A
cidade de Santiago de Compostela ó que parece, naceu de unha sepultura.
Antes de nacer como cidade, era lugar de sepulturas, unha necrópole de
antergas civilizacións. Certos nomes como a Porta da Mámoa, algúns
obxectos atopados e narracións antergas da tradición
"xacobea", falan a respeito de enterros anteriores,
semellantes a moitos que se atopan en toda a rexión galega e en moitas
partes da Península Ibérica. Neste lugar, onde sería a cidade de
Santiago de Compostela, os carballos facian sombra ós soños dos mortos
antigos: Cinzas de cremación, en vasillas de barro, estavan gardadas
dentro deses monumentos que se chaman en galego, mámoas, cubertos de
pedra, arxila e, outras veces, apenas pola vexetación nativa;
carqueixas, carrascos e toxos...
Eses monumentos, xeralmente, estavan situados
nas proximidades das citanias ou castros, cidades-fortaleza dos celtas.
O nome de Compostela, creo eu, provén do diminutivo "compositum",
isto é, cemiterio pequeno. Existe unha outra versión, segundo algúns
datos históricos e lendas, de que, tal vez, o nome de Compostela,
proveña do referencial que era usado polos peregrinos ao se aproximar
do Santuario, que ficava nas proximidades do campo, na dirección de
unha estrela, o que sería o "Campo-estrela", e daí viría
Compostela. Unha das entradas de Compostela aínda se chama A Porta da
Mámoa", o que quer dicer a Porta do Dolmen.
Imaxinemos o antigo sepulcro neolítico,
cuberto por un montiño de terra e pedras na entrada da citania
(castro), cidade celta que tiña o primitivo nome de Liberum Domum,
do xermánico antigo, que significa "Arca Marmórica"
(segundo historiadores antergos, este nome non ten nada a ver con o nome
semellante en latin). Vemos como esta LIBERUM DOMUM, nun planalto curvo,
facía unha liña con os outros túmulos, gardando as reliquias tribais
célticas, con as cinzas calcinadas de seus mortos, formando unha
trilla. Percorrela sería como camiñar a través da historia de
Galicia, tal vez, ao ver esta liña curva afastada do horizonte, e
comparandoa con outras cidades de súa época, parece que súa
fundación foi puramente monástica, e que viría a desempeñar un papel
de destaque a partir do século X como centro de peregrinación da
cristandade. |