v2camilogonsarcomocalquera001.html
| Un día é coma outro día calquera. |
Neste libro quixo o autor
reflexar unha actitude vital, un certo espírito de alguns
membros dunha -de aquela- xoven xeración. Ou, tratando de
concretar un pouco, quixo narrar un xeito peculiar de pasar a
Guerra Fría da década dos cincuenta. Entendendo aquí por
Guerra Fría non só a situación política internacional
dominante no tempo aquel, senón tamén, e mesmo principalmente,
as súas consecuencias españolas.
O eixo do relato constitúeno as
voltas do protagonista ao longo dun día -O DÍA- de
finais da década mencionada; mais tamén se narran, se ben non
consideradas retrospectivamente dende un punto de vista
subxectivo, lembranzas ese día dominantes na conciencia de
aquel, e que se remontan ao ano 56 -LONDRES-, a anos
intermedios entre o 56 e o propio do día -RUIBAL, JENNY-,
e tamén a anos anteriores ao 56 -algunhas partes de RUIBAL.
Non é preciso pensar nun "narrador omnisciente", ese
ser tan despreciado pola crítica actual; abonda con alguén moi
familiarizado co protagonista e as súas andanzas.
O título, COMO CALQUERA OUTRO
DIA, non intenta expresar un matiz pexorativo, senón todo o
contrario. Quere referirse ao feito de que, dado que os días son
todos distintos, cada un é tan distinto e, en principio, tan
valioso coma outro calquera.
Sen embargo, para unha mentalidade
que se pode chamar burguesa, os días están como xerarquizados.
Varían de valor, de importancia, segundo o posto que lles
corresponda no esquema dun plan máis ou menos prefixado. Nun
plan, por exemplo, que requira un longo período de sacrificio
como condición para alcanzar a meta desexada, os días deste
período quedarán subordinados a aqueles nos que se recollan os
froitos que se agardan no caso de que a meta sexa efectivamente
conseguida. Non se lles deixa, pois, aos días libertade para
ser. Os días non "son", senón que mais ben "se
teñen": así, dise "teño tantos días para isto,
tantos para isto outro" etc.
En cambio, o espírito libre
-falando dende o punto de vista dos principais personaxes deste
relato- equipara a priori polo alto tódolos días. Considera
cada un deles como unha nova creación do tempo tan valiosa como
calquera outro pretérito ou futuro e acepta todo canto lle poda
ofrecer. Aínda que sexa ben pouco o que os días poden ofrecer
aos que viven na penuria.
Unha actitude como esta non é, ben
seguro, nada exemplar, nin para mentes revolucionarias, nin
tampouco para conservadores. Mais ao autor pareceulle, quizas sen
fundamento, consonte, en boa medida, coas circunstancias
históricas e persoais implicadas.
Poderase obxectar tamén que non se
trata, en definitiva, máis que de ilusions pasaxeiras -propias
da idade- e, por outra parte, moi antigas. O autor non o nega,
pero pensa que cumpriron unha función. Ademais ¿quen está
libre de ilusions pasaxeiras? Son, como se soe dicir, lei de
vida.
O texto desta obra precisaba e, sen
dúbida, aínda precisa, moitas correccions de todo tipo, e
tamén numerosos aditamentos para explicitar alguns feitos e
circunstancias que, por diversas razons, non quedaban
suficientemente claros. Neste terreo o autor fixo o que puido.
Pois, certamente, atender a tódolos "addenda et
corrigenda" que a obra reclama excedería con moito a súa
capacidade.
| __________________________________________________ |
DABAN AS DOCE E MEDIA.
Nunca Anselmo de veras pensara que
fose estar listo para saír denantes de aquela hora. Así e todo,
deitárase con mentes de se levantar algo máis cedo, por
compracer á patrona que, máis que nada por motivos estéticos,
quería que as camas estivesen feitas dende as dez.
Acababa o reloxio de dar a hora,
cando soou o teléfono. Anselmo deixou apuradamente o cepillo de
dentes, xa coa pasta, no lavabo. Quería chegar a contestar de
primeiro, porque xa por dúas veces o chamaran por teléfono e,
como estaba no leito, as dúas veces tivera que contestar a
patrona.
Era Luis Antonio Soto.
-¿Marchas mañá? -preguntoulle.
-Si.
Luis Antonio dixo que, nese caso,
tería que velo. Quería pagarlle unha débeda. Anselmo
porfioulle que non lle corria presa o pago, que llo podía
remesar por xiro postal, se lle conviña retrasalo; pero Luis
Antonio non cambiou de idea.
Acordaron, despois de numerosas
dúbidas, que Anselmo telefonease a Luis Antonio pola noite, para
entón acordar a hora e o sitio da cita.
