Visualizar obra

     Gústanos vir no verán a esta vila.
     Betanzos é moi bonito. Ten casas con soportais, prazas onde xogar, un río, e, se queres achegarte ao mar, tamén podes; nós, de feito, bañámonos nel moitas veces nas vacacións.
     Pero o que máis nos gusta do verán na vila son as festas. Hai unha feira medieval, feiras do queixo, a do patrón, San Roque, onde soltan un globo grande, grande... e despois del botan unha morea de fogos artificiais, que seica os traen uns fogueteiros de Valencia, onde teñen moito aquel para estas cousas, e que están moi adestrados por ter que botalos na súa terra durante as Fallas. Tamén temos unha romaxe na que unhas barcazas soben polo río ata un sitio onde hai moitas canas e que se chama Os Caneiros, alí paran, e todas as persoas que imos nelas baixamos a terra para pasear, xogar e esas cousas; despois volvemos subir ás barcazas porque o xantar é nelas, e máis tarde cantamos, bailamos e xogamos alí, coa música das gaitas de fondo; son moi grandes e dentro de cada unha cabe moita xente.
     E... hai moitos bailes e sitios onde xogar e comer xeados todos eses meses.
     Antes viviamos aquí, pero un bo día (mal día, segundo a que membro da familia se lle pregunte...) ao meu pai trasladárono no traballo; a miña nai, á súa vez, pediu cambio no seu, e fomos vivir, ante as protestas de nós os dous, a unha cidade do interior. Non queriamos, pero foi o mesmo ca se quixeramos; probablemente por iso gústanos volver no verán e, ás veces, tamén no Nadal e na Semana Santa.
     Para nós estas voltas supoñen tamén un reencontro coas amigas e amigos do noso ex-colexio, e un reinicio das actividades que deixamos pendentes dunhas vacacións a outras.
     —¿Onde quedaches coa panda, Amadeo? —pregúntolle ao meu irmán.
     —Mmmmmm... na praza do Campo, máis ou menos pola fonte de Diana.
     —¿Coas bicis ou sen elas?
     —Sen elas, que queren ir a non sei que do Centro Socio-Cultural.
     Mentres rebusco o libro que quedei en prestarlle a Uxía, o meu irmán sae mangado e, xa dende as esqueiras, berra.
     —Irimiaaaaa ¿ves ou que?
     —Vouuu... ¿E por que hai que saír correndo agora?
     Non obteño resposta; en parte porque xa estou baixando tamén.
     Vai un día radiante e aspiro profundamente o aire.
     Entrementres camiñamos cara á praza, vou pensando na fonte na que quedamos cos demais. Ten unha estatua de Diana, a deusa cazadora, en negro; non sei de que material está feita pero é moi bonita; fixérona en Francia aló polo 1866, imitando a fonte de Diana que hai nos Xardíns de Versalles, e que irei ver cando sexa maior. Tamén está na praza a estatua dos irmáns García Naveira, en branco, para contrastar (he, he...); parece ser que antes estaba nos Xardíns do Pasatempo, pero quedaron en ruínas durante a guerra civil que houbo en España hai cáseque setenta anos, e na posguerra fixeron unha desfeita neles, así que cando no pobo comprobaron que os irmáns seguían vivos, trouxéronos para a praza (¡non fose a ser!), que é moi grande e algo lle tiñan que meter dentro para enchela... digo eu... Levan feitas moooitos anos pero iso non é impedimento para que estean coma novas.
     —Mira, os tíos —dime Amadeo.
     ¡E xusto! Mesmiño diante do noso nariz, alí estaban a tía Lurdes e o tío Ánxel; levaban á pitufa, que é a nosa curmá máis pequena.
     Despois dos saúdos, bicos e preguntas normais nestes casos, a tía mirounos cun grande sorriso.
     —¡Que ben nos vides! Queriamos ir mercar uns mobles, pero igual lévanos bastante tempo miralos, ¿podedes quedarvos con Mariña un tempiño? —preguntou.
     "¡Oh, ceos!" pensei mirando para a nena e o meu irmán alternativamente...; el ollaba con desconcerto á pequena e víaselle cara de estar a piques de contestar: "¿Mariña?, ¿que Mariña?"... Mirámonos ambos e a resposta foi coma se nos puxeramos de acordo.
     —Si, claro, ¡sen ningún problema! Os nosos amigos axudarannos a coidala.
     Como nos pase un coche por riba e morramos de repente, iremos dereitiños ao inferno, por mentireiros... Se ben é verdade que a nena é moi tranquila, non colle perrenchas e non da traballo ningún, e ata nos atrae a atención dos demais cando imos con ela a algures.
     Quedamos cos tíos á fin da mañá na praza, ¡e alá fomos o trío!, na procura de Diana, con Mariña mastigando non sei moi ben que e enzoufada dalgún deses doces que lles gustan aos pequerrechos.
     Cando chegamos á praza, a parte da panda que xa estaba aló mirounos con curiosidade.
     —¿E esta quen ven sendo?
     —¡Dende logo!... ¡e que mercades cada cousa!...
     ¡Xa empezamos!
     Amadeo armouse de paciencia.
     —É curmá nosa. Os nosos tíos andan moi atarefados hoxe e pedíronnos que a coidaramos un pouco —comunicoulles.
     Así que empezamos a pensar que cambios tiñamos que facer nos plans para que puideran incluíla a ela.
     —¿Como te chamas bonitiña?
     —Aiña.
     —¿Aiña? ¿e ese que nome é?
     E, coma sempre nestes casos, tivemos que responder nós.
     —¡Mariiiiiña!
     —¿Mariiiiiña?
     —¡Non! ¡Mariña!
     En fin...
     —¿E cantos anos tes?
     —Güó.
     —Intenta dicir que dous —interviñemos xa nós antes de que preguntaran que iso que era—, pero non os ten, ¡e aínda lle queda!...
     Total, que as nosas primeiras intencións eran ir fedellar nun Obradoiro de elaboración de monicreques, ¡pero coa nena!...
     —Se fose ir ver un teatro de monicreques, aínda ben —dicía Uxía—, ¡pero ir confeccionalos!...
     —O que podemos facer —respondín eu— é entrar con ela e, segundo o que faga despois, ¡xa veremos con que a entretemos!
     Moción aprobada. Entramos disparados no Centro Socio-Cultural, que está nun edifico que hai nun dos lados da praza, porque xa se facía tarde.
     ¡Que mogollón de xente había dentro!..., persoas con cámaras fotográficas, a televisión...
     —¿Pero que pasa aquí? —e parei en seco no medio do rebumbio.
     —¡Ah, nada! —respondeume Antón, que ía ao meu carón.
     —¿Nada?, ¡pois menos mal!, ¡que se chega a pasar algo...!
     —É que hai unha conferencia —continuou el— dunha bióloga do Zoo de Barcelona para falar dos monos e de Copito de Nieve. Pero nós imos ao primeiro andar.
     —Pois entón hai que subir á nena porque... ¡a nena!, ¡a nena!, ¿onde está?
     Mariña desaparecera da nosa vista. Tamén nós estabamos divididos, uns xa subiran, outros estabamos abaixo, Amadeo miraba as cámaras de fotos con detemento... Tireille dun brazo con tanta forza que deu un brinco...
     Cando nos xuntamos a primeira subparte da parte dos membros da panda que andabamos por abaixo, quedamos en dúas cousas: ir buscar a quen faltaba e buscar todo o mundo á nena, que tiña que estar por alí porque non podía ir moi lonxe.

