vb2gonzalonavaza.html
Chámome Gonzalo Navaza Blanco
e nacín o 28 de febreiro de 1957 no
número 16 da rúa Xoaquín Loriga de Lalín.
Fago o número once (o pequeno) dos
fillos de Xulia Blanco e de Perfecto Navaza. Por liña paterna
son fillo póstumo, pois o meu pai, que era de Toiriz (Vila de
Cruces) e tiña en Lalín comercio de ultramarinos, morreu dous
meses antes de eu nacer. A miña nai, natural de Palmou, era
mestra de párvulos en Lalín. Tanto por liña materna como
paterna pertenzo a familias rurais con vinculacións no clero
(mesmo con parentes bispos) e no maxisterio (a miña avoa materna
tamén era mestra, e aínda hoxe máis da metade dos once irmáns
seguimos dedicándonos á docencia).
Estudiei en Lalín as miñas
primeiras letras e fixen o bacharelato en Santiago como alumno
interno no colexio La Salle. Non podo precisar de qué modo naceu
en min a inclinación literaria: lémbrome desde sempre moi
afeccionado á lectura, aínda que debeu ser determinante a miña
función como axudante do bibliotecario do colexio durante eses
anos. Aos catorce ou quince comecei a publicar tiras cómicas e
textos en verso e prosa na revista do colexio. Que desde o
primeiro momento optase polo galego como lingua literaria débese
sobre todo á influencia dos meus irmáns máis próximos a min
en idade.
En 1974, mentres facía o COU,
entrei en contacto coa revista infantil Vagalume
e nela publiquei historietas e contos durante os dous anos que
durou a revista.
No curso 1974-75 iniciei Filoloxía
na Universidade de Santiago. Pertencín durante un tempo ó grupo
de teatro Antroido, de Roberto Vidal
Bolaño, e participei máis ou menos activamente na vida
política universitaria do momento.
Empecei a traballar como profesor
de galego no ensino secundario en Ourense desde o curso 1979-80.
Vivín nesa cidade e no veciño Maside, de onde é a miña
muller, ata que nos trasladamos a Vigo en 1986. En 1981 comecei a
colaborar con Edicións Xerais de Galicia como autor de libros de
texto e como traductor. Algunha das miñas traduccións (A
chamada da selva, de Jack London, por exemplo)
convertéronse en auténticos best-sellers. Nesa mesma publiquei
na revista Dorna e noutras publicacións poemas e textos
narrativos breves.
En 1983 vinme obrigado a
incorporarme ó Servicio Militar con destino en Figueres e Berga,
en Cataluña. Visto o panorama, e despois de cerca de tres meses
de facer o parvo, conseguín ser declarado "inútil"
por "psiconeurótico obsesivo" (así figura
literalmente na miña cartilla militar).
Desde 1984 colaborei co Instituto
Geográfico Nacional no traballo de campo para a revisión da
toponimia da cartografía de escala 1:25.000. Durante seis anos
percorrín toda a provincia de Ourense e boa parte da de
Pontevedra, palmo a palmo, preguntándolle á xente polos nomes
de aldeas, montes, vales, ríos... En 1988 comecei a colaborar
coa Comisión de Toponimia.
En 1988 asumín a función de
director da colección de diccionarios de Edicións Xerais. Ese
mesmo ano estiven dous meses e medio en Basilea (Suíza)
impartindo cursos de galego para emigrantes.
En 1989 presentei un libro de
poemas a un certame convocado polo concello de Dodro para honrar
a memoria do poeta Eusebio
Lorenzo, a quen eu coñecera e tratara
durante os seus últimos anos. Concedéuseme o premio e o libro
apareceu en 1991 co título de Fábrica íntima,
que recibiu así mesmo o Premio da Crítica Española dese ano.
No curso 1991-92 (o 27-XI-91,
segundo o colofón; nos primeiros días de 1992, segundo os
créditos do libro) publiquei A torre da derrotA,
escrito en versos palindrómicos.
Entre setembro de 92 ata xaneiro do
93 estiven na cidade de Salvador (Brasil), impartindo clases de
lingua e literatura galegas na Universidade Federal da Bahia. No
ano 1993 pedín a excedencia como catedrático de ensino medio e
incorporeime ó Departamento de Filoloxía Galega e Portuguesa da
Universidade de Vigo, onde sigo traballando na actualidade.
En 1996 apareceu o meu primeiro
libro de relatos, Erros e tánatos.
En 1997 padecín un accidente de
automóbil que case acabou comigo. Pasei máis dun mes en coma,
pero os médicos do Hospital Xeral de Santiago e o afecto da
familia e dos amigos conseguiron recuperarme para a vida. Pasei
logo outros sete meses (para min foron anos...) inmobilizado
nunha cama de hospital.
En 1998, aínda moi tocado polo
accidente, recibín por Erros e tánatos
o premio Arcebispo San Clemente, concedido polo instituto
compostelán Rosalía de Castro e un xurado de alumnos de COU dos
institutos galegos. Compartín o premio con Saramago, que acababa
de recibir o Nobel, o que lle deu á cerimonia de entrega unha
repercusión inusitada.
O mesmo ano de 1998 lin a miña
tese de doutoramento sobre Fitotoponima galega.
En 1999 publiquei o Elucidario,
unha especie de diccionario paródico que aparecera uns anos
antes, por entregas, no desaparecido Diario de Galicia.
No ano 2000 opositei para
converterme en profesor titular de Universidade. O mesmo día que
rematei a oposición concedéuseme o Premio Martín Códax polo
libro de poemas Libra, que máis tarde
tamén recibiu o premio da Crítica Española dese ano.
Vivo en Vigo, na rúa Xoaquín
Loriga (os taxistas de Vigo, para a miña desesperación,
pronuncian "Lóriga", esdrúxulo, o nome deste
lalinense ilustre), aínda que espero poder trasladarme pronto a
Peitieiros (Gondomar), onde estou construíndo unha casa cos
cartos que recibín da indemnización do accidente.
A comezos de 2002 aparecerá en
Xerais unha narración breve co título de Santos e
defuntos.
|