BVG     Atrás

     A Ela. A Montserrat Roig.

     Rosalía sempre se sentira atraída por aquela casa construída no bico dun dos acantilados, unha casa que vivía de espaldas ó mundo,isto é, á vila xa que a súa fronte fitaba para un único escenario, o mar. Era unha casa solitaria acompañada, unicamente, das veas salgadas dese mar bruador que arreo batía a súas ondas contra a súa raíz, ese grande rochedo que a sustentaba ata a elevar, maxesustuosa nunha gran columna, ata o infinito. E tal parecía que esta columna fose espacio propio do mar e do seu universo de gaivotas, un universo que a rodeaba ata o abandono e ata a converter nunha casa inombrada, secreta, afastada do mundo. E dándolle case a man alí estaban tódolos rochedos que a circundaban e se erguían sobre ela como as torres dun castelo que a gardaban, aillándoa na súa propia soidade. E relativamente preto da súa xeografía estaba a praia onde nenas e nenos pasaban as máis das horas no verán e algunha que outra no inverno.
     Á espaldas da casa, estaba a vila, extendida nun val que desafiaba coas súas chás plantacións a aquelas montañas de pedra de roca, a aqueles castelos que rexentaban o val coma verdadeiras torres de Babel.

     Quizais Ela estiveses cansada das xentes e decidira mirar só á natureza -pensou Rosalía-, mentres camiñaba polo camiño da praia e ollaba cara á casa solitaria.
     Ela, quén sería Ela, aquela muller misteriosa da que ninguén sabía nada, nin de ónde viñera, nin cándo chegara, porque, quén reparara no intre en que aquela casa, empezara a estar habitada.