     Dentro da sala de conferencias escoitábase unha voz con tons flexibles.
     —... o problema é que os animais son imprevisibles, xa sei que tamén o son as persoas —risas entre o público—, pero aos animais, ademais de seren imprevisibles, non os entendemos nas súas expresións..., nin, probablemente, eles a nós...
     Por detrás da mesa e a cadeira da conferenciante había unha gaiola cun pequeno chimpancé dentro, que semellaba estar bastante aburrido, mirando a un sitio e a outro.
     O escenario tiña uns enormes cortinóns de cor granate. Os de diante estaban separados para deixar ver a escena que se desenvolvía nel, e os de atrás estaban corridos tapando a parede do fondo, deles colgaba unha pantalla na que se ían proxectando imaxes de monos e os seus hábitats. A ambos laterais víanse as cortinas que estaban alí e sobresaían.
     De socato unha meniña moi pequena saíu entre as cortinas laterais e achegouse á gaiola do mono. Ninguén a viu. A nena meteu o brazo entre os barrotes; o mono, que estaba sentado e seguiu sentado dentro, colleuno e tirou del, mirouno fixamente e achegou a man da pequena ao seu nariz,e, sen máis nin máis, empezou a lamberlla. Despois ergueuse, achegouse aos barrotes, meteu o fociño entre eles e comezou a lamberlle a cara.
     —... e pódense volver agresivos cando se senten atacados —seguía a conferenciante— aínda que nós non queiramos atacalos...
     A esas alturas xa se escoitaban berros polos corredores.
     —Mariñaaaa..., Mariiiiiñaaaaa...
     Un dos gardas de seguridade, que estivera axudando a organizar o acto, saíu da sala de conferencias a ver que sucedía fóra... Varias persoas, xunto coas rapazas e rapaces da panda, buscaban a unha nena pequena que se perdera. Como xa había xente dabondo alí e el estaba para outras cousas, volveu dentro da sala. ¡E foi cando a viu!
     ¡Horror! Nun recuncho do escenario a nena e o mono estaban nun cara a cara, e nunca mellor dito, só cos barrotes da gaiola por medio. Quedou xeado. Non podía moverse. Cando reaccionou algo, pensou en subir correndo ao escenario, pero os dous do recuncho estaban moi tranquilos e el moi alarmado... ¿E se, ao velo achegarse, o mono se alteraba e mordía á rapaciña? Lembrou cando lle dicían na academia: "A présa ás veces é esencial, pero outras veces é mala compañeira"..., e botou unha mirada ao seu redor. Alá diante, na primeira fila, xunto con outras autoridades, estaba sentada a Concelleira de Cultura. Foi falar con ela.
     Viuse subir ao escenario á Concelleira, por un lateral e moi discretamente; achegouse á gaiola do mono, argallou algo alí, non se vía o que, e desapareceu entre as cortinas dese lado.

     Cando nos xuntamos cos tíos Lurdes e Ánxel na praza e nos preguntaron polo comportamento da nena...
     —¿Mariña?, portouse moi ben, coma sempre.
     —¿E que fixestes en toda a mañá?
     —Eeeee... mellor volo contamos noutro momento, que agora agárdannos os amigos e amigas e quedamos en ir dar unha voltiña antes do xantar.

29 - outubro - 2004