Cantigas de escarnho e maldizer

Páxina Anterior

Parte nº 8

Páxina Seguinte

escarnho008.html


JOÁN SERVANDO [B 1075 / V 665]

De quant'hoj'eu no mundo temía
d'infançón, que non ha sén, del avén,
ca lhi pedí os panos que tragía,
e disse-m'el o que teve por ben:
ca os quería trager a seu sén
e, pois, na cima, que mi os non daría.

E, pois-lo vi nos panos perfiado,
entón puinhei máis en lhos pedir;
e disse-m'el: «Muito foi én pagado,
ide-vos alhur, e quando vos ar vir,
querrei os panos ante vós cobrir,
que sejades deles ben segurado».

E por én seerei ja sempre do seu lado,
per como m'ele os panos mandou,
u me partía del, desconfortado;
foi-me chamar, e des u me chamou:
«Joán Servando, pero m'assí'stou,
non vos darei os panos a meu grado».



JOÁN SOÁIREZ SOMESSO [B 104]

Hogan', en Muimenta,
disse Don Martín Gil:
«Viv'en mui gran tormenta
Dona Orrac'Abril,
     per como a quer casar seu pai;
     e, a quen lho ëmenta,
     cedo moira no Sil
     e ar ela, se se con Chora vai».

E disse en Muimenta
en como vos direi:
«Ela viv'en tormenta,
segundo o eu sei,
     per como a quer casar seu pai;
     e, a quen lho ëmenta,
     cedo o mate el-Rei
     e ar ela, se se con Chora vai».

El disse en Muimenta,
assí me venha ben:
«Viv'en tan gran tormenta
que quer perder o sén,
     per como a quer casar seu pai;
     e, a quen lho ëmenta,
     cedo moira por én
     e ar ela, se se con Chora vai».



JOÁN SOÁREZ COELHO [V 1013]

Joán Fernández, o mund'é torvado
e, de pran, cuidamos que quer fiir:
veemo-lo Emperador levantado
contra Roma e Tartaros viir,
e ar veemos aquí don pedir
Joán Fernández, o mouro cruzado.

E sempre esto foi profetizado
par dez e cinque sinais da fin:
seer o mundo assí como é mizcrado
e ar torná-s'o mouro pelegrín.
Joán Fernández, creed'est'a mí,
que soo home mui ben leterado.

E se non foss'o Antecristo nado,
non averría esto que avén:
nen fiara o senhor no malado
nen o malado eno senhor ren,
nen ar iría a Jerusalén
Joán Fernández, o non bautiçado.



JOÁN SOÁREZ COELHO [V 1016]

María do Grave, grav'é de saber
por que vos chaman María do Grave,
ca vós non sodes grave de foder,
e pero sodes de foder mui grave;
e quer', en gran conhocença, dizer:
sen leterad'ou trobador seer,
non pod'homen departir este "grave".

Mais eu sei ben trobar e ben leer
e quer'assí departir este "grave":
vós non sodes grav'en pedir haver,
por vosso con', e vós sodes grave,
a quen vos fode muito, de foder;
e por aquesto se dev'entender
por que vos chaman María do Grave.

E pois vos assí departí este "grave",
tenho-m'end'ora por máis trobador;
e ben vos juro, par Nostro Senhor,
que nunca eu achei molher tan grave
com'é María (e ja o provei)
do Grave; nunca pois molher achei
que a mí fosse de foder tan grave.



JOÁN SOÁREZ COELHO [V 1017]

Luzía Sánchez, jazedes en gran falha
comigo, que non fodo máis nemigalha
düa vez; e, pois fodo, se Deus mi valha,
fiqu'end'afrontado ben por tercer día.
     Par Deus, Luzía Sánchez, Dona Luzía,
     se eu foder-vos podesse, foder-vos-ía.

Vejo-vos jazer migo muit'agravada,
Luzía Sánchez, porque non fodo nada;
mais, se eu vos per i houvesse pagada,
pois eu foder non possso, peer-vos-ía.
     Par Deus, Luzía Sánchez, Dona Luzía,
     se eu foder-vos podesse, foder-vos-ía.

