BVG     Atrás

SANDONÁ O indio Agualongo instituido persoalmente coronel dos exércitos reais vixía o paso de Sandoná con catro mil pastusos, anchos, pequenos, fortes, de ollo enfurecido e de macana, dispostos a morrer polo surrealismo. Bolívar de casaca bermella, estira o catalexo e pronuncia unha frase para a História: «Ninguén nos vencerá». O oráculo minteu como un vellaco nese día.           MARÍA                     De Jorge Isaacs (1837-1895)                I Abres o libro e un perfume de xardín silvestre de xardín doutro tempo aínda fresco emana da lectura. A viola, o xasmín, a rosa de cen follas, a benvestida e a campánula regaron-se con bágoas de cando o corazón foi inventado. Despóis da tose romántica aparece a figura de María: daguerrotipo sepia onde escentilan dous ollos como ascuas acendidas, e a boca sensual apagada polo continuo roce da oración. Namorada e triste o seu ollar é como un can pequeno percurando a caricia. - ¡A vida no século pasado era tan casta! -. Non se pode pór freio a tanta desbandada de amor : entón a tise foi bebendo o sangue e María quedou como unha viola murcha na páxina 47.                II Tamén amei no teu xardín, María. Naquela tarde evanescente o meu amor era eterno e delicado. Unha pirámide de vidro. Quéiman-me aínda os ollos da moza tulueña na memória. O chiminango estaba florecido, e o río Amaime, que nace no teu colo, cantaba nese día como nunca ha-se de ouvir xa cantar. Son intres que o corazón mantén intactos. (A ave negra, aquela que sempre presentías, era naquel momento luminoso a sombra da saudade que me fai imortal e desvalido). Desde a túa solaina, o Val do Cauca aparecía como recén feito na luz tenue e na calma, protexido polo fanal do teu amor da túa ternura implacábel: esa pomba que atravesou de morte a túa entraña e vive. Tamén amei no teu xardín, María. Teño os estigmas aínda abertos, frescos coma unha rosa de navallas. E a saudade do tempo.                A CRÓNICA FERIDA                - ELEXÍA MENOR - E porque teño o corazón ardendo de amar tanta frescura, porque un día imortal bebín nun río circundado de pombas e había unha nena cantando que aínda segue a cantar docemente no meu amor doutrora, no meu amor que se renova decotío para vivir aquel istante. E porque amo un xuncal florido eternamente, unha pucharca no cumio altísimo dun monte solitario. E porque meu amor levo a palabra feita de ferro incandescente e rosas. Levo, como quen leva unha ferida, a extensa xeografía dunha pátria lonxana, a cicatriz radiante de algo irrecuperábel e que habita conmigo. A música que me abre as portas, que me brune os fanais, que me amosa incesante perdidas latitudes onde a vida campea vigorosamente co se alto tremor irrepetíbel; e dóeme como se a esgazaran de min mesmo, cada hora de luz que nace agora nos camiños que andei. E porque amo un río que decorre nun território de cabalos ceibes, e atravesa de paso de parte a parte a miña arboradura, desemboca no pozo mesmo onde me nace o sangue. Que se voan os cóndores voan coas miñas asas. E se canta o turpial a miña voz desfia-se vagamente no ar, canta co mesmo son do xílgaro que canta de ponla en ponla na nenez tan íntima. Isto é o lor que me entremece, amar tan longamente o ben perdido, ter para sempre o folgo eivado de amar o que se perde e andar o corazón coa raíz revirada na beiramar do tempo. Ouh território aberto, planura do confín, miña outra casa, terra onde o pan é frutal e o ar encelma a sede máis enxoita e corrosiva, ai amor que me fenden os raios da saudade, e quero ollar a estancia, encravar na pupula para despois da morte esa luz que me cruza, ese olor que me chega, cilantro e malvasía, ese amor meu que nunca. É deste sofrimento que aluma a miña teia, é deste sofrimento, é desa luz que vivo, de carcomer perene de apreixar o olvido e te-lo tenso, roxo nas brasas da memória, ir de avarento amandoo con palabras cada día máis cálidas até te-lo ancorado no meu porto segredo. É dese amor que vivo; e máis do amor que agora no lar recuperado erguen vellas colunas, antigas mans que me aman, a emanación dos átomos de meus avós no vento, a terra prometida. ¿Escoitarán no mundo a voz que me aloumiña?

 

© 2006 Biblioteca Virtual Galega