AIRAS VEAZ [B 446]
Comprar quer'eu, Fernán
Furado, muu que vi andar mui gordo no mercado; mais trage ja o alvaraz
ficado, Fernán Furado, no olho do cuu; e anda ben, pero que fer'é
d'unlha, e dizen-me que trage üa
espunlha, Fernan Furado, no olho do
cuu.
E, Don Fernán Furado, daquel muu creede ben que era eu
pagado, senón que ten o alvaraz ficado, Fernan Furado, no olho do
cuu; é caçurro, e vejo que rabeja e ten espunlha de carne
sobeja, Fernán Furado, no olho do
cuu.
ALFONSO X [B 458]
Achei Sancha Anes encavalgada, e
dix'eu por ela cousa guisada, ca nunca vi dona peior talhada, e quige
jurar que era mostea; e vi-a cavalgar per üa
aldeia e quige jurar que era mostea.
Vi-a cavalgar con un seu'scudeiro, e non ía milhor un
cavaleiro. Santiguei-m'e disse: «Gran foi o palheiro onde carregaron tan
gran mostea»; vi-a cavalgar per üa
aldeia e quige jurar que era
mostea.
Vi-a cavalgar indo pela rúa, mui ben vistida en cima da
múa; e dix'eu: «Ai, velha fududancúa, que me semelhades ora
mostea!» Vi-a cavalgar per üa
aldeia e quige jurar que era
mostea.
ALFONSO X [B 461]
Direi-vos eu dun ric'homen de
com'aprendí que come: mandou cozer o vil homen meio rabo de
carneiro, assí como cavaleiro;
E outro meio filhou e peiteá-lo
mandou, ao colo o atou, en tal que o non aolhasse quen no visse e o
catasse.
E pois ali o liou, estendeu-se e bucijou; por üa velha
enviou, que o veesse escantar d'olho mao de manejar.
A velha én
diss'atal: «Daquesto foi, que non d'al: de que comestes mui mal». E
começou de riír muito del e escarnir.
«Nunca vos disse assí: fiinda
mester ha i». Don Afonso diss'atal: «Faça-x'o quen faz o
al».
ALFONSO X [B 472]
Pero que hei ora mengua de
companha, nen Pero García nen Pero
d'Espanha nen Pero Galego non irá
comego.
E ben vo-lo juro par Santa María: que Pero d'Espanha nen Pero
García nen Pero Galego non irán
cõmego.
Nunca cinga espada con bõa baínha, se Pero d'Espanha nen Pero
Galinha nen Pero Galego for ora
cõmego.
Galego, Galego, outren irá comego.
ALFONSO X [B
476]
Non quer'eu donzela
fea que ant'a mia porta pea.
Non quer'eu
donzela fea e negra come carvón, que ant'a mia porta pea nen faça come
sisón. Non quer'eu donzela
fea que ant'a mia porta pea.
Non quer'eu
donzela fea e velosa come can, que ant'a mia porta pea nen faça come
alermã. Non quer'eu donzela
fea que ant'a mia porta pea.
Non quer'eu
donzela fea que ha brancos os cabelos, que ant'a mia porta pea nen faça
come camelos. Non quer'eu donzela
fea que ant'a mia porta pea.
Non quer'eu
donzela fea, velha de maa coor, que ant'a mia porta pea nen me faça i
peior Non quer'eu donzela
fea que ant'a mia porta pea.
ALFONSO
X [B 480/V 63]
Non me posso pagar tanto do canto das aves nen de
seu son, nen d'amor nen de ambiçón nen d'armas ca hei espanto, por
quanto mui perigoosas son, come dun bon galeón, que mi alongue
muit'aginha deste demo da campinha, u os alacrães son; ca dentro no
coraçón sentí deles a espinha!
E juro par Deus-lo santo que
manto non tragerei nen granhón, nen terrei d'amor razón nen d'armas,
por que quebranto e chanto vén delas toda sazón; mais tragerei un
dormón, e irei pela marinha vendend'azeit'e farinha; e fugirei do
poçón do alacrán, ca eu non lhi sei outra meezinha.
Nen de lançar a
tavolado pagado non sõo, se Deus m'ampar, aquí, nen de bafordar; e
andar de noute armado, sen grado o faço, e a roldar; ca máis me pago do
mar que de seer cavaleiro; ca eu foi ja marinheiro e quero-m'oimais
guardar do alacrán, e tornar ao que me foi primeiro.
