BVG     Atrás

                                                                                                                   A Camilo Gonsar

     Antón Púdia (que escribía sempre Púdia e non Pudia porque se alporizaba cando lle dicían Sr. Pudía), de volta das súas vacacións de verán, entrou no seu escritorio cheo de seguridade, de bo humor, rexuvenecido, con decisión, disposto a inicia-lo seu traballo de sempre, mergullado entre papeis. Abriu a porta do escritorio, e, se ben xa non era cedo, non atopou nin á súa secretaria, nin ó seu compañeiro K., nin ó mozo recadeiro. Seguro, pensou, que ninguén coidaba que eu ía chegar hoxe ó traballo; seguro que esperaban que o fixera o luns que ven, non hoxe xoves.

     Antón Púdia, decidido, satisfeito e resolutivo, entrou no seu escritorio e, de primeiras, non se decatou ben do que pasaba, Ou, mellor dito, empezou a decatarse de que, sen explicación algunha, o seu escritorio andaba moi escaso de iluminación, que se atopaba diante dunha circunstancia nova e non esperada. ¿Qué pasa aquí? Ergueu os estores da xanela que dá ó gran patio de mazá -de aí a luminosidade do escritorio que tanto botaba en falta- e a súa ollada, sen máis, atopouse cunha altísima parede a menos de catro metros da súa xanela, ou mellor que unha altísima parede, a altísima estructura dun alto edificio, do que xa o baseamento estaba feito, co cemento aínda sen fraguar, que ven se vían as madeiras que tiña agarradas. Sobre ese baseamento, erguíase a estructura dun edificio altísimo, nada queda do gran patio de mazá e, por suposto,
quedaba claro porque a luminosidade de sempre xa non existía. Tanto que Antón Púdia sentiuse en poucos minutos como a atoutiñar nunha cova, aínda sen aface-los seus ollos á deficiente luminosidade.

     Antón decidiu saír do seu escritorio e baixar ó Café Z, onde, ás once da mañá, podía ser visto tomando o primeiro cortado do día. A súa presencia, ou mellor, a súa non agardada presencia, por pouco usual a aquela hora, sorprendeu ó persoal do establecemento. No local había máis de catro miróns que erguían a súa ollada cara ó ceo, e non se sabía se estaban agardando que algún obreiro, dende o seu estada, se viñera ó chan, se estaban abraiados por velos traballar a tanta altura, se estaban confundidos pola admiración que lles producía ver medrar, minuto por minuto, o altísimo edificio. Algúns parecían moi felices, como se estivesen satisfeitos de tanto progreso -como sempre dicía Antón das xentes que, nas horas punta, se sentían moi satisfeitas, nunha esquina calquera, gozando co tráfico do demo que a esas horas había sempre en Ribadomar, porque tiñan fasquía de estar dicindo: "Moito ten progresado Ribadomar!". E, refeito, dun lado e do outro do local saían afirmacións sobre a importancia do obra. E aínda tamén algunhas exclamacións que demostraban que vían satisfeitos que aquel estafermo seguise collendo corpo. Porque víase que ía collendo corpo cada hora. Ferros, estadas, madeiras, todo collía vida en sentido ascendente, como se a finalidade de toda a obra fose seguir sempre cara arriba. E, canso de mirar para o ceo, colleu o diario local, "O Facho de Ribadomar", e demorouse nas páxinas finais para ver se había que ir a algún enterro- e a seguido nas outras de sempre, aquelas nas que se daba conta das enchentes da festa do marisco, ou do carneiro ó espeto, da mazá, do grelo, do pan de millo, da boroa, da xouba, do xérelo...e moitas outras máis. Moito se come nesta terra, pensou, pero que mal se fai . Tanto comer e non se sabe comer. Tomou o seu cortado e decidiu voltas ó escritorio: agora xa sabía o que pasaba, o que estaba pasando e o que en diante ía pasar. E Antón tivo a vaga sensación de que se lle foran, como se se tiveran evaporado, os beneficiosos efectos das súas vacacións.

     Entrou pero volveu saír. Non aturaba aquela escaseza de luz. Non falou con ninguén, non dirixiu a palabra a ningún dos demais membros do escritorio, perdeuse polas escaleiras abaixo, sen agardar polo elevador, sen dúbida para evitar que algún compañeiro de escritorio lle viñese con algunha encomenda ou se quixese face-lo simpático ou o lambidiñas aludindo á novidade que xurdira naquel escritorio e que o tiña demudado. Botouse a andar polas rúas, aboiando. En trinta días, porque hai trinta días nada había aquí. Só luz a calquera hora do día, pola mañá e pola tarde, que eu podía poñerme de costas á xanela e había luminosidade abondo. E agora teño que prende-la luz polo día, ás dez da mañá e a calquera outra hora. E haberá que vende-lo escritorio, procurar outro, alugar este -se alguén o quere-, facer algo. E todo en trinta días, porque hai só trinta días non había nada de todo isto. Hai trinta días non tiñamos máis problemas que os propios da nosa actividade. E en trinta días prodúcese esta reviravolta, este rebumbio, este entretollo. Tes luz, gozas da luminosidade, porque o teu traballo é un dunha maneira e outro de outra, e de súpeto atópaste con que é como se o teu traballo fose outro. Iso, agora o meu traballo é como se fose outro. ¡Moi ben! ¡Mira que ben! Eu podo protestar, podo facer reclamacións, podo demandar e gañar un preito se o Banco me cobra un euro e non tiña dereito a cobrarme máis que oitenta centésimas e nada podo facer diante desta monstruosidade. ¡Nada de nada! Isto non se entende ben. Porque isto é a miña vida, toda a miña vida, e a dos meus. E non digas nada, que moi logo che din que o progreso ten as súas cargas. ¡O progreso! O de algúns, que case sempre leva á par a ruína de moitos.