Denantes de que se lle esquecese, entrou Anselmo no dormitorio e
da chaqueta sacou a carteira, para separar un billete de mil
pesetas e gardalo nunha especie de "sección segura" da
propia carteira. As mil pesetas aquelas de ningún xeito as
podía gastar. Eran unha reserva derradeira e necesaria,
fundamental.
Cavilou nos misterios do diñeiro.
Por unha banda, era certo que logo se gastaba. Pero era certo
tamén que rendía moito: ou se cadra parecíallo por non estar
afeito a telo. O caso era que coas ganancias dun absurdo negocio
de intermediario que lle saíra levaba vivindo varios meses e cun
nivel para el descoñecido.
Anselmo volveu ao cuarto de baño.
Despois de rematar o aseo persoal, foi ao salón e separou
lixeiramente a cortina, xa moi vella, da fiestra. Había que
levar gabardina. Non é que chovese de aquela, pero ameazaba
chover e, principalmente, a xente toda, na rúa, ía de
gabardina. Pensaba Anselmo que un dos poucos casos en que a
conducta xeral obedece a cálculos certeiros era o caso dun uso
preventivo e unánime de gabardinas. Tarde ou cedo, cando tal
ocorre ha chover, pensaba Anselmo.
Calzou seguidamente uns zapatos cos
que, se chovía ben, había mollar os pés e colleu a gabardina.
Mirou a hora.
Saíu á rúa. Vivía no barrio de
Argüelles.
Canso non o estaba, mais
resentíase un pouco dos longos paseos da noite anterior.
Como sempre, sucedéralle que ás
dúas e media aínda estaba moi lonxe da casa: estaba na Plaza
Mayor con dous amigos recén chegados a Madrid, e xa non podía
botar man do metro nin dos autobuses, nin tampouco, por motivos
económicos, dos taxis. Pero Anselmo sabía que, así que andase
algo, habíase poñer outra vez novo.
Un novo día. Os días, pensou
Anselmo, de igual maneira que as obras musicais, teñen temas. A
cada día correspóndenlle certos temas.
Os temas do día aquel, ¿cales
eran?
En primeiro lugar, Londres, debido
a presencia de Artemio. Logo Jenny, naturalmente: levaba Jenny
moito tempo sendo tema do día. O tema terceiro era Ruibal.
Ruibal ocupáballe un posto sobranceiro na conciencia, desque
sabía que volvera para Madrid. Tampouco era, polo tanto, tema
exclusivo do día. Ademais, por riba ou por embaixo de todo,
estaba o día mesmo, estaba o día cargado coa súa riqueza de
acontecementos propios.
Hai que sistematizar -díxose
Anselmo. E, mentalmente, falto de outro pasatempo, enumerou:
A) - O día
B) - Londres
C) - Jenny
D) - Ruibal
O día, Londres, o día, Jenny, o
día, Ruibal, o día, Jenny, o día, Londres, o día.
Gustabanlle os conxuntos
simétricos.
Lembrou a súa derradeira chamada a
Jenny, desde un locutorio -ou parladoiro- público. Por
teléfono, Jenny falaba peor o español, había que ser breve.
Anselmo propuxéralle atopárense
os dous ás seis e media "onde sempre" e Jenny
aceptara.
Preguntáralle logo Anselmo se
tiña que cear "por fin" co matrimonio italiano.
Viuse na necesidade de repetir a
pregunta para que Jenny a entendese. Quizais o que a
desconcertaba era o "por fin".
Jenny contestou que si, que tiña
que cear co matrimonio italiano.
ANSELMO ACORDOU ir ao restaurante
no que xantaban Oswaldo e mais Moncho. Acababa de se levantar,
pero, como non almorzara, tiña fame. Foi á parada do autobús.
Meteu unha man no peto da chaqueta,
para comprobar se aínda tiña nel a carta de Artemio.
Efectivamente: non a sacara do peto. Leuna. En realidade, era
como se a lese por vez primeira, pois ata entón déralle namais
unha lectura rápida e superficial, anque algo, seguramente o
máis importante, quedáralle grabado: que, despois de xantar,
Artemio agardaría por el en Cibeles.
... Estivemos o tempo todo en
Barcelona e hai seis días que viñemos para Madrid, onde, como
sabes, a miña nai comprou un piso... Estarei ás tres e media na
esquina que fai o Banco de España, en Cibeles... Os meus
coñecementos de inglés creo que xa os teño esquecidos e que
agora sei deste idioma case tan pouco coma o Xesús ...
Anselmo volveu gardar a carta.
BVG
Atrás
Índice de Páxinas
Páxina Seguinte
Ir ao índice de Páxinas