Porque tiña un nome

Celia Durán

n2celiaduranpoquetinhaunnome.html

     Unha ollada escura entre o medo e a incerteza inundou a estancia percorrendo con curiosidade e asombro cada recanto dun mundo alleo que descubría o que para min era tan cotiá que pasaba desapercibido. O pequeno acomodouse no sofá que estaba de costas á terraza coma se procurase a protección na escuridade e comezou a falar. Mentres escoitaba as súas palabras, das que só entendía a desolación dunha vida inundada pola fame e o esquecemento, notei como na sombra que perseguía a aquel cativo, que a penas chegaría ós nove anos, se bosquexaba a nosa ruindade. Entón sentinme incómoda. Decateime de que os muros que protexían o hotel Ghion se facían transparentes e me devolvían a días atrás cando daban paso ás rúas rotas que perdían o asfalto a medida que nos achegabamos ó orfanato. Afastei a ollada do pequeno pero a súa voz atraíame de tal xeito que non podía deixar de ollalo. Quizás porque non entendía a súa lingua tiña a necesidade de procurar aquela ollada intensa que me traía unha e outra vez a visión das mulleres farrapeiras, que agochaban os seus bebes na calor dos peitos secos de fame e silencio mentres agardaban a que abrisen as portas do orfanato na procura dun lugar no que protexelos antes de iniciar a súa derradeira viaxe, ás que só podían ir soas, sen medo e sen dor. Tentei atopar un punto de referencia no que concentrarme para desfacerme da imaxe das mulleres do patio do orfanato desdebuxadas pola fame que baixo a impresionante presencia da imaxe da Virxe tentaban dar de mamar ós seus bebes, que a penas sobresaían entre as teas que os envolvían. Tentei atopar un punto de referencia no que concentrarme para afastar aquelas imaxes pero unha e outra vez volvíame con medo e vergoña cara ó fondo do patio e acertaba ollar nenos enfermos, con hidrocefalias, mancados pola fame, a lepra e a poliomielite. Unha e outra vez volvíame con medo e vergoña cara ó fondo do patio e acertaba ollar mulleres de ollada perdida e cuncas baleiras. Unha e outra vez volvíame con medo e vergoña cara ó fondo do patio antes de entrarmos nunha especie de recibidor no que agardaría polo meu fillo, e xa non sería quen de ollar nada máis.

    
O Hilton estaba na parte alta da cidade do lado das grandes residencias de verdes recendos e cálidos muros dos mandatarios políticos e relixiosos. Erguíase altivo e alleo á realidade do outro lado da estrada das chabolas de uralita e latón, de plástico e suor, de tedio e renuncia. A noite borraba as siluetas de terra seca que deambulaban polas rúas de lámpadas esvaecidas.
     Unha semana máis tarde da súa chegada para formalizar a adopción, co pequeno protexido pola man do pai, andaban ganándolle o paso a noite cara ó hotel que imitaba a súa vida cotiá que cobizaban desde que se atopaban no país. Foi entón cando se lles achegou aquel outro pequeno que repetía insistentemente a palabra hungry aspirando o hache polo que inevitablemente se coaba a desesperanza. Termaba da camiseta da muller sen deixar de ollar con sorpresa o outro pequeno que ía da man daquel home de trazos alleos e pel destinguida. Porque aquel neno era coma el: negro, co pelo crecho e cos ollos grandes coma o seu país. O neno que ía da man do pai tamén reparou nel, pero de contado desviou a ollada buscando o abeiro do seu proxenitor. Entón o neno que nacera das tebras e da ausencia buscou a súa oportunidade e non soltou a camiseta da muller ata que a parella optou por levalo cear ó Hilton. Comeu sen a penas respirar, coma se fose a derradeira vez, ó tempo que devecía por todo o que estaba ó seu redor. Ollou marabillado as mesas vestidas con panos brancos, nas que descansaban os cubertos e as copas do revés, irreais coma o que estaba a vivir. Ollou a súa imaxe nun chan puído, sen po nin pegadas. Ollou a xente que se multiplicaba nas conversas espalladas polos corredores ó carón de iluminadas tendas nas que obxectos inimaxinables brillaban nas vitrinas ilusorias dos soños. Así pasou o tempo que inevitablemente os devolveu á rúa e á noite. Daquela o neno que nacera das tebras e da ausencia comezou a chorar e as súas bagoas mollaron a camiseta da muller de pel eslavada, mollaron a terra seca e espertaron a culpa. O outro neno, o que tamén tiña os ollos grandes coma o seu país, durmía alleo no colo do pai. A parella despediuse do neno da rúa e da noite pero deixou un elo no camiño que ninguén foi quen de cortar e o día seguinte o neno que nacera das tebras espallou o seu olor a ausencia polo recibidor do hotel Ghion e souben que viña coa intención de quedarse.
    