Deu-mi o Demo esta pissuça cativa,
que ja non pode sol cospir a saíva
e, de pran, semelha máis morta ca viva,
e, se lh'ardess'a casa, non s'ergería.
     Par Deus, Luzía Sánchez, Dona Luzía,
     se eu foder-vos podesse, foder-vos-ía.

Deitaron-vos comigo os meus pecados;
cuidades de mí preitos tan desguisados,
cuidades dos colhões, que tragu'inchados,
ca o son con foder e con maloutía.
     Par Deus, Luzía Sánchez, Dona Luzía,
     se eu foder-vos podesse, foder-vos-ía.



JOÁN SOÁREZ COELHO [V 1019]

Bon casament'é (pero sen gramilho
ena porta, de ferr') üa tendeira;
e direi-vos com'e de qual maneira:
pera ricome, que non pod'haver
filho nen filha, podé-l'-á fazer
con aquela que faz cada mes filho.

E de min vos dig', assí ben me venha,
se ricome foss'e grand'alg'houvesse
.........................................................................
a quen leixar meu haver e mia herdade,
eu casaría, dig'a Deus verdade,
con aquela que cada mes emprenha.

E ben sería meu mal e meu dano,
per boa fe, e mia meos-ventura
e meu pecado grave sen mesura,
pois que eu con atal molher casasse,
se üa vez de min non emprenhasse,
pois emprenha doze vezes no ano.



JOÁN SOÁREZ DE PAVIA [B 1330bis / V 937]

Ora faz host'o senhor de Navarra,
pois en Proenç'ést'el-Rei d'Aragón;
non lh'han medo de pico nen de marra
Tarraçona, pero vezinhos son;
nen han medo de lhis poer boçón
e riir-s'han muit'Endurra e Darra;
mais, se Deus traj'o senhor de Monçón,
ben mi cuid'eu que a cunca lhis varra.

Se lh'o bon Rei varré-la escudela
que de Pamplona oístes nomear,
mal ficará aquest'outr'en Todela,
que al non ha a que olhos alçar:
ca verrá i o bon Rei sejornar
e destruír ata burgo d'Estela:
e veredes Navarros lazerar
e o senhor que os todos caudela.

Quand'el-Rei sal de Todela, estrëa
ele sa host'e todo seu poder;
ben sofren i de trabalh'e de pëa,
ca van a furt'e tornan-s'en correr;
guarda-s'el-Rei, come de bon saber,
que o non filhe luz en terra alhëa,
e onde sal, i s'ar torn'a jazer
ao jantar ou senón aa cëa.



JOÁN VÁSQUIZ DE TALAVEIRA [B 1545]

Direi-vos ora que oí dizer
de María Leve, assí haja ben,
pola manceba, que se desavén
dela; e, pois lh'alí non quer viver,
     ena Moeda Velha vai morar
     Dona María Leve, a seu pesar;

Ca atal dona com'ela guarir
non pod'alí, se manceba non ha;
e vedes que oí, amigos, ja:
que, pois que se lh'a manceba quer ir,
     ena Moeda Velha vai morar
     Dona María Leve, a seu pesar;

Ca diz que morara alí mal, ai!,
poi-la manceba sigo non houver,
e contra San Martinho morar quer;
pola manceba que xi lh'ora vai,
     ena Moeda Velha vai morar
     Dona María Leve, a seu pesar;

Ca non pod'a manceba escusar,
se na Moeda Velha non morar.



JOÁN VÁSQUIZ DE TALAVEIRA [B 1546]

O que veer quiser, ai, cavaleiro,
María Pérez, leve algun dinheiro;
     senón, non poderá i adubar prol.

Quena veer quiser ao serão,
María Pérez, lev'algu'en sa mão;
     senón, non poderá i adubar prol.