     Ninguén. Ninguén non, porque Rosalía deseguida se percatou. Unha noite, antes de se meter na cama, asomouse coma tódalas noites ó seu balcón para ve-la silueta da lúa e para verlle a cor a algunha estrela. Foi nesa noite cando reparou na luz violeta que envolvía a casa do acantilado. Rosalía sorriu cara ó ceo tratando de descrubi-la estrela violeta que iluminaba ese lugar solitario. Rosalía durmiuse enfeitizada coa imaxe e, esa noite, soñou que a estrela de cor violeta volvería ó día seguinte, e ó outro e ó outro.
     Ó día seguinte pola noite Rosalía volveu mira-lo ceo e, en efecto, alí estaba de novo aquela luz violeta sobre a casa. Quedou un tempo ollando para as estrelas buscando a dona da luz, e despois de estar observando un anaco, reparou en que a luz non viña do ceo senón que proviña..., si, seguramente, dun farol situado na fronte da casa. Claro, alguén debera vir vivir alí e acendía o farol polas noites. Pola mañá xa se encargaría de descubri-lo misterio. Debía de tratarse dun ser solitario que non tiña medo á soidade, nin ás casas solitarias, ou quizais a habitase alguén que se sentise atraído pola forza daquel mar que a ela tanto lle impoñía, ó miralo desde a cima do acantilado.
     Ó outro día pola mañá encamiñouse ata a praia sen llo dicir a ninguén. Desde alí víase máis de preto a casa e, cunha pouca de sorte, -pensou- quizais puidese ver a alguén asomado nunha das fiestras, ou tal vez vise a alguén paseando á beira do acantilado. Si, alá nunha fiestra víase a silueta dunha persoa fitando o mar. Máis tarde viu que alguén paseaba cunha capa ondeante -parecía cor violeta- á beira dos acantilados e albiscando o mar.
     Rosalía non o pensou máis e decidiu colle-lo camiño que a levaba ó pico daquel acantilado. Sabía dunha fenteira que había preto da casa desde onde podía vixiar sen ser vista. Alá se dirixiu pois, e, ó que chegou, agachouse tras dun fento de moita ramaxe. Desde alí podía ve-la fronte da casa e podería, xa que logo, ve-la misteriosa persoa que a habitaba cando volvese do seu paseo. Agardou e, mentres esperaba, reparou na pequena horta con leitugas, repolos, allos, tomates, pementos...¡Ah! ¡E un xardín dunhas flores que ela nunca vira! Un xardín de flores, todas color violeta, repartidas en dúas bandas, unha banda de flores cor clara e a outra de cor escura!
     A muller da capa violeta axiña se deixou ver. "Ela", así sería como empezarían a chamarlle moi pronto as xentes da vila, volvía do seu paseo. Entrou no xardín e, resolta, púxose a regar coidadosamente as flores; despois, entrou dentro da casa. Máis tarde sabería Rosalía que Ela regaba as súas flores con auga do orballo,"porque viña do arco da vella", -diríalle-.
     Rosalía, desde o seu agocho, preguntábase quén sería esa muller misteriosa que se vestía cunha capa violeta e que coidaba flores violetas. Para descubrir estes misterios Rosalía decidiu volver secretamente, un e outro día, ó lugar dos fentos. E así foi como descubriu os seus ollos calmos e de cor anil, o seu gusto polos paseos e o seu pracer pola música, e sobre todo por unha que era unha constante no seu tempo libre e de traballo, unha música que a Rosalía ó principio non lle gustaba pero que despois aprendeu a oír e a querer e que a ela se lle antollaba música de voces enamoradas.
     Tódolos días que podía Rosalía seguiu vixiando os movementos da misteriosa muller, aquela que se vestía sempre de violeta, e cada noite ollaba, desde o balcón do seu cuarto, para aquela luz violeta que iluminaba a casa ó que caía a tarde. E cantos máis días pasaban máis a atraía aquela luz, aquel xardín, aquela música e aquela misteriosa señora.
     E, a forza de montar garda, Rosalía descubriría que os días 15 de cada mes, días de mercado na vila, a misteriosa muller, baixaba ó mercado para vende-las súas flores. Foi a partir desta circunstancia como as xentes da vila repararon nela: na súa roupa diferente e nas súas flores únicas e quixeron saber ónde vivía, de ónde viña, quén era, a qué se dedicaba..., pero nada foi o que puideron saber; só que vivía na casa do acantilado. E, desde iso, deron en dicir mil cousas sobre ela: -que se era unha medio meiga, que se viñera de..., que non era un ser normal, que moitas cousas debía ocultar, que, se... e toda a xente calaba ó seu paso para murmurar despois polo baixo. A xente da vila, descoñecedora da súa historia, deu en chamarlle: ELA.
     Aquela noite, despois de fitar longo tempo a estraña luz desde o seu balcón, Rosalía decidiuse. Mañá era 15, día de mercado. De seguro que a muller violeta baixaría cedo vende-las súas flores, únicas na redonda e por iso tan preciadas. Pois, mentres Ela vendía no mercado, Rosalía entraría na casa e descubriría, por fin, o misterio da delicada e estraña muller.
     Ó outro día para gloria da súa nai, Rosalía ergueuse moi cedo e marchou da casa moi enigmática cando súa nai lle preguntou que a ónde ía tan cedo. Colleu o camiño do acantilado e a piques estivo de se cruzar de fronte coa muller violeta, mais, afortunadamente, Rosalía viuna antes e tivo tempo para se agachar tras dunha moreira. Ela pasou moi preto. Levaba unha cesta chea de flores e vestía unha capa violeta. Tamén levaba un pano marelo ó pescozo. Rosalía mirouna ó pasar á súa altura e sen saber por qué os seus ollos cor anil fixéronlle lembra-lo arco da vella.
     Rosalía ficou moi quieta ata que a capa foi só un punto impreciso no camiño e despois botou a andar cara á casa. Si, quizais Ela, afeccionada como era a mirar polas fiestras abertas, se lle esquecese unha sen cerrar.
     Rodeou a casa e, á primeira ollada, as fiestras estaban pechadas. E a porta. Agatuñou ata se subir a unha das fiestras da planta baixa e unha voz de gato -de gata, sabería máis tarde- interrompeu os seus pensamentos. ¡Miau, miau...! A gata, desde dentro, tentaba abri-la fiestra coa súa poutiña. Rosalía empurrou sen moita esperanza mais, ¡se estaba aberta! ¡Gracias gatiño!, e deulle un bico para lle expresa-lo seu contento. Coouse dentro. Na parte de abaixo había unha cociña, un baño moi grande e un cuarto de durmir tamén moi grande que tiña outra particularidade: as súas paredes e teito estaban pintadas con sete cores.
     Coa gata sempre detrás subiu á planta de arriba que era unha única estancia, dedicada a biblioteca. Debaixo dunha inmensa fiestra estaba unha mesa de traballo sobre a que había moitos libros e follas de papel escritas. As paredes estaban cubertas de andeis cheos de libros e había tamén un aparato de música. A mirada de Rosalía detívose no centro do cuarto. ¿Que era iso? No mesmo centro erguíase unha columna heptagonal que tal parecía atravesa-lo teito e seguir, maxicamente, ata o mesmo ceo. Pero a verdadeira maxia da columna estaba en que, segundo recibía raios de sol, íaos descompoñendo en cores de diferentes tonos: vermello, verde... e, segundo te moveras de posición, xeraba movas cores. Rosalía desconfiante do fenómeno trataba de convencerse de que estaba diante dunha ilusión óptica pero alí estaba a columna, unha prisma creadora de cores. Algo tan real que mesmo parecía irreal. Ó pé da columna había discos compactos e libros ciscados. Rosalía apartou a mirada cara ó fondo do cuarto e descubriu dous enormes e antigos baúis, pechados cun cadeado. Rosalía preguntouse qué outros segredos gardaría alí a muller violeta e por qué os tería pechados se na casa só parecía vivir ela maila súa gata. Ó pé dun dos baúis estaba, a medio facer, un crebacabezas de moitas pezas e de moitas cores. Enriba dun dun baúl estaba un disco compacto. Rosalía colleuno e leu: La Traviata. ¿Sería esta a música de voces enamoradas? Había tamén unha entrada de ópera para o Teatro Principal da cidade para o próximo día 30. Rosalía sentiu unha forte necesidade de compoñe-lo crebacabezas e, pacienzudamente, púxose con destreza a unir pezas. O resultado final foi un grande arco da vella e debaixo dúas frases:
"Adeus, Rosalía".
"A hora Violeta".
     Sen saber por qué sentiuse sobrecollida pola forza destas palabras e pola forza coa que aquel arco da vella brillaba. Un calofrío percorreulle a pel e, tratando de encontra-la fronteira real das cousas, mirou para fóra. O mar tiña unha cor verde metálica e o sol tiña a tonalidade do ouro vello. E as cores da natureza de fóra e as cores do arco da vella de dentro parecían fundirse e entenderse. Sacudiu a cabeza con forza. A gata foi sentar enriba do crebacabezas. Daquela, Rosalía volveu en si e desfixo o crebacabezas, para que a dona do xogo non descubrira o paso dunha man allea á súa. E Rosalía decidiu que volvería o día 30. A ópera era ás nove da noite pero era na cidade e, polo tanto, Ela tería que saír, polo menos, a iso da media tarde.
     Pasou o tempo e chegou o ansiado día da ópera. Rosalía xa estaba, a iso das cinco da tarde, tras dos fentos e non pasara nin media hora cando Ela saíu da casa. Esta vez ía fermosísima e elegantísima. Levaba un vestido violáceo e un chal violeta escuro sobre un ombro. Os zapatos eran negros. O seu longo cabelo, negro e solto, destacaba sobre a espalda dela e do vestido e levaba tamén uns grandes pendentes cor violeta. Cando Ela foi un punto violeta na distancia, Rosalía dirixiuse á casa e, esta vez, entrou pola fiestra da cociña. Ela debía de deixar sempre unha fiestra aberta por se a gata quería entrar e saír. Antes de subir á planta de arriba parouse no cuarto das sete cores descubrindo, ó se quedar mirando, que se trataban das cores do arco da vella. Despois foi directa arriba acompañada de Nube -así se chamaba a gata, como moi pronto sabería- e alí encontrouse con follas escritas a man e cunha letra clara e firme. Debía de ser un conto. Titulábase:A hora violeta.

