BVG     Atrás

"Sempre" (Tempo, Infinito, Anónimo) "Galiza" (Espazo, Finito, Nome) relacionados pola situación, pola preposición "en". Unha situación que é negada en cada unha das súas páxinas polo feito de que "Nunca" foron escritas na "Galiza", polo que falamos dunha situación que nos remite a outro tipo de localización que resolve as contradición presentadas e ao fin na existencia dun tempo galego que se arrastra por un espazo universal. Un tempo que é o espazo no que habitan os que conciben a patria como un cabalgar sobre si mesmos, negándose a vivir unha vida parcial, rexional, menor, secundaria...      "Sempre", a eternidade é posible cando os proxectos sobordan a vida individual. Cando os proxectos son colectivos, a inmortalidade está garantida. O tempo do reloxo non ten nada que ver con ese tempo propio dos que son contemporáneos de si mesmos.      "Galiza", que tamén é posible porque hai máis dunha persoa que habita simultaneamente un mesmo tempo. Con "Os dous de sempre" nace a nación, o espazo newtoniano (Arxentina ou París) non impide que a liña narrativa faga presente que os acontecementos ocorren ao mesmo tempo, e despois de todo, qué é o espazo real senón a orde simultánea das cousas?      Que é primeiro o individuo ou a sociedade? Que é primeiro o ovo ou a galiña? Se o tempo nace cando nacemos que nación nace con cada nacemento? O ser humano non estrea o tempo cada vez que nace, o ser humano nace nun tempo que naceu coa nación.      O primeiro fracaso é nacer. Iso non era ao que aspiramos. Pero neso consiste a fatalidade. O segundo fracaso é pretender ter nacido outra cousa. Este último fracaso é evitábel, e neso consiste a liberdade.      "En", atadura ou simplemente relación. O oportunismo non gusta desta preposición. Gustaría evitar o aquí e agora desta preposición. Preferiría agardar o momento oportuno que ter que pronunciarse nese preciso instante. No peor momento. Nunca é o momento apropiado para quen quere evitar comprometerse.      Eloxio da vergoña: Un cando está de viaxe podería permitirse o luxo de deslocalizarse para non ser atopado. Tratase de despistar á culpabilidade, de escorrer o vulto. Pero por moi lonxe que vaia no espazo, o tempo, o seu propio tempo, o tempo galego —neste caso— acaba por atrapalo.      A heteronomía non é moral, a loita pola soberanía é o único xeito de realización moral. Entre o individuo e a humanidade hai que establecer algún tipo de compromiso. O compromiso verbal é o que fai que naza a moralidade. Cando un dá a súa palabra entón xa podemos dicir que é posible falar de deber. Cando se lle pon nome ao tempo entón xa un pode falar de dereito. A palabra, o nome, a verbalización do decorrer informal, "Galiza".      Cando nace unha nación? "Sempre" existiu "Galiza"? Ou máis ben desde que existe "Galiza" existe un "sempre"?      Poñerlle nome non é máis que un xeito de poder comunicala. Entendemos o que nos din cando lle chaman nación ao que eles senten. Entendémolo tan ben que acabamos por chamarlle o mesmo ao que sentimos nós.      Nun mundo sen nacións só quedarían mercenarios. Rematou o tempo dos falsos traidores incrustados nos imperios. Non hai xeito de vencer ao invasor e os exiliados non queren darse por vencidos. Os vencedores, desterrándoos, pensaban que se libraban deles. Pero a vida humana finita obriga a levar consigo a súa patria alí onde van, non teñen tempo de crear outra nova. Ese tempo finito que lles é propio a todos os que compartiron un mesmo espazo no de transformación da vida, é un tempo que se fai eterno cando se comparte como tal ao servizo dun espazo universal. E o espazo universal cando se leva con un alí a onde se vaia, se non polo feito de que se disolva nun horizonte infindo.      "Sempre", aínda que chova, sempre no mesmo sitio, "Galiza", mentres outros se arriman ao sol que máis quenta.      A diferenza entre un individuo e unha persoa pasa por saberse situar no seu lugar. Hai quen hoxe se deslocaliza por internet, a realidade virtual ou simplemente calquera identidade agasallada por vender un pouco de si mesmos. Noutro tempo, houbo quen tivo que marchar polo mundo adiante e nunca abandonou o seu sitio. Alá onde estivera, sempre estaba no seu lugar, "Sempre en Galiza".      Hai quen nunca se moveu do país sen ter estado nunca nel. Hai quen cre que viaxa no tempo cando non se move do sitio, pero se preguntas por el dirán que saíu e que non está para nada. Hai quen nunca está para nada. Hai quen sempre está para botar unha man ao país aínda que hai tempo que din que marchou.      "Sempre" tradúcese como pobo. O tempo eterno é a sucesión dos tempos individuais finitos.      "En" significa pobo atrapado entre un tempo e un espazo que lle son propios.      "Galiza" é máis pobo aínda. Galiza é todo, nunca parte. Galiza é tanto, nunca menos.      A eternidade do pobo chámase tradición. Pero a tradición non é pasado, é futuro.      O informal "Sempre" faise formal "Galiza" cando se reúnen na preposición "en". Fóra da preposición "Galiza" emprégase unhas veces si e outras non segundo conveña. Fóra da preposición "Sempre" é un tempo absoluto rexido por un emperador que é quen define o que a realidade é en cada época.      Pero se o espazo é finito nun tempo infinito a historia terá de abondo para volver a repetirse. Combinaríanse as cousas unha e outra vez ata que se reproduzan as mesmas que hoxe existen. Habería que volver a empezar. Mais aquí é ao revés, o tempo só é infinito nun espazo finito, o eterno retorno do mesmo substitúese por un perseverar no propio ser no progreso. O progreso non é cambiar de tempo, non se trata viaxar ao futuro, tan só mellorar o presente, transcender o inmediato. O progreso e a tradición reconcílianse na preposición.      "Sempre en Galiza" ou como facer que a teoría (universal e necesaria) se case coa praxe (particular e continxente). "Sempre" é universal, "Galiza" é particular. "Sempre" é necesidade. "Galiza" é continxencia. "En" é compromiso.      Castelao, Rousseau e San Agostiño. Confesións públicas, cando vivir non é máis que lexitimarse. Confesións para que todos paguen as súas penas: existe a dor no mundo, e todos somos culpables. Aquí non se libra "ni Dios".      "Sempre en Galiza" ou ata onde chegan os brazos para abarcar a dor infinita. A responsabilidade ilimitada é a irresponsabilidade concreta. Cando o mundo se chama Galiza, cambialo é posible. Basta con chamarlle universo para que a transformación non teña sentido. Non hai tempo para conseguilo. Mais onde o mundo se chama Galiza o tempo é eterno e as persoas contan.      Buscando escusas para deixar de aguantar os golpes na identidade colectiva, un atopa refuxio na individualidade universal. Ou mellor, sóbese ao carro dunha identidade ben vista. Pero a identidade precisa ser recoñecida para que sexa eficaz. A identidade é unha careta. A identidade provisional e oportunista sempre está ameazada e un vese obrigado a actuar violentamente para conservala. Só cando a identidade se identifica co proceso, é cando se pode dicir estable, segura e eterna ("Sempre"). A identidade é coma o lume (Heráclito), só vive na destrución doutras cousas, e o lume é conversación, é o diálogo que coa súa calor fai posible a vida e coa súa luz permite recoñecerse as caras ("Galiza") nesta interminable noite dun ilimitado cosmos no que unha persoa hai 60 anos publicou un libro ao que lle dou por chamar "Sempre en Galiza".

© 2006 Biblioteca Virtual Galega