BVG     Atrás

Foi unha noite do día de Santiago. Na praza do Obradoiro esmorecían os últimos ecos dos fogos de lucería en honor do Santo. Unha marea de xente serpeaba polas ruelas da cidade deixando a praza solitaria e magnífica. Entón, como cada ano xacobeo, as pedras da catedral espreguizábanse dun soño vello e antigo e na intimidade da noite as figuras do Pórtico da Gloria, cobran vida.      Hai un son confuso e agudo de cordas tensadas. Os 24 anciáns do arco central afinan os seus instrumentos, balorentos polo longo silencio de chuvias persistentes...      —¡Atchísssssss! —espirrou un tanxedor de viola.      Dende o outro extremo do arco respóndelle un ancián que abraza a arpa:      —Deberías coidarte. Non vaia ser que te colla o mal da pedra.      —Ou non —responde o primeiro—. O fume do botafumeiro que se me mete polo nariz. Non vou afacerme nunca.      Pouco a pouco tódolos instrumentos van recuperando o seu harmónico dicir e unha grave melodía anega a friaxe do templo.      Na parte superior das columnas, santos e profetas conversan distendidos uns cos outros. Os anxos baten as ás entumecidas trala quietude. Nos capiteis, dragóns, leóns e aves monstruosas latexan lentamente emitindo sons roucos e apagados. Só o Apóstolo permanece inmóbil. Apoiado no seu caxato, vai pechando as pálpebras. Arrolado pola música e o runrún das voces abandónase nun soño reparador. Hoxe foi un dia duro. Moitas visitas, peticións; tantos soños e angurias que os peregrinos depositan nos ombros deste Santo cativeiro.      Nas basas, soportando o peso do Pórtico con outras feras, un oso farfalla:      —¡Moita leria os de aí enriba! Mais se non fose por nós que termamos de vós, iades todos tomar vento.      Ninguén repara nas arroutadas da besta.      Cadaquén vai o seu. Santiago ronca con sutís asubíos. San Pablo arquea as cellas e menea a cabeza, porque non se pode concentrar na lectura.      De súpeto o portón da catedral renxe sobre as suas bisagras. Alguén se achega. Todos gardan silencio. No Pórtico irrompe unha galiña case branca. Ten un aspecto lamentable; as patas inzadas de bochas sanguentas e as plumas da cola chamuscadas. A galiña avanza sixilosa. Dúas centas olladas furtivas seguen dende as alturas os seus pasos diminutos.      —¡Señor Santiago! ¡Ei, Señor Santiago!      San Pedro rompe o seu mutismo e co rostro irado dille:      —¡Chssssssss! ¿Non ves que Santiago está a durmir?      —¡Vaia ho! —responde a galiña. E abaixa a cabeza, contrariada.      San Xoán con falas bondadosas pregúntalle:      —¿Que é o que queres?      —Falar con el. É un asunto persoal. Fixen unha longa viaxe para velo.      —¿E como te chamas?      —Galiña —responde ela.      San Xoán consulta no seu libro de visitas e dille:      —Ben cho sinto, pero aquí non figura ninguén con ese nome.      —¡Vaia, ho! —responde ela.      Daniel dende o outro lado pregunta:      —¿Vés de moi lonxe?      —Da Rioxa, de Santo Domingo...      —¿De veras? —insiste Daniel—. ¿Non serás ti a galiña de Santo Domingo da Calzada?      —A mesma —responde ela.      —¡Oooooooooooh! —no Pórtico todos falan á vez. Están sorprendidos pola visita de tan particular peregrina.      —¿O que? —pregúntalle a Daniel o vello Xeremías, que está un pouco xordo e desmemoriado.      —A galiña do milagre, ¿non se acorda?      O velliño nega coa cabeza. Daniel levanta a voz e dille á orella: "Viñan tres peregrinos alemáns a Santiago e ó pasar por Santo Domingo foron durmir nunha fonda. O dono, que era moi ruín, meteulle unha copa de ouro no saqueto do fillo e pola mañá foino acusar á xustiza por ladrón. Prendérono e mandárono aforcar. Os pais marcharon moi tristes a Santiago e á volta comprobaron que o fillo, pendurado da corda, aínda estaba vivo. O xuíz non lles deu creto e comentou burlón:      —O voso fillo está tan vivo como esta galiña asada que estou a piques de comer.      Entón a galiña incorporouse da fonte e cantou: "¡cocorocó!"      —¡Xa me lembro! —dixo Xeremías—, por iso se di: Santo Domingo da Calzada, onde a galina cantou despois de asada      —¿Pero ti non estabas nunha gaiola dentro da catedral de Santo Domingo?      —Estar estaba —respondeu a galiña—. Pero fuxín.      No interior da catedral resoou unha voz Iastimeira:      —¿Non podedes falar baixo? ¡Vaime estalar a cabeza!      A galiña entornou os ollos con curiosidade.      —¡Pobriño! —explicoulle Daniel—. É Mateo, o Santo dos croques. Tódolos que veñen á catedral deron na teima de pegarlle cabezadas...      Un anxo botouse a voar e foille dar unhas fregas de á nos croquiños do home. Daniel retomou a conversa:      —É unha viaxe moi longa para unha galiña —dixo.      —¡Ou si! —respondeu ela—. E perigosa. Coches, coches, moitos coches; cans ceibes. Algún lampantín que me requería para facer caldo. O peor foi no Cebreiro, cos lobos, ¿ti sabes? ¡Oi eses fulanos! Só de mentalos reviríchanseme as plumas. Pero gracias a unha peregrina francesa que me meteu na sua mochila e me trouxo ata aqui. Entender non nos entendiamos; ela dicíame "mapul", pero penso que non era con mala intención. Eu agradecida púñalle un ovo tódolos días...      