Queixumes dos pinos

Páxina Anterior

Páxinas 51-100

Páxina Seguinte

m5eduardopondalqueixumesdospinos002.html

[
p. 5
1]




                *
             *    *


   Adusto, solitario e silencioso
Está..., e a punta sin cesar branquéa;
E de duro combate e de sufrida
Derrota, sin cantor, n' escond' a afrenta:
Sombrío jace ó desolado e alto,
Quezáis na rota oprobïosa pensa.

   Triste 'stá o cabo; muy axado e escuro,
O rostro tén o denodado atleta;
O huracan co seu ardente sópro,
Arrebatóull' as indigentes breñas;
E n' oculta do rayo vengativo,
N' altiva frente, eterna e negra fenda!

   De Luzbel compañeiro na derrota,
Compre quezáis unha fatal condena.

   Testigo de naufrágios e combates,
Pensa quezáís envolto nas suas brétomas,
Con pungentes recordos saudosos,

[p. 52]

No resprandor da doce edá primeira;
Cand' ó principio, cheo d' hermosura,
Brotóu do seo mórbido da Terra.

   ¡Can demudado está d' aqueles dias
Da juventude, o denodado atleta!

   Así nos' alma; cando as alegrías,
A sôon abandonar da edá primeira,
Axada poI-o vento impetüoso,
Das pesadumes e infortunios queda;
E o corazon tamen cando perdémos,
Aquela q' ó recordo he lava intensa!






[p. 53]


                *
             *    *


   —Rio Langüelle, rio Langüelle,
Ben se vé q' és da montaña;
Ou feo fillo das brétomas,
E das uces desleiradas.
Cando te vexo de longe,
Atravesando nnha gandra,
Non sei se sinto suidades,
S' hé ó que sinto na alma;
Solo sei que estou de mais,
Donde me pôn mala cara,
Q' en montañés, cortesía,
Está por demais buscála.

   Ou aires de Troitosende,
Terra, donde m' eu criára;
Levad' esta filla vosa,
Levá d' esta terra estraña!

   Os rios da miña terra,
Non tên á cara tan brava,

[p. 54]

Nin parece qu' á ninguen
Neguen unha sede d' auga;
Nin teñen, en vez de frores,
Tan solamente uces altas.
C'o teu esquivo caraute,
E receosas miradas,
Pareces, Langüelle, un lobo,
Que, por non ver gente, escapa.
   As tuas ribeiras son
Ben soas é ben escravas;
Donde no medio do vrán,
Só se vé pousada á garza.

   Rio Langüelle, rio Langüelle,
Ben se vé que és da montaña;
Ou feo fillo das brétomas,
E das uces desleiradas!






[p. 55]


                *
             *    *


     Ibas gozando no meu tormento,
Ibas fugindo,
Por medo a min;
     Levóuch' a faldra curioso o vento...
Vállam' os ceos,
Ay o q' eu vin!

    
Déndesd' aquela, sempro sofrindo,
O doce sono,
Non conocin;
     Se durmo, en soños, estou decindo:
—Vállam' os ceos,
Ay o q' eu vin!

     Espera un pouco, doce enemiga,
Se non qués q' esto,
Salla de min;
     S' a todos crúa, nón qués que diga:
—Vállam' os ceos,
Ay o q' eu vin!






[p. 57]


                *
             *    *


   Cando as doces anduriñas,
Baixo un aleiro pousadas,
Descansan do seu camiño,
En busca da ardente Africa;
As amantes viageiras,
Co pico baixo da ala,
N' aquel garrido silencio,
En qué pensan?—Na sua pátria.

   Cand' eu era estudïante,
E ô doce albergue tornaba,
Lento cruzando á cabalo,
A fea terra de Xallas:

   Ó atravesar silencioso,
As soas é esquivas gandras,
As rendas abandonando,

[p. 58]

O impulso das vagas auras,
PoI' agreste soedade,
Pensativo camiñaba.

   En qu' iba pensando estonces,
Decíde, ventos de Xallas:

   —Sempr' iba pensando néla,
N' aquela doce rapaza,
Q' era filla de Santiago,
Branca, garrida é fidalga.






