BVG     Atrás

     Disque ando algo torta ou revolta, mais sei que degustas as cativas tortas de auga, frouma, ovo, castañas e unha pinga da almofada coa que peneirar unha nana de berces de pedra e penicos de fadas. Ai nena, ¡que dis!, a vella palabra non corta nin traba, remexe os xaropes debaixo das saias. ¿Pero como?, ¡tanta cousa por un balde de auga!. Por un balde de auga, que non auga de balde, que aínda que vale non vale nada. Escoita a fervenza incolora, insípida, transparente da táboa periódica, que non ten ciclos lunáticos, selénicos, menorreicos, sebáceos, senón átomos de hidróxeno, osíxeno, e un anaco de mágoa, cando choras meniña, inundándome a alma.

     Os meus meandros rexos con murmurios te agasallan para que limpes neniña a túa cariña de prata. ¡Que dis!, se só es conxunto de moléculas que en ringleira se despraza. Non te cegues neniña nin con ollos nin con latas, escoita o rosmar: "non volverás a mergullarte dúas veces nas mesmas augas", díxomo Heráclito, ou ben, auga que non has de beber, déixaa correr. ¡Heráclito!, ¡bah!, e ese, ¿quen é?. Acouga meniña, disfruta o serán, entre historias de chuvascos, nubes e humidades. Aconteceu algún día mentres inventaba adolescencias con sandalias de maxia.

     E o mundo naceu, aferrado a unha idea, fun masa e marea coas que o percorrer, de transparencias e mobilidades. En Mileto Tales determinou a esencia do universo en min, básico elemento, feminina por esencia, derramada e aberta a insinuacións, perfumes, xeadas, envases de encoros, estáticos recipientes cos que trasladar parte da continencia do meu enorme val, ata que Empédocles, teimudo, bifurcou os camiños. ¡Morreu a raíña, vivan os novos emperadores!: Don aire, que ten moito aire, dona auga, ¡presente!, dona terra e don lume: "logo viu auga nun charco e de seguido mandou: Auga en charco, mata ó lume, que o lume non queimou pao, o pao non bateu á ovella, a ovella non comeu herba e a herba non me limpou o pico para ir bonito á voda do tío Perico. E a auga dixo...Non". Arador de terras, que aras a miña terra, ¿aras a terra ou a miña terra aras?, non aro a túa terra, nin a terra aro, aro a terra do tío Traxano. ¿O da columna Traxana?. Muíños de Mikonos ou quizais o parque eólico de Estaca de Bares.

     ¿Parácheste a pensar algún día en Aristóteles?, o ser ou o non ser, to be or not to be, as cousas móvense a causa da súa propia natureza. A natureza da auga móvena a caer, a do fume a ascender, arriba no aire. A auga cae para alcanzar o seu fin, que é estar abaixo; o fume sube para alcanzar o seu, que é estar arriba, tanto a auga coma o fume actualizan as súas potencias. ¡Ai, (salaio fondo de cor berilio, un escintileo no percorrido da corrente, agora, o meandro que son eu, evádese nun rápido); pero a auga pode ser vapor, senón que llo digan ós da revolución industrial. Inundación, extensión sólida de vida, iceberg, xeometría nun refresco, do conxelador. Agora o lupus e o agnus van beber, ¡pois que beban!, son xenerosa e ademais potable, convivan víctimas e verdugos, para Verdugo Arcade, aínda que non me gustan e adhírome a declaración Universal dos Dereitos Humanos, por desgracia, repetidamente vulnerada. Pobre Aristóteles, que se perdeu no non ser, sen saber, sen sospeitar, que gracias ós estados teño varias formas, coma os tránsfugas, que se inventaron por asociacións, observacións, disociacións, tal vez, manipulacións, transformismo puro, la nuit de Alfredo Landa, pero eu, quede claro: non son auga adulterada, de momento, aínda que por desgracia existen compañeiras tristes, anoréxicas, bulímicas, menopáusicas, espasmódicas, módicas, de moda, de rebaixas, modestas, moderadas, menores, maiores, chocas, da forxa, destiladas, xurisdiccionais, interiores, medidas no século XIX coa forza dun canón, estipuladas en douscentos metros dende a beira da costa, polo tanto, torturadas, violadas, agredidas, constrinxidas, residuais, que non son as que quedan nos pousos dos vasos, fecais, as fedentas, que teñen un bucho de podremia e infeccións. Non todas somos boas, ¡que lle imos facer!, espeto, espeto, fedorento, sae da cova cheo de vento, a min me cheirou, a min me fedeu, as torrellas de Mambrú quen as caghou que-as-co-ma, de castañas, para ficar en nada, internacionais, subterráneas, continentais, do pozo do meu tío Ghabino, que din que é de manancial do monte do Elefante, de chuvia, de orballo ou rosada, que me gusta máis porque parece que está pintada, salgada, doce, coma os teus ollos de gorrión, neniña, carbonatada, para provocar o flato de azucre nos rapaces larpeiros, tamén está a lei 29/1985, da auga, código regulador de espacios volubles, por se nos desviamos do noso ser, por se renegamos da esencia ou importunamos demasiado, límites ortodoxos, categóricos, dous de agosto, pretende abolir as augas privadas, resignadas a ser públicas, publicistas, cabreiroá, pura auga, mineromedicinal, instituto Pasteur con constatación probatoria contra xermes patóxenos, rexistro sanitario, regulamentos, disposicións, actas, directivas comunitarias, constitución, medio ambiente, recomendacións, dictames, tratados internacionais, A Convención de Viena sobre o dereito do mar, plurilaterais, bilaterais, a Onu, a comisión das augas, que non é precisamente a rexente da organización das festas patronais, as cuncas hidrográficas, o tribunal das augas de Valencia, o libro do consulado do mar de Barcelona, os fenicios, os romanos, as películas dos domingos de Xullo César: "Cheguei, vin, vencín", ¡desenfunda rápido, pistoleiro!, John Wayne, cruzando río Grande, o quero beber, teño sede cada vez que os cabalos recobran as perdas de líquidos na pía, as Burgas de Ourense, ¡terra da chispa, afiadores e paraugueiros!, paraugas para a chuvia, a poalla, esa é a auga que máis me gusta, porque lle dá un aspecto de cuncas de pingas ó meu entorno, baixa a densidade das nubes, as curmás, bicámonos e falamos das nosas cousas: que se construíron unha ponte, que se mentres botaba a sesta perturbouna un avión, que se lle provocou turbulencias por iso de que non se fose de rosiñas, que se os rapaces se botaban de cabeza dende a pontella, e rían, e facíanme cóxegas nas puntas das dedas, e ficamos tranquilas, coma vellas amigas de infancia.

