vb2martadacosta.html
Son
filla da clase obreira viguesa, un peón de Citroen e unha
alestidora de palangres que deixaría o seu traballo para coidar
da nena que ía vir. Así nacín eu un San Miguel de 1966 en
Vigo.
Meus pais abandonaron o colexio con
nove anos e da súa infancia lembran as penurias e a fame do
tempo da posquerra. Aínda así transmitíronme o desexo do
coñecemento e o amor pola arte. Da miña nai herdei o gusto por
cantar e do meu pai os primeiros libros publicados por Galaxia
nos anos 50: Castelao,
Rosalía ... que eu lía con dez anos,
recuperándoos dos ratos e a humidade.
E pouco a pouco me fun facendo
consciente de que a miña lingua era outra. Para min é como un
misterio. Aprendéronme a falar en castelán, miña nai nunca
falou galego, diso encargáronse as mestras formadas na sección
feminina, e meu pai fálao dun xeito completamente deturpado,
irrecoñecíbel, o castrapo propio dun habitante dos arredores da
cidade. Aínda así, non tiña nove anos cando escribín dúas
páxinas de teatro en galego. Gárdaas meu pai, como se fose un
incunábel.
Como querían o mellor para min
leváronme a un colexio de monxas: as Carmelitas, gracias a iso,
en parte, cultivei o meu rexeitamento á relixión e á clase
eclesiástica. Logo conseguín matricularme nun centro público,
no Instituto Santo Tomé de Freixeiro e alí comecei participar
en concursos literarios. Por esas datas seica se estaba a
producir en Vigo a "Movida Viguesa", pero eu, como a
meirande parte das miñas compañeiras e compañeiros era allea a
esa movida cultural, pouco galega.
Entrei en contacto con ela catro
anos máis tarde, no Colexio Universitario, onde coñecín a
algúns debuxantes que se esforzaban en sacar adiante fanzines
que morrían por falta de apoios. Pero xa non quedaba nada dela.
Contra ela, precisamente, realizariamos o primeiro recital no ano
1987.
Chegaba abril e un compañeiro que
colaboraba con Radio Ecca propúxonos a posibilidade de realizar
un recital. Así comezamos a elaborar un manifesto e unha tarde
baixo o título de "Na cidade espida" recitamos ante
unha sala ateigada de compañeiros e compañeiras de facultade e
público diverso. Eramos catro, un deles Fran
Alonso, compañeiro
de estudios que seguiría adicándose ao oficio de escribir.
En 1989 rematei a licenciatura en
Filoloxía, na subsección, daquela, de Galego-Portugués. Deses
anos lembro especialmente a miña participación no Grupo de
Teatro de Galego, onde fixen amizade con Roberto
Salgueiro, Pablo
Rodriguez, Artur Trillo ou Isabel Vaquero. Representamos o Don
Hamlet de Cunqueiro no Teatro Principal, con ameaza de bomba
incluída.
Rematada a carreira comecei
traballar como docente de inmediato: Compostela, Sarria, Curtis,
Negreira ... Tomiño. Nestes anos entrei na UTEG, chegando ser
liberada sindical desta organización, o que me permitiu vivir de
preto o proceso de unificación que daría nacemento á CIG, onde
sigo traballando activamente.
Son os anos en que comezo facer
públicos os meus escritos, primeiro en revistas: Congostra,
Olisbos, o xornal A Peneira, onde obtería o meu
primeiro premio, Lúa, da Asociación Cultural Rosalía
Castro de Cornellá, con ocasión de ter gañado o 3º premio
Rosalía Castro ... En 1994 sae á luz o primeiro libro: Crear
o mar en Compostela, premio de poesía O Grelo, a partir de
aquí virían outros premios e outros libros: Pel de ameixa,
González Garcés 1995, Setembro, Martín Códax 1998, En
atalaia alerta, accésit do Esquío 1999.
Durante eses anos, 1987-1998,
vivín en Compostela, onde coñecín a moitos dos poetas da miña
promoción: Rafa e Miro Villar, Paco Souto, cos que mantiven
relación desde moi cedo e, máis tarde, Eduardo
Estévez, Estevo
Creus ...Con eles colaborei para levar adiante distintas
empresas, a máis ambiciosa e a máis recente Letras de Cal, onde
entramos a participar 18 escritores para publicar obra inédita
dos máis novos.
Nestes anos composteláns
participamos activamente en recitais, quixemos compartir e
difundir a poesía, e o primeiro grande froito deste labor foi o
contacto entre nós mesmos: Chus
Pato, Lupe
Gómez, Yolanda
Castaño, Emma
Couceiro, Verónica Martínez, Igor Lugrís, Olga
Novo, Celso Fdez. Sanmartín, María
Lado, Isolda Santiago, Sechu
Sende, Mónica Góñez, Marilar
Aleixandre, a parte de todos os
xa citados anterioremente.
Os meus libros individuais son
todos resultado dun certame literario. Por que? Porque ao
principio era máis doado ampararse no anonimato dun concurso,
pero ao pasar dos anos non conseguín publicar nunha editorial,
seica porque xa tiñan unha lista de espera moi ampla. Supoño
que isto deixará de ser así proximamente. Esta situación, pola
que tamén pasaron outros poetas do meu tempo, foi o que nos fixo
considerar a necesidade de crear unha colección que atendese aos
máis novos, especialmente aos que nunca publicaran, e penso que
foi unha moi boa idea, neste momento hai xa varios títulos na
rúa e a colección ten unha calidade notábel. Pero que conste,
porque el non o dirá, que en parte todo isto, non me refiro
soamente a Letras de Cal, débese a Rafa Villar, ao seu empuxe e
ao seu ánimo, e tamén a Eduardo Estévez, que tomou o relevo do
traballo que supón Letras de Cal e todo o que xira ao seu redor.
E máis nada, só que procuro
escribir co corazón, co firme propósito de revolverlle o
estómago ao que se senta fronte aos meus poemas, e que aínda
teño que escribir o poema máis importante, pero non sei cando
poderei facelo, porque ese, o poema comprometido co tempo en que
estou a vivir e coa miña condición humana, precisa dunha voz
sólida e un pulso firme.
blog da
autora
|