[p. 59]


                *
             *    *


   Ten o seu punto,
A fresca rosa,
De ser collida,
A encantadora:
Cand' inda tímida,
Sua testa asoma,
Quase escondida,
Na verde roupa,
Non dice nada,
Por vergonzosa:

   Mais cando apenas,
Mostra as suas follas,
Está decindo:
Agora, agora.

   Cando ceibando,
Todas suas follas,

[p. 60]

Desnudo o seo,
Mostra orgullosa;
Chégase tarde,
A calquer hora,
Por q'os ventetes,
Que a namoran,
Já lle roubaron,
Seu doce aroma.

   Mais cando apenas,
Mostra as suas follas,
Está decindo:
Agora, agora.






[p. 61]


                *
             *    *


   Dous rapaces, non sei onde,
Ben non me podo acordar;
Do vento mouros, garridos,
De tenro corpo lanzal,
Cal dous follentes brabádigos,
Da terra de Breogan;
N' un sitio vougo, areoso,
Se puxeron a cantar:

Decide, ventos da Cróa
O q' oíches sin tardar:

   —D' unha lancha á branca vela,
Da negra altura ô tornar,
Parece, toda encurvada,
Da virazon xorogal,
Unh' ala d' unha gaivóta,
Que mais alta qu' outra vai.
¡Que garrida he á branca vela,
Cando se vé bandear!...


[p. 62]

   De bolina, tesa á escota,
Que os ventos subïar fan,
O courel debaixo da agua...
Que gusto véla avanzar!
Que garrida vay á lancha,
Ca espuma que ó redor fai...
Que dicha hé ser pescador,
Que ten por seu todo ó mar!

   —Os Casás están ben sós,
Sempre calados están,
E tan sós, que ó seu silencio,
Solo ó soen perturbar,
Algun corvo, ou vaga gralla,
Que alí se pousan quezáis:

   Son vougos, sin gente, mouros,
Só de longe ven ó mar;
Son ermos, é non ten verdes,
E 'stán, cara ô vendabal,
O pé do monte da Croa,
Nun regueiro que ali fai
A aréa que move ó vento,
E á duira que soe baixar,
N' aquel tempo en que ao lume,
Hé doce quentál-as mans.

   Nos Casas estáse ben,
O home alí seguro está,
Sin que ningunha triganza,
Seu peito veña á turbar.
De longe, ben prontamente,
Se conocen os Casás,
No arëoso regueíro,

[p. 63]

Por uns valados que hai,
Que cal mallas d' un tramallo,
Entretecidos están.

   Hé certo que un pouco esquivos
Son de caris, he verdá;
Din que son un pouco mouros,
E hastra vougos por demais;
He certo, mais son alegres,
Pra quen os sabe mirar;
Os Casás están ben sós,
Só de longe ven ó mar.

   —Cadiz, hé unha vila grande,
E garrida sin igual;
Conocida en todo o mundo,
Por linda, e reina do mar:
A das brancas azotéas,
A fada de leve van,
A dos lindos miradores,
A do gracioso mirar;
A saudosa, a gentil,
Maravillosa é lanzal.

   Cando á ven os mariñeiros,
Desde longe branquear,
Quedan un pouco calados,
O ver un encanto tal.

   Alí ó home que vai novo,
Mil praceres gozóu já,
E da vellez non probou,
O noxoso é grave mal.


[p. 64]

   —Basilveiro hé verde é fresco,
Non hé vila nin lugar;
Alí non hai diversions,
Alí palacios non hai;
Mais probe e todo com' hé,
Non me deixa d'agradar.

   Ten unhas augas correntes,
Q' escuitálas genio dá;
E diante uns prados vizosos,
Con uns cantos aveláns,
Que soen fungar co vento,
Con' un garrido compás.

   Alí ó home sen cuidados,
Os seus dias trague en paz;
E de vello vai cas cabras,
Como fixo de rapás.






