vb2elvirariveiro.html
Segundo asegura miña
nai, nacín o 5 de maio de 1971 no lugar do Cunchido, parroquia de Cerponzóns,
concello de Pontevedra, na casa de Basilia a Chinchilla, que meus pais
tiñan arrendada (500 pesetas de renda, 17 pesetas de luz) moi preto da morada
patrucial paterna. Segunda de catro irmáns. Aos poucos meses traslado ao lugar
de Guxilde, parroquia de Alba, no mesmo concello, onde a vivenda que meus pais
construían coas súas propias mans comezaba a facerse habitábel.
Na casa non había
libros nin entraban os xornais, ningún universitario na familia. Aínda teño
na memoria a época na que non había auga corrente. Familia toda obreira e
labrega.
Despois chegou a
escola. Duro, moi duro ao comezo adaptarse a aquel idioma estraño que falaban
os nenos da vila (eu non sei que di aquí, choraba). Pero a adaptación
chegou logo e a asunción daquela lingua dura e allea (a vergonza da propia).
Ser a máis lista da clase. Tamén a máis calada e introvertida. A máis
fermosa até que miña nai resolveu cortarme as trenzas despois da primeira
comuñón.
Coa escola chegou a
poesía, a súa luz, a súa música silenciosa (coma min), e ficoume colada aos
dedos xa sen remedio.
O colexio, o
instituto, combinábanse cos traballos da casa. As nosas actividades
extraescolares eran, daquela, levar a pastar as ovellas ou as cabras, ir apañar
herba á veiga, axudar coas patacas ou co millo, agarrarlle á porca a pata
durante a matanza ou asistila no parto para que vivisen o maior número de
bácoros. Tamén os xogos cos/as rapaces/as do lugar.
A poesía era entón
inxenua, rimada e en galego, como querendo que saíse por algún lado o idioma
que só era lícito falar no núcleo familiar. A alienación (inconsciente)
tiña nomes coma o do libro de sociedad: España y sus hombres,
titulábase. O recoñecemento do propio viña da man do primeiro libro que tiven
(sen ser os da escola): Follas Novas de Rosalía
de Castro (edicións Castrelos), que me regalaron meus pais cando debía ter
10 anos, coñecedores xa do virus da poesía que se me estendía en
irremediábel metástase. Fun rosaliana durante anos, incluída a época do
instituto. Precisamente nesa etapa presenteime a dous certames de poesía que
organizaban conxuntamente o meu centro de ensino e o do lado, alentada polo
profesor de literatura galega (Manolo Figueiras, actual artífice da filix.org).
Con aqueles poemas inmaturos e anacrónicos gañei os certames. Co primeiro dos
premios comprei os dicionarios de latín e de grego, co outro, unha edición moi
fermosa de varios relatos de Méndez
Ferrín (quen xa me tocara coa maxia da súa palabra cando lera nun libro de
texto o inesquecíbel Grieih). De ser rosaliana pasei a ser ferriniana
(confeso que aínda non deixei de selo).
Eu quería facer
Historia da Arte ou Arqueoloxía, pero meus pais non me querían lonxe do niño.
Tampouco había cartos para manterme en Compostela, así que me tocou facer
maxisterio en Pontevedra. Estudei con sucesivas bolsas e, ao rematar, traballei
durante un ano para poder ir a Santiago e facer, finalmente, Filoloxía
Galego-Portuguesa.
A poesía sempre,
sempre a poesía, mais para a gabeta (ou para o lixo).
En Compostela
recuperei definitivamente o idioma propio. Alí a amizade, alí o amor, alí a
vida (a universitaria, por veces, decepcionante). Tiven bolsas de estudos nas
universidades de Lisboa e de Coimbra. Portugal xa sempre canda min, desde
entón.
Ao acabar a carreira
chegou o choque: o desemprego, a falta de perspectivas, o non futuro. Fun nai e
seguín a escribir para ninguén ler non sendo eu mesma e un círculo
ultrarreducido.
