O chufón

Páxina Anterior

Acto II: Escenas 12-18

Páxina Seguinte

m5xrdguezlopezchufon005.html
 
ESCENA 12.

Ramón.—Tio Mingos.—Sabela.

Ramón (Después de mirar por Ia ventana). Inda non parece. ¿Qué Ile pasaría? (Se acerca a la puerta del cuarto) Ehí veñen os tíos. (Corre a esconderse).

T. Mingos

Outra vez non terquees. ¿pares qu' inda coxeas?

Sabela

Manqueime ben e doime aquí de cando en cando. (Señalando Ia cadera) Y-eso qu' inda teño que facer ben na cociña. Non sei como andará todo. Voume alá.

T. Mingos

(Deteniéndola). Agarda un pouco, pois como me parecía que durmías non quixen espertarte pra falar algo de Carmela. Xa sabes que está ahí o do Peto e haberá que darlles ó que pidan, podendo, pois convén casala pronto.

Sabela

¿E por qué esa prèsa?

T. Mingos

Porque se me afigurou que D. Camilo faille a rosca do galo a Carmela.

Sabela

¡Xa vexo qu' estás tolo!

T. Mingos

¿Conque tolo eh? Si viras, como eu vin por estes ollos que ha de comer a terra, como a abrazaba aquí, e Ile facía cóxegas ¡e a boa cara con que ela se deixaba ir!...

Ramón

(Ap) iPro que demo di este vello! ¿Será certo?

Sabela

Xa che dixen que todo eso que viche foi un cariño sin malicia.

T. Mingos

¿Sin malicia? Xa, xa: ¡Tampouco tiña malicia o bico que lle quixo dar á criada cando entrei; pois eu mesmo Ile vin a ela sacar unha zoca do pe pra defenderse d' él!

Ramón

¡Vaya us caprichos que ten meu pai!

[p. 47]

Chufón

(Dentro). Dou gracias.

T. Mingos

A Dios dadas. (A Sabela). Debe ser o do Peto.

Sabela

Vou recoller todo esto (Recoge lo que hay en Ia mesa y entra en el cuarto con todo).



ESCENA 13.

Dichos.—Manuel.—Chufón.

Manuel (En el umbral). ¿Y- él pódese entrar?

T. Mingos

Adiante quen sea.

Manuel

Bos días, tío Mingos.

Chufón

Dios entre aquí.

Sabela

(Entrando). ¡Oi quen temos por esta casa!

Manuel

¿Vailles ben?
 
T. Mingos y Sabela  Ben, e vosoutros?

Manuel

Ir vivindo.

Sabela

Alegrámonos moito. Aquí quedan logo con Mingos. Por un pouquiño, que logo volvo. (Entra en el cuarto).

T. Mingos

Ti xa vexo que eres fillo de Roque. ¡AseméIlaste ben a teu pai! ¿E ti?....

Chufón

Eu son da casa do Grilo de Seceda, si vosté conoce.

T. Mingos

¡Ay hò! Xa m' acordo. D' alí trouxen fai cinco anos dous bois. ¿A qué non sabedes en cinco meses canto me deixaron? Pois custáronme mil e trinta e déronme dous mil e dez.

Manuel

(AI Chufón). Chacho. ¡foi bô poñer! 

T. Mingos

Pois non ten volta.

Chufón

Como non puido vir o tío Roque, mandoume a min con Manuel. Habíamos de vir contra Ia noite, como es costume, pero a éste ya non lle cocia o pan nel corpo e viñemos ya antes da misa grande

T. Mingos

Ben feito. Así com' así, tamen nos axudaredes a xentar. Sentaivos. (Se sientan todos). E os demais ¿quedan bos?

Manuel

Todos bos. (AI Chufón). Hay que berrarlle que parece algo xordo.

[p. 48]

T. Mingos

Sabela (Ésta sale del cuarto). Sírvelles algo que han de traguer gana d' almorzar.

Chufón

Almorzáramos antes de salir da casa.

T. Mingos

Ay hô. De Folgoso aquí almorzo eu tres veces. (A Sabela). Súbelles un vaso e unha tallada.

Sabela

De contadiño. (Sale cogeando ligeramente por la derecha).

T. Mingos

E logo teu pai está conforme co-a boda.

Manuel

Si señor.

Chufón

¿Y porqué non, si se arregran?

T. Mingos

E de supoñer, sendo cousa de razón.



ESCENA 14.

Dichos.—Carmela.

Carmela (Entra con un mantel que luego estiende sobre Ia mesa). Bos días nos dea Dios.

Chufón y Manuel Santos y buenos. (Mirándola y sin levantarse).

