O cuspe dos poliquetos

 

[Texto íntegro]

 

v2fcocastinheiracuspepoliquetos.html
.

Sempre hai algo de loucura no amor mais tamén sempre hai algo de razón na loucura

Nietzche




     ¿Quen é?
     Bos días, doutor, pase. Xa, envíao o meu compañeiro. Agardábao. Pase, pase á miña humilde morada.
     Si. Pode pendura-lo abrigo aí, no percheiro.
     Pois si, aquí estamos, quen mo ía dicir.
     Xa o sabe.
     Que xa sabe quen son. Teno aí, nos papeis.
     Non, non me poño agresivo.
     Ai, xa caio. Quere vostede saber se eu si que sei quen son. Non se debe preocupar por iso. Porque nin eu nin vostede nin ninguén sabemos quen somos. Se vostede se refire ós meus datos, si que os lembro, aínda que xa pouco significan para min. Chámome Jari Larkkinen e son finés.
     Finés, do frío país que vostedes chaman Finlandia e nós chamamos Suomi. Mais sonlle un chisco de todas partes. Traballei en Suíza, en Francia, na Arxentina, e xusto antes de vir para aquí estiven dous anos en varias cidades de Estados Unidos.
     Non, nunca antes estivera en España, nin en Galicia tampouco. Levo xa un ano aquí.
     Claro que pode falarme galego. Xa o entendo bastante ben. Láiome de non poderlle falar a vostede no mesmo idioma. O meu español é aínda rudimentario, mais tentarei facerme entender.
     Non, non me chama a atención. De certo que non coñecía nada da realidade do seu país, só os do ministerio español prevíronme que se falaba outra lingua nesta parte de España. Coido que me dixeron "dialecto residual, algo semellante a unha mistura de español e portugués".
     Non se alporice, lembre que non son un recén chegado, xa coñecín modestamente o que puiden da realidade do seu país neste tempiño que levo aquí. Levei unha boa sorpresa cando me instalei en Vilabeira e comprobei que a esmagante maioría da poboación falaba nun idioma que eu non entendía. Debeu pensar que eu considero esas cousas como arcaísmos que teñen que ser varridos polos novos tempos, como tantos outros pensan, mesmo paisáns seus. Trabúcase. Eu veño dun país independente, pero que estivo ben de anos baixo o dominio doutros países, de rusos, alemáns, suecos, e sei ben o que verdadeiramente importa manter unha identidade. Sen identidade non hai progreso.
     Que se me gusta esta terra, pregúntame vostede. Home, pois si. Moito. Mais non sei se me afaría. Pénsase diferente, aquí. Quero dicir, ós do norte móvenos a razón, dinnos os tópicos. Ós do sur, ós españois, italianos, etcétera, móvelles a paixón, que quizáis sexa outra forma de razón, non lles censuro. Pero os galegos non sei qué os move. Se é que os move algo, claro. O Jari Larkkinen de antes non se afaría, o de hoxe coido que si.
     Non, desde logo, non é o que agardaba. Tiña a idea que teñen todos fóra de España. Moito sol, calor, flamenco, touros. E, de certo, fora aleccionado nos tópicos dos españois: preguiceiros, apaixonados, violentos, desorganizados, improvisadores, imaxinativos, como xa dixen. Mais aquí na vez de touros hai vacas. A xente de aquí é distinta. Se hai algo que odio son os topicazos. É como cando me din que os nórdicos somos fríos, organizados, cerebrais e calculadores. E que carallo saberemos os uns dos outros. Perdoe, ¿que me di?
     Biólogo. Son biólogo, doctorado na Universidade de...
     Non, non son biólogo mariño, estrictamente son biólogo molecular. Corrixa este erro dos seus informes, se coida que é importante. A verdade que parezo biólogo mariño, por mor da miña investigación sobre os poliquetos, mais en realidade adícome á bioloxía molecular. Vou poñer música, se non lle importa, agardo que sexa do seu gusto. Vivaldi, as catro estacións. Escoite. É precioso. Vai falando de cada estación, falando coa música, enténdese, nun idioma reservado ós deuses, ós seres míticos, sobrehumanos. Esta é a melodía principal, e supónse que estamos na primavera. Mire para fóra, é inverno pechado, un frío de morte, esta choiva de aquí que non escampa nunca. O frío pouco me importa, veño dun país moito máis frío. O mar queda ben bonito nesta estación alá, conxélase. Imaxínese se hai frío. Eu xa estou tan adaptado aquí que non sei se me volvería afacer a esas temperaturas. E non falo só do clima. Escoite, están a cantar os paxaros.
     Non, xa sei que aquí non podemos oílos. Refírome ó disco, á música de Vivaldi. A eso ía, aquí dentro é primavera, gracias a Vivaldi. É algo marabilloso esto da música. É como converti-las matemáticas en arte, nalgo celestial. Marabilloso e terrible, se se para un a pensalo, como un misterio feito partitura. Os misterios había que deixalos como están. Na miña terra o mar conxélase por mor do frío e de que a auga é menos salgada. Quizáis nos falte iso, sal. Perdoe, doutor, falo e falo e non escoito. ¿Por que cousa me está a preguntar agora?
     Os poliquetos. A iso referíame, os poliquetos son algo descoñecido para vostede, que é unha persoa culta, porque lle son alleos. Aí vén o chocante, que antes eran a miña vida, ou unha parte fundamental dela, e agora tamén son alleos para min. Paréceme mesmo curioso atoparme agora a falar deses bechos. A miña investigación versa, ou versaba, sobre os compostos naturais producidos por estes animais. Sonlle uns vermes mariños dun comportamento abraiante; fan as súas casas eles soíños, unha especie de túneles no fondo de area conformando labirintos. Recobren estes túneles co seu propio cuspe para darlles consistencia. Fascinante. A miña pescuda era sobre os compostos bioquímicos deste cuspe. Para iso me paga a miña empresa, desprazábame ó sitio e investigaba os compostos do cuspe das especies de poliquetos enxebres de alí. Eso facía eu en tódolos lugares que antes lle mencionei. Logo a miña empresa patenta os compostos que eu aíllo, e véndellos a outras empresas. De aí tíranse dende fármacos anticanceríxenos ata novos disolventes industriais, alimentos para outros animais, ingredientes para un champú ou o que se lle ocorra. Dos compostos patentados só se chegan a comercializar o tres por cento nos primeiros cinco anos, o resto son inútiles, e aínda así é negocio. Non comprendo como lle podía dar eu sentido á miña vida facendo iso. O noventa e sete por cento do meu traballo, inútil. No fondo a ciencia, o saber, a investigación, son o de menos, o importante son os cartos. E que conste que os poliquetos apaixonábanme, científicamente falando. Hai aquí algunhas especies que constrúen os seus túneles, á parte de co seu cuspe, con refugallos que atopan, dende pedras ata madeiras, anacos de aparello de pesca ou chumbadas. Xa que os humanos non somos quen de recicla-lo noso lixo, fano eles.