     Nin que isto fose cousa do demo: hoxe teño xa menos luz que onte. É natural (ou lóxico, ou así ten que ser), porque vexo que subiron as paredes laterais e xa non entra o sol que antes aínda se filtraba entre as columnas espidas. A cousa está clara: de aquí a uns días, ou semanas, moi axiña, terei diante dos meus ollos un gran muro de cemento e nin sol, nin claridade, nin iluminación ningunha polo día. Será noite sempre. Boto unha ollada e vexo máis estadas, cada vez máis arriba, que ben teño que ergue-la queixada conforme boto a cabeza para atrás ata case dar no carrelo; boto outra ollada e é como se se multiplicasen os obreiros que alí traballan; póñome á espreita e oio máis voces ca nunca; séntome no meu escritorio e síntome máis canso, esgotado e desfeito que o día que saín de vacacións...

     Xa está ben de tanto laio. Eu son un home resolutivo. Claro que o son. E o primeiro de todo é ver que se pode facer. Primeiro, pasa-la xornada enteira con luz artificial, cousa que os meus ollos non aturarían; segundo, vende-lo local, algo que sempre vai ser un mal negocio; terceiro, alugalo, se alguén o quere; cuarto, xa non sei... Pois ben, complicouse ben a miña vida da noite para a mañá.

     Resolvo poñerme á fala co meu compañeiro de escritorio, coa miña secretaria e co mozo recadeiro. Pareceume que non os vexo con claridade, que se me desdebuxan, que se me van. A cousa non é para tanto, dime o meu compañeiro. A verdade é que isto non como era, dime a secretaria. Ás veces, isto é noite, dime o recadeiro. E nin se decatan de que iso xa o vexo eu, que non fai falta que mo lembren, pois xa eu o padezo, e tampouco acertan a dicirme que se pode facer. Comprenderedes, dígolles, que isto métese nas nosas vidas; pero métese nelas para levarnos a unha situación inferior, a unha vida de peor calidade, a unha situación que vai influír na nosa clientela (e ben sabemos que será para mal e non para ben, non hai que esquecelo). Todos a unha voz dun que si, que teño razón, que esa é a nosa situación. Pero ninguén me di como se pode saír de onde estamos metidos -realmente atobados máis que metidos. Pois ben, digo eu con carraxe, penso que hai que vender, e senón alugar, e, en calquera caso, buscar outro local -por máis que calquera desas opcións nos dane, e moito,. Propoño, di o meu compañeiro, que poñamos un aviso en "O Facho de Ribadomar", anunciando que se vende ou aluga este local, e a ver que pasa. Ninguén se opón. É como se nestas circunstancias se nos paralizase a todos o entendemento. E láiome, para min, de que teñamos tan pouca imaxinación e tan escasos recursos. Ben, digo, fágase así e a ver que pasa, que algo terá que pasar.

     E a verdade é que algo pasou, que no mesmo día en que a noso aviso apareceu no diario local de Ribadomar tivemos máis dunha chamada e aínda un cliente que se presentou onde a nós para ter unha idea "de viso" -díxonos moi pulcro- do que se lle
ofrecía. Dixo que moi caro, tanto en venda como en alugueiro. Vostedes deben ter moi presente que no edificio en construcción, que linda con este, hai locais para escoller, tanto en venda como en alugueiro. E os prezos, por metro cadrado, non chegan ó que vostedes pretenden. Sl, si, xa o sei, este edificio é hoxe máis céntrico, porque dá á rúa de Urzáiz e o que se está construíndo dá a unha rúa que pouco máis é que unha calexa. Pero non se pode dubidar de que é tan céntrico como este. E, en calquera caso, eses locais son novos, mentres que este xa ven que hai moito que facer nel para poñelo en condicións.

     E así, con estas ou con semellantes razóns, chamaban uns, viñan outros e aínda algúns nos paraban na rúa para preguntarnos que pasaba. Chego a convencerme de que o noso espléndido e fachendoso local non é tal, que o mellor que podemos facer é regalalo, que a nosa vida profesional acaba. E algo diso hai: boto unha ollada á torre, porque agora é xa unha torre de cemento a que me cega, e pareceume que se disparou de tal maneira que as nubes coroan o edificio .-e mesmo penso que por riba deste vaga unha brétema incerta, desdeñada, pero real.. Métome no escritorio e, pola contra, é como se a noite se fixera dentro del: os libros son máis escuros, os moveis están como en sombra, os meus compañeiros desdebúxanse, perdo, ou iso paréceme, a sentido das distancias...

     Síntome mal, moi mal. Perdín certas nocións -o tempo, o espacio, a memoria...- e pode que fose por iso que aquela ambulancia facendo un barullo abourante, como se a tal máquina tivese toleado. Iso: aquela máquina do demo si que non a esquezo, porque as cousas son distintas antes e despois de ter ela chegado. Pero aquel boureo, aqueles movementos rápidos dos que viñan nela e dos que estaban comigo, aquela présa, aquelas sombras nas que a xente quedaba envolvida... iso si que non o podo esquecer. É mesmo como se a miña vida rematase aí, porque do que veu despois, do que hai agora, estou como en branco. Xa se verá.

     (Polo que eu sei, a historia de Antón Pudia, ou Púdia, rematou cunhas vacacións, pero cunhas vacacións que moi pouco tiñan ver coa praia e sí co cemento, que máis tiñan, ou teñen , que ver co cemento das grosas paredes ou dos poderosos muros que coas areas da praia. Unhas longas vacacións, que tanto chegou a desexa, ó cabo.).

© 2006 Biblioteca Virtual Galega