A galiña interrompeu a conversa, mirounos a todos e dixo:      —Eu teño que falar co Santo. É moi importante para min.      —Non sei se será posible —engadiu San Xoán—. Nunca se deu o caso de que atendese a unha galiña, aínda que sexa a do milagre.      San Pedro, que é un santo rabechudo e mexeriqueiro, berrou facendo bater as chaves no aire:      —¡A quen se lle conte! ¡A ver se pensas que eu teño as chaves dun galiñeiro! ¿Onde tal se viu? ¡A señora galiña quere ir ó ceo!      No Pórtico montouse un rebumbio de moito coidado. Todos falaban, opinaban, discutían; que se merecía tratamento de peregrina..., que se non pasaba de bicho aventureiro... Non había acordo. A cousa íase caldeando por momentos.      Un dos leóns asoballados polo peso do Pórtico, con fame de mil anos, alongou a pouta e agarrou a galiña polo gañote. Esta emitiu un cacarexo afogado que ninguén escoitou, ensumidos como estaban na liorta dialéctica de se as galiñas tiñan alma ou non. Cando a fera estaba a piques de engulipar a súa presa, un dos anxos trompetistas chamou a atención dos presentes soprando ata quedar sen folgos:      —¡¡¡TURURÚUUUUUUUUUU!!!      O Apóstolo pegou un chimpo no seu asento e espertou asustado:      —¡Que está a pasar! ¿Acabouse o mundo?      Entón decatouse do que ocorría e berrou con autoridade:      —¡León! ¡Para quieto! Iso non está ben.      A fera ruxiu, soltou a galiña e agachouse roñando baixo a columna.      A pobre da pita arfaba espatarrada no chan. Pouco a pouco foise recuperando e exclamou:      —Un pouco máis e non o conto...      —E ben... —preguntou o Apóstolo que durmía cun ollo aberto—. ¿Que é o que me tiñas que dicir?      A galiña acovardouse un pouco. Así e todo foi quen de dicir:      —Verá, señor... Eu... pois... Que está moi ben que vostede salvase daquela ó peregrino inocente, mais a min... A min sen ter cometido ningún delito engaioláronme de por vida nunha catedral para lembrarlle a todos o seu milagre.      Señor, as velas acesas non son o sol. Os cantos sagrados non falan do rumor do vento e da chuvia no inverno...      Arriba de todo, no arco central, os músicos remexíanse inquedos nos seus asentos. O ancián que sostiña o organistrum preguntoulle o compañeiro:      —¿Que foi o que dixo?      —Que non lle gusta a música —respondeulle o outro incrédulo.      —¡Non tal! —dixo a galiña—. Claro que me gusta o que tocades, mais no encerro ata o máis fermoso resulta o mais triste do mundo. Non sei se me entendedes...      Santiago asentiu e indicoulle que continuase. Ela dixo:      Señor Santiago, eu xa son moi vella e pouco tempo me queda de vida. Ó mellor resulta que as galiñas non temos alma e non hai un ceo para nós, nin tan sequera un curral limpo e soleado. Verá... Eu quería pedirlle unha cousa. Aínda que fose por un instantiño, por ver o que é...      ¡Eu queria voar!      De novo alporizouse todo o Pórtico.      —¡Oooooooh!      —¡O que me quedaba por oír! —refungou o santo das chaves.      Unha das aguias soltou unha burlona gargallada que resoou en todo o templo. A galiña ruborizouse e abaixou o peteiro avergoñada.      Aquela noite bailaron as bágoas nos ollos das pedras. A máis dun santo se lle fixo un nó na gorxa.      Santiago pediu silencio batendo co seu caxato no chan. Inclinou a cabeza e as ás da galiña comezaron a remexerse: ¡tlap, tlap, tlap!, a axitarse nun movemento incontrolado ata que esta se atopou suspendida no aire. ¡Oooooooooooh! A galiña estreou o seu voo torpe polo interior da catedral dando cacarexos novos de alegría. Voou ata o Apóstolo, anicouse no seu colo e este acariñoulle a crista. Viron como se alonxaba voando coma unha pomba gorda pola Praza do Obradoiro. Seguírona cos ollos emocionados ata que se perdeu por riba do Pazo de Raxoi, por riba dos tellados da cidade de Santiago de Compostela. ¡Que teñas sorte, irmá galiña!      Coa primeira luz do abrente as figuras do Pórtico arroupáronse de novo baixo o teso manto de pedra labrada. Foron calando os instrumentos, os murmurios, o bramido monótono das bestas. Só se escoitaba o repique do cicel do mestre Mateo gravando no pergameo do Apóstolo a seguinte lenda: Logo de feito o camiño a galiña voou cal paxariño      Cando tivo rematado o traballo, Mateo dirixiuse ó Apóstolo:      —Señor Santiago, se fai que as galiñas voen, ¿non podería a min poñerme nun altiño, onde ninguén me pegue crocazos?      —Xa falaremos, Mateo. Xa falaremos —respondeu Santiago.      Mateo marchou amoucado a ocupar o seu lugar no templo. Ía rosmando polo baixo:      —Xa falaremos, xa falaremos. Leva dicíndome o mesmo dende hai 800 anos...; que xa falaremos. ¡Cachis nos pelouros!      A Daniel pegoulle a risa e mirou para outro lado. Unha raiola de sol petrificou por sempre o xesto retranqueiro do profeta.

© 2006 Biblioteca Virtual Galega