     Si, a iso vín a Galicia. A pasada primavera. Escoite, escoite, falando desa estación. Vivaldi aínda non rematou coa primavera. Agora escoite, doutor, como se axita a melodía, é a treboada. Eses trebóns que caen de improviso e te deixan todo enchoupadiño. Vostedes estarán afeitos, eu non, nunca pensei que habería tantas castes diferentes de choiva, e aquí téñenas todas. Fun bo de coller gripes e mormeiras, máis que cando andaba baixo cero en Finlandia. Debe de ser por causa da humidade. Home, polo menos a vostedes non se lles conxela o mar de frío. Agora volven cantar os paxaros.
     Que quere que lle diga. Se aí pon, nesas follas que están encol dos seus xeonllos, que eu estaba casado cando cheguei a Galicia, que máis ten o que diga eu.
     Non, non me poño á defensiva. É un tema doroso, sinxelamente.
     Ben, xa que lle interesa, non teño problema en contalo. Aquí estamos para iso, ¿non? Eu estaba legalmente casado, mais o meu matrimonio estaba morto. Levábamos tres anos casados, eu de viaxe aquí e acolá e ela en Helsingfors (que é como nós chamamos á nosa capital, Helsinki). Antes de ser destinado en Galicia, pasei un tempo con ela e decidimos dármonos un tempo para amaña-lo noso. Mais xa non lle había nada que amañar. Podería dicirse que estabamos separados. Non ousábamos recoñecelo, mais o divorcio era inevitable. Eso de darnos un tempo era unha mentira coma calquera outra, ámbolos dous sabiamos que todo estaba rematado. Mágoa que non o coñecese antes, viríame ben como consultor matrimonial.
     Non, ho. Bromeaba. Ela foime infiel, ademáis.
     ¿E como ía reaccionar? Os escandinavos non montan escándalos por eso, como nestas terras. Analizamos os porqués e tiramos conclusións. Ponnos tristes, pero haille cousas peores.
     Si, eu tamén lle fun infiel. Pero foi diferente. Non ría, non é unha valoración machista. Sinxelamente, ó estarmos separados a nosa relación enfriou, e buscamos consolo noutras persoas. O meu era sinxelamente sexual, divirtíame con outras donas, mais non buscaba nada máis. A Haana, a miña muller, ó principio tamén lle pasaba o mesmo, e iso non me importaría sempre que eu non me enterase. Xa sabe, ollos que non ven, etcétera. Pero á fin substituíume, comezou unha relación seria con outro home. Supoño que lle daría o que eu non podía, ou non quería, darlle.
     Non, non me xulgue. Non a culpo de nada. Se hai culpas, son dos dous, e mesmo eu podo ter a meirande parte delas. Supoño que un biólogo molecular finés non é o cumio do éxtase paixonal. Que lle vou facer. Non estaba alí, con ela. Mesmo cando si estaba eu físicamente, realmente tampouco estaba.
     Pois cheguei a Galicia feito anacos, sentimentalmente falando. Porque os biólogos moleculares fineses tamén teñen o seu corazón, sabe. Estaba máis doído pola decepción sufrida (Haana ata ese intre fora o meu primeiro e único amor digno de tal nome), de non ter posto máis da miña parte antes de que a final xa fose irremediable, que da ruptura en si. Cousas que pensamos todos cando todo remata, cando é tarde de máis. Si, aínda non remataramos oficialmente, mais eu xa non me enganaba e víao inminente e inevitable.
     Estaba eu no Centro de Estudios Mariños que hai en Vilabeira auspiciado pola súa Xunta, a Universidade de Santiago e o Ministerio do goberno de Madrid.
     Non, a min pagábame a miña empresa. Era unha especie de acordo, eu colaboraría cos investigadores da Universidade. Eles andaban na procura de novos compostos para a alimentación de peixes en captividade. Eu daríalles a coñecer os avances da miña empresa neste eido, pois acadáramos sintetizar penso para piscicultura a partir de poliquetos, pero antes tiñamos que ensaialo nos cultivos que o Centro nos ofertaba. Era un trato satisfactorio para ámbalas partes, e poida que a miña empresa abrise así un novo mercado nos acuicultores galegos. Ademáis, faría traballo de campo, investigando nos poliquetos das rías galegas, e impartiría algunhas clases prácticas e seminarios en Santiago. De certo que vostede non imaxinaba que os poliquetos tiñan tanta importancia. Facendo aí, os seus buratiños na beiramar, procurando que os ollos humanos non reparen neles... Tímidos, coma min. Acontece que a xente non repara no que ten diante, no pequeno, no que se oculta.
     Afíxenme axiña ó meu novo mandado. En principio estaría aquí por uns meses. Tiven que organizar as liñas de investigación da Universidade e as miñas propias, traballei arreo. Atopei unha descoordinación total e moita reticencia ós meus métodos, mais podo gabarme de que á fin a actitude era moi positiva. Os galegos, sempre desconfiando de quen non teñen que desconfiar, e confiando en quen os vai acoitelar polas costas. Só traballei con investigadores e técnicos bolseiros da universidade, coma o seu amigo. En realidade eu non podía culpalos da súa desidia. Vostede xa coñece ben a situación por boca do noso amigo en común. Esa xente traballa como bolseiros sen contrato, cobrando miserias e sen ningunha protección social, porque non cotizan á Seguridade Social. Logo, a burocracia para conseguir cousas coma unhas sinxelas lentes para un microscopio é infernal. Non entendo como un país que se di avanzado coma este pode tratar así á investigación. Non mo explico nin en termos económicos, porque créame, é rendible. Ollen para os países máis desenvolvidos có seu. ¿Non é millor inventar e vender que andar sempre mercando?
