O noso proxecto ten agora unha oficina propia,
que parece cousa de Virginia Woolf. A primeira vez que vin a Tiruchi non
había nin oficina. Só Ambal e mais eu polos suburbios adiante o día
enteiro. De casa en casa, Ambal e mais eu sabemos de qué trata este
asunto. Agora a ONG de Ambal ten dúas oficinas, a central e a do noso
proxecto. Hoxe piseina por primeira vez para poñerme en antecedentes.
Revisei todos os informes, contas, rexistros,
arquivos... na compaña da traballadora social, a traballadora sanitaria
e a contable. Sentei con elas a comer e tomar un café. As miradas eran
intensas, fixéronme como puideron un terceiro grao aos que xa estou
afeita. Con seguridade agardaban unha loira en pantalóns curtos. E vou
eu e escarállolles a festa coa miña comida no tiffin carrier (a
típica lata de metal de calquera india traballadora), o arroz a man e
con chiles, o sari... e sobre todo co feito de saber media vida dos
nomes que aparecen nos informes, porque teño moita gana de ver de novo
a Kasturi, a Rani e a moita máis xente, tanta... Xa con gana de saír
ao suburbio ao reencontro, a ver como vai a vida, que hai de novo.
Porque todo isto ao final trata de seres humanos que teñen problemas,
gordos por certo. E como calquera que ten un problema, necesitan falar e
que se escoite a súa voz. Logo, claro, hai que coller o arado e remover
a terra, a miña, a que permite que isto siga así. Demasiada xente cos
oídos tapados, é máis cómodo así.
Traballadoras de base
A base é o principio e o fundamento. Os
alicerces. Elas son o principio, o fundamento, os alicerces. As
traballadoras de base. Hoxe temos reunión para planificar as visitas,
para vernos as caras e os dentes no sorriso. Traballadoras de base. E
non di moito. No documento do proxecto pódese ler que son encargadas
das actividades regulares como as clases, o seguimento das persoas
enfermas ou con discapacidade, as que motivan á comunidade. Pero todas
elas son comunidade. Todas viven nos suburbios. A Fatima o home deixouna
porque ten asma. Samsat Begum traballa polas mañás limpando o
obradoiro dun ferralleiro. Teñen fillas e fillos que deixan no centro
de atención de día dun dos suburbios. Tamiliamma convídame a comer á
súa casa. É unha choupana, descúlpase. Algunhas comezaron nos grupos
de aforro na primeira fase do proxecto. Algunhas lémbranse de min polo
seu suburbio adiante. Son mulleres traballadoras. A base do proxecto. A
base de moito máis que un mero traballo.
Prendido no corazón, un imperdible
Despois de entrevistar máis de trinta persoas
e un grupo de mulleres, desde ex-nenas traballadoras a persoas con
discapacidade pasando por prostitutas, facíaseme complicado escoller
algo que prender da memoria nestas liñas porque todo queda en min e non
son capaz de desentrañalo de min mesma. Ás sete decidín ir á oficina
no canto de ir á casa para revisar os correos un intre. E entón a
escolla fíxose soa.
Porque hoxe recibín un correo de Teresa, a
quen non coñezo. Pero ela a min si. Porque ese é o gran milagre da
literatura. Que hai xente que te detesta e con algo de sorte outra que
te quere sen ti sabelo. Que o que contas chega a outras persoas e
contribúe en algo ás súas vidas. Iso é tan marabilloso que poucas
veces caemos na conta, tamén porque só en contadas ocasións chegamos
a saber que pasa alén da letra. O maior invento da humanidade. Parte da
humanidade mesma.
Hai algún tempo escribín un artigo titulado
"Cun Imperdible", que falaba co símbolo do imperdible que as
mulleres indias levan sempre nalgures (entre outras cousas para
defenderse do acoso sexual nos buses), das orixes da violencia de
xénero, da violencia estrutural e profunda. Hoxe souben que hai un
grupo de persoas que foron comer o outro día xuntas e que todas levaron
un imperdible. Sei que esta é unha indulxencia persoal pero,
pedíndolles permiso de xeonllos á miña comunidade de Kajapettai, creo
que este é o momento do día. Porque estou aquí e eu tamén levo dous
imperdibles no sari, a semana que vén tócame viaxe, e no corazón
ademais do medo, o mesmo ánimo de poñerlle fin, custe o que custe, a
tanta barbarie. Máis imperdibles! Aquí somos xa cincocentos mil
millóns as que o levamos.
Po no pelo
Po no pelo é para min símbolo de día
traballado. Chegar á casa, lavar a cara, as mans e os pés. A min
pregúntanme ás veces qué fago na India niso dos proxectos. Se dou
clases, bendigo pozos ou que diaños fago despois de todo. Cústame
traballo explicalo malia os anos de experiencia. Porque para saber que
fago eu cómpre saber qué é un proxecto. Non é tan difícil, pero hai
que ter un mínimo interese en informarse. A modo de prospecto:
Un proxecto para nós é un traballo coa
comunidade, unha intervención global de transformación social na que
hai actividades como clases de apoio e seguimento de persoas enfermas
pero tamén sensibilización sobre a discriminación de casta e xénero,
creación de grupos de mulleres democráticos que dirixen a comunidade e
xestionan aforro e crédito (isto xa sei que é complicado, ás mulleres
do suburbio cústalles aproximadamente un mes entender o funcionamento)
e cuestións concretas como a intermediación para que o goberno
constrúa unha escola ou poña luz nun suburbio. Que cumpra coas súas
obrigas, a fin de contas. O proxecto planifícase coa comunidade grazas
á organización local, que é a encargada de todo, en realidade. De aí
sae un orzamento ao que nós lle buscamos financiamento de volta en
Galiza.
E eu o que fago é avaliar cómo van as cousas,
planificar coa comunidade que cómpre facer, que precisan, como queren
facer as cousas. Na oficina falamos de mil cousas, compartimos opinións
e inquedanzas, tomamos té, café e eu auga de coco. Pero a maior parte
do tempo estou na rúa. De casa
en casa co caderno na man e mirándolles aos ollos a esas persoas que
queremos crer que non existen.
Pero están aí. Teño po no pelo para
demostralo.
|