|
mb4varelabuxan.html
Manuel Daniel Vilela Buxán
naceu na freguesía de San Verísimo de Lamas (A Estrada) en 1909. Logo de
pasar a infancia separado dos pais —que traballaban de caseiros en diferentes
lugares— regresou á casa materna, na parroquia lalinense de Cercio, onde
traballou de zoqueiro e músico.
En 1930 embarcou para Arxentina; xa instalado en Bos
Aires exerceu diversas profesións, entre elas, vendedor de libros, garda de
tranvía e corrector de probas nunha editora. Formou parte do coro Lembranzas da
Terra, a partir do cal, fundaría —con Maruxa Villanueva e Fernando Iglesias
"Tacholas"— a Compañía de Arte Regional Gallego 'Aires da Terra',
que máis tarde pasou a ser Compañía Galega 'Maruxa Villanueva'. En 1938 estrearon,
no Teatro Maravillas de Bos Aires, o primeiro texto dramático do autor, Se o
sei... non volvo a casa. Castelao confioulle a Buxán a primeira encenación
de Os vellos non deben namorarse; a estrea tivo lugar en agosto de
1941 no Teatro de Mayo de Bos Aires. Ata 1950, en que regresou á Galiza,
sucedéronse as representacións das súas pezas nos teatros arxentinos.
De volta á terra natal, Varela Buxán estudou en
Ourense o Bacharelato Elemental e en Santiago de Compostela a carreira de
Técnico Sanitario, profesión que exerceu o resto da súa vida e que compaxinou
coa representación e publicación das súas pezas teatrais: O Ferreiro de
Santán. Taberna sin dono (1975), A xustiza dun muiñeiro. Se o
sei...non volvo a casa (1977) e O cego de Fornelos e outras comedias
curtas, diálogos e monólogos (1981). O seu labor viuse premiado co
recoñecemento por parte de diversas institucións que lle rendiron homenaxe;
tanto na Galiza como no estranxeiro: Os concellos de Lalín e A Estrada, O
Patronato de Cultura Galega de Montevideo, O Centro Cultural A Carballeira, o
grupo de teatro Solpor...
Manuel Varela Buxán, cunha saúde moi precaria nos
últimos anos, morreu en Cercio en 1986.
En 1997, cando se cumpría o undécimo aniversario do seu
pasamento, o concello de Lalín descubriu un busto do patriarca do teatro galego
na Fundación Casa Museo A Solaina de Piloño.
|
BVG
Atrás