[p. 65]


                *
             *    *


   O abrigo de vento círcio,
Sentada ó pé dos valados
Q' hai nos Casás de Nemiña,
Os cabelos pieitando,
C' un lindo pieite d' ouro,
Que deslumbraba ó mirálo;
Cantaba á fada Rouriz,
Cousas do tempo pasado:
.
   Eran Manoel Leis e Baña,
Barrentos, Lastres é os Paz;
Eran Piñeiro e Leis Busto,
Ruiz, Canosa é Currás;
Arxomil, ó da Redonda,
(Nunca se m' esquencerán)
Pedro Rodriguez, O campo,
Lourenzo, é Castro Romai;
Francisco de Castiñeira,
Cristobo, morto en agraz;
Mauro Fernandez, Menecho,
Manoel Romero é Pon... al.»



[p. 66]

   Esta parte do seu canto,
Ben non se poido escoitar:
(Sopraba ó aire muy recio,
Nos valados dos Casás)
E, cal son de doce corda,
O longe foi espirar.

   «Lastres, era de Mugía,
A areósa, á seca, á triste:
Leis, era de Suxo, é Ocampo,
Da terra de Villarmide:
Leis Busto, de Coucieiro:
Barrentos de Morpeguite;
De Corcubion os outros,
Non eran fora dos lindes:
Os outros, ou Bergantiña,
Todos tí nacél-os viches.

   Estes foran os rapaces,
Que nunca me sahirán
Da memoria, porque un tempo,
Soían ben alegrar,
Estes lugares q' agora,
Muy sós é tristes están.

   ¡Ou rapacetes rebertes, 
De tenro corpo lanzal;
E tan libres, com' os corvos, 
Do facho de Touriñan!

   Nas clunas do meu pulacio,
Que baixo da terra está,
Os vosos nomes garridos,
Para sempre hei de grabar







[p. 67]


                *
             *    *


  Oh quen poidera,
Pillárte soa,
No seo amigo,
D' escura cova!
E como edra,
Que cenguidora,
Branca coluna,
Premente enrosca;
Cos brazos dárche,
Mil tenras voltas;
Decírch' o oido,
Mil terras cousas;
     E o término atopar da esquiva ruta,
En breve hora!






[p. 69]


                *
             *    *


   —Ou mozos, que camiñantes,
Por ese camiño ídes;
Vinde abrigárvos un pouco,
Se hé que mollados vindes.
Teño bóo viño é rosquillas
De Ceréo é Rececinde;
Teño unha pérfia d' á neto,
Mais comprida no na viches;
Tomá; probádemo un pouco,
E logo sin pagar íde.

—O viño he bóo certamente,
Mais, millor he quen' ó mide;
Qu' he tan doce é tan garrida,
Com' as rosas de Frexilde.

   —O voso vestir, ou mozos,
Anque compañeiros ides
De viage, dí qu' en terra
Ben diferente naciches.


[p. 70]

Tí, do sombreiro de palla,
Ou mozo de cara triste;
Do chaleque de lán branca,
Calzon de lán moura firme,
Tán aberto poI-os lados,
Que mais calzoncillos pide:
Anqu' hé moito preguntar,
De donde és has de decírme.

—Son montañés, non'-o nego,
De terra ben soa é triste;
Son de Xallas, nai das uces,
S' algunha vez d' ela oíches.

   —Tí, da chaqueta vermella.
¿Tua terra dichosa dime;

   —O meu vestir ben o dí,
A todos que ben me miren: 
Do alegre chan da Mariña, 
E doce terra de Bribes.






[p. 71]


                *
             *    *


  «
Ou Castro de Remesende,
Que te tés por tan fidalgo,
Pois din que dos teus mayores,
Os reís amparo buscáno:
Do castro de Remesende,
Señor, por pleito heredado;
E do castelo que s'ergue
Sobre del, ben adornado,
Cos seus adárves e torres,
Todo ô redor almenados:
Ou Castro, ben se conoce,
Que naceches desleirado,
Entre soldados é muros,
E calabozos é escravos.!»

   Así decía Hermesinda
De Barcala, ô desleirado;
(Que do solar de seus páis,
Preto pasaba á cabalo)
Limpando as vágoas garridas,
Con un lindo pano branco.






[p. 73]


                *
             *    *


   En túrbia noche de invierno,
La luna su rayo tímido
Lanza acaso,— y centelleán
Los bellos cascos bruñidos,
De Cairbár y Gundariz,
«Os de corpo ben comprido
Que á Tura, ciudad de Ullin,
Estaban poniendo sitio.

