Cantigas de escarnho e maldizer

Páxina Anterior

Parte nº 3

Páxina Seguinte

escarnho003.html


AIRAS VEAZ [B 446]

Comprar quer'eu, Fernán Furado, muu
que vi andar mui gordo no mercado;
mais trage ja o alvaraz ficado,
Fernán Furado, no olho do cuu;
e anda ben, pero que fer'é d'unlha,
e dizen-me que trage üa espunlha,
     Fernan Furado, no olho do cuu.

E, Don Fernán Furado, daquel muu
creede ben que era eu pagado,
senón que ten o alvaraz ficado,
Fernan Furado, no olho do cuu;
é caçurro, e vejo que rabeja
e ten espunlha de carne sobeja,
     Fernán Furado, no olho do cuu.



ALFONSO X [B 458]

Achei Sancha Anes encavalgada,
e dix'eu por ela cousa guisada,
ca nunca vi dona peior talhada,
e quige jurar que era mostea;
     e vi-a cavalgar per üa aldeia
     e quige jurar que era mostea.

Vi-a cavalgar con un seu'scudeiro,
e non ía milhor un cavaleiro.
Santiguei-m'e disse: «Gran foi o palheiro
onde carregaron tan gran mostea»;
     vi-a cavalgar per üa aldeia
     e quige jurar que era mostea.

Vi-a cavalgar indo pela rúa,
mui ben vistida en cima da múa;
e dix'eu: «Ai, velha fududancúa,
que me semelhades ora mostea!»
     Vi-a cavalgar per üa aldeia
     e quige jurar que era mostea.



ALFONSO X [B 461]

Direi-vos eu dun ric'homen
de com'aprendí que come:
mandou cozer o vil homen
meio rabo de carneiro,
assí como cavaleiro;

E outro meio filhou
e peiteá-lo mandou,
ao colo o atou,
en tal que o non aolhasse
quen no visse e o catasse.

E pois ali o liou,
estendeu-se e bucijou;
por üa velha enviou,
que o veesse escantar
d'olho mao de manejar.

A velha én diss'atal:
«Daquesto foi, que non d'al:
de que comestes mui mal».
E começou de riír
muito del e escarnir.

«Nunca vos disse assí:
fiinda mester ha i».
Don Afonso diss'atal:
«Faça-x'o quen faz o al».



ALFONSO X [B 472]

Pero que hei ora mengua de companha,
nen Pero García nen Pero d'Espanha
     nen Pero Galego non irá comego.

E ben vo-lo juro par Santa María:
que Pero d'Espanha nen Pero García
     nen Pero Galego non irán cõmego.

Nunca cinga espada con bõa baínha,
se Pero d'Espanha nen Pero Galinha
     nen Pero Galego for ora cõmego.

Galego, Galego, outren irá comego.



ALFONSO X [B 476]

     Non quer'eu donzela fea
     que ant'a mia porta pea.

Non quer'eu donzela fea
e negra come carvón,
que ant'a mia porta pea
nen faça come sisón.
     Non quer'eu donzela fea
     que ant'a mia porta pea.

Non quer'eu donzela fea
e velosa come can,
que ant'a mia porta pea
nen faça come alermã.
     Non quer'eu donzela fea
     que ant'a mia porta pea.

Non quer'eu donzela fea
que ha brancos os cabelos,
que ant'a mia porta pea
nen faça come camelos.
     Non quer'eu donzela fea
     que ant'a mia porta pea.

Non quer'eu donzela fea,
velha de maa coor,
que ant'a mia porta pea
nen me faça i peior
     Non quer'eu donzela fea
     que ant'a mia porta pea.



ALFONSO X [B 480/V 63]

Non me posso pagar tanto
do canto
das aves nen de seu son,
nen d'amor nen de ambiçón
nen d'armas —ca hei espanto,
por quanto
mui perigoosas son,
—come dun bon galeón,
que mi alongue muit'aginha
deste demo da campinha,
u os alacrães son;
ca dentro no coraçón
sentí deles a espinha!

E juro par Deus-lo santo
que manto
non tragerei nen granhón,
nen terrei d'amor razón
nen d'armas, por que quebranto
e chanto
vén delas toda sazón;
mais tragerei un dormón,
e irei pela marinha
vendend'azeit'e farinha;
e fugirei do poçón
do alacrán, ca eu non
lhi sei outra meezinha.

