BVG     Atrás    Índice de Páxinas

[p. 20] 0 FIADEIRO. 'O MEU QUIRIDO AMIGO E INTELIXENTE XÓVEN, AMANTE DE GALICIA, D. CAMILO PLACER BOUZO.

I      CANDO vai anoitecendo, Cando as campás d'a parroquia, O toque d'as oraciós Dóoridamente dobran; Cando d'os eidos s'aleixan As xentes traballadoras N'amentres que pol-os mortos As almas cristianas rogan; Camiño d'o fiadeiro Van os mociños e mozas Mais satisfeitos e ledos [p. 21] Que pr'a festa d'a parroquia, Os ús brincando c'os outros, Cantando entre dentes copras. II      Alí n'a casa d'o crego 'A lus d'un candil, que colga D'unha baraza pequena, Vénse as rapaciñas todas, En dous ringuilós postiñas As unhas diante d'as outrás, Contando contos de bruxas, Turra que turra d'a roca. ¡Ay que cariñas tan brancas, Que xoviales, que xeitosas! ¡Canto fogo n'as miradas, Cantas sourrisas n'as bocas! III      Alí tedes a Marica Rapaza traballadora Que fióu antronte'anoite Dazasete mazarocas. Unhas nove eran de liño, As outras oito d' estopa; Pero meu Dios ¡que fiadas, [p. 22] Que lisiñas e que boas! Alí tedes a Carmela Que deprendeu de mamoria Os cristus, o calandario, E moitos libros n'a escola; Ela dibus as palabras Como o crego d'a parroquia, Isas cousas que se din Cando van a erguer a hostia, EIa lee de corrido Facendo puntos e comas. Si é que teñen en Bos-Aires Cortexos algunhas mozas, Ela escríbelles as cartas Onde o seu amor lle mostran. En fin é-vos a Carmela Pra iste lugar unha xoya. IV      «Calade,... ei ven a trullada D'os mozos de Santa-Comba, Condergados... ¡como verran E cantas cántigas votan! Calande... que tran pandeiro, E tran ferreñas e conchas... Está feito hoxe hay ruada.» Y'asi din y'asi reloucan, [p. 23] Os mozos pol-o camiño, E no fiadeiro as mozas. V      «Xa chegan... chists... caladiñas Que xá están chamando 'a porta.» Pol-o burato d`a chave Guicha un mozo dende fora, C'o sombreiro car-atrás, Cal si a beber auga fora. Loitan outros por guichare, Y'entre rempuxós e loitas Arrebulladol-os, mozos Fan abrir de par a porta. Enton ármase o barullo, Enton empezan as gordas, Trema o candil n'a baraza, Arreconchéganse as mozas, Y os condergados d'os homes Quérenlle queimar a estopa. —¡Non pode ser!— verran unhas Escondendo 'o tempo as rocas, —Non seades barafullas Qu'o liño cartiños costa.— Mais ¿quen a ley alí pon, Si ningun dito se escoita? Vénse queimar as manelas, [p. 24] Os fusos pol-o chao rodan. E cal si fosen o'demo Trasfulcan cant'iles tocan. VI      Comenza a tocal-o chifro Logo a pandereta sona, ¡Cata que demo!, calados Quédan cando tal escoitan. —Peneira ben o pandeiro Dícelle Xoan a Calrota, —¡Viva o fiadeiro, e vivan Os mozos de Santa-Comba!— Y o pandeiro e pandereta Y o chifro, y as castañolas Que despois tañe o que baila, E facendo duo ás conchas, Compoñen a leda orquesta De aquela trullada louca. VII      Cando cansan as rapazas E rapaces de dar voltas, Y as preguiceiras d'as vellas D'an coteñadas ou roncan, Séntase logo n'os bancos [p. 25] E dempois estorias contan; Hay quen dí con xuramento Que víu pol-a corredoira D'o muhiño, unh'alma en pena En duas sábas envolta. Isto que conta Xuliana Fai tremer de medo á todas. Fala logo á tia Xacinta (Por nomeada Cazola) E dí que viu á Compaña (1) Sair de noite, á deshora, E que n'o medio d'o atrio Fixeron logo unha focha, E que por ela fuxiron As unhas despois d'as outras. Así vai corrend'o tempo, Hastra que por fin escoitan O rouco canto d'o galo Qu'é o relox d'a parroquia, De noite, pois pol-o dia O son sírvelles de norma. Van deixand'o o fiadeiro, Pois ven que vai sendo hora;

(1)	Chámase Compaña, n'as aldeas de Galicia, á unha creenza d'os campesinos, de que en dias fixos d'o ano, xúntanse moitos fantasmas, pra recorrel-os carreiros.

[p. 26] E saen d'alí xuntiños Cada mozo con sua moza. Unhos van de parrafeo, Os outros cantando copras Chegan a sua casa, e dánse As boas noites 'a porta. Pouco despois, os aldeanos Entre as brancas sábas folgan, E sosega ó pobo enteiro Agardando á lus d'aurora O, fiadeiro pr'aldea E 'o que n'a córte a pompa, O que n'a cibdá os casinos Y-o que n'as vilas as bromas; Soilo que leva ventaxa 'As vilas y a córte louca, En que traballan, 'o tempo Que se divirten e folgan.

© 2006 Biblioteca Virtual Galega