     A adaptación non foi doada. Non coñecía a ninguén, o meu español non era moi fluído, e aquí non se fala moito inglés (tampouco tiña a arela de que se falase finés, é un idioma diabólico, ensarillado, compadezo ó estranxeiro que se vexa obrigado a aprendelo), non saía, e no traballo ó comezo non eran moi ben aceptadas as miñas novas formas de investigar, que non son diferentes as do resto dos países que lle mencionei antes. Así que por unhas cousas ou por outras centreime no traballo, e polo menos neste eido, saíronme as cousas como eu quería. Sinxelamente, á xente de aquí, como á de calquera lado, hai que saber cómo levala. Si, de onde eu veño a xente está moi preparada e é moi organizada, pero se un aparello se escangalla, quedan mirando para el como se o mundo se lle viñese abaixo. Os de aquí están tamén moi ben preparados, pero son caóticos, desorganizados, pasan media xornada tomando café e poñendo a parir ós seus xefes e a outra media roñando do moito que traballan e do pouco que cobran. Pero se se escangalla unha máquina de contar células, por exemplo, ábrena, danlle voltas, fan algunha trapallada e fana funcionar, e se non, enxéñanse para face-la tarefa por un método manual. Teñen capacidade improvisatoria, imaxinación, só hai que canalizala.
     Non, non é para tanto. Nin os de aquí son tan caóticos nin tódolos de fóra son tan organizados e eficientes. Haille de todo.
     En efecto, cando rematou o curso seguín no Centro de Estudios Mariños ata xullo. Escoite, Vivaldi oíunos e xa está co verán. Están voando as moscas, e en efecto, en Vilabeira hai unha morea de moscas do carallo polo verán. Á fin, como lle ía contando, rematou Xullo e o Centro pechou un mes por vacacións. Esto é algo inconcebible noutros países, paralizar tódalas liñas de investigación por un mes. Mais eu non vin aquí para dicirlles como tiñan que face-las cousas. Son diferentes e punto. Penso que con menos cartos vostedes son máis felices. Cousa do sol, do sal, da choiva ou da comida. O meu mandado rematara, eu volvía para Helsingfors e a empresa xa mandaría a outro para Setembro a seguir co meu traballo. Un finés, un inglés, un chino, coas multinacionais nunca se sabe. Eu quedaba por fin en Finlandia, xa levaba moito pedíndoo. Sempre pensei que tiña sangue nómada, os viquingos e os galegos compartimos eso, queremos á terra mais non mantémo-lo cu parado. Mais eu xa cansara de tanto mudarme, a verdade é que xa estaba canso de todo. Só tiña gañas de ir ó meu país e facer como os poliquetos, facerme un tobo co meu cuspe, un labirinto do que eu non queira nin poida saír. Un fogar.
     Si, xa sei todo o que dixen antes, pero eu só pensaba en amaña-las cousas coa miña muller. Mais unha vez alí, ó tela diante, vin que non podía ser. Si, despóis falámolo, ela seguía co seu amante, o noso non podía seguir, só cabía desexarnos sorte, vende-la casa, reparti-los cartos a medias e divorciarse. Non tivemos fillos, eso facilitaba as cousas. Pero deso de que xa non podía ser non me decatei cando falamos de todo isto como dúas persoas civilizadas e europeas (ou sexa, finxindo non ter sentimentos, finxindo que nada ten importancia, finxindo ser comprensivo, tolerante e moderno, finxindo finxir). Dende días antes fixérame a idea ilusionada de cómo iamos recupera-lo noso, reconstruír de novo a nosa relación, perdoarnos faltas pasadas. Estúpido. Eu cheguei antes ca ela. Ela chegou uns minutos despóis á terminal, só foron uns minutos, mais eu decateime de que estaba só. Só de verdade.
     Non, non me entendeu vostede. Non me sentín só. ESTABA só. Logo apareceu Haana, camiñando ás présas, cun falso sorriso nos beizos. Eu tamén sorrín falsamente cando nos saudamos. Foi ó vela aparecer diante miña cando me decatei de que non podía ser, de que a perdera. Que aquela muller era igual físicamente á que eu posuíra, amara, coa que fixera planos para o resto das nosas vidas. Mais non era ela. Eramos peor que dous descoñecidos. Se cadra foron os seus ollos, o que dicían, ou máis ben foi o que non dicían. O amor cando morre, morre. Pode morrer a persoa amada e non morrer nunca o amor. Pero o amor cando morre, morre, non hai volta.
     ¿Ve? Xa falo como os de aquí. Terra de poetas. Non coma a miña terra de científicos e campións de automobilismo.
     Quedei uns días na cidade, e descubrín tamén que nada me ataba alí. Xa non era a miña Helsingfors, era Helsinki, como lle chaman os estranxeiros, era estranxeiro na miña terra. Vostede ha de saber que, de todos xeitos, eu non era natural de Helsinki. Eu nacín ó norte dos Mil Lagos, nesas terras de xeos perpetuos, nas que medio ano é de día e o outro medio é de noite. Meus pais xa morreran. Así que chamei á empresa. Díxenlles que xa non quería quedar en Finlandia. Abraiáronse, xa os tiña convencidos de que quería establecerme por fin na miña terra, preguntáronme por qué mudara de opinión. Eu díxenlles que non mudara de opinión, que quería establecerme, só que noutro sitio. Volvín aquí. A Galicia.