E direi-vos un
recado: pecado nunca me pod'enganar que me faça ja falar en armas,
ca non m'é dado (doado m'é de as eu razõar, pois-las non hei a
provar); ante quer'andar sinlheiro e ir come mercadeiro algüa terra
buscar, u me non possan culpar alacrán negro nen veiro.
ALFONSO
X [B 481 / V 64]
Joán Rodríguiz foi esmar á Balteira sa midida, per
que colha sa madeira; e diss'ele: «Se ben queredes fazer, de tal midid'a
devedes a colher, assí e non meor, per nulha maneira».
E disse: «Esta
é a madeira certeira, e, demais, non na dei eu a vós sinlheira; e, pois
que s'en compasso ha de meter, atán longa deve toda de seer, que vaa per
antr'as pernas da'scaleira.
A Maior Moniz dei ja outra tamanha, e
foi-a ela colher logo sen sanha; e Mari'Aires feze-o logo outro tal, a
Alvela, que andou en Portugal; e ja i a colheron ena montanha».
E
diss': «Esta é a midida d'Espanha, ca non de Lombardía nen d'Alamanha; e,
porque é grossa, non vos seja mal, ca delgada pera gata ren non val; e
desto mui máis sei eu ca Abondanha».
ALFONSO X [B 484 / V
67]
Fui eu poer a mão noutro dí- a a üa soldadeira no conón, e
disse-m'ela: «Tolhede-a, ladrón, ca non é ést'a
.......................................... .........................................
Nostro Senhor paixón, mais é-xe de min, pecador, por muito mal que me
lh'eu merecí.
U a voz começastes, entendí ben que non era de Deus
aquel son, ca os pontos del no meu coraçón se ficaran, de guisa que
logu'i cuidei morrer, e dix'assí: "Senhor, beeito sejas tu, que sofredor
me fazes deste marteiro par ti!"».
Quixera-m'eu fogir logo
d'alí, e non vos fora muito sen razón, con medo de morrer e con al
non, mais non pudi (tan gran coita sofrí); e dixe logu'entón: "Deus, meu
Senhor, esta paixón sofro por teu amor, pola túa, que sofresti por
min".
Nunca, de-lo día en que eu nací, fui tan coitado, se Deus me
perdón; e, con pavor, aquesta oraçón comecei logo e dixe a Deus
assí: "Fel e azedo bevisti, Senhor, por min, mais muit'ést'aquesto
peior que por ti bevo nen que recebí.
E por én, ai, Jesucristo,
Senhor, en juízo, quando ante ti for, nembre-ch'esto que por ti
padecí!".
ALFONSO X [B 485 / V 68]
Pero da Pont'ha feito gran
pecado de seus cantares, que el foi furtar a Cotón, que, quanto el
lazerado houve gran tempo, el x'os quer lograr, e doutros muitos que non
sei contar, por que hoj'anda vistido e honrado.
E por én foi Cotón mal
día nado, pois Pero da Ponte herda seu trobar; e mui máis lhi valera que
trobado nunca houvess'el, assí Deus m'ampar, pois que se de quant'el foi
lazerar serve Don Pedro e non lhi dá én grado.
E con dereito seer
enforcado deve Don Pedro, porque foi filhar a Cotón, pois-lo houve
soterrado, seus cantares, e non quis ende dar üu soldo pera sa alma
quitar sequer do que lhi havía emprestado.
E por end'é gran traedor
provado, de que se ja nunca pode salvar, come quen a seu amigo
jurado, bevendo con ele, o foi matar: todo polos cantares del
levar, con os quaes hoj'anda arrufado.
E pois non ha quen no por én
retar queira, seerá oimais por min retado.
ALFONSO X [B 487 / V
70]
Pero da Ponte, par'o vosso mal per ante o Demo do fogo
infernal, porque con Deus, o padr'espirital, minguar quisestes, mal per
descreestes. E ben vej'ora que trobar vos
fal, pois vós tan louca razón
cometestes.
E pois razon atán descomunal fostes filhar, e que tan
pouco val, pesar-mi-á én, se vos pois a ben sal ante o Diaboo, a que
obedecestes. E ben vej'ora que trobar vos
fal, pois vós tan louca razón
cometestes.