   Los dos héroes esforzados,
Semejan dos altos pinos,
Que están en pendiente inculta,
Por niebla medio escondidos.

Los guerreros de Cairbar,
Del comun sufrir rendidos,
Yacen en profundo sueño,
En brazos del dulce olvido.

   Mas los nobles extranjeros,
En silencio, no dormidos,

[p. 74]

Sus recuerdos en secreto,
Envían al pátrio nido;
y ven pasar á sus ojos,
Los dulces campos nativos.

   Con un acento armonioso,
Al murmullo parecido, 
De las olas, en las rocas
De la costa de Barizo;
Cuando los vientos reposan,
En bella noche de estío,
Dijo Cairbar:
                             —«Gundariz,
De orígen esclarecido;
Oh nieto de Gondomil,
Y del noble Curban, hijo;
Ora que nuestros aceros,
Al ócio están convertidos,
Y que la dormida tierra,
Envuelve un silencio amigo;
Oh! cuéntanos de tu pátria,
Los recuerdos que ya han sido:
Un extranjero relato,
Es tan grato á mis oidos,
Como de acorde instrumento,
El melodioso gemido.»

   Y Gundaríz el prudente,
En estas palabras dijo:
Con una voz dulce y suave,
Y misterioso ruïdo;
Cual en las tardes de invierno,
El lamentar indeciso,

[p. 75]

Del viento en las hojas secas, 
De los robles de Lourido: 

   —Cairbar, de noble estatura,
Como esbelto y alto pino,
De la gandra; y solo en esto,
A Gundariz parecido:
Los acentos de mi pátria,
Son tristes y fugitivos;
De tál modo, que si acaso,
Los oye el atento espíritu,
Suelen dejar melancólico,
Al mortal que los ha oido.

   —Tomil, toma a tua arpa,
Ou bardo do nobre andar,
D' ollos negros como a ala
Do corvo do cabo Ougal;
Os suidosos recordos,
Canta da doce Finian,

   —«' Splendor dos pasados tempos,
Cal receoso estrelar,
Dos vagos dias que fóno,
E que já non volverán:
Da miña escura memoria,
Ven á brétoma alumbrar.

   Os nobres fillos dos celtas,
Hélle doce recordar, 
Os eidos da doce pátria,
Cando en terra allea están.


[p. 76]

   Amado dos nobres celtas,
Vello pinal de Froxán; 
Os teus arbres, já encurvados,
O vento fai rebramar;
E ó musgo que os cubría, 
Roto, ó lonxe caer vai.
En fria tarde de inverno,
He doce ó celta escoitar,
Apoyado na sua lanza,
Como funga ó huracan, 
Nas tuas ramas antigas,
Q' á ráfaga encurvar fai.

   Os teus pinos desde longe,
Na pendente do Brumar,
Son parecidos ós celtas,
Qu' en orden de guerra están.

   Da pasada mocedade,
Can diferente ora estás...
Os verdes anos primeiros,
Fogen como ó vento soán,
Do esquivo cabo Nariga,
Antr' ó espeso matorral. 
O alegre corno dos celtas, 
Ora non fai resoar,
A tua sombria bóveda,
Chea de nobre beldá. 

   Agora ó redor de ti, 
Reina olvido e soedá,
E un silencio que tan sóo,
Soe as veces perturbar,
Algunha pola q' estala,

[p. 77]

S' ó vento sopra quezáis.
O cervo salvage entonces,
Que no escuro mato está,
Amedrentado levanta,
En vigilante ademán,
A alta e gentil cornamenta
E pónse atento á escoitar,
Tua salvage armonía,
C' un doce é secreto afan:
E ó seu sobresalto esquece,
Pol-o teu doce fungar.

   Un regueíro ímpetüoso,
Q' antre espesos matos cai, 
A cabo de tí rebrama,
C' unha triste voz lanzal.
¡Regueiro de Belouride!
Os dias da verde edá,
Cas tuas augas pasáno,
E outra ves non volverán! 