     Ata Zenón non houbo moito destacable, veña a encherse o camiño de escépticos tatexos, non sabían nada, ¡que burros!, non sabían nin iso, porque se o soubesen saberían algo, e con eles, o silencio, o aburrimento, non se pode falar nin escribir, co que a min me gusta debuxar peixiños, anghiachos, e migallas de pan... ¡Que triste as épocas de represión!. Non, non me gustan os escépticos, prefiro o meu dereito a dicir incongruencias, afundilas na corrente, coma un coio facendo círculos concéntricos. Despois os Epicúreos que tiñan un xeito ben raro de gozar, pasivamente, resignándose dende ese pracer oco a que pasase a vida, coma unha pinga de auga que esvara por un cristal ata que desaparece, pero os estoicos aínda son peores, aguantan ata perecer, sen laiarse, sen berrar, sen ofrecer resistencia, podo afogalos e sería asasinato en primeiro grao, pero non, non me dedico a tales mesteres, aínda que os pense, a non ser que sexa víctima dunha provocación profunda. ¡Ah!, ¡pero que estou a dicir!, se Zenón era un estoico, ¡ai, o vello Zenón!, tan impresionable, coma a película dunha cámara fotográfica, e é que se decatou da influenza das fases lunares nas mareas, a túa influenza de mel sobre as nosas horas, que non son enchufes directos, senón química cósmica e eterna. O meu tío mar, no que vou morrer, non o digo eu, que de morrer nada de nada, ¡nin falar!, dio un tal Xurso Manrique que estaba deprimido porque seica lle morrera o pai, e aghora pola súa culpa dáselle a moitos por ir encher o océano coas cinzas, e tamén ghalorchos, latas, pneumáticos, cabos, un porco azul, afectado pola triquinose, galeóns de ferruxe, alixos de droga, ghamelas de fame, a peor guerra de todas, da que Marte, que ten dous satélites e tamén xeo, fuxiu para aliarse cos peixes gordos, unha tal señora setentrional, ¿América?, que vai de pericas coa Otan a tomar caldeiradas de marisco á saúde da Onu, mentres se rouban documentos segredos cos que erguer metralletas de futuro, odio endóxeno e fobia, sen dúbida armas travestidas polos homes, estivo de moda o ano pasado. En Lisboa fixéronlle Exposición Universal, o pobre alí metido nos expositores e nos acuarios, como se fose unha restra de chourizos, a lucirse, despois de que o Instituto Oceanográfico recoñecese que xa conseguiu cultivar ollomoles en cativerio, a menos de trescentos metros de profundidade (cada vez que o digo non deixo de abraiarme, abro a boca e escorrego por unha fervenza curiosa) ¡cousas das épocas!, ¿onde estará a Cnn para tomar unhas boas imaxes deste incrédulo estado?