Nen de lançar a tavolado
pagado
non sõo, se Deus m'ampar,
aquí, nen de bafordar;
e andar de noute armado,
sen grado
o faço, e a roldar;
ca máis me pago do mar
que de seer cavaleiro;
ca eu foi ja marinheiro
e quero-m'oimais guardar
do alacrán, e tornar
ao que me foi primeiro.

E direi-vos un recado:
pecado
nunca me pod'enganar
que me faça ja falar
en armas, ca non m'é dado
(doado
m'é de as eu razõar,
pois-las non hei a provar);
ante quer'andar sinlheiro
e ir come mercadeiro
algüa terra buscar,
u me non possan culpar
alacrán negro nen veiro.



ALFONSO X [B 481 / V 64]

Joán Rodríguiz foi esmar á Balteira
sa midida, per que colha sa madeira;
e diss'ele: «Se ben queredes fazer,
de tal midid'a devedes a colher,
assí e non meor, per nulha maneira».

E disse: «Esta é a madeira certeira,
e, demais, non na dei eu a vós sinlheira;
e, pois que s'en compasso ha de meter,
atán longa deve toda de seer,
que vaa per antr'as pernas da'scaleira.

A Maior Moniz dei ja outra tamanha,
e foi-a ela colher logo sen sanha;
e Mari'Aires feze-o logo outro tal,
a Alvela, que andou en Portugal;
e ja i a colheron ena montanha».

E diss': «Esta é a midida d'Espanha,
ca non de Lombardía nen d'Alamanha;
e, porque é grossa, non vos seja mal,
ca delgada pera gata ren non val;
e desto mui máis sei eu ca Abondanha».



ALFONSO X [B 484 / V 67]

Fui eu poer a mão noutro dí-
a a üa soldadeira no conón,
e disse-m'ela: «Tolhede-a, ladrón,
ca non é ést'a ..........................................
......................................... Nostro Senhor
paixón, mais é-xe de min, pecador,
por muito mal que me lh'eu merecí.

U a voz começastes, entendí
ben que non era de Deus aquel son,
ca os pontos del no meu coraçón
se ficaran, de guisa que logu'i
cuidei morrer, e dix'assí: "Senhor,
beeito sejas tu, que sofredor
me fazes deste marteiro par ti!"».

Quixera-m'eu fogir logo d'alí,
e non vos fora muito sen razón,
con medo de morrer e con al non,
mais non pudi (tan gran coita sofrí);
e dixe logu'entón: "Deus, meu Senhor,
esta paixón sofro por teu amor,
pola túa, que sofresti por min".

Nunca, de-lo día en que eu nací,
fui tan coitado, se Deus me perdón;
e, con pavor, aquesta oraçón
comecei logo e dixe a Deus assí:
"Fel e azedo bevisti, Senhor,
por min, mais muit'ést'aquesto peior
que por ti bevo nen que recebí.

E por én, ai, Jesucristo, Senhor,
en juízo, quando ante ti for,
nembre-ch'esto que por ti padecí!".



ALFONSO X [B 485 / V 68]

Pero da Pont'ha feito gran pecado
de seus cantares, que el foi furtar
a Cotón, que, quanto el lazerado
houve gran tempo, el x'os quer lograr,
e doutros muitos que non sei contar,
por que hoj'anda vistido e honrado.

E por én foi Cotón mal día nado,
pois Pero da Ponte herda seu trobar;
e mui máis lhi valera que trobado
nunca houvess'el, assí Deus m'ampar,
pois que se de quant'el foi lazerar
serve Don Pedro e non lhi dá én grado.

E con dereito seer enforcado
deve Don Pedro, porque foi filhar
a Cotón, pois-lo houve soterrado,
seus cantares, e non quis ende dar
üu soldo pera sa alma quitar
sequer do que lhi havía emprestado.

E por end'é gran traedor provado,
de que se ja nunca pode salvar,
come quen a seu amigo jurado,
bevendo con ele, o foi matar:
todo polos cantares del levar,
con os quaes hoj'anda arrufado.

E pois non ha quen no por én retar
queira, seerá oimais por min retado.



ALFONSO X [B 487 / V 70]

Pero da Ponte, par'o vosso mal
per ante o Demo do fogo infernal,
porque con Deus, o padr'espirital,
minguar quisestes, mal per descreestes.
     E ben vej'ora que trobar vos fal,
     pois vós tan louca razón cometestes.

E pois razon atán descomunal
fostes filhar, e que tan pouco val,
pesar-mi-á én, se vos pois a ben sal
ante o Diaboo, a que obedecestes.
     E ben vej'ora que trobar vos fal,
     pois vós tan louca razón cometestes.

