Acraración previa
Os grupos políticos representados n'esta
Asambreia reúnense d'agora en diante baixo a discipriña e o tiduo de
«Partido Galeguista» e acordan invitar ós demais agrupamentos que
coincidan co seu programa a facelo así. Recrama esta solidaridade o
estado actual da política galega e a marcha do proceso de
reconstrucción da persoalidade da nosa Terra. Avala aquela
denominación o uso xeneral da verba «galeguista» no noso pobo pra
desiñar todal-as modalidades de exaltación e defensa da galeguidade. Pero
nin aquel xuntoiro nin este alcume implican en ninguén abdicación no
esforzo ou na doutriña nazonalista.
DECRACION DE PRINCIPIOS
Galicia, unidade cultural. Afincamento das
características da persoalidade galega: lingua, arte, esprito.
Galicia pobo autónomo. Autodetermiñación
política de Galicia dentro da forma de goberno repubricana.
Galicia, comunidade cooperativa. A terra pra o
Traballo; o traballo pra a Terra.
Galicia, célula de universalidade.
Anti-imperialismo internacional, pacifismo
PROGRAMA DE ACCION (1931)
I. Organización de Galicia
1.º Creación d-un orgaismo galego de base
escrusivamente democrática e con facultades deliberantes pra rexir, con
autonomía integral, os intereses de Galicia.
Como aspiración mínima e inmediata,
atribución a aquel orgaismo do máximum de facultades que a
Constitución da Repúbrica concede ôs territorios autónomos.
2.° Conseguinte supresión das Diputacións
Provinciales.
3.° Prena autonomía municipal recoñecendo a
persoalidade administrativa da parroquía rural e da comarca con dereito
á administración dos seus peculiares intreses.
4.° Incorporación a Galicia das terras
colindantes que teñen comunidade étnica, histórica e lingüística con
ela, sempre que se determiñen a elo por medio de plebiscito.
II. Política
1.° Igualdade de dereitos políticos pra a
muller.
2.° Prenitude de dereitos políticos pra os
funcionarios.
3.° Incapacidade dos que, podendo, non rindan
función útil â colectividade pra ser elexidos para cargos políticos.
4.° Estudo d-unha fórmula que permita ôs
emigrados ter representación directa na organización política de
Galicia.
5.° Representación proporcional con grandes
circunscripcións pra a elección da Diputación de Galicia.
6.° Práctica das institucións de
democracia directa referendum, recall, concello aberto na
organización política galega.
7.° Adopción de procedimientos eficaces que
eviten a corrupción electoral e o falseamento da vontade popular.
8.° Control xurisdiccional sobre a actividade
administrativa e fiscal do organismo galego e dos concellos.
9.° Responsabilidade económica da
administración pol-os danos que os seus axentes causen ôs particulares
no exercicio das funcións púbricas.
III. Traballo
1.° Apricación a Galicia das normas
internacionales da lexislación do traballo.
2.° Recoñecemento de dereitos sindicaes.
3.° Réxime integral de seguro social,
previsión e xusta participación familiar do traballo no beneficio.
4.° Eliminación dos menores de 16 anos do
traballo industrial e regramentación e vixilancia do seu traballo
familiar, facendoo compatible ca sua formación física e moral.
5.° As escolas de traballo e os ingresos que
as manteñen aferidos ó poder galego. Creación de escolas de
ourentación profesional.
IV. Probrema Agrario
1.°
Creación de centros técnicos de investigación i-experimentación
agrícola, forestal e pecuaria, con seccións adicadas â orgaización
cooperativa, divulgación i-enseño directo.
2.° Estacións pra ensaios de selección e
alimentación animal. Escola veterinaria.
3.° Medidas lexislativas que favorezan a
organización cooperativa e a sindicación facilitando a adopción de
métodos de mellora e selección agrícola e ganadeira e o fomento do
creto agrario.
4.° A repoboación forestal patrimonio de
Galicia. Repoboación intensiva dos montes comunales pol-o organismo
galego e creación e fomento de zonas de pastoreo. Sindicación forzosa
pra a repoboación dos montes de propiedad privada. Protección da
industria madereira. Seguro forestal.