     Non sei, supoño que era un sitio tan bo como calquera outro. Sentía que o meu labor aquí non rematara. Tiña que elexir un lugar, e este pareceume o menos malo. Tampouco estaba preparado a comezar un proceso de adaptación noutro país que non coñecía, este polo menos xa deixara de ser estraño para min. Puxen como condición estar en Vilabeira polo menos un ano, e aceptaron. Supoño que o investigador que pensaban mandar para Vilabeira mandaríano para Finlandia. Pobriño. Esta música é melodiosa e tristeira de máis para representa-lo verán, ¿non lle parece? Mesmo esa danza... parece que a tristura lastra os pés dos bailaríns. Bailaríns que só están na imaxinación do que escoita, claro. Hai unha parte, que coido que xa pasou, na que un labrego se laia polo incerto do seu destino, sempre pendente do tempo, das colleitas... Niso dá igual o que sementes. Eu sementaba poliquetos. Mais sentíame coma un ermo. Non pasei nin quince días en Finlandia. A mediados de Agosto xa estaba en Vilabeira.
     Ten razón, o meu verán tamén foi bastante triste.
     E eu que sei. Non sei por que volvín aquí. Quería afastarme de non sabía ben o qué. Supoño que de min mesmo. E en ningures podería acadar iso.
     Pasei o que restaba de mes só, coma sempre. Estaba fondamente deprimido. Nesas condicións refuxiaríame no traballo, mais o Centro estaba pechado, non podería traballar nin de balde. Eso veume ben, hoxe alédome. Sería unha saída covarde, nin sequera sería unha saída. Merquei un coche de segunda man e fun por esas estradas galegas do demo a coñecer un pouco a costa. Teñen unhas comunicacións do carallo neste esquecido curruncho da península, se me permite dicilo.
     Non, non. Non me diga que é pola "especial orografía" da súa paisaxe. En Finlandia pasámo-lo ano cubertos de xeo e Suiza está chea de montañas, e son máis rápidas e seguras as estradas comarcais de aló que as presuntas "autovías" de aquí. Eu non sei como non protestan máis, xa non só o digo por isto.
     Non, non se ofenda. Non quería ofendelo. Á parte, quería contarlle outra cousa. Mais déixeme facer unha pausa.
     ¿Non me vai querer un cafetiño? Un café viranos ben. Agarde aquí. Fágoo nun intre.
     ...
     De nada. Coidado, que está quente.
     ¿Sen azucre, di? Pois tome. Sigamos, logo. O caso é que fun a unha praia preto de aquí, coido que era a de Trabadela. Unha que está moi arredada, moi pouco accesible.
     Esa. A que ten a illa de fronte.
     Esa, na que a xente fai nudismo. Pois esa. A de Xistráns, logo. Pois afeizoeime a ir á praia de Xistráns, sentaba na area, espido, a pensar nas miñas cousas mirando para o mar e para a illa de Oira, que se ve diante a unhas dez millas. Botaba protector para resgardar a miña pel nórdica, mais daba igual, sempre me queimaba e me caía o pelexo a tiras. O mar. Sempre investigando nel, e el sempre agachándome cousas. O mar é outra cousa que deixará de ser fermosa cando perda o seu misterio, mais iso non vai pasar nunca. Aínda non coñecemos unha mínima parte do que contén, supoño que o destruiremos antes de coñecelo de todo, os homes somos así. Estábase ben alí. Facía abrigo do nordeste que tanto sopra por aquí, e vai sempre moi pouca xente. O nudismo non é obrigatorio nesa praia, íspese quen quere. Ademáis, sempre está deserta. Non sei por qué fan tanto barullo aquí con ese tema, de onde eu son o naturismo é moi normal. Claro que en Estados Unidos son aínda menos tolerantes. Pois alí estaba eu, só na praia, co cu na area.
     De súpeto, saíu unha moza da auga, espida. Deus, era fermosísima. Lembro que o sol facía brillar a súa mollada pel morena coma nos cadros dese pintor paisán seu, Sorolla. Ela advertiu a miña presencia e coido que se sentiu violenta, debía de coidar que non había ninguén alí. Malcompuxo unha pose de indiferente dignidade e apresurou o paso ata desaparecer tralas dunas, onde debía de te-las súas cousas. Eu decateime da súa vergoña e fixen como que non reparara nela, procurando non mirala, como un cabaleiro, mais seguro que estaba tan sobresaltado que fixen uns acenos esaxerados de máis e acadei un efecto contrario a todo o que pretendía. De todos xeitos, pensei despóis, todo o mundo que fai nudismo sabe que está exposto á mirada dos demáis, pero se cadra ela era primeiriza. E eu non fora esaxerado. Quero dicir, non a mirara como un saído, nin sequera tivera unha erección, daquela o avergoñado sería eu. Estaba tan fermosa... Semellaba un ser sobrenatural, ou quizáis pegárame o sol de máis na cachola. Ó que ía, doutor. Eu levaba polo menos dúas horas mirando ó mar lambe-la beira desa praia, que é ben pequerrecha, e non vira meterse a ninguén. E de socato, vexo a esa moza saíndo da auga.
     Non, non había embarcación ningunha. Non podía ter saído de ningures, a praia está arrodeada de furnas e cantís moi perigosos, e a illa está moi lonxe para ter chegado a nado. Non sei de onde saíu. Poida que estivese atordado polo sol e non a vise entrar, pero, se foi asi, ¿como é que ela non me vira alí cando se meteu?
     Si, a lembranza desa rapaza foi substituíndo á de Haana. Como somos, os homes, os seres humanos. Superámolo todo, esquecémolo todo, adaptámonos a todo. Mete medo pensar niso. Mais nunca esquecemos nada de todo. Sempre queda por aí un curruncho afastado por varrer, e aí vai quedando un pouso de lixo que se nos esqueceu esquecer. Ata que un día, moito máis tarde, atopámolo sen querer, e vénsenos todo abaixo.
     Ó comezar setembro reanudamos o traballo no Centro, e eu fun esquecendo o acontecido na praia de Xistráns. Pásame moitas veces, obsesiónome con algo e logo esquézoo de contadiño. Aínda que non de todo, só en aparencia, nunca se esquece de todo, nunca. As experiencias non quedan como lembranzas que se substitúen unhas ás outras, senón que se amorean, solápanse, e ó remexer nelas redescóbrense as lembranzas que subxacen por embaixo.
     ¿Parécelle interesante, a miña teoría? Alédome. Iso que eu non son psicólogo, coma vostede. Polo tanto, as súas louvanzas teñen máis valor. Digo eu.