Vós non trobades come proençal,
mais come Bernardo de Bonaval;
por ende non é trobar natural,
pois que o del e do Dem'aprendestes.
     E ben vej'ora que trobar vos fal,
     pois vós tan louca razón cometestes.

E por én, Don Pedr'en Vila Real,
en mao ponto vós tanto bevestes.



ALFONSO X [B 490 / V 73]

Com'eu en día de Pascoa quería ben comer,
assí quería bõo son e ligeiro de dizer
     pera meestre Joán.

Assí com'eu quería comer i de bõo salmón,
assí quería ao Avangelho mui pequena paixón
     pera meestre Joán.

Assí como quería comer que me soubesse ben,
assí quería bõo son de seculorum amen
     pera meestre Joán.

Assí com'eu bevería do bõo vinho d'Ouréns,
assí eu quería bõo son de O cunctipotens
     pera meestre Joán.



ALFONSO X [B 491 / V 74 e 74a]

O genete
pois remete
seu alfaraz corredor:
estremece
e esmorece
o coteife con pavor.

Vi coteifes orpelados
estar mui mal espantados,
e genetes trosquiados
corrían-nos arredor;
tiinhan-nos mal aficados,
ca perdían-na color.

Vi coteifes de gran brío
eno meio do estío
estar tremendo sen frío
ant'os mouros d'Azamor;
e ía-se deles río
que Auguadalquivir maior.

Vi eu de coteifes azes
con infanções siguazes
mui peores ca rapazes;
e houveron tal pavor
que os seus panos d'arrazes
tornaron doutra color.

Vi coteifes con arminhos,
conhocedores de vinhos,
que rapazes dos martinhos,
que non tragían senhor,
saíron aos mesquinhos,
fezeron todo peor.

Vi coteifes e cochões
con mui máis longos granhões
que as barvas dos cabrões:
ao son do atambor
os deitavan dos arções
ant'os pees de seu senhor.



ALFONSO X [B 492 / V 75]

De grado quería ora saber
destes que tragen saias encordadas,
en que s'apertan mui poucas vegadas:
se o fazen polos ventres mostrar,
porque se devan deles a pagar
sas senhores, que non teen pagadas.

Ai Deus!, se me quisess'alguén dizer
por que tragen estas cintas sirgadas
muit'anchas, come molheres prenhadas:
se cuidan eles per i gaanhar
ben das con que nunca saben falar,
ergo nas terras se son ben lavradas.

Encobrir non vo-lhas vejo fazer,
cõnas pontas dos mantos trastornadas,
en que semelhan os bois das ferradas,
quando as moscas-los veen coitar;
nen se cuidan per i d'enganar
que sejan deles por én namoradas.

Outrossí lhis ar vejo i trager
as mangas mui curtas e esfraldadas,
ben come se adubassen queijadas
ou se quisessen tortas amassar;
ou quiçá o fazen por delivrar
sas bestas, se fossen acovadadas.



ALFONSO X [B 493 / V 76]

Ao daián de Cález eu achei
livros que lhe levavan d'aloguer;
e o que os tragía preguntei
por eles, e respondeu-m'el: «Senher,
con estes livros que vós veedes dous
e conos outros que el ten dos sous,
fod'el per eles quanto foder quer.

E aínda vos end'eu máis direi:
macar no leito muitas el tever,
por quanto eu de sa fazenda sei,
con os livros que ten, non ha molher
a que non faça que semelhen grous
os corvos, e as aguias babous,
per força de foder, se x'el quiser.

Ca non ha máis, na arte do foder,
do que enos livros que el ten jaz;
e el ha tal sabor de os leer,
que nunca noite nen día al faz;
e sabe d'arte do foder tan ben,
que cõnos seus livros d'artes, que el ten,
fod'el as mouras cada que lhi praz.

E máis vos contarei de seu saber,
que cõnos livros que el ten i faz:
manda-os ante si todos trager,
e pois que fode per eles assaz,
se molher acha que o demo ten,
assí a fode per arte e per sén,
que saca dela o demo malvaz.

E, con tod'esto, aínda faz al
conos livros que ten, per bõa fe:
se acha molher que haja o mal
deste fogo que de San Marçal é,
assí a vai per foder encantar
que, fodendo, lhi faz ben semelhar
que é geada ou nev'e non al».

Páxina Anterior

Ir ao índice de Páxinas

Páxina Seguinte


logoDeputación logoBVG © 2006 Biblioteca Virtual Galega