   Amado dos nobres celtas,
Vello pinar de Froxán;
Os nosos antepasados,
Compañeiros da tua edá,
Non longe de ti repousan,
Mais nunca despertarán;
E os seus sepulcros antigos,
Alumbra ó branco luar.»


   —Gundariz, (dijo Cairbar)
Entre mil el distinguido,
Oh nieto de Gondomil,

[p. 78]

Y del noble Curban hijo: 
Los acentos de tus bardos,
No sé donde los he oido;
Vuestra pátria es una pátria,
Cuya hermosa faz he visto; 
Y me traen remembranzas,
De otros tiempos que ya han sido;
No sé como, ni sé donde,
Mas cuyas notas percibo.

   Dijo; y Gundariz el fuerte,
De recuerdos conmovido;
Por disimular el llanto, 
Que al ojo asomó furtivo;
Con la visera del casco, 
Cubrió su rostro divino.






[p. 79]


                *
             *    *


   Engañosa Morpeguite, 
Fada do doce mírar;
Filla ligeira da brétoma,
De corpo leve e lanzal;
Presurosa compañeira, 
Da virazon da miñan:
Lévenm' os demos, s' agora
M' has de volver a escapar; 
Nin outra vez, com' anguía,
Te m' has d' escorrer das mans.

   —Mira, 'státe quedo Mouco,
Mouco non me fagas mal;
Se me soltas che prometo,
M' obrigo de che contár,
Quen repousa n' Arca d' Ogas,
Desd' a nosa antiga edá;
    Non me préndal' a faldra de brétoma,
Déixame, Mouco, vagar. 


[p. 80]

   —Fora léria... As tuas mentiras,
Cansado estou d' escuitar;
En tí curaréi á forza, 
As suidades d' aquel mal,
Que deixas na alma, cando,
Correndo soes pasar.
Hei de fartárme de tí,
Ch' o juro por miña nai;
    Coma' un oso q' atopa famento,
De mel un doce panal.






[p. 81]


                *
             *    *


   Correndo fui o arume,
A hora en que cantan as rás;
Soiña e leda, os pinales
      De Morás.

   Volvío descabelada,
Decaida y sin zolás;
Era noite, sós os pinos,
      De Morás.

   Desde entonces tornóu alba,
Algo estantía quezáis;
Que lle pasára, pinales,
      De Morás...






[p. 83]


                *
             *    *


   A hora en q' o doce luceiro,
Coménzase de fundir;
    As ben cornudas cabras montesías,
Levando diante de sí,
O pastor celta Temunde,
Volvía o doce redil;
Sóo, cantando pol-a gandra
De Xallas, d' uces nutriz;
   E estremecendo a vaga soedade,
Seu cantar decía así:

   —Arca antiga da Pïosa,
O vento q' he triste oir,
Funga nas esquivas uces, 
Q' están o redor de tí;
E pasa antr' elas bruando,
Con un dorido gemir:
Debaixo das tuas antes,
'Stá o valente Brandomil;
Non no olvido, mais nos brazos
Do eterno e doce dormir:
Ten o seu lado dereito,

[p. 84]

O elmo dourado e gentil, 
O' escudo, e a dura lanza
Ond' o sol, soía ferir;
    E con pracer os celtas contempraban,
De Xallas no ermo confin.

   Ou valente fillo d' Ogas,
E da doce e nobre Eiriz;
Para sempre quedará,
Longa memoria de tí:
E cando o fillo dos celtas,
No tempo que está por vir,
Pensativo camiñante,
Pase quezáis por aquí;
Cando no tempo en que gia,
Se vexa a luna lucir,
Dirá ó verte desde longe:
O valente Brandomil,
    Saído da gentil e boa raza
Dos celtas, repousa alí.






[p. 85]


                *
             *    *


   Esquiva rapaceta,
Coma do toxo a fror,
Tan pura com' as frescas
Augas de Riobóo; 
(Rio de Bergantiños, 
Gentil e soador,
Cando da Bayabosa,
Sae con rouco ton,
Antre miudos seixos, 
De branca e leda cor,
Buscando o brando seo,
Do seu mayor ó Anllons)
D' onde tiráche, nena,
Tan dura condicion?
Non negues, non, meniña,
O que pra dárse, dou;

[p. 86]

Cata ben q' ofendido,
Non te castigue Amor:
    O trigo he para a fouce aguzada,
    O érbedo verde ten sua zazon.

