Composicións galegas

 

Texto completo

 

m1cornidecomposicionsgalegas.html

1

Décimas


Ben pensarás que de Sada
che vou facer relación,
pois ten presente que non
che podo despricar nada,
porque aquela enmarañada,
amais da jente que tiña,
era jente da Mariña
e non jente como queira,
que era jente da primeira
e algunha túa e minha.

Que che estuvo cousa boa
penso que ja cho contaron,
e dirían que empezaron
toda a festa cuma loa;
pois alí de popa a proa
eramos, según barrunto,
todos os daquel conjunto
que estabamos ollo alerta
coa boca tan aberta,
chuceiros por nosso punto.

Antes que pase de aquí
quero decirche de paso
o millor que, en todo caso,
houbo que alabar alí;
o millor, por Cristo, si,
que que Gil, como é raio
da franqueza e non é paio,
á jente de bon vestido
deu un refrezco cumprido,
tal o dé Deus ó meu saio.

Despois de ben refrescados
(como digo do meu conto),
fómonos, a cal máis prompto,
uns aos outros arrimados;
entramos por uns taboados
que tiñan tantos mecheiros
que parecían luceiros
alumbrando moitos moito,
e entre eles tamén escoito
tocar us poucos gaiteiros.

Logo que tal vin, quedei
feito uma estatua, dereito,
e dijen eu: "Se me deito
aquí, quedo feito un rei".
Ves aquí que a boa lei
de unha pobre que alí vin
tuvo lástema de min
e mandoume que sentado
podía estar, arrimado
a ela, ¡meu sarafín!

Assí posto desta sorte,
na capa repantigado,
cos seus jonllos apertado
non che tiña medo á morte;
e dijen: "O demo porte
quen deseja mellor canto;
deste modo no me espanto
que sea boa a comedia,
mais que sea noite e media
antes que eu deije este canto".

Palabras non foron ditas
cando os da loa saliron;
decirche que non luciron
foran palabras malditas;
basta que fosen escritas
por Fruíme as que dijeron
catro que alí se pujeron,
no nome dos elementos,
a dar a Carlos contentos
os días que lle souperon.

Outro veu despois tamén,
papel do Porto facendo,
que anque eu daquelo n'entendo,
parece que o fixo ben;
moitas gaitas de retén
tocaban de cando en cando,
e bofé que me iban dando
ben gusto cando tocaban,
porque tantos chirlos daban
como os pajaros volando.

Despois desto comezou
unha comedia ou un trasno,
que non debeu de ser asno
o que tal enmaranhou;
o que alí se relatou
non che é fácil de expricar;
solo me podo acordar,
dando ó acordo un sudor,
que Afectos de odio e amor
entonces lle oín chamar.

De un tal Caldeirón disque era,
oín a uns poucos señores,
e mais que era das mellores
que o tal Caldeirón fijera;
que entre todas a escollera
o contador da Mestranza;
e porque n'era de chanza,
entre os pousos da comedia
dous entremeses lle media
para acabar cunha danza.

Despois do pouso primeiro
veu no primeiro entremés
un escribano e un juez
con seu papel e tenteiro.
Alí embargaron enteiro,
podo decir, o lugar,
pois chegaron a embargar
a igresia co campanario,
hasta que un estrafalario
todo lles fijo borrar.

O outro entremés segundo
érache de un escolante,
pero tíñache un vergante
dun criado vagamundo;
este, se era inmundo
e ben dado a Bercebú,
digo que o digas tu,
pois desde que as apousou
a todos, tamén as dou
á mestra acarón do cu.

Teño dito que da estórea
máis grande non me renembro,
e de falar dela tembro
porque son bobo de Corea;
solo si fago mamoria,
que os que como eu miraban
todos as venias lle daban
a todos e a cada un;
e eu do mesmo voto fun
porque todos me folgaban.

Esto posto por diante,
unha Cristerna de barro,
que alí andaba no carro
do sol, ¡debe ser brillante!;
un Turín como un diamante
tamén alí se mostrou,
e outro que auxiliou
a Cristerna ben o fijo,
e o que máis mal alí dijo
medianamente quedou.

A baila foi regular,
como todas soien ser,
mais despois houbo que ver
ó tempo de se acabar;
se entonces viras saltar
un Domínguez no sobrado,
dijeras: "¡Hola, cuidado
que este fandanguea ben!"
Pero despois vén tamén
outro ben fandangueado.

Salimos por donde entramos
despois de acabado todo;
sin trepar lama nin lodo
á porta de Gil chegamos;
e se non che nos quedamos
a culpa non che foi súa,
porque a toda canta trúa
saliamos da Mestranza;
el quería enche-la panza
e mais dar noite de rúa.

Adiós, que por esta vez
máis non che podo decer,
porque che están a caer
cáseque, cáseque as dez.
Ben sei que dirás: "¡Pardez,
que aínda esto era escusado!"
Confésoche o meu pecado
e que tes moita razón;
por esso pido perdón
do pouco e mal cuciñado.
(1761)



2

Décima


Anque puxeche o pucheiro
para cocer no Parnaso,
foiche a carne do Pegaso
e estaba duro o calleiro.
A leña veu do palleiro
e púxocho chamuscado,
mais porque mal amañado
fose o teu presente asnal,
botáchelle pouco sal
e saíuche mal, Salgado.
(1761)



3

Soneto [A Filida]


¿Viche, Filida amada, o pajariño
que arando desos aires nas campiñas,
descoidado se achanta polas liñas
que cauto cazador pon no camiño?

¿Viche que forza fai para soltarse
e levar a bicada ós seus pajaros
(parte do corazón e fillos caros),
que deixara no niño ó remontarse?

Pois viche a quen che adora pola vida,
que, chantado no ichó de un imposibre,
cata aquí, cata alí se acha saída

para fugir, podendo verse libre
e acurrujarse firme no teu seo,
en que chorara atento o seu deseo.
(1761)

 

 

 


logoDeputación logoBVG © 2006 Biblioteca Virtual Galega