     E en outubro volvín dar clases en Santiago, un par de días á semana.
     Efectivamente. Si, alí pasou o que vostede me di. Non sei que quere que lle explique, non hai nada que explicar.
     Pois comezo dende o principio. Nunha das clases no laboratorio de Zooloxía Mariña recoñeceume.
     Si, era ela. A moza da praia. Veume falar despóis da clase. Xa era outono e ela xa non estaba tan moreniña, mais seguía a ser moi guapa. Ela faloume do acontecido aquel día (en realidade non acontecera nada) e desculpouse. Eu de primeiras fixen como que non lembraba o asunto, mais supoño que desimulo moi mal. Resulta que ela avergoñárase porque me coñecera da facultade. Eu daba clase en segundo, o ano anterior ela estaba en primeiro e non coincidiramos. Sinxelamente, coñecíame de vista de verme polos corredores da facultade, debo ser unha persoa que chama moito a atención nestes lares con esta pinta, loiro nórdico da barba ata as pestanas e pel vermella coma unha nécora. Tanto en Vilabeira como en Santiago chamábanme "O Sueco". Non o tomo a mal. Eu pola miña parte, sinceiramente, non reparara nela ata aquel día na praia. Sendo guapa, é daquelas mulleres que gañan cando están núas e perden cando están vestidas, para entendernos, se me perdoa a vulgaridade.
     ¿Que máis? Nada máis, doutor. Só falamos un anaquiño. Logo despedímomos.
     Non, nese intre non me gustaba. Ela tiña dezanove anos. Duplicáballe a edade, polo amor de Deus.
     Non, nunca me tiraron as noviñas, sempre me foron as mulleres da miña edade. Si, ás outras recoñézolles o seu atractivo, pero nada máis. Repúgnanme os vellos babosos á procura de "Lolitas". Resultou que era dunha aldea próxima a Vilabeira, por iso ía á praia de Xistrán, ademáis de porque lle gustaban as praias tranquilas e bravas, coma a min.
     Un día no que estaba especialmente deprimido atopeina cando estaba a beber nun bar en Vilabeira, ou máis ben direi que ela me atopou a min. O bar xa estaba preto de pechar. Os sábados de noite hai pouca xente na vila, tódolos mozos van saír a outra vila meirande próxima, non lembro o nome. Admítollo, eu estaba bastante peneco. Acobillábame no traballo para sobrelevar a soidade, soidade buscada, por outra banda, porque son pouco dado a relacionarme coa xente. E entrou ela, en compaña doutra moza. Eu sobresalteime, non agardaba vela por aí, ás veces buscáraa coa vista por simple distracción entre os grupos de mozas da súa edade que andaban pola vila, e nunca a vira. Mais esa noite agarroume un complexo parvo, unha vergoña súpeta, pareceume mal que unha alumna me vise medio cheo, sendo eu o seu profesor. Ben, profesor entre comiñas, só lle daba unha clase práctica á semana, nin sequera podía avalia-los alumnos nin facerlles exames. Lembro que elas deixaran a porta aberta e entraba o ar frío do peirao, e ese cheiro a mar, salitre, peixe e gasoil, todo misturado. Escoite, porque Vivaldi xa vai polo outono. Agora; fíxese como a música está máis tranquila. Representa a un borracho durmido, despóis de catar o viño novo da vendima. Ogallá as miñas cheas fosen tan apacibles. As miñas parécense máis ás de Goya, con soños inzados de diaños e monstros. "O soño da razón produce monstros", dicía el. Supoño que cadaquén terá as borracheiras coma a súa conciencia.
     Perdoe, doutor, estoume indo do tema principal. A cousa é que aí estaba eu, medio cheo. No meu país non estamos afeitos a beber, así que cun par de whiskis eu xa ía bo. Tampouco estaba borracho de caer, mais un bo punto si que levaba. Elas quedaron na barra a falar co camareiro, un rapaz novo; debían de ser coñecidos. O bar estaba baleiro. Eu só desexei naquel intre marchar, pero algo impedíamo. Non quería que ela advertise a miña presencia mais por algunha razón quería falar con ela e coñecela millor. Non aturaba vela falar tan amigablemente no outro estremo do bar mentres eu sufría. Non sei se é egoísta, pero os sentimentos son así, non podes controlalos, tan só agachalos. Se marchaba, recoñecía a miña derrota. Se me obrigaba a quedar, o mesmo. A única saída digna era marchar de alí como se tal cousa, pero non podía cumplir coa parte de "como se tal cousa". Tampouco podía admitir que a rapaza aquela me gustaba máis alá do físicamente, tampouco podería mentirme dicindo que non me gustaba e que o que pasaba era que estaba só, realmente só, e que nunca deixara de estalo. Desexei ser un poliqueto e co meu cuspe cavar e cavar túneles para fuxir dalí, acochos para estar alí o resto da miña vida, a alimentarme de plancto.
     O choque dun vaso de vidro contra o mármore da miña mesa fíxome acordar do meu ensoño. Era ela. A amiga quedou a falar co camareiro. Ela sentara fronte a min, cun vaso de cervexa na man, e preguntoume cómo estaba e qué facía por alí. E eu respostei coma un parvo: emborracharme. Foi unha estupidez, mais ela riu. Tiña un riso profundo, líquido e vivo coma o bater das ondas nunha furna. E, disipadas así as primeiras vergoñas, falamos. Seica ela se enterara de que eu vivía en Vilabeira e que non continuaría aquel curso en Galicia, e eu espliqueille que as súas novas eran certas, pero que estaban atrasadas, pois decidira quedar na vila este curso. Omitín explicarlle os motivos. Ela aledouse da miña resolución, semelloume que sinceiramente, porque oíra que as miñas clases prácticas eran das millores da Facultade; admito que isto xa me pareceu adulación. Contoume que a súa amiga leváraa ata a vila para tomar algo, pois non lles apetecía ir ata a outra vila que lle dixen, onde sae a mocidade toda os sábados. Seguimos a falar.