     Pasamos temporadas tranquilas, ben limpas, aseadas, normalmente, só transcorrendo, ata que Arquímedes dixo "Eureka", e comezaron os buscadores de ouro a remexernos as tripas, peneirándonos os pousos. Dicían que era febre amarela, ai non, perdón, non era malaria, típica doutras climatoloxías, aínda recordo os desembarcos nocturnos nos peiraos, os homes vencidos, humillados da guerra con Cuba e América, estercados coma fardos, a penas un recadriño nos xornais in illo témpore, para constatar o cataclismo. Tamén lles caían os dentes, quizais un presíndrome Vietnam ó estilo "século dezanove semirromántico". Érache a febre do ouro, non, non, deixa ó meu amigo en paz, que vaia cara ó Atlántico con todas as garantías e avais dos minerais e seres que o habitan. En Oporto aínda lle dá un bo meneo ós caldos propios e ós que chegan de Madeira, querido río Douro, así comezaba a última carta que che enviei, ¿lembras?, agardo a resposta. ¡Ah, non!, si que me falaches de augas estreitas, de terras grises, de regadíos e secaños, si, si, é certo, ¡Xibraltar español! dicían os seguidores do Caudillo. Ai Ceuta, ai Melilla, Cádiz fortaleza, foco de resistencia no territorio comanche. ¡Aquí non entra nin Dios!, coma cans, peor, repatriados, amoreados. Versión oficial: suicidio. ¿Qué outro dereito ten a fame, a intolerancia, o cheiro a ébano nunha Europa urbana, funcional, moderna, hipereuro, que non queixo para pasar polo pan?, ah si, a fuxida, e se tes sorte unha patada no cu para poder comer en lata, converterse nesa liña imperceptible, escorregada de tódolos ollos, Harrison Ford, o Fuxitivo, na súa versión light e máis comercial da palabra. E as augas subvencionadas, transvases e teses de territorios e moedas, ¡as Hoces do Duratón!. Estoume poñendo a ferver, non sei se haberá un cambio climático que me afecte á bilirrubina, ¡ai!, e non me vale nin a aspirina, oh, oh, ojalá que llueva café en el campo, oh, oh, oh... que llueva café, (mentres imaxino unha cunca de cafeína volvo a coller velocidade e fuxo do remanso provocado tras fervenza, de novo zigzagueo en meandros). ¿Escóitasme Lúa?, ¿estás aí?. Si, si que estou, e ben chea, o que pasa é que a nube tivo ganas de xogar ás agochadas. Por uns intres pensei que estaba a falar co aire. Non, non, estou impresionada polas historias, segue, por favor, xa che queda pouco para chegares ó afluente e logho á ría. Si, xa vexo que vou rematando este treito da viaxe, faremos logho o transvasamento co fillo e despois no mar por canle natural ¡Ai que tal es aughiña!. ¿Sabes, Lúa?, ás persoas moitas veces tamén lles ferve o sangue, pero non é exactamente o sangue, é a fricción química das rozaduras das células, bátense e producen unha combustión, pero se non chegha a ser por min, ¡na!, son eu quen lles provoca flato, gases innominados, latexos, desmaios, e tamén ós carecos, a sensación visual de que están a botar fume pola cabeza, ¡que risa!, parece que van estoupar. Cando morren solidifícanselle os xugos. Non lles ocorre coma a San Xenaro, os fregueses venérano porque unha vez ó ano se lle licua o sangue que teñen agochado nun sacro recipiente, santo, apostólico, católico e romano.