Vós non trobades come proençal, mais come Bernardo de
Bonaval; por ende non é trobar natural, pois que o del e do
Dem'aprendestes. E ben vej'ora que trobar vos
fal, pois vós tan louca razón
cometestes.
E por én, Don Pedr'en Vila Real, en mao ponto vós tanto
bevestes.
ALFONSO X [B 490 / V 73]
Com'eu en día de Pascoa
quería ben comer, assí quería bõo son e ligeiro de
dizer pera meestre Joán.
Assí com'eu
quería comer i de bõo salmón, assí quería ao Avangelho mui pequena
paixón pera meestre Joán.
Assí como
quería comer que me soubesse ben, assí quería bõo son de seculorum
amen pera meestre Joán.
Assí com'eu
bevería do bõo vinho d'Ouréns, assí eu quería bõo son de O
cunctipotens pera meestre
Joán.
ALFONSO X [B 491 / V 74 e 74a]
O genete pois
remete seu alfaraz corredor: estremece e esmorece o coteife con
pavor.
Vi coteifes orpelados estar mui mal espantados, e genetes
trosquiados corrían-nos arredor; tiinhan-nos mal aficados, ca
perdían-na color.
Vi coteifes de gran brío eno meio do estío estar
tremendo sen frío ant'os mouros d'Azamor; e ía-se deles río que
Auguadalquivir maior.
Vi eu de coteifes azes con infanções
siguazes mui peores ca rapazes; e houveron tal pavor que os seus panos
d'arrazes tornaron doutra color.
Vi coteifes con
arminhos, conhocedores de vinhos, que rapazes dos martinhos, que non
tragían senhor, saíron aos mesquinhos, fezeron todo peor.
Vi
coteifes e cochões con mui máis longos granhões que as barvas dos
cabrões: ao son do atambor os deitavan dos arções ant'os pees de seu
senhor.
ALFONSO X [B 492 / V 75]
De grado quería ora
saber destes que tragen saias encordadas, en que s'apertan mui poucas
vegadas: se o fazen polos ventres mostrar, porque se devan deles a
pagar sas senhores, que non teen pagadas.
Ai Deus!, se me
quisess'alguén dizer por que tragen estas cintas sirgadas muit'anchas,
come molheres prenhadas: se cuidan eles per i gaanhar ben das con que
nunca saben falar, ergo nas terras se son ben lavradas.
Encobrir non
vo-lhas vejo fazer, cõnas pontas dos mantos trastornadas, en que semelhan
os bois das ferradas, quando as moscas-los veen coitar; nen se cuidan per
i d'enganar que sejan deles por én namoradas.
Outrossí lhis ar vejo i
trager as mangas mui curtas e esfraldadas, ben come se adubassen
queijadas ou se quisessen tortas amassar; ou quiçá o fazen por
delivrar sas bestas, se fossen acovadadas.
ALFONSO X [B 493 / V
76]
Ao daián de Cález eu achei livros que lhe levavan d'aloguer; e
o que os tragía preguntei por eles, e respondeu-m'el: «Senher, con estes
livros que vós veedes dous e conos outros que el ten dos sous, fod'el per
eles quanto foder quer.
E aínda vos end'eu máis direi: macar no leito
muitas el tever, por quanto eu de sa fazenda sei, con os livros que ten,
non ha molher a que non faça que semelhen grous os corvos, e as aguias
babous, per força de foder, se x'el quiser.
Ca non ha máis, na arte do
foder, do que enos livros que el ten jaz; e el ha tal sabor de os
leer, que nunca noite nen día al faz; e sabe d'arte do foder tan
ben, que cõnos seus livros d'artes, que el ten, fod'el as mouras cada que
lhi praz.
E máis vos contarei de seu saber, que cõnos livros que el
ten i faz: manda-os ante si todos trager, e pois que fode per eles
assaz, se molher acha que o demo ten, assí a fode per arte e per
sén, que saca dela o demo malvaz.
E, con tod'esto, aínda faz
al conos livros que ten, per bõa fe: se acha molher que haja o
mal deste fogo que de San Marçal é, assí a vai per foder encantar que,
fodendo, lhi faz ben semelhar que é geada ou nev'e non
al».
|