UNHA probe nai
xemia
Por un fillo que loitaba
N'a guerra croel, impía;
A triste nai que choraba
Chea de door decia:
«Dios maldiga a quen levou
'O meu filliño pr'a guerra;
Sin achego me deixou,
E soliña n'ista terra
Onde morrendo me vou.
[p. 69]
«¿Il
morrerá? ¡pode ser!
Cando estromban os cañós
¡A cantos farán morrer!
Seica non-o volvo á ver...
¡Mais non... non mo lebes Dios..!
«Virxen santa d'o Carmelo
Si é que cara a morte vai,
Fai por libralo e detelo,
Con solo bicalo é velo
Morre felis esta nai.»
Agardou, mais non volveu
O fillo xunto a naiciña
Que de soedá morreu,
¡Ay, morreu a coitadiña
Foi pr'a cova e non-o veu.
Era unha tarde
d'o vrao
Cando camiñaba un mozo
C'un pao con moca n'a mau
E colgada d'o pescozo
A sinta d'o lisenciao.
Logo paróuse; 'o refrexo
D'o sol, víu n'unha ladeira
[p. 70]
Un pobo, e dixo perprexo.
«¿Será verdá que te vexo
Santa Marta d'Ortigueira?»
«Teño n'o teu lar a nai
Qu'amante coidou de min,
Ti gardas morto meu pai
¡E xa canto tempo fai
Meu pobo que non te vin!
Dixo asina; e mais lixeiro
Camiñou pol-o carreiro;
Tal ves por que cobizaba
Que n'o instante en que chegaba
O vise o lugar inteiro.
Mais nón, que outro fin mellor
Outro deseyo mais grande
Lle dá forzas e valor,
¡Non é estrano que ande
Por ver a nai, seu amor!
Xa canso chegou a porta,
Chamou agardou e dixo.
«Estará regando a horta
Non ven agora de fixo»
¡Ay probe, que estaba morta!
[p. 71]
Non tivo a quen perguntar;
Foy dempois anoitecendo,
Sintíu a oraciós tocar,
Foise a xente recollendo,
Mais naide viña 'o seu lar.
Por fin un home chegou;
Con ansia lle perguntou,
«¿Que foi d'a tua ama Andreu»
Quen solo lle contestou:
«¡A tia Xuana, morreu!»
¿Que morreu?
Si é que non erra
Pr'o conto á miña mamoria,
Un
ano n'o agosto cerra;
Está debaixo d'a terra;
¡Que Diol-a teña n'a
groria!
N'a casa entrou sin
consolo,
E víu n'a
parede solo
Unha estampa d'o Carmelo
Fixa nas puntas con miolo;
¡Canto padeceo co aquelo!
¡Cantos recordos chegaban
Con son
amargo e doido
[p. 72]
'O seu curazon ferido...
E cantas cousas falaban
D'un eco xamais oubido!
Y-é que certos sentimentos
Contan 'a yalma que chora
Os seus pasados concentos,
Os santos encantamentos
D'a
vida feitizadora
Recorda que pequeniño
Felix é ledo vivira
Co'a prenda d'o seu cariño,
Oxe fáltalle ¡probiño!
E sofre, chora e sospira.
¡Canto pranto esconsolado,
Meu Dios, que
fondo door
Sinte un probe d-un soldado
Cando volve lisenciado
Pr'o niño d'o seu amor!
|