Entrou Genet, unha muller de idade imprecisa e pel de cacao iluminada por un limpo sorriso. Entrou co seu andar delicado e silencioso de gacela e saudounos un a un con afabilidade. Despois dirixiuse ó pequeno. A súa voz serea devolveume o acougo. O neno mantivo a súa identidade na escuridade dunha pel mimetizada na roupa esfarrapada da cor da terra seca. E contou a súa historia. Contou que os seus pais morreran. Contou que non tiña familia. Contou que vivía na rúa. Sen nome, sen tempo e sen idade.
     E nada máis.
     No momento case me sentín decepcionada. A súa era a historia de tantos e tantas nenas da rúa, dos que a diario vemos as imaxes na televisión, pero de seguido volvín reparar naquela ollada de carbón ferido e busquei a pantalla que me protexera. Busquei o mando a distancia co que liquidar aquela escena de amargor e proximidade. E souben que esta vez non había filtros. Estabamos os dous no mesmo espacio, podía respirar o seu olor a abandono, podía sentir a incerteza da súa voz, podía percibir a súa nenez espida no lado de dentro da vida. Desviei a ollada cara o meu fillo e os outros nenos que xogaban alleos na terraza. Finalmente, acordaron que Tamuro, o taxista, guía e case amigo que nos acompañaba a todas partes, levaría o neno a asearse para logo mercarlle roupa. Genet traduciulle as palabras ó neno e de contado sentín como recuperaba a nenez ó tempo que ía xogar cos outros e o seu sorriso borraba a realidade. Rematou a reunión. O neno foise co mesmo silencio co que chegara. E a culpa descansaba adurmiñada na habitación. Sen embargo a sombra do desalento non me abandonaría no resto do día.
     Á noitiña mentres tomabamos café nunha das terrazas do hotel tivemos novas do pequeno. A súa historia non era de todo certa. Soubemos que o neno tiña familia pero dilatárase na sombra da fame, e estaba só. Soubemos que o neno tiña un lugar pero era a rúa, e estaba só. Soubemos que o neno era unha nena e que ocultara a súa identidade para defender o seu espacio, e estaba soa. E soubemos que a nena tiña un nome.
     Aquela semana Alkira quedou no hotel. Allea ás xestións que facían os maiores para atoparlle un teito e alguén que se ocupase dela no seu país, Alkira soñaba. Soñaba coa mirinda, coa roupa lavada, co polo con patacas fritidas, coa cama de sabas mornas co ferro pasado, coa auga transparente da billa e a maxia da luz. Soñaba cos xoguetes dos nosos fillos e co seu recendo a tenrura e afecto. Soñaba coa maleta baleira na que adoitaba agocharse cando estaba soa. Soñaba co avión que a levaría o país daquela familia de pel destinguida e lingua allea xunto cos outros nenos, negros coma ela, de cabelo crecho e ollos grandes coma o seu país.
     Nos seguintes días tentei evitar o encontro coa nena. Cada vez que a ollaba me sentía máis cativa. Tentei comentalo pero todos se afanaban en buscarlle un lugar a Alkira. De feito, só pasaran catro días cando lle atoparon unha casa. Estaba no outro lado da cidade e nela vivían dúas nenas que xa non lembraban cando foran roubadas á rúa e á noite. A muller de pel eslavada e lingua allea só tiña que comprometerse a enviar cada mes unha cantidade de cartos para os coidados da pequena que a penas supoñía nada para ela. Aínda que sabía da vontade de todos por acadar unha familia e un lugar para Alkira, o desasosego ocupara o meu espacio. Por iso cando o taxi chegou buscala non fun quen de despedirme, aínda que acertei a ver no seu rostro un sorriso que disimulaba o brillo das súas bágoas confundidas coa noite. A medida que se arredaban do hotel, a escuridade tragaba barrios enteiros a penas iluminados por unha lúa rota. Cando chegaron ó seu destino a nova familia de Alkira recibiunos con ledicia e brindoulles un café nunha longa cerimonia que se prolongou ó tempo que a nena se facía máis e máis diminuta, de modo que cando deixaron a casa xa se esvaecera nas tebras da desilusión. Os adultos, que non entendían da desolación da pequena, despedíronse satisfeitos por terlle atopado un fogar.
     A penas amencera e como cada día os cantos invitando ó rezo entraban pola porta da terraza ataviados de solemnidade cando vin a sombra da nena reflectida no cristal. E souben que Alkira crebara a raia ignorada dunha fronteira disimulada tralos muros do hotel Ghion onde se agochaban os soños. Souben que Alkira non podía renunciar a soñar. Por iso pediu que a metesen na maleta grande. Pediu que a levasen ó outro lado do mundo. Pediuno chorando. Pediuno desde unha nenez derrotada pola fame e o abandono. Daquela souben do meu desacougo. Porque Alkira non era unha imaxe desafortunada á hora de comer. Porque Alkira non era unha culpa que lavar na nosa conciencia. Porque Alkira era unha nena. Porque Alkira era negra, co cabelo crecho e os ollos grandes coma o seu país. Coma o meu fillo. Porque Alkira tiña un nome.


logoDeputación logoBVG © 2006 Biblioteca Virtual Galega