BVG     Atrás

 

Nin todos os feitos relatados neste libro son tirados da fantasía, nin calquera semellanza coa realidade é mera coincidencia. (47) Ó lonxe, entre cada pasada do limpaparabrisas, albiscou unha choupana engruñada nas abas da cativa lomba. Carqueixas e toxos inzaban feroces ó lado de tiras de prados minifundistas limitados por valados de pedra esborrallada. A penas saíra da vila e, tal e como o vello lle dixera, A primeira á esquerda, non ten perda, alí estaba, a casa do Manuel.      Reduciu a segunda pisando o freo con suavidade e arrimou á dereita, procurando deixar espacio para que pasase un tractor con remolque que viña de fronte cargado con sacas do silo. Aproveitou para apagar o motor do coche, pero mantivo a intermitencia do limpador. Desde alí, a escasos cen metros e aproveitando a luzada, podía observar calquera movemento que se producise na casopa; desde alí, como un espía que non era, podía facerse unha idea do que atoparía baixo aquelas catro paredes de pedra gastada, cubertas pola tella do país escurecida cos anos e o verdello e amparada por brancos pelouros.      Unha tristura inmensa prendeu no seu corazón cando examinou atentamente o lugar. Era, teimou, unha mísera cabana, outrora refuxio de traballos nas chousas do lado, agora acubillo dos seus achegados. Na traseira, a pequena horta cos toros das verzas rabenados e os cortellos de madeira engadidos; nas beiras, as pólas de castiñeiro dunha carrada amontoadas para facer leña; na dianteira, un cativo plástico que gornecía da auga un carreto estartelado. Iso era todo o que podía observar desde aquela posición.      E non precisaba máis, porque, neste caso, pensou todo doído, Tampouco se pode valorar ás persoas polo que teñen ou deixan de ter, por moi afeito que el estivera a facelo. De sempre.      E supuxo que no interior habería algo máis. Cando menos agocharíase a calor dun fogar, tal e como o fume que saía polo tubo de uralita convertido en cheminea parecía amosar, cunha familia que, pese ós avatares da vida e coma tantas outras, se formou para medrar.      Un recuncho agradábel, o lume cálido dunha lareira, un cafeciño morno baixo a choiva que non paraba... E preguntar polo pasado, rachar coa distancia e co descoñecemento despois de máis de corenta e seis anos de separación. Esa era a idea que el tiña do encontro cun home maltratado pola vida, falseado polo tempo e o sino dos desherdados. Agora vía a dificultade desa arela. Por iso arrincou o coche e seguiu adiante, sen importarlle a crueza desolada dun arrabalde inhóspito e solitario onde pode caer unha persoa castigada polo destino como cae unha folla levada polo vento no bulleiro dunha congostra.      E quixo armarse de valor para enfrontarse decididamente a aquela situación, pero non tiña a certeza de que, chegado o momento, puidese poñer o pé na terra e darse a coñecer.      Xusto á altura da casa decidiu pasar de largo. En segunda e raspando o pedal do freo mordeu coa ollada cada metro cadrado do espacio temido para o encontro. E foi ó superar as táboas dos cortellos cando xirou a cachola e enxergou de pasada a figura dun home picando leña cun machado enorme. Roupas vellas e molladas, corpo rexo e rostro moreno e avellentado, tan familiar que non puido evitar o atoamento do cuspe na gorxa. A imaxe foi como a impresión dun único fotograma que lle ficou gravado na mente, a pesar das pingueiras da auga no cristal poñendo un veo no seu devezo.      É el, pensou, mentres premía o acelerador, maltratado pola descuberta.      -¡É el! -exclamou en voz alta e para ninguén.      Cando lle pareceu, meteu a terceira e sentiu o poderío do motor baixo o pé enterrado. E proseguiu subindo marchas e pisando o pedal, avantando metros da estreita pista, ata que, trala curva en que a traseira escorregou, se decatou do perigo. Entón detívose en calquera lado e botou o corpo cara a diante apoiando a cabeza no volante. Naquel intre sentiu que a súa voz confusa repetía unha e outra vez É el, é el, pero a axitación do momento morría tapada polo tintinar da auga na chapa do coche e a insignificancia do murmurio do ralentí do motor.      