Empezou a ler. Debía tratarse de retallos dunha historia inacabada.
                                                                                A HORA VIOLETA
     Esta é a historia dun arco da vella que padecía unha estraña enfermidade porque un día, sen saberse a razón, comezou a enfraquecer e a palidecer. As bandas das súas cores volvéronse cada vez máis pálidas e as enrugas comezaron a gravarse moi profundamente na súa face. A falta de cor e a súa delgadez chegou a ser tan pronunciada que xa se esvaíran completamente do seu rostro catro das súas fermosas cores e, de non encontrarse un remedio pronto, o arco da vella corría o perigo de perde-las tres cores que aínda lle quedaban: o azul xa pálido, o marelo, pouco dourado e o vermello cor dunha brasa a medio consumir. O rostro do arco da vella volvérase cada vez máis triste e nostálxico e parecía vivir ensumido en profundas e negativas reflexións.
     Os seus amigos, o sol mailas nubes, falaban a cotío e moi baixiño procurando que el non ouvise:
     -¿Será un maleficio que caeu sobre o noso arco da vella? -dicían as nubes-.
     -Debe de se-la fatalidade do destino -comentaba o sol que sempre oía falar ós vellos do terrible destino-.
     -Quizais sexa unha enfermidade hereditaria dalgún antepasado -comentaron as nubes-.
                                                                                          (...)
     Nubes e sol acabaron por se ensumir nun sombrío silencio pensando nese temible final que non era moi imposible de prever. Tiña que haber un remedio para sanda-lo arco da vella. Se averiguasen, cando menos, a causa da doenza, -pensaban desesperadamente os dous- estarían no camiño de dar coa solución que acabase co seu mal.
     E as nubes, sorprendentemente pálidas, acababan, moitas veces, por derramar un orballo de verán que non era máis có choro vertido por uns ollos amigos que compartían secretamente a tristura do seu amigo o arco da vella.
     E o sol, recuberto de estrañas nostalxias, converteuse nunha sombra escura agachada tras das súas amigas as nubes.
     E nubes, sol e arco da vella deixáronse anegar nunha fonda tristura.
                                                                                          (...)