     Dime auga, ¿a ti, molestaríache, é só un exemplo, que te chamase auga corrente?, o outro día falei co río do esquezo e case me aniquila, sorte que por alí pasou unha aguia que o tranquilizou, e esqueceuse. ¡Hai tantos murmurios miña rola!, pero que eu sexa boa non significa que sexa corrente, moitos confunden o touciño coa velocidade. A ver, ¿lembrareime dalgunha expresión?, antes tiña un catálogo embaixo dunha pedriña do fondo, a esquerda, onde rexistraba palabras que escoitaba polos arredores, a ver, ah, mira, luíña. "Auga corrente, auga pasada, augha pasada non move muíño, escribir na auga, iso si que me gusta, aínda que o asocien con facer un traballo inútil, ¿é inútil escribir?, ¿ti sábelo luíña?, facer auga, facerse a boca auga, ai, ai, ai, estou lembrando un salmón que viña desovar corrente arriba, arriba, arriba, e díxenlle ¿queres que che conte un conto?, había unha vez un salmón salmón, corrente arriba, corrente arriba, e colorín colorado, este conto está acabado, dar auga ó sedento, non esquezas que a miña falta provoca deshidratación, ¡pobre Mariíña!, no tempo da fame, nas idades curtas, diarrea persistente, e o doutor, animal de sequeiro, impediulle tocar o meu corpo, ela morría por beber, só un vasiño mamá, un só, por favor, non, non, que o médico non deixa, e morría, e morreu. Nin auga, na de na, non dar unha sede de auga, non gaña a auga que bebe, pobretón, seghuro que che anda na economía mergullada, esa que fai que os cidadáns con carné de identidade agochen o seu dni nos suburbios da miseria, emporquen os números, un, dous, tres, formación, deformación social, tetraplexía burocrática, inadaptación. ¡Ai luíña!, teño medo se algún día son inadaptada, e me poñen un cano longo e groso que me leve ata a cidade máis cidade e a casa máis casa onde ver, como bagoan os meniños que están diante do televisor, as soidades de papel, o ferro das almas tristes, as barbas feroces de lobos urbanos con mans de cemento a crebar a pel, os músculos, os ósos de mulleres, nenos, anciáns refugados por vellos e tortos, tortos coma min, neste treito, e logo beben e beben a auga da billa, para limpar as tripas, porque non lles chegho a alma e non lles podo curar as feridas, ¡que mágoa luíña!, claro, ás veces pecharán a billa pero estarei latexando, cada unha das miñas cativas moléculas escoitará ese silencio de cidade, esas verbas que se agochan, as frases pronunciadas e as que fican cravadas nas cordas vocais, porque logo beberán e lerei os pensamentos. Non chores, augha, non todo vai estar pintado tan negro coma a noite que comeza, mira, xa estás cheghando ó teu afluente, vai pensar que non o queres. (Salaio entre uns xuncos da ribeira, limpo os mormos e imaxino minerais de esperanza, prepárome para a escisión, ¿ou era fisión?). Preparados, listos. ¡Xa!. O desgaste é patente, quedo rebentada por uns momentos, ata recompoñer a estructura. Lúa, ¿algunha vez rompiches augas?. Non, non, en última instancia teño algunha prominencia, pero nada que destacar. A vida, ¡ai, a vida!. Só se escoita o murmurio da noite, un minuto de silencio por tódalas nais, por tódolos fillos. A vida, aínda que ás veces é puñeteira, dolorosa, intransixente, pero ten código de barras, perdón, xenético, aritmético, un e un son tres, colchón flex. E esa é a historia do mundo. ¿Un colchón?. ¿E por que non?, e cada pinga que conforma as palabras, por exemplo, ¡eu que sei!, augacento, augada, augadoiro, augaforte, augafortista, augamar, auganeve, augar, augardente, ¿coñeces a Mariano?, fai unhas queimadas que sacan o sentido, é todo un algo das cerimonias. Pois non, nunca escoitei falar del, ¿que Divindade é?. Ben, non é exactamente un algo, é un imitador do sorriso. De deuses, trasnos, ninfas e demais elenco achei referencias nun libro de mitoloxía, pero sinceramente, non os coñezo en detalle, a ver, se queres lístochos, ¿que che parece?. Veña. Entre os exipcios temos a Anquiore, Athor, Ondinas, Hapi, que é o Deus Nilo, tamén chamado Nute-fen e a Poseidón, xa sabes o importante que era o río naqueles paraxes, ¿non si?. Si. Os gregos falaban de Asopos, Aqueronte, Aquiles, Atlante, Cocito, Crenis, Dafne, Ende, Estigia, Galatea, Glauco, Horas, Nereidas, Naiades, Oceánidas, Poseidón, Sirenas, Tritón. ¡Acouga auga!, estoume poñendo birolla de nomes. E iso que non che digo tódolos relacionados cos líquidos. ¿Decátaste que entre nome e nome xa se enxergan as luces da ría?. Pois daquela, se queres os romanos quedan para outra ocasión. Si, mellor, estou saturada. Ai lúa, luna lunera, cascabelera, debajo de la cama tienes la cena, cena, cena. Xa case é hora de durmir, gustaríame pechar os ollos e ter felices soños. Pois soña, soña miña auga, axiña salobre. O meu psicanalista fíxome unha relación de significados oníricos. ¿Sabes?. O teu sentido global, aínda nesta era, segue a ser a vida, os sentimentos, a fecundidade, a abundancia, e se es coma ti, auga clara e limpa, meu espello, terás longa vida e feliz. ¡Non me digas, queridiña!, xusto aghora que chego ó mar e o Manrique aparece botando unha gargallada detrás daquel guindastre do porto, pero que se amole, que por se non o sabía "A materia non se crea ni se destrúe. Transfórmase", así que, un bico fresquiño para ti, coma un grolo longo e adeus, adeus, adeus que me vou. Adios ríos, adios fontes, adios regatos pequenos, adios vista dos meus ollos non sei cando nos veremos, non sei cando nos vereeeemos.

© 2006 Biblioteca Virtual Galega