BVG     Atrás

A aureana respondía por este nome coa súa orixe en Merza, en ríos pequechos onde peneiraba areas e verdello para escolma-lo prodixio, as pepitas de ouro que o Miño, baixando raiano Cortegada, non producía.      As marxas que ascenden na bocaribeira, o paso diario con wolfran chegado de Verín, o cornello en papel de estraza e as bolas, culminaban as especias contrabandeadas cara o sur, igual que os fíos, as medias, o aceite sen refino entraba sen apuros.      Dez anos afastaran aqueles meses, o ferro, a ponte, os campos convertidos nun parque de ferro. Aureana termou sempre do prodixio que había producirse sen querer zafar, tampouco, un aquel triste, acochada no canabal, cando sentiu para-lo camión.      A cuadrilla sae da cabina a cara descuberta, sen apaga-lo motor diesel, cos faros acesos e renxe, seco, o aceiro cando o chofer mete o freno de man.      Tres sombras axustan as carabinas e as machadas ó cinto, sombras que aureana non quixera turbar nen co alento, inmóvil, na súa covacha de hidras e que, nos anos que ían pasando nunca máis utilizará para o seu salto de contrabandista solitaria.      O vento estaba sur, mesto, pesado no seu debalo escuro apampándose nos faros acesos que sinalaban un final de xornada a escasas horas do mencer.      Da caixa do diesel renxen, agora, as bisagras e caen como fardos, apilados, respirando o gas carbónico do escape. Móvense arredor duas sombras, as mesmas que foran facendo a descarga e chéganlle as frases nas que só distingue certos sons como cando os chalanes cruzan os caiados e pechan o tira e afrouxa dunha operación que levou toda a feira.      Aureana sabe permanecer horas e horas cabeceando, dando espreitadelas, collendo o sono embaixo do manto de merino que lle dá boa sorte, permanecer aniñada como se peneirara nas augas o prodixio das pepitas de ouro.      O bafo das duas sombras alampea entre os grilos e xa collen cada brazado, a dous, que ascende a ponte e faise vango ata un bruído grave que esnaquiza a corrente parsimoniosa do Miño.      Sen atafegos, con tempo de prende-los cigarros, as sombras reenganchan o seu traxecto curto que se repite cinco veces, cando aureana descubre que aquel quinto bulto estira os brazos e sinte a mordedela nos dedos agarrando o petril mentres as sombras aguilloan o espacio escurísimo cun alarido e méxense veloces, hacia a ponte, e as culatas chocan coa pedra, chocan cos dedos, os dedos nos soltan o petril, a culata mete o seu óvalo nas unllas que ataniscan o muro.      Aureana ve, entón, a terceira sombra que xa tiña esquecida, vea saca-la machada, o relustro ó pasa-los faros, a terceira sombra, de vagar, que aplasta o seu cigarro e vai reunirse cos culatazos que paran en seco no tempo de erquerse a machada, que vai corta-los dedos no petril para ouvirse o bulto, o corpo entrar nas augas.      Saen as tres sombras para a cabina. O motor mete un tropel que as rodeiras deixan marcado no camiño e vaise o diesel, choqueleando, coa cancela da caixa pendurada nas traseiras, co vento sur arrequecido de súpeto e aureana dúrmese sen sabelo.      Pasan os anos dos paseadores, volta a rutina raiana, Cortegada esvae unha memoria que campea nalgúns axustes de contas por Coles, por Taragoña, en Foz, recupera a ruta do sur e a tan agardada tranquilidade noitébrega. Ós dez anos calquera cronista falaríanos dunha vila ben organizada, disposta ó intercambio, cos estraperlistas vencellados como en calquera lugar á comisaría de abastos da súa capital de provincia.      No bar da estación, outravolta, péchase tarde e despois do último relevo entra a parella de fronteiras porque sempre quedan mesas con partidas en aberto.      Adoitan verse pola vila visitantes do sur. Distínguense por ter pouca présa e dar un aspecto de adicar certo tempo ó coidado persoal. Traen os zapatos recén limpos, chambras de fieltro remarcadas con colares de raposo loiro. Adoitan vir artellar algunha encomenda forte, controla-los seus mellores puntos, exercer sen demoras o soborno de fronteiras, asegurarse dos camións cargados de ovos, si, ou de mineral. É unha caste de visitante ben acollida, con trato suavizado, sempre co mesmo cuarto na pousada, e que regresan ó sur sen botar máis de dous ou tres días ou collen o comboio para Ourense. O día que fan noite en Cortegada habitúanse a frecuenta-las partidas ou fano cando están á espera de coller un tren.      A mesa próxima ó mostrador goza do privilexio da reserva sen outra razón que a de ser ocupada, dende cedo, pola mesma pena e tamén para poderse servir, eles mesmos, na barra cando sae unha man de cartas litixiosa e cómpre medir ben as forzas.      Os visitantes fíxanse naquela mesa. Achéganse para asexar, silenciosos, as últimas operacións dos xogadores. Os xogadores míranse, acóllense a uns segundos de respiro para cavilar na combinación precisa, segundos que ninguén interrumpe e nos que, polo común, as facianas adoptan un aire de certa rixeza.      Os visitantes coñecen a norma, o precio deses segundos. Teñen as mans nos petos. O do centro, xa máis preto, vaise permitir, ousado, fende-la norma, fende-la gravedade do momento con algo tan banal como dirixirse a un dos actores familiarmente cun ¿non me coñeces, ti? que o interrogado despacha, distante, cun pois non, que o visitante acompaña nun movemento de brazos tensos que desenfunda da chambra e que sitúa, xusto, no fieltro verde.      As sillas dos xogadores van recuar Ienes. Os xogadores que se retiran. Non se escoita outra palabra no bar da estación E o patrón desaparece pola trampilla da bodega.      Só el queda chantado diante do visitante. Que garda, sen présa, as mans no peto cando os seus dous amigos, como liscas, valeiran ó unísono un par de cargadores no mellor xogador de Cortegada.

© 2006 Biblioteca Virtual Galega