m2johanviqueiraescolma002.html
Falei
ja na "Nosa Terra" da necesidade de introducir o galego
na escola. ¿Cómo pode facerse isto? Craro é que non temos que
pensar en suplantar o castelao nin moito menos. O único a
intentare debe ser que a nosa língua non fique totalmente
relegada. O porvir dirá si isto abonda. O primeiro paso para que
o galego apareza na escola ha de consistir en que o mestre non
prohiba ôs rapaces ou rapazas a espresión do pensamento
espontáneo; é decir, na propia enxebre fala. ¡Cánto non se
adiantaría pedagógicamente si tal se fixera en Galicia!
Suprimir a formulación do pensar n'unha língua extraña é
suprimir un dos impedimentos mais grandes para o pensar, ja que pensar
e verbe van sempre íntimamente unidos. O mestre debe dar
ainda outro paso. Cando seja totalmente preciso, como sucede no
insino dos nenos que comenzan a frecuentar a escola, non deben
evitar falar en galego anque o fale sômente como línguage
auxiliar.
Mais o antes dito non basta. A
educación estética da infancia e a sua educación lingüística
requiren que levemos â escola a poesía, en gêral a literatura
popular ou case popular, e a cántiga popular. Sería un
traballo interesante facer unha antología literaria e musical
literaria galega para a nosa escola que permitira realizar o
proyeito que expoño. Estéticamente nada pode producir un efeuto
mais grande que o arte nado da y-alma do pobo; lingüisticamente
un galego puro e belo, depuraría a fala actual. Ademais
deberíase facer escreber ôs rapaces as poesías lidas ou
cantadas e afacelos asin a empregar como língua escrita a sua
propia.
Condición indispensable para o
denantes exposto é que o mestre en Galicia seipa o galego e isto
non abrangueráse verdadeiramente sinon exigindollo nas
oposición como unha materia do cuestionario e creando cadeiras
de língua e literatura galega nas escolas Normaes. Non se trata
de ningunha grande asignatura; o que cobizo e sômente que a
mestra ou mestre escreban ou falen correctamente a língua do
povo e coñezan o mais importante da sua literatura.
Repito o que outras veces dixen:
non se trata aquí d'unha aspiración puramente sentimental.
Trátase d'unha exigencia pedagógica que é preciso falar en
galego para chegar â y-alma do neno galego, e aumento de
potencialidade do discípulo, porque un galego bilingüe ten
abertos ante si os países de língua española e portuguesa e
pol-o memsmo é moito mais útil e eficaz para España.
Non podo pretender que meu plan
lévese a práctica inmediata e totalmente. Precisamos ir facendo
ensaios escollendo as localidades e a ocasión. Hay oje mestres
que saben o galego e hay escolas normaes en que a introducción
do seu ensino non se hacharía difícil. Lembrémonos ademais que
existen en Galicia moitas escolas privadas, que non son do
Estado, (un dos fenómenos máis interesantes da nosa vida
educacional) e que n'estas encontraríamos un bon terreo para o
galeguismo. Fai falla eiquí, como en todo traballo renovador,
tacto, constancia e entusiasmo.
(Publicado en "A Nosa Terra" o 30
de decembro do 1917) |