Carmela

¿Cómo lles vai a todos? (Mirando a urtadillas a Ramón).

Chufón y Manuel Ben e vosté?

Carmela

Gracias a Dios pol-o d' hoxe (Estendiendo el mantel).



ESCENA 15.

Dichos.—Antón.

    (Entra Antón con un jarro de vino que deja sobre Ia mesa).

T. Mingos

(A Antón). Ay hô: xa me parecía que tardabas.

Antón

Pois xa fai tempo que viñen, pero non puiden velo.

T. Mingos

Baixa logo e sube unha talladiña pr' estos amigos, e dille á tía Sabela que suba tamen en canto poida.

     (Carmen sale al paso de Antonio para hablarle al oido y entretanto Manuel y el Chufón y el Tio Mingos hacen que hablan).

[p. 49]

Carmela

¿E Don Camilo? (A Antón).

Antón

Díxolle a Bras de Berto que viña decontado.

Carmela

Cando suba a madrina non m' enredes a María Antona, que xa sabes que ten que ser sola pra todo.

Antón

Eu ll' axudarei.

Carmela

Co-as tuas axudas pouco ha d' adiantar. (Entra en el cuarto y va trayendo ala mesa platos, pan, cubiertos etc.)

T. Mingos

Vou a ver si teño algun cigarro (Levantándose y mirando en el armario).

Manuel

(AI chufón). Ay hô. A criada n' esta casa viste millor qu' a dona.

Chufón

¿Como no? Y-es una moza que rabéa de goapa. Ya la quisiara en mi casa para axudarme a buscarlos garabullos.

Carmela

(AI Tio Mingos). Que busca ahí señor? Aquí ten o cigarro. Vou embaixo a ver s' acaban de traguel-a fonte. (Sale escapada).

T. Mingos

 Non teño mais feitos qu' estes tres pitos (Le da uno a cada uno y fuman). ¿Non votades un vaso?

Manuel

Por agora..... mentras non comemos.

T. Mingos

Tedes razón. (A Manuel). Que che parece da rapaza? Conocíala?

Manuel

Hastra d' hoxe non tiven o gusto; pero é moy goapa.

T. Mingos

Non é porque seña miña afillada, pro saliume de moito xuiceo e de moito porveito.

Chufón

Bien se ve en ella.



ESCENA 16.

Dichos.—Carmela.

     (Carmela entra con una fuente de carne que coloca sobre Ia mesa).

Carmela

Ehí tén, fágalles prato (AI Tío Mingos).

T. Mingos

Será millor que cada un tape pra sí. Ea rapaces, acercaivos. (Se sienta Manuel entre el Tío Mingos

[p. 50]




y el Chufón. El Tío Mingos les pone delante Ia fuente, y los dos sacan un pañuelo de yerbas del bolsillo y lo colocan sobre el hombro izquierdo: Sacan después una navaja, cortando con ella, uno después de otro, una rabanada de pan y luego un pedazo de carne, que colocan en el plato. Carmela entre tanto hace que mira por Ia ventana y finge hablar con Ramón).

Ramón

Esto faise moi largo.

Carmela

Pois agora tés que agoantar, que logo salirás.

T. Mingos

Votade un goto. (Llenándoles los vasos).

Manuel

D' hoxe un ano con vida e salú. (Bebe).

Chufón

Pois logo, que de salú nos sirva. (Bebe).

T. Mingos

S' estas son penas que nunca s' acaben (Bebe) ¿Gústavol-o viño?

Chufón

E bô d' unha vez.

Ramón

(Sobre todo pol-o precio).

Chufón

(A Carmela). ¿E vosté non vota un goto?

Carmela

Probareino logo. (Lo acerca a los labios y se lo devuelve). Moitas gracias.

Chufón

O que bebeu pouco mal lle ha de facer.

Manuel

(AI Chufón). Y-ela cando subirá.

Chufón

Non ha de tardar. Xa me parece que sinto pasos.

Manuel

Pois xa non é sin tempo que suba.



ESCENA 17.

Dichos.—Sabela

Sabela Que aproveite.

Manuel

Así faga osté si gusta. (Impaciente y malhumorado).

Sabela

Séntense, séntense. (A Carmela). Vaya ¿tí que fas? Failles unha fineza a estes mozos. (Revolviendo en Ia fuente). Aquí teñen algo de fresco. Manoeliño non teñas cobardía. Aquí hay lacón, longaniza, do que queiras.

Manuel

Xa temos, tía Sabela.

Carmela

Escollan do que mais lles guste, e beban.

Chufón

Non temos mais voluntá. (Separando el plato).

Sabela

Non seades prosmeiros.

[p. 51]

T. Mingos

Bebede viño, logo. (Les llena el vaso y beben).