   Chégase o doce figo.
Pol-o seu tempo bóo,
Baixo a materna fólla,
De prácido verdor;
E d' aquel que ten fame,
En fugir non pensóu; 
E ben furtárse deixa,
Do natural ladron:
A mazan no seu árbre,
Soña c' un furtador:
Non fuxas, rapaceta,
Tenros abrazos, non;
Non negues de natura
O que pra dárse dou;
Non evites esquiva,
As doces leis d' amor:
    O trigo he para a fouce aguzada,
    O érbedo verde ten sua zazon.

   Non foge a vaga poldra,
Que da ponte Aranton,
Pace na esquiva gandra,
O novo toxo mol;
Cando de longe sente,
A penetrante voz,
(Que lle chega hastr' os osos) 
Do seu doce amador;

[p. 87]

E espera a quen' a busca,
Pero non foge, non;
Nin nega o que natura
Pra non negárse, dou,
Mas ó jugo se rende,
Do caro vencedor:
Negar he cruéza,
Ceder he razon:
    O trigo he para a fouce aguzada,
    O érbedo verde ten sua zazon. 






[p. 89]


                *
             *    *


   Cando no escarpado cabo,
Sae a fror da caramiña,
Ó cazador anunciando,
A leda estacion garrida;
Cando da doce Suévia,
Ás doces prayas amigas,
    En nobelo gentil ajuntadas, 
Chegan as ligeiras píllaras;

   Entonces dó bardo o espírito,
Que soña antr' as uces hirtas;
    No formoso instrumento apoyado,
En donde o vento suspira;

   Mentras os fillos dos celtas,
Cumpren serva e innobre vida;
    Entonces o espírito invade do bardo,
Escura melancolía.






[p. 91]


                *
             *    *


   Á sombra tecida,
D' espeso zreixal,
Muy ledo e folloso,
No tempo do vran;
En donde se sente,
Un doce zolás,
S' o vento antr' as follas,
Asopra quezáis;
(Tan ledo, que sempre
Frescura alí hai);

   A garrida Ousinde,
Alegre sin par,
Rapaceta nova,
De tan curta edá,
Que segas catorce, 
Non pode contar;
Ós niños andando,
C' o deño de Jan,
Dill' éste a meniña,

[p. 92]

C' un doce mirar,
De pillo raposo:
¡Que de zreixas hai,
¡Que lindas, vermellas,
E ledas están!
Agora he o tempo
Das zreixas pillar.

   E díxolle rindo,
A tenra beldá;
—Pois sube abranguélas,
Se che gusto dan.
—Non podo, estou coxo,
Non podo aganchar;
Subir tí puderas,
Que estás muy ben san,
Ligeira e gordecha,
Com' un pas-pallás;
E tés uns cachetes,
Com' unhas mazans.
   —Eu subo, pró mira,
Non has de mirar...

E Jan Ile contesta;
—Corrente, ben 'sta;
E logo o gran pillo,
Tumbóuse no chan.

   Já sobe a meniña,
Ligeira sin par,
Já toca a espesura
Do alto zreixaI;
E cando mais leda,
Na faena está,
Collendo cereixas,

[p. 93]

C' un doce cantar,
C' os ollos lagartos,
O deño de Jan,
Non sei para donde,
Se puxo a mirar.

   Mais cólleo a rapaza,
No furto desleal,
E póndose acesa,
Como unha mazan,
Chorando e sorrindo,
Con grácia sin par, 
Lle dí incomodada:
—Táte quedo, Jan, 
Non... pois ten juicio,
Pois n' has de mirar:
Mira, eso non serve,
Pois eso non val.


   —Pois vaya, non miro,
Lle dixo o rapás
Con sorna...
               —Pois juróo, 
Que n' has de mirar...
—Bofellas ó juro,
Plo santo San Joan..
—Mentira, pois tapa
Os ollos cas mans.

E por compracéla,
Aquel taleigan,
Tapou obedente,
Os ollos cas mans.