     Un día recibiron a estraña visita dun ser minúsculo que se autopresentou ela mesma:
     -Ola, chámome Violét e son unha trasna. E continuou:
     Queridas nubes, querido sol e querido arco da vella. Estou aquí non para vos dar consolo, tampouco para dictamina-lo mal que sofre o arco da vella pero si para sandalo da súa doenza. Se o arco da vella me regala unha banda marela para eu convertela en bufanda, eu recuperareille as cores que perdeu: a cor violeta, a anil, a verde e a laranxa e, esta vez, será para sempre.
     As súas palabras actuaron cun efecto tan tranquilizador que o arco da vella iluminouse nun amplo sonriso e foi como se as cores que lle faltaban lle asomasen por un breve instante.
     O arco da vella reaccionou: douche un cachiño da miña
cor marela para a túa bufanda. ¡Cóllea!
     Sol e nubes reaccionaron e preguntaron:
     -¿E como o farás, podemos axudar nós en algo?
     - Necesito unha casa que albisque para o mencer do leste e que se erga moi alta por enriba do mar. Se sabedes desa casa, eu recuperarei as cores do arco da vella para sempre.
     Nubes e sol sorriron con complicidade e dixeron case á vez, chocándolle-las palabras:
     -Nós sabemos dunha casa desas características.
     O sol, que sería o transbordador de Violét, sentouna agarimosamente nun dos seus raios e, dobrándoo a modo de cadeira, dispúxose a leva-la trasniña á casa do acantilado.
     Violét despediuse primeiro das nubes e despois do arco da vella choscándolle un ollo e dicíndolle que non se trataba dunha despedida xa que moi pronto alí estaría ela de volta, coas anovadas cores. E colocándose, con certa coquetería, a súa xa bufanda amarela, dixo alegremente:
     -¡Estou preparada para a travesía!