Con 30 anos (2001)
mandei algo aos Relatos de Verán de La Voz de Galicia. Despois
máis cousas a páxinas literarias de internet (Biblioteca Virtual Galega,
andar21, alkionehoxe, contos ínfimos, Palavreiros do Brasil...)
Comezaron a chamarme para algún recital. O virus converteuse en droga. Fíxenme
das Redes
Escarlata. Non deixei, ata hoxe, de mandar textos á web (incomunidade,
espasmo, limiar libros, a porta verde do sétimo andar...) e a algunha
publicación periódica (A Caramuxa, Verbo Xido, El Correo Gallego,
etc.).
No 2003
concedéronme o primeiro premio no certame Rosalía de Castro de Cornellà
(Barcelona) e no 2004 unha mención especial no Faustino Rey Romero (Rianxo).
Satisfacción persoal pero non présa por publicar a pesar de certa insistencia
de amigos e colegas. Boteille unha man ao concello de Poio na organización de
varias edicións do festival "Poetas na rúa" e a Alberto Augusto
Miranda na organización do filo-café "O estando" (Allariz, 2004).
Atrevinme a prologar o libro de poesía Mares de Queijo, do poeta e amigo
Ramiro Vidal Alvarinho (GZe-ditora, 2004).
Durante varios meses
mantiven na rede un blog (Furor Scribendi) de temática principalmente
literaria, que fixen desaparecer por fastío e crise persoal. Logo iniciei outro
weblog centrado na poesía visual, obxectual, concreta, experimental... que
aínda segue na rede co nome de visualobxectual.
No ámbito da poesía visual colaborei durante meses co portal culturagalega.org
cunha sección denominada Inventario Indócil. Esta colaboración
truncouse pola miña partida cara ás Canarias, onde pasei uns meses traballando
na hostalería, dada a falta de perspectivas laborais en Galiza.
Entre 2004 e 2005
xurdiu a dupla posibilidade de publicar en solitario, despois de facelo en
proxectos colectivos: Sempre Mar. Cultura contra a Burla Negra, Os
gozos e as sombras. 10+10 novas visións ou Das sonorosas cordas. 15
poetas desde Galicia. O pintor Antón Sobral logrou convencerme para
entregar un libro de poemas meu a Luís
Rei, quen ten ao seu coidado a colección Tambo da Deputación de
Pontevedra. Antón levou o libro porque eu me sentía incapaz de acometer
semellante ousadía. De aí saíu Andar ao leu, en xullo de 2005.
Logo de regresar da
fracasada estadía en Tenerife, o poeta Cándido Duro quixo presentarme o editor
Sabino Torres, que me pediu un conxunto de textos poéticos para a colección Hipocampo
Amigo. A seguir veu a publicación de Arxilosa, onde incluín os
poemas que gañaran o certame de Cornellà e algúns outros máis recentes. A
cousa literaria non acaba aquí; logo sobrevén o rodopío de danos
colaterais da literatura: presentacións, entrevistas, críticas... esas
cousas.
Dentro duns meses é
posíbel que un novo libro de poemas (aínda en xestación) apareza nun utópico
proxecto editorial de axitación cultural-mental movido polo desexo. Entre
tanto, combino a escrita e as lecturas (por veces compulsivas, por veces
fragmentarias) con ocupacións laborais dispersas relacionadas principalmente
coa miña formación en lingua galega e en cerámica, dedicación (quizais
demasiado fragmentaria tamén) a aquelas persoas que están preto de min e
participación en proxectos persoais e colectivos polos que creo que paga a pena
mexer o corpo e as neuronas.
E por baixo da
existencia mesma, tantas veces cincenta e excrementicia, refulxente outras, a
poesía segue a fluír, subterránea e diastólica. A POESÍA.
[Guxilde, outono de 2005] |
|