e o ton anticlerical dalgún dos seus textos
serviron de inspiración á poética de Curros Enríquez, que
colocou a Añón como protagonista de O divino sainete.
Tras unha estancia de dous anos en
Lisboa (de 1866 a 1868) e unha breve pasaxe por Compostela,
retornou a Madrid en 1869. Nesta cidade foi parte activa de
varias asociacións relacionadas co noso país (como vocal en La
fraternidad galaico-asturiana e posteriormente, en 1875, como
presidente honorífico de Galicia Literaria) e traballou no
Ministerio de Gracia e Xustiza.
Cesado no seu posto de oficial de
arquivos en 1873, Añón viviu os seus últimos anos marcado pola
miseria e a doenza. Finalmente, faleceu en 1878 no madrileño
Hospital da Princesa a causa dun cancro, sen poder ser enterrado
na Galiza por ninguén ter corrido cos gastos do translado. No
mesmo ano da morte apareceu, co título Poesías varias,
a súa primeira colección poética como folletín no xornal
vigués La Concordia. Dedicóuselle o Día das Letras
Galegas en 1966, ano en que ven a luz dúas antoloxías poéticas
do autor.
|