                                                                                          (...)

     Ó chegar á casa do acantilado, Violét converteuse nunha fermosa señora, que se vestía de cor violeta, que de cando en vez levaba un pano marelo ó colo e que se entregou a coida-lo xardín de flores violetas, repartidas en dúas bandas e regándoas tódalas mañáns con auga do orballo da noite. Lía, escribía e escoitaba música que a enfeitizaba. Violeta tiña, ademáis, un estraño e raro traballo no que empregaba moitas horas. Este traballo consistía en experimenta-la fusión de diferentes cores a través da prisma heptagonal que,verticalmente, atravesaba, como se fose unha columna de cristal que subise ó ceo, a súa biblioteca. Nas horas de entretemento xogaba a compoñe-las pezas dun estraño crebacabezas de moitas cores e paseaba ollando e fitando longamente, non sei se tamén tristemente, o mar e o ceo.

                                                                                          (...)

     Rosalía volveu darlle a cabeza polos seus pensamentos. Mellor continuaba coa lectura:

     Violeta espreguizábase tódalas mañás co primeiro raio de sol do abrente e, despois de se espreguizar, poñíase a experimentar durante longo tempo cos raios de luz e de sol que rompían na súa prisma heptagonal xeradora de cores. E, despois de moitas horas e moitos días de traballo, logrou, por fin, o seu primeiro descubrimento importante. Fusionando raios de luz cor marela e vermella e, facéndoos atravesa-la prisma heptagonal, conseguira descompoñe-la cor LARANXA do arco da vella. Esperanzada por este descubrimento seguiu a traballar arreo e, un novo día, logrou fusionar e fundir na prisma os raios de luz cor marela e azul que lle proporcionaron outro brillante resultado: a cor VERDE do arco da vella. Fusionando despois raios vermellos máis azuis, e imprimindo moitos máis raios de cor azul, conseguira a cor ANIL. E un pouco máis tarde deu coa última cor que precisaba o arco da vella: a cor VIOLETA, conseguida gracias á descomposición de raios vermellos máis azuis e utilizando moitos máis raios da cor vermella. Xa tiña, pois, xa as catro cores que o arco da vella perdera e precisaba. Chegaría pronto, pois, a soidade de...


                                                                                ...de... "A hora violeta".
                                                                                          (...)