5.° Medidas lexislativas i-económicas que
intensifiquen a electrificación rural.
6.° Regramentación da edificación rural en
orde á hixiene e de acordo co arte paisán e cas comenencias locales.
Concursos que movan o estudo e divulgación de pranos pra construccións
modelo. Estimulos económicos pra a sua execución.
7.° Libre importación do millo, namentras o
consumo da poboación e o cambio hacia unha alimentación mais racional
do gando así o esixan.
8.° Escolas rurales de formación campesina
que soergan a comunidade aldeán fomentando o esprito comunal,
inculcando o apego ó chau nativo e sentando unha ampria base de cultura
técnica e agraria.
9.° Regulación da propiedade rural tendendo a
libertala de toda carga pra quen a traballa:
a) Arrendamentos. Limitación do dereito de
propiedade sobre fincas arrendadas a traballadores do campo, i-estímulo
pra a sua liberación: dereito de retracto, axuda económica,
participacións nas melloras.
b) Foros. Liquidación do probrema foral
mediante a extinción forzosa das rendas sin que se faga a costa do
pequeño foratario rural.
c) Concentración parcelaria. Disposicions que
impidan a excesiva fragmentación do chau nas trasmisións da
propiedade.
d) Creto real. Imprantación do sistema Torrens
de movilización, rexistro e seguro da propiedade inmoble. Banco
agrícola cooperativo.
10. Consideración da terra como instrumento de
traballo pra os pequenos propietarios; decraración de esención da
contribución por rústica a favor d-eles, si xustifican non ter outros
medios de fortuna que a retribución do traballo manual.
Inembargabilidade dos predios nas mesmas condicións.
11. Consideración dos edificios e vivendas
rurales como accesorios da terra que cultivara os seus habitantes e
abolición da contribución urbana que as grave.
V. FOMENTO PESQUEIRO
1° Retorno ôs principios colectivistas
tradicionaes no rexime económico da pesca galega, por vía da
cooperativa específicamente peixera con ourentación técnica e social.
2.° Creación de piscifactorías pra
repoboación dos ríos galegos.
3.° Repoboación das rías con especies
sedentarias industrializando o seu aproveitamento.
4.° Desgravación arancelaria das materias
primas das industrias pesqueira e conserveira.
5.º Creación de grandes portos pesqueiros
modernos o pequenos portos de refuxio.
6.° Protección de novas industrias adicadas a
grande pesca.
7.° Escolas de pesca. Laboratorio costeiro.
Estacións metereolóxicas e radiotelegráficas.
VI. POLITICA FISCAL
1.° Deslinde do rexime fiscal do Estado do
poder autónomo e dos municípios.
2.° Supresión do 20 por 100 de propios e do
10 por 100 de aproveitamentos forestales e de todal-as consignacions dos
presupostos municipaes que sosteñen servicios alleos ôs concellos au
as suas mancomunidades.
3.° Supresión do imposto de cédulas
persoales e creación de un carnet de identidade que as sustituya.
4.° Creación de un imposto pregresivo sobre a
renda.
5.° Dereito de expropiación a favor do
organismo galego nos casos de ocultación fraudulenta.
VI. CULTURA
1.° Soberanía de Galicia sobre o seu patrimonio
cultural e artístico.
2.° Soberanía de Galicia pra determinar a
ourentación das suas institucións pedagóxicas.
3.° Galeguización do ensino.
4.° Dereito ó emprego do noso idioma e
cooficialidade co castelán.
VII. PROBREMAS XURIDICOS
1° Recoñecemento das modalidades do dereito
civil galego: compañía familiar, dereito sucesorio, etc. etc.
2.° Igualdade de dereitos civiles pra a muller
casada no caso de emigración do marido.
3.° A función dos tribunales de xusticia
rematará en derradeiro recurso en Galicia nos casos de apricación da
lexislación galega.
4.° Ampritude do dereito de expropiación de
riquezas naturales i-empresas económicas e unha extensa
municipalización de servicios púbricos.
Pontevedra, 6 de Nadal de 1931. |