[p. 94]

   As zreixas a nena, 
Volvía a pillar,
Apartando as follas,
C' a pequena man;
Mais, sin qu' ela o vise,
O diaño rapás, 
Entrabrindo os dedos, 
D' entrambas as mans,
Astuto, as furtadas,
Volvío á mirar.

   Mais ela collendóo, 
No furto desleaI,
Lle dixo poñéndose, 
Acesa ainda mais,
E linda, qu' as zreixas, 
Que tiña na man;
E c' unha corraxe,
Donosa en verdá,
(Acaso deverias,
Fingido quezáis.)
   —Fáltache a palabra...
Táte quedo, Jan;
Non... pois ten juicio;
Non has de mirar...
Mira, eso non serve,
Pois eso non val.

   E toda asañada,
Baixóu do zreixal.






[p. 95]


                *
             *    *


   Castaños de Dormeá,
Os de corpo ben comprido, 
De gracïosa estatura,
Dobrados e ben seguidos:
Ou castaños, somellantes 
Ós celtas nosos antigos;
A quen as edras demostran
Amor, con abrazo amigo:
Os arrebatados ventos, 
Do més bretumoso e frio,
De Janeiro, entre vos fungan,
Dando doentes suspiros:
E o musgo dos vosos gallos,
Ermos e desgornecidos,
Ó impulso das duras ráfagas, 
Vai longe caér rompido.

   Cuando juntos nos criámos,
Era outro tempo, e o recinto
Da vosa inda curta sombra, 

[p. 96]

N' era grande; que meniño
Daba eu tanta coma vos, 
No doce prado nativo.

   Por fin, na nosa velléz,
Despois do bó tempo ido,
Juntos volvémos a vérnos;
Mais con difrente destino.
   Pois o embalsamado sopro,
Do temprado e novo estío,
Ás vosas erguidas frentes,
Volverá, doce e garrido, 
Co'a verde e leda pompa,
O nobre esplendor perdido. 
   Mais â cabeza do bardo,
De pesar escurecido,
Co' a alegre primavera,
Non volve o verdor antigo;
Nin retorna ô corazon,
O doce amor que foi ido.»

   —Así decía Lugar,
Entre mil o distinguido;
Que despois de longa ausencia,
O eido volvío nativo:
Mais con todo, anq' era forte,
O ver o seu niño antigo,
Nubróuselle á frente, e os ollos
Récias vágoas Ile crobiron.






[p. 97]


                *
             *    *


—Un lindo zagalexo,
Prométesme, señor; 
Tan lindo, que mirálo
Será unha perdicion;
Algo curto, ben feito,
De roxa, leda cor,
Con gorchetes de prata,
No estreito cinturon;
Que cando os aires viren
A folla ó catasoI,
Fará garridos prégues,
De min o rededor.

      Ese zagalexo,
   Certo será bóo;
Pró non digo tanto,
Da tua intencion:


[p. 98]

        O teu zagalexo,
      Non ch'o quero, non.


   Collíome no prado,
Viña de cazador, 
Mil palabras ardentes,
No oido me sopróu;
Díxome q' era linda,
C' un aire burlador, 
E díxome que tiña 
Corpo robusto é bóo,
Brazos firmes, redondos,
Seo comprido e mol,
¡Arrenégote demo,
Que cousas m' alí armóu!

      ¡Cousas que m' él dixo,
Con melosa voz!
Eu non sei que faga,
Se ch' o créa ou non.

        O teu zagalexo,
      Non ch' o quero, non. 


   Fúnlle pedir a vírge 
Da Consolacion,
Que do peito me tire,
Sua meiga voz:
Cando m' atopo soa,
N' un sitio tentador,
Teño medo, e n' esprico
Por que turbada estou;

[p. 99]

Fugir quero e non podo,
D' un estraño temor...

      Miña Virge Santa,
   Pois que tola estou,
   Tírame do peito,
   Esta turbacion. 

        O teu zagalexo,
   Non ch' o quero, non.

Páxina Anterior

Ir ao índice de Páxinas

Páxina Seguinte


logoDeputación logoBVG © 2006 Biblioteca Virtual Galega