Tod'home que a ir queira veer suso,
María Pérez, lev'algo de juso;
     senón, non poderá i adubar prol.



JOÁN VÁSQUIZ DE TALAVEIRA [B 1548]

María Leve, u se maenfestava,
direi-vos ora o que confessava:
     "Sõo velh', ai, capelán!

Non sei hoj'eu máis pecado, burgesa
de min; mais vede-lo que mi máis pesa:
     Sõo velh', ai, capelán!

Sempr'eu pequei i, des que fui foduda;
pero direi-vos o per que perduda:
     Sõo velha', ai, capelán!"



JOÁN VELHO DE PEDROGÁEZ [B 1609]

Con gran coita, rogar que m'ajudasse
a üa dona fui eu noutro día
sobre feito düa capelanía;
e disso-m'ela que me non coitasse:
«Ja sobre min filhei o capelán,
e, poi-lo sobre min filhei, de pran
mal faría, se o non ajudasse».

E dixi-lh'eu: «Mui gran fiúza tenho,
pois que én vós filhastes o seu feito,
de dardes cima a todo seu preito».
E diss'ela: «Eu de tal logar venho,
que, poi-lo capelán, per bõa fe,
sobre min filh', e seu feit'en min é,
ajudá-l'-hei, poi-lo sobre min tenho».

E dixi-lh'eu: «Que vós do vosso filho
prazer vejades, que vós me ajudedes
o capelán que vós mester havedes».
E diz ela: «Per vós me maravilho:
que havedes?, ca, poi-lo eu filhei
ja sobre min, verdade vos direi:
ajudá-l'-hei, poi-lo sobre min filho».

E dixi-lh'eu: «Non queirades seu dano
do capelán, nen perca ren per mingua
en sa ajuda, e poede lingua».
E diss'ela: «Farei-o sen engano,
ca ja en min meteu do seu i ben;
e, pois que todo assí en min ten,
se o non ajudar, farei meu dano;

Ca non quer'end'eu outr'escarmentar
que me dé do seu, polo ajudar,
quand'hei mengua da cousa que non tenho».



LOPO LÍAS [B 1339 / V 946]

Tercer día ante Natal,
o infançón lhi foi dar
     un brial a mia senhor bela;
     e ao zevrón renge-lh'a sela,
     e un brial a mia senhor bela,
     e ao zevrón renge-lh'a sela.

Sei eu un tal cavaleiro,
que lhi talhou en janeiro
     un brial a mia senhor bela;
     e ao zevrón renge-lh'a sela,
     e un brial a mia senhor bela,
     e ao zevrón renge-lh'a sela.

Filhou-lh'o manto caente
e talhou-lhe en Benavente
     un brial a mia senhor bela;
     e ao zevrón renge-lh'a sela,
     e un brial a mia senhor bela,
     e ao zevrón renge-lh'a sela.



LOPO LÍAS [B 1342 / V 949]

En este son de negrada,
farei un cantar
düa sela canterlada,
liada mui mal;
esté a sela pagada,
e direi do brial:
     «Todos colhón, colhón, colhón
     con aquel brial de Sevilha,
     que aduss'o infançón
     aquí, por maravilha».

En este son de negrada,
un cantar farei
düa sela canterlada,
que vi ant'el-Rei;
esté a sela pagada,
e do brial direi:
     «Todos colhón, colhón, colhón
     con aquel brial de Sevilha,
     que aduss'o infançón
     aquí, por maravilha».

Logo fui maravilhado
pelo ascarí,
e assí fui espantado
polo socerí;
vi end'o brial talhado
e dixi-lh'eu assí:
     «Todos colhón, colhón, colhón
     con aquel brial de Sevilha,
     que aduss'o infançón
     aquí, por maravilha».



LOPO LÍAS [B 1343 / V 950]

Desto son os zevrões
de ventura minguada:
ergen-se nos arções
da sela canterlada,
e dand'os nadigões;
e diss'a ben talhada:
     «Maa sela tragedes,
     por que a non cosedes?
     Maa sela levades,
     por que a non atades?».