     Rosalía buscou máis retallos da narración, mais por moito que remexeu entre os seus papeis de Rosalía, non encontrou máis.
     A Rosalía percorréronlle o corpo negrísimos presaxios e nestas pensou en marchar.
     Rosalía foise triste e esa noite, desde o balcón do seu cuarto, mentres ollaba a luz violeta que envolvía a casa do acantilado, sentiu que a soidade da muller violeta a acompañaba. E notou, sen poder explicar por qué, que os ollos se lle enchían de bágoas. E no medio de tanta tristura pareceulle coma se o ceo palidecese diante daquela luz misteriosamente violácea.
     E aquela noite Rosalía tivo pesadelos. Ó se espertar, o primeiro que se lle veu á cabeza, foi unha das frases do crebacabezas que ela mesma resolvera o primeiro día que entrara na casa misteriosa. Esa frase: "Adeu, Rosalía", ¿estaría a se despedir dela? Tratou de desbotar esta idea tan louca. Era só un xogo; si, todo era unha casualidade. Como casualidade eran aqueles anacos de conto inacabado. Si, contaba a historia da trasna Violét, reconvertida na muller violeta e despois chamada, Violeta. Pero todo isto non era nada máis ca un invento, nada máis ca ficción, nada máis ca literatura... -como diría o seu profesor de literatura-. Simplemente, á dona desa casa gustáballe a cor violeta e é por iso que estaba inventando ese conto que a ela tanto lle impresioara. Así trataba Rosalía de razoar e de convencerse para os seus adentros cando outra idea lle veu á mente. ¿E o arco da vella? Efectivamente, faltábanlle catro cores; e isto non o vira ela soa, xa que ata a súa mesma nai dixera, mirando moi seriamente para o ceo, que o arco da vella só tiña tres cores e que isto debía ser por culpa do furado que había na capa de ozono. Suspirando e moi, moi confusa, decidiu esquecerse desa casa e desa señora que lle estaba quitando o sono e volvéndoa media tola, ata o punto de non poder diferencia-lo que era fantasía do que era realidade. Ademais tamén lle estaba dando moitos pesadelos pola noite así que o mellor sería esquecerse dela.
     Pasaron case dúas semanas e Rosalía volveu á praia a xogar todo o tempo con Xoana, Manuel e Andrea pero por máis que tratara de se centrar nos xogos, os seus pensamentos voaban cara á casa do acantilado e a súa mirada acababa por se lle desviar cara a alá. Un día que xogaban os catro á billarda, Rosalía preguntou supetamente:
     -¿Mañá que día é de mes?
     -Estás tola Rosalía, mañá é 15 pero ¿a que ven iso agora? Ultimamente xa xogabas moi pouco connosco e agora que, por fin volviches, quén sabe no que andas a pensar -comentoulle Manuel-.
     -Adeus, xa vos verei, e en dicindo isto, Rosalía deixounos coa boca aberta.
     -Ó mellor ten anemia -dixo Xoana- porque di miña nai que o despiste é signo de anemia.
     En Rosasía marchou.
     Estaba decidido. Mañá era 15. Volvería á casa por última vez e convenceríase de que alí non había nada misterioso e que o único misterio estaba dentro da súa cabeza.
     Ó día seguinte, pola mañá cedo, Rosalía estaba entrando pola fiestra da gata Nube -moi pronto descubriría o nome da gata. Rosalía foi directa á biblioteca e alí volveu comproba-la descomposición desordenada das cores na prisma-columna que atravesaba o cuarto ata o teito. E isto era real, tan real coma que ela se chamaba Rosalía. Acercouse á mesa de traballo e colleu os apuntes daquela historia inacabada "A hora Violeta". Púxose a relela descubrindo un novo retallo de conto que aínda a confundiu máis á hora de poder deslinda-la fronteira do real e da fantasía. Rosalía leu consternada:

                                                                                     (...)

     Violeta acompañouse da soidade do acantilado, da presencia da gata Nube de ollos cor nube e dos soños de Rosalía.
                                                                                     (...)