Atopárao, por fin, despois de penosas angueiras polas corredoiras deste seu país, agora profundo e, á súa vez, descoñecido. Pero o bocado non era grato, nin sequera para unha mente famenta de verdade como era a súa. Non podo, castigouse ó dicilo mirando para a marca do automóbil gravada en letras prateadas que lle coincidía diante, Non podo chegar xunta el e dicirlle quen son, así, sen máis, lamentou con pesar, un aparecido con traxe caro e BMW último modelo, coma un chulo.      Na carrileira de entrada dunha leira patinoulle unha roda e pasou algún traballo para virar. A choiva aumentaba de cara e, xa preto da casopa, cando tiña decidido non apartar os ollos da estrada, viu, non puido evitalo, dous rapazolos con idéntica traza que se metían dentro con cadansúa brazada de pitelos acaroados no peito. Non quixo saber máis. O Mougán non lle comentara ese pormenor. Nin, seguramente, outros. Tampouco el preguntara, quizais para non descubrir, por un raro medo á verdade do que non se daba librado, quen era aquel descoñecido co seu mesmo sangue e cal era a súa circunstancia.      Niso trabucárase, recoñecíao. Niso e noutras moitas apreciacións, totalmente distantes dunha vida, a súa, que agora lle parecía máis doada do que sempre proclamara ante unha sociedade que o enxalzaba, se non a el, si ó seu xeito de camiñar por ela, co paso firme e decidido dos chamados triunfadores, eses que nunca miran o que deixan atrás nin reparan nos máis.      Presentarse agora como triunfador antollóuselle veleidade dun destino que bota a sortes as existencias e xoga con elas coma as marionetas dunha dolorosa representación. O contraste entre a fartura del e a miseria do que atopara podía chegar a ser agravio, e el non viña para agraviar a ninguén. Moito menos a quen non o merecía.      Por diante pasou coma un foguete sen reparar en que o home da machada, alleo ós poucos coches que por alí circulaban e á auga que caía, fendía desde moi arriba un toro de carballo.      De novo entre as casas da vila, aparcou diante do primeiro bar con letreiro que viu e entrou para sosegarse. Un intenso arrecendo a lixivia barata mesturado con café agreaba os sentidos. Pediu un cortado. O vello reloxo que, castigado nunha triste parede, arrastraba con traballoso afán as agullas do tempo, avisou que eran e media. Non tiña apuro, o día de mañá chegaría anque non quixese. Sentou e acendeu un cigarro. A grosa muller que o atendeu, coas mans refucidas e un mandil gastado polo uso, atreveuse a suxerir cun raro acento na fala:      -Teño un biscoito recién sacadito do forno. Se quere probalo...      -Non, gracias -dixo el, coa vista perdida pola xanela que daba a unha carballeira próxima.      Na radio, pousada nun andel detrás dun mostrador fregado había pouco, unha voz soberbia entrevistaba un alto cargo do goberno enveredado na lea das vacas tolas. Escoitou como se xustificaba e, como coñecido seu e nun impensado arrebato, comentou en alto Non digas parvadas, Souto, que se che ve o plumeiro.      Un cliente madrugador e de aspecto inconsolábel, que metía moedas polo burato dunha maquiniña con música monótona a xogo coas luces de cores, mirouno con ollos atoldados, como quen sente compaixón dun resabido. Non fixo caso. Probou o café sen azucre coa punta da lingua. Estaba quente e tiña o saibo amargo dunha química imposíbel, pero baixouno dun grolo. Polo corpo buligaba unha especial insensibilidade, case un autocompracente abandono que lle permitía illarse para repasar, unha e outra vez, as mesmas imaxes que vira desde o coche.      -Cóbreme -dixo, cara á muller, que pasaba ó lado cunha gastada vasoira de cana.      -Setenta e cinco. Pesetas -aclarou, e engadiu, como valorándose-: Aquí seguímoslle cos prezos vellos. ¿De verdade que non quere probarme o biscoito? Estalle bo, non crea. Sáeme ben.      El sorriu ante tal teimosía e ladeou a cabeza en sinal de dubidosa aprobación. A muller, así e todo contenta por telo convencido, pousou a vasoira contra o mostrador e, con inesperada axilidade, perdeuse por unha porta lateral. De seguida apareceu cun anaco de biscoito dourado nun pratiño de porcelana branca.      -Invita a casa -dixo, deixándollo na mesa acompañado de garfo e coitelo-. Xa verá, está recién feito, que é como se debe comer o biscoito.      -Gracias. Oia, señora, ¿coñece ó Manuel, perdón, ó Carlos -corrixiu el, seguro de que algunha nova lle daría-, o que vive aí preto, a un quilómetro por esta estrada?      -¿Carlos, o xornaleiro? Ai, coñezo, si, señor -asentiu ela, toda resolta e cada vez máis leda por palicar co cliente-. Pero por aquí todos lle chaman o Calucho.      -Ah. E... ¿Sabe se leva moitos anos nesta vila?      -Ai, leva. Polo menos, polo menos vintecinco ben cumpriditos. Mire que nós puxemos o bar aló polo setenta e cinco e xa el andaba ó xornal. A nós aínda nos ten botado ben horas, non pense, que lle é moi pero que moi traballador. Polo menos non é destes que en vez de traballar andan outeando a ver quen pasa. El vai ó que vai e sen dar unha palabra de máis. Se busca un moito de fiar, o Calucho é o seu home. Fágame caso: traballador coma el só. O que pasa é que agora -e ó falar engurraba o nariz, como poñendo dificultades- xa lle sae menos para fóra. Anque, se o precisa -engadiu, coma se o cliente fose coñecido de toda a vida-, podemos falarllo nós. Que hai confianza, eh.      -¿E que me di da súa familia?      -Pois non lle sei de seguro. De aquí mesmo non lle é, que non se lle coñece casa. Pero ser é parente dun tratante que vive aí ó lado, o Mougán, que lle chaman. Cando nós viñemos de Venezuela xa el andaba a mantidas. Élle moi traballador -insistiu ela-, se é iso o que quere saber. E boa persoa tamén -aínda porfiou-, que a nós xa lle digo, tennos botado ben horas e nunca houbo queixa. ¿Non o proba?      -Probo, si.      Partiu o biscoito coa man e meteu un anaco na boca.      -Delicioso -comentou, mentres ollaba tralo vidro o exterior mollado e poñía fin á conversa.      -Xa llo dixen: sáeme ben -rematou ela, fachendosa. E dito isto, enganchou a vasoira e marchou cara á porta de fóra. Ó pouco, mentres el remataba o bocado, oíuna cantaruxar á vez que varría a auga das pasadeiras que levaban ó bar.      Escampaba a modiño e unhas liviás raiolas de sol tinxían de cores pardas as árbores sen folla da carballeira vinda a menos polas edificacións. O vento xibraba nas tellas. Neses intres, polo seu maxín circularon, coma discretas vivencias dun fabulador que non anota, os días, as horas previas a aquel encontro que tiña que ser. Sen remedio. E tamén a covardía de non atreverse a parar e darse a coñecer, de achegalo cos seus brazos e xuntalo nunha aperta. Sabía que era a mesma covardía que o mantiña alí sentado, nun bar calquera, que se lle metía na alma de irmán ignoto e perdido. A mesma que latexaba na súa mente cada vez que pensaba nas pegadas do seu camiñar amparado polo apelido dunha familia que outros non levaban e que, tanto ou máis ca el, merecían levar.      Por iso o que acababa de descubrir rachábao por dentro como un coitelo frío abre na carne tenra unha fenda grande difícil de pechar. Dera tantas voltas para encontralo que agora non podía esmorecer co remorso. E menos deixarse avasalar por un pasado indómito que se ocultaba no paso dos anos e que aínda así lle resultaba cruel e pesaroso. Todo porque os últimos acontecementos sementaran de dúbidas unha vida, a súa, tan acomodada e baleira que, ás veces, dáballe noxo.

© 2006 Biblioteca Virtual Galega