Carmela

Vou a ver quen pasa. (Se acerca a Ia ventana). Ehi vai D. Camilo.

T. Mingos

Pois baixa e dille qu' agarde un pouco. E coidadiño con pararte co-ese perillán.

Ramón

Pro ¿qué di teu pai?

Carmela

Non Ile fagas caso. Xa che contarei. (vase).



ESCENA 18.

Tío Mingos.—Sabela.—Chufón.—Manuel.—Ramón.

Manuel Un gotiño, tía Sabel.

Sabela

Non é por cho despreciar, pro faime curton.

Chufón

Boeno: pois como azoutar non é segredo, debo decirlles que el tío Roque mandoume en su canto para arreglar Ia custión del dote.

T. Mingos

É o mesmo.

Chufón

La rapaza va moi bien, para una casa moi sana, de gente de moi boa nacencia y donde ha de comer el pan moi descansada. El rapaz, no es porque estea diante, hay pocos como éI, traballador, libre de vicios con una cabeza descomposta como Ia que tiene, que canto ve con los ojos faino con Ias manos.

Manuel

Son favores.

Sabela

Tamén a nosa Carmeliña non é nada coxa; sabe poñer unha tea como a millor tecedeira; fai toda a roupa d' ela, e xa non m' acordo cando entrase costureíra na casa. Ten maus de prata, e tanto lle da facer un pote de caldo como segar unha leira de pan, e o mesmo amasa unha fornada como fai unha mantela.

Ramón

(E moito que me alegro d' eso).

T. Mingos

Ser é aguda como un pimento. Pro, vamos a ver. ¿Canto quer de dote teu pai? (A Manuel, que mira para el Chufón).

Chufón

Ante todo, pra que non haxa engaños, teño que decir que hoxe a casa do Peto está empeñada en cen pesos.

[p. 52]

Ramón

(¡Y-o pico!)

Chufón

¿Qué digieste? (A Manuel).

Manuel

Nada. Que está ben.

T. Mingos

Acabade ¿Canto teño que dar logo?

Manuel

O pai dixo qu' ademais do que Ile toca por seus pais, quer que Ile asegure vosté decentos mil reás.

T. Mingos

¡Arrecoiro!

Sabela

¡Arrenegado sea o demo! (Santiguándose). Continúa recogiendo Ia mesa).

Chufón

Quixo decirles, que vosté lle asegurase diez mil reales, escriturados na sua Eira da Chousa.

T. Mingos

Ca, ca, ca, Eso si que non. Escribanos e ameixeiras, líbrenol-os Dios das miñas eiras. Dareille tres mil reas na man y-o que lle deixaron seus pais. Si compre ben, sinon n' hay nada.

Chufón

Con licencia. (Va hablar aparte con Manuel).

Ramón

¡Vaya unha feira! Nunca outra tal vin, e xa me gusta esto.

Manuel

Tío Mingos; ten que dar sete mil reás.

T. Mingos

Non dou outro carto.

Chufón

¡Bah! Pois non ha de valer Ia suya ni Ia dél. Vote cien pesos mais y cuento acabado.

T. Mingos

¡Non xuro a dieces, si non me votadel-as tripas fora! Pro boeno, falouno un home. Serán entonces os cinco mil.

Manuel

Boeno; pro ademais ten que levar unha cama arreada.

T. Mingos

Levará, porque eso é decote.

Manuel

E tres vestidos novos.

T. Mingos

¿Ainda? Ben ll' abondaban dous; pro boeno.

Manuel

Ademais tres panos de seda de trinta reas pra miña mai e pra miñas hermás.

Ramón

(Non Iles viñan mal).

T. Mingos

Ay hô ¿Non tes mais que pedir? (A Manuel).

Chufón

Solo se ll' esquenceu pedirlle us zapatiños pro pastorciño d` avenza.

T. Mingos

(Levantándose incomodado). ¿Conque us zapatiños? Dille a teu pai que o que teña criados que os percure.

[p. 53]

Sabela

Hom, por us zapatos que non quede.

T. Mingos

Está dito: os zapatos non van pr' aló.

Chufón

Pois estonces, disimule y si van alguna vez por Folgoso xa saben donde tienen un amigo.

Sabela

Igoalmente por aquí si somos algo de servicio.

Manuel

(Levantándose de mala gana y acercándose al Chufón). ¡Seica pediche demais!

Chufón

¡Qué va, hombre! El viejo es moi agarrado. Xa viste que si fuera con Ia vieja quedábamos arreglados.

 

Páxina Anterior

Ir ao índice de Páxinas

Páxina Seguinte


logoDeputación logoBVG © 2006 Biblioteca Virtual Galega