BVG Atrás Índice de Páxinas |
Resumo de gramática eonaviega |
||
Paradigmas Morfolóxicos (17-19) |
Pagina nueva 1
17. Adverbios e locuciois adverbiais
17.1. Lugar
- aquí;
- alí;
- acó;
- aló;
- arriba, enriba, derriba;
- aba(i)xo, emba(i)xo;
- diante;
- fóra;
- enfronte;
- velaí; velaquí;
- dentro;
- atrás, detrás;
- en toda a redonda;
- por acó e por acoló;
- perto;
- onde (/'unde/);
- arrenque;
- cerca;
- lonxe, al lonxe, de lonxe;
- a mao; a desmao;
- ondeque(i)ra;
- allundes,algures; nallundes,
- ningures;
- aí;
- al carón,
- a contramao.
17.2. Tempo:
- lougo;
- a cada pedazo;
- a cada pouco,
- a deshora;
- a diario;
- á tardía, á tardiquía;
- a tempo;
- actualmente;
- afinal;
- agora;
- aínda;
- al cabo,
- al outro día; para outro día;
- al primeiro; al último;
- al riscar o día;
- amiúdo;
- antano;
- antes;
- antonte;
- arestora;
- ás veces;
- axiña, axina;
- cedo;
- cuando;
- daquela; de alí a un pedazo;
- de contino;
- de cuando en cuando; de cuando en vez;
- de mañá; de tarde; de noite;
- de seguida;
- de sotaque; de súpeto;
- de tempo en tempo;
- decote;
- despois;
- desque;
- enantes, antias;
- entón;
- entrementres;
- esoutro día;
- finalmente
- hoi, hoxe; hoi en día, hoxe en día;
- hougano;
- lougo
- máis nunca;
- mañá;
- mentres tanto,
- mentres;
- namentres;
- no lusco-fusco;
- nunca;
- onte, anoite;
- pasado mañá;
- por de pron;
- por veces; alguhas veces;
- posteriormente;
- pouco e pouco;
- primeiro;
- sempre;
- xa;
- xacuando;
- xamais; endexamais;
17.3. Cantidade
- abondo;
- bastante;
- pouco;
- muito;
- tanto;
- namais,
- máis;
- cuanto;
- de sobra;
- a esgalla;
- de todo;
- mui;
- cuase(mente);
- solo, só;
- a maza;
- todo;
- miga;
- un ris;
- de máis;
- de menos;
- malamente;
- máis ou menos;
- talmente;
- xusto;
17.4. Modo
- así;
- deste xeito;
- a xeito;
- dafeito, afeito;
- darreo, arreo;
- de sotaque; de sopetón;
- de vagar, de vagarín;
- ben;
- mal;
- pior;
- mellor;
- á dereita;
- á esquerda,
- á ezquerda;
- a modo;
- mui; muito;
- de máis (posposto al adxectivo);
- a escape;
- en serio;
- en broma;
- deveras;
- en efeito, efectivamente, con efeito;
- a posta; en balde;
- outramente,
- de présa;
- ás carreiras;
- ás embozadas;
- ás cuncadas (dícese cuando chove);
- ás escuras;
- de razcacheiro;
- peime que;
- ás apalpadelas
- ás furtadelas;
- realmente;
- indibidablemente, indubitablemente
A inmensa maioría dos adverbios formados sobre adxectivos cuando se lles amece -mente pertencen a esta categoría.
17.5. Afirmación
- si;
- de certo,
- de seguro;
- claro;
- tamén.
17.6. Negación
- non;
- nin sequera;
- sequera;
- tampouco;
- en absoluto.
17.7. Dúbida
- talvez;
- al mellor;
- se cuadra,
- se cuadra;
- quizais, quizá;
- probablemente;
- seique;
- posiblemente.
18. Preposiciois
18.1. Simples
- a
- ante
- até.
- ba(i)xo
- cara
- con
- contra
- de
- deica, deiquia:.
- desde
- durante
- en
- entre
- (es)contra: "camín de"
- para:.
- por:
- segundo
- sen
- so, sob
- sobre
- tras: adoita ir acompaña de de.
- xunta
18.2. Compostas
- arrentes de;
- a(l) carón de;
- pegado a;
- camín de;
- no chao de:
- enriba de; por derriba de;
- no cimeiro de;
- por mor de;
- sobor de;
- emba(i)xo de;
- enriba de;
- co bon de que;
- co fin de;
- arrenque a;
- al lado de;
- através de;
- ademais de;
- diante de; en cuanto a;
- en favor de;
- en lugar de;
- atrás de;
- al ras de;
- tocante a;
- respecto de;
- xunto a;
- xunto de;
- por cima de
- perto de, cerca de
- acerca de.
19. Conxunciois
19.1. Copulativas
- e;
- e mais;
- nin;
- ademais;
- cuanto,
- cuanto máis... máis.
19.2. Disxuntivas
- ou;
- ou... ou;
- xa... xa;
- nin... nin;
- ora... ora;
- lougo... lougo
19.3. Adversativas
- pero;
- aínda que;
- agá; salvo; quitado;
- mais;
- nembargantes;
- maguer;
- así e todo;
- así que así,
- embora;
- porén
19.4. Temporais
- da que;
- en cuanto;
- axina que;
- cuando;
- mentres que;
- tan presto que;
- até que;
- a pouco de;
- desque;
- cada vez que.
19.5. Locativas
- onde;
- ondequeira que,
19.6. Modais
- como;
- mesmo;
- como que(i)ra que;
- conforme;
- de xeito que;
- de modo que;
- ademais de que.
19.7. Causais
- porque;
- xa que;
- posto que;
- por mor de que;
- a causa de;
- visto que
- pois (que)
19.8. Condicionais
- se;
- no caso de que;
- a non se que;
- se é que.
© 2006 Biblioteca Virtual Galega |