     Entregada como estaba á lectura e ós seus pensamentos non sentiu como alguén subía as escaleiras. A voz da muller violeta asustouna:
     -¿Que fas aquí?
     -¡Miau!- suavizou a gata-
     -¡Cala Nube!- volveu falar Violeta-.
     Rosalía quedou uns instantes calada pensando que era lóxico que no conto aparecese a súa gata, pero, ¿que sabía Ela dos seus soños, ¿por que os coñecía?
     Pensativa como estaba dixo:
     -Perdóeme señora Violeta. Son Rosalía e desde a miña casa vexo tódalas noites a luz violeta da súa. Ó principio eu pensaba que era unha estrela desta cor que se pousaba sobre a súa casa, mais cando descubrín que non era así, quixen saber máis da casa e da persoa que a habitaba, xa que sen saber por qué antollóuseme que debía de ser alguén máxica e misteriosa. Un día acerqueime, vin o gato na fiestra e empurreille a folla da fiestra para que saíse. Despois entrei eu, sendo moi ben recibida polo seu gato.
     -Gata, Rosalía, e chámase Nube porque ten os ollos cor de nube -interrompeuna Violeta-.
     Nese intre Rosalía soubo que alí diante tiña unha amiga e tanto lle tiña que fose real ou que fose fantasía.
     Ela continuou a lle falar.
     -Non te preocupes, Rosalía, seino case todo. Sei que me vixiaches desde os fentos. Sei que é a terceira vez que entras aquí. Sei que descubriches moitas cousas e sei que te preguntas por moitas outras das cales non podes te-la resposta. Sei que desexas saber qué é o que agacho dentro dos baúis, ou o por qué do crebacabezas ou por qué no conto aparece o teu nome. Eu chámome Montserrat e non Violeta, pero isto non vén ó conto. Estou aquí realizando unha viaxe que moi pronto chegará á súa fin. ¿Ve-lo crebacabezas? Moi pronto aparecerán as frases enteiras e moi pronto o arco da vella coas súas sete cores brillará. Ese día ireime para non volver máis. Ese día entenderá-lo que hoxe che parece tan misterioso.
     E notando a tristura de Rosalía continuou:
     -Non, Rosalía, non esteas triste. Ensancha ese peito. Eu quedarei sempre contigo. Acompañareite sempre. Ficarei no alto do ceo brillando para ti desde a banda violeta do arco da vella. E desde a banda cor anil os meus ollos sorriranche. Alí vivirei nunha felicidade apaciguadora para sempre. E recorda que tamén me encontrarás buscándome dentro dos baúis; eles gardan segredos que irás entendendo a medida que medres. O día que eu marche, ven aquí e ábreos.
     -¿Pero como saberei que te fuches para sempre e non que fuches, por exemplo, ó mercado vender flores ou ve-la Traviata.
Montserrat dixo sorrindo: saberal. Será unha certeza. E a partir dese día coidarás das miñas cousas. E agora adeus, Rosalía, que é moitora de que vaias indo para a túa casa.
     Rosalía, esa noite, durmiu tranquila e profundamente. Cando espertou pola mañá arrecendía a terra húmida. Chovera toda a noite e agora un soberano e relucente arco da vella brillaba con todo o seu fulgor no máis alto do ceo. A Rosalía nubráronselle os ollos porque ó velo tivo a certeza de que "A hora violeta" chegara e soubo que Ela se fora xa ó outro lado da hora violeta. Fixérao en silencio, tan en silencio como viñera. A Rosalía pareceulle que un resplandor violeta cubría a paisaxe.
     Rosalía vestiuse e encamiñouse cara á casa do acantilado.
Alí estaba o arco da vella do crebacabezas coas frases replandecentes: "A hora violeta". "Adeus Rosalía". Abrazouse a aquela prisma que desprendía unha luz violeta que tal parecía vir da paisaxe de fóra. E alí estaban os baúis coas súas grandes chaves para abri-los seus cadeados. Abriu, primeiro, o que parecía máis antigo. Quedou marabillada. Estaba cheo de pálabras cálidas, de emocións e de mensaxes que falaban dunha presencia creadora. Eran palabras da memoria para mirarse no presente, reconstruí-lo pasado, edifica-lo futuro... O segundo baúl estaba cheo de libros que falaban dos ecos de moitas voces e de linguaxes que a ela lle tocaría descifrar.
     Rosalía, comprendendo moitas cousas, chorou de emoción e mirou para un anaquiño de ceo. Ela sabía que, con toda esta equipaxe que Montserrat lle legaba, ela tería que construír novas xeografías e novas singladuras.
     Rosalía chamou por Nube e baixou ó xardín. Regou as flores con auga do orballo e logo fixo un ramiño de violetas. Colleu a Nube no colo e dirixiuse á súa casa de volta. Alí puxo as flores en auga para despois convidar a Nube a baixar ata a praia a busca-los seus amigos para xogar, pero a gata xa estaba feita unha caracola enriba da súa cama.
     Saíu. Fitou para o ceo e viu un espléndido arco da vella, coas súas sete cores vivísimas. Choscoulle un ollo á banda anil, lembrando dos ollos calmos de Montserrat. Á banda violeta sorriulle ledamente lembrándose duns fermosísimos vestidos violetas. E ollando fixamente para aquel anaco de ceo díxose que aquel arco mais ela sabían da súa cita coa memoria e das súas próximas viaxes.

© 2006 Biblioteca Virtual Galega