Desto son os zevrões
de ventura falida:
ergen-se nos arções
da sela come podrida,
e dand'os nadigões;
e disse-lh'a velida:
     «Maa sela tragedes,
     por que a non cosedes?
     Maa sela levades,
     por que a non atades?».

Direi-vos que del ouço:
en día de sa voda,
ao lançar do touço,
da sela rengelhosa,
feriu de cu a bouço
e disse-lh'a fermosa:
     «Maa sela tragedes,
     por que a non cosedes?
     Maa sela levades,
     por que a non atades?».



LOPO LÍAS [B 1351 / V 958]

A dona fremosa de Soveral
ha de mí dinheiros per preit'atal
que veess'a mí, u non houvess'al,
un día talhado a cas de Don Corral;
     e é perjurada,
     ca non fez en nada
     e baratou mal,
     ca desta vegada
     será penhorad'a
     que dobr'o sinal.

Se m'ela crever, cuido-m'eu, dar-lh'-hei
o melhor conselho que hoj'eu sei:
dé-mi meu haver e gracir-lho-hei;
se mi o non der, penhorá-la-hei:
     ca mi o ten forçado,
     do corp'alongado,
     non lho sofrerei;
     mais, polo meu grado,
     dar-mi-á ben dobrad'o
     sinal que lh'eu dei.



LOURENÇO [V 1033]

Pedr'Amigo dúas sobervias faz
ao trobar e queixa-se muit'én
o trobar, aquesto sei eu mui ben:
ca diz que lhi faze de mal assaz,
con seus cantares vai-o escarnir;
ar diz que o leix'eu, que sei seguir
o trobar e todo quant'en el jaz.

E aquestas sobervias dúas son,
que Pedr'Amigo en trobar vai fazer:
ena üa vai-o escarnecer
con seus cantares, sempre en seu son,
ena outra vai a min desloar:
desto se queixa mui mal o trobar
ca ten comigo én toda razón.

Mais dizede: por que lho sofrerei
a Pedr'Amigo, se me mal disser
de meus mesteres, poi-los ben fezer,
e o trobar de mí ja partirei?
Se el sen-conhocer per ficará
do que me diz, quen-quer veerá
que faço ben est'a que me filhei.



MARTÍN ANES MARINHO [B 1621 / V 1154]

Ena primeira rúa que cheguemos,
guarnir-nos-á Don Foán mui ben
dun pan'estranho que todos sabemos,
düa gualdrapa perrexil que ten;
e as calças serán de melhor pano:
feitas serán de névoa d'antano;
e nós de chufas guarnidos seremos.

E prometeu-m'el üa bõa capa,
ca non destas maas feitas de luito,
mais outra bõa, feita de gualdrapa,
cintada, e de non pouco nen muito;
e üa pena, non destas mizcradas,
mais outra bõa, de chufas paradas;
ja m'eu d'aquí non irei sen a capa.

Viste-lo potro coor de mentira,
que mi antano prometeu en janeiro,
que nunca home melhor aquí vira?
Criado foi en Castro Mentireiro.
E prometeu-m'üas armas entón,
non destas maas feitas de León,
máis melhores, d'Outeir'en Freixeeiro.

Con grande lavor mi deu a loriga,
e toda era de chufas viada;
e, como quer que vos end'eu al diga,
nunca mi a home viu na pousada;
e atán cravelada de mensonha
e tan lev'era, que ben de Coronha
a tragería aquí üa formiga.

E prometeu-m'üa arma preçada,
como dizen os que a conhoceron;
"gualdrapa fariz" havía nom'a espada,
de mouros foi, non sei u x'a perderon;
e perponto mi prometeu logu'i
de nevoeiro, e eu lho recebí,
que me pagass', a seu poder, de nada.

Páxina Anterior

Ir ao índice de Páxinas

Páxina Seguinte


logoDeputación logoBVG © 2006 Biblioteca Virtual Galega