     Pois de moitas cousas, sabe. Mais sobre todo do mar. Eu xa pedira un café e estaba a despexarme. Ela estaba namorada do océano, e semellaba boa coñecedora do ecosistema da súa beiramar. Eu faleille e faleille das miñas pescudas primeiro, despóis da miña vida, perdera tódalas miñas reservas, se cadra por mor do alcohol, se cadra por ela. Ela preguntábame polos países onde eu vivira, sobre todo polo meu, Finlandia. Fíxome sentir morriña e calei. Nunca antes sentira morriña do meu país, do seu frío, da súa paisaxe. Si que botaba de menos ós meus amigos de alá, as rúas de Helsingfors, oír falar en finés... mais ese sentimento de "morriña" nunca o sentira ata aquel intre. Quedara calado, ausente. Ela preguntoume que me pasaba, eu díxenlle que non era nada, que un chisco de morriña. Daquela, doutor, lémbroo perfectamente, foi cando ela me puxo a man na miña peluda meixela. Foi moi tenro. Supoño que eu xa estaba entón namorado dela. E foi ela a que me dixo de marchar de alí.
     Si, foi ela.
     Impórtame un carallo que vostede me crea ou non. Vostede e todos.
     A cousa é que ela non tiña coche e precisaba que a amiga a levase a casa. Díxenlle que eu podería levala. Resulta que a amiga e mailo camareiro, que eran os únicos ocupantes do bar á parte de nós, saían xuntos, así que a proposta de Nerea foi ben acollida por eles, que tamén quedaban sós.
     Nerea. Chamábase Nerea. Non me diga que non é un nome precioso.
     Pois si. Ten razón, non debín conducir nese estado. Menos mal que non tivemos un accidente nin nada. Foi algo, e xa sei que é doado dicilo, moi impropio de min. Desde que puxen pé nestas húmidas terras que fago e penso e digo cousas que non serían concebibles en min meses antes. Pero non me laio, dígoo como algo positivo. Ademáis, non collimos o coche de contado, antes fomos dar unha voltiña polo peirao. Facía unha viruxe do demo, eu bendecín esa friaxe, porque con esa excusa ela ía arrechegadiña a min. A parola parecía quedar atrás, no bar, camiñabamos a carón das motoras amarradas sen dicírmonos nada, perseguidos polo silencio. Millor dito, diciamonos todo, só que o que nos tiñamos que dicir non era traducible a palabras.
     Xa. Xa sei o que pensa. Que eu era un vello baldreu a aproveitarme dunha mociña, un vello gaiteiro a aproveitarse dos sentimentos dalguén máis novo e inexperto. E eu dígolle que non, que os dous sentiamos que tódolos anos pasados polos dous só transcorreron para dar como consecuencia ese intre, e tanto ten cantos anos pasaran para cada un, estábamos alén da edade. Eu aí non era un maduro resabiado descubríndolle o amor a unha mociña inexperta, naquel intre os dous eramos á vez sabios e ignorantes, satisfeitos e desexosos, mestres e alumnos, vellos e mozos, dominadores e sumisos, ditosos e desgraciados...
     Non sei por onde seguir... Case vou aproveitar e ir ó servicio. Vostede pode face-lo mesmo, se quere. Ten outro aseo detrás súa.
     ...
     Xa estou de volta.
     Bicámonos alí, no peirao.
     Non, non podo describir con palabras o que sentín. Ou máis ben o que sentiamos, ambos, como se fosemos un. Non podo describilo, non, sen que me quede unha alocución como de novela rosa. Non veño dunha terra de escritores, coma a súa. Só era un científico, un fracaso de científico, un mercenario da investigación, un autoconvencido da omnipotencia da ciencia, da razón, do empirismo, que só se atopa máis interrogantes canto máis problemas se lle presentan, canto máis vive. Nunca souben tan pouco, doutor. Só sei que namorara daquela rapaciña que parecía derreterse entre os meus brazos e eu con ela. Só sei que vivira só para coñecela. Só sei que planifica-lo futuro de pouco vale. De qué me valeu a min, cientifico prestixioso finés, casado con outra finesa, con planos de vivir e morrer, ter familia, fillos e hipoteca no meu país, se rematei nesta terra chuviñenta a miles de quilómetros da Escandinavia, falando e escoitando estraños e antergos idiomas, abrazado a unha muller que podería se-la miña filla e disposto a dar ata a vida por ela.
     Como alí estabamos expostos ás vistas de todos, aínda que a esas horas non había ninguén pola rúa, decidimos marchar. Á xente dálle moito por falar nesta vila: o que é verdade, o que se supón que é verdade e o que é mentira directamente, así que marchamos por precaución, no meu coche. Leveina á súa casa, na aldea aquela que lle dixen. Vivía cos seus tíos nunha casa afastada ata da propia aldea, senlleira entre os eucaliptos do monte. Chegamos ata a cancela de fóra. Xuro que é dos sitios máis arredados da man de Deus nos que estiven na miña vida. Os faros do coche só iluminaban árbores altísimas, e o resto eran tebras que ameazaban con devora-la casa. Metía medo. As pantasmas parecían ouvear entre as árbores. E por medo coidei que ela me collía o brazo con tanta forza, mais trabucábame. Ela díxome chorando que non quería separarse aínda de min, que aínda non. A verdade é que eu estaba preocupado por ela, ou máis ben a causa dos seus tíos, se nos sentían e vían desde a fiestra á súa sobriña no meu coche os dous poderíamos meternos nun bo sarillo, sobre todo Nerea. Mais xúrolle que case preferiría naquel intre ser torturado pola Santa Inquisición que separarme dela. Así que arrinquei.
     Xa supoñerá onde fomos. A ver se o adiviña.
     Exacto. É vostede unha persoa intelixente. Alá fomos. Afortunadamente non está lonxe de máis daquela casa, mais o camiño foi imposible, e máis de noite. Primeiro, por aquela congostra que atravesa polo medio de monte pola que viñeramos, logo colle-la estrada principal e despóis por aquela encosta abaixo sen asfaltar que por fin remata na praia de Xistráns. Si, un camiño infernal, e máis cando non hai luz. Coido que se nos cruzaron, como estrelas fugaces, ollos de lobos, de demos e trasnos, a rentes da peixeira protectora que era o meu auto. Eu non pensaba niso. Eu só pensaba, arelaba, devecía por percorrer a morena pel de Nerea coas miñas mans, coa miña lingua, co meu sexo, vestirme con ela, sentirme nela.
     Non se escandalice, doutor, pensei que era home de mundo. Non creo na estupidez romántica que separa o amor do desexo, creo máis ben que un condimenta ó outro. Sentía a electricidade no meu brazo dereito cando conducindo éste se achegaba a ela. Xúrollo. Non sei que ten esta terra. Debe ser este clima húmido que teñen que incita a fecharse na casa e dar expresión ás paixóns máis baixas. Xúrolle que ando á xaneira desde que me trasladei aquí, aínda que non desfrutase de femia ningunha ata daquela. A miña racionalidade impediume saír e tentar posuír a calquera, aínda que non me gustase, en contra dos meus principios, e traballo me custou manterme a raia. Logo veu o de Haana, e a depresión fíxome perde-lo desexo. Pero con Nerea todo ese degoiro volvía á min.
     E si. Sobre a area da praia, espidos, posuína e posuíume. Vestinme coa súa pel, saboreei o seu sal. Toda ela sabía a mar, a algazo, a praia e a sal, o sal que me faltaba, ese sal sen o que xa non podo vivir. Foi como mergullarme nun mar salvaxe e salgado. Non sei cantas veces. Despóis da loita eu caín extenuado á súa beira. Ela lambeu a miña suor, os meus últimos zumes residuais, egoísta, larpeira, non disposta a que nada se derramase fóra dela, do seu mar. Eu fora o seu primeiro home. Sóubeno daquela, ela non me dixera nada. Poida que se mo dixese eu actuase doutro xeito, poida que recapacitase e non seguise adiante, supoño que ela non estaba disposta a iso, e eu alédome. Eu case non me podía mover, ela achegou os seus beizos ó meu oído e díxome iso, que eu a fixera muller, pero que non só era muller. Eu fun caendo nun sopor, ou iso coido lembrar. Así que, doutor, prégolle que estea atento a todo o que lle vou relatar a partir de agora. Poida que fose un soño; se lle digo que foi un soño ceibareime do seu xuízo e da certificación da miña tolemia. Pero non, ogallá estivese eu certo diso, de que fora un soño, unha mentira, mais a verdade é que estou cada vez máis certo de todo o contrario. Xa non podo asegurar nada, case son coma os seus paisáns, que dan cen mil voltas antes de dicir categóricamente un "si" ou un "non". Deberían desterrar esas palabras dos diccionarios da súa lingua, e por que non, de tódolos diccionarios de tódalas linguas.
     Soamente lembro como ela me colleu da man e, espidos como estabamos, fómonos adentrando na auga. Ela abrazoume, envolveume contra ela, esfuciñoume contra os seus peitos namentres nos mergullábamos. Un tempo despóis decateime que levabamos un bo anaco avantando a grande velocidade embaixo da auga, e eu non estaba movendo un músculo. Separeime un pouco do corpo de Nerea e mirei con estupefacción o que pasara co seu corpo. Vino escintilar na escuridade e reflectir de cintura para abaixo na súa cola de peixe prateado as ondas verdosas da superficie. Arrepieime, quixen falar e traguei auga, sentín que encoraba. Ela advertiuno, achegoume contra o seu corpo e fíxo pegarme de novo contra os seus peitos. Só a través dos seus pezóns rosados puiden respirar, doutor, e por Deus, non me pida ningunha caste de explicación fisiolóxica. Ese día o meu Eu científico morreu. Só sei que se me separaba do seu corpo morrería, e só sei, se me permite a metáfora barata, que tamén en terra separado dela morro, pouco a pouco.
     Chegamos deste xeito ata a illa de Oira. Xa sei o que viu vostede desa illa, un farallón no medio do mar onde van colle-lo sustento os percebeiros. O mesmo vira eu desde a beira ata aquela noite. Nerea (fíxese como o seu nome parécese ó que designa o seu ser en galego: Serea. Non creo nas casualidades, aínda que ás veces a miña imaxinación xógame malas pasadas e chego a falsas conclusións) apalpou nas rochas dos cantís embaixo da auga. A violenta corrente, mesmo alí abaixo na profundidade, ameazaba con facerme ceibar da miña amada e ir esnaquizarme contra os cons, mais ela non me deixou. Era incrible a forza que tiña, e que ben se desenvolvía nese medio. Xa lle dixen que eu non son biólogo mariño, pero coa miña experiencia nese eido ben vin que aquel era o seu medio, o seu nicho biolóxico, como dicimos na nosa verba.
     Atopou unha fenda no rochedo e deslizámonos dentro. Por alí levoume por túneles escuros, ou alomenos escuros para min, cos meus ollos humanos non afeitos á falta de luz nin ó salitre. Ata que chegamos a esa estancia, unha inmensa bóveda excavada na pedra e máis ricamente labrada có Pórtico da Gloria ou calquera outra marabilla feita pola man do home. Non hai idioma que o poida describir, doutor. Había milleiros deses seres, metade persoas metade peixes, metade mitos metade deuses, varóns e femias, nenos, adultos e vellos, todos a mirar para nós. Sentín doces cantigas cando entrei, tan belidas que estaría toda a vida oíndoas, tan perfectas que farían parecer bruído de cornos estoutras melodías de Vivaldi que estamos escoitando.
     Todos eses seres, que a medias me arrepiaban e me fascinaban, deixaron de cantar e arremuiñáronse arredor de nó-los dous, arrodeándonos por tódolos lados, mesmo por riba, impedíndome admirar aquela portentosa cúpula. Un vello sereo (non sei como chamalo), de longas barbas brancas salferidas de algazo e cola negra coma a dun congro, recibiu a Nerea e comezou a rifarlle severamente, ela procuraba desculparse e expoñe-las súas razóns. Eu deducín isto polos acenos de ámbolos dous, posto que falaban un idioma marabilloso, musical e harmónico, como se na vez de palabras fosen melodías que se inzaban unhas coas outras, melodías que o meu tosco oído humano non era quen de comprender.
     É unha pregunta moi boa, doutor. Non o mencionara, mais non sei en base a cal lei físicoquímica (¿e a quen lle pode estrañar iso a estas alturas?) a constitución da auga era diferente. Para comezar, toda a sala estaba iluminada, e a luz non parecía provir de ningures, de fonte luminosa ningunha, agás da propia textura da auga, das súas moléculas, non o sei, parecía que a luz e a auga eran a mesma cousa. As colas daqueles seres brillaban como se fosen de metais preciosos, douro uns, prata outros, cobre outros. Por outra banda eu podía respirar naquel fluído por min mesmo. Estaba collido da man a Nerea, e respiraba perfectamente aquel líquido como se este fose ar ou eu tivese branquias, sen decatarme do intre no que comezara a facelo. Nesa auga as bágoas que saían dos fermosos ollos verdes de Nerea ascendían, espallábanse e diluíanse dun xeito perfectamente visible. Aquel home, sereo ou o que fose, estaba rubio de carraxe, e toda a turba que nos arrodeaba berraba e increpábanos, ou eso interpretei eu nas súas fermosas facianas cheas de cólera. Non había que ser moi listo para saber que a causa da liorta era a miña presencia nese lugar.
     Non se ofenda, doutor. Xa sei que custa crer que un home do meu siso lle estea relatando uns feitos así. Vostede xa non cre que eu estea tolo, agora cre que o estou tomando por parvo.
     E eu asegúrolle que se trabuca. A súa interpretación e o seu xuízo son libres, doutor, mais prégolle que me dea o privilexio de rematar esta historia e alixeirar a miña conciencia, ou a miña alma, se é que a teño, cousa que non creo.
Pois non sei por qué vostede pode crer nas almas e eu non podo crer nas sereas. Eu son un científico, e só creo no que vexo e no que podo demostrar. Vostede non ten ningunha constancia empírica da existencia das almas, mais eu vin o que vin, e se non o vise non estaría agora contándollo para quedar coma un tolán. Eu vin o que vin, reitero, aínda que o que eu vise contradiga tódalas presuntas verdades nas que fun aprendido. E como non vou ter unha crise. Maldita a hora na que vin a esta terra enmeigada. Ou bendita.
     Non o sei.
     Non, non o sei. Ignóroo. Non sei o que pasou. Acordei co frío, espido, a carón da miña roupa na praia de Xistráns. Estaba só.
     Si, claro que todo puido ser un soño. Se é así, vostede podería ter a ben explicarme por qué o meu corpo estaba cuberto de escamas, que tiven que sacudirme antes de vestirme. O meu coche estaba onde o deixara. Volvín para casa, atordado. Tentaba darlle un senso a todo o acontecido, mais non era quen. Tiña o corpo cheo de salitre e o cabelo crecho, como se me tivese bañado no mar, mais algo esciltilaba entre o meu pelo. Mirábame no espello e asemellábame outro. Ese domingo non me duchei, quería relembrar o arrecendo salgado da pel de Nerea na miña pel. Se todo aquilo fora un soño, e non a vida, daquela non pagaba a pena vivir. O luns volvín para o Centro de Estudios Mariños. Serían as dez corenta e cinco cando entrou aquela muller rompendo con todo e tentando agredirme cun fouciño; se non llo impiden os meus compañeiros, esfólame. Eu non entendía nada. Pouco tardou en chegar a Garda Civil, mais na vez de levala presa a ela, leváronme a min.
     O consulado de Finlandia puxo un avogado á miña disposición que me contou o acontecido. Nerea desaparecera. Non fora pola casa desde que marchara o sábado. A última persoa coa que a viron foi comigo. Aquela señora era a súa tía.
     Por suposto que non. Unha cousa, por moi verídico que sexa, é contarlle a vostede o que lle veño de contar, e outra cousa moi distinta é contarllo á Garda Civil ou ó xuíz. Fecharíanme sen pensalo nunha habitación de paredes acolchadas metido nunha camisa de forza. Eu conteille a aquel avogado primeiro (Deus, tamén era finés e a min asemellábame estranxeiro, ou máis ben era eu quen se sentía estranxeiro en tódalas partes. Coido que el tamén pensaría o mesmo de min) e despóis á Garda Civil que levara a Nerea ata aquela praia, que quedaramos durmidos e que cando acordei xa non estaba, e que pensei que volvera camiñando para a súa casa. E nada máis.
     O resto xa o sabe. Organizouse unha busca polos recantos máis agochados da beiramar da bisbarra, mesmo con mergulladores, e nada. A xente de Vilabeira quería lincharme. Saín en tódolos xornais e noticieiros. Primeiro o Centro de Estudios rachou o convenio de colaboración comigo e coa miña empresa, logo a Universidade vetoume, supoño porque Nerea era unha alumna miña (canta hipocrisía), máis tarde foi a miña empresa quen me despediu. A miña vida derrubárase, o traballo de tantos anos parecía ter sido borrado da area pola suba da marea.
     Tiveron que deixarme ceibo por falta de probas, mais vinme obrigado a deixa-la vila. A miña caseira botoume, perdoándome mesmo o alugueiro das dúas semanas transcorridas de mes. Sabía que non podía quedar alí, que ninguén me alugaría unha vivenda. A xente mirábame atravesadamente, alguén escachara a lúa do meu coche cunha pedra, collín medo. Volvín á Garda Civil. Coa pescuda aberta non podía voltar ó meu país, mesmo non podía deixar Vilabeira, mais tampouco podía quedar e deixar que me linchasen. Cheguei a un acordo con eles e trasladeime a Vigo. Un bo compañeiro meu que nunca deixou de crer na miña inocencia, o mesmo que o recomendou a vostede, doutor, acadoume este piso, pois el era desta cidade. A Garda Civil chámame seguido, só para comprobar que eu non me fuguei. ¿Fugarme, onde? O disco parou, vou poñelo de novo. Non lle fixemos moito caso, mágoa, porque paga a pena escoitalo con atención. O silencio tamén é bonito, tamén paga a pena escoitalo. Pero non agora.
     Como xa chegamos ó inverno do meu relato, poñerei directamente a derradeira das catro estacións de Vivaldi, o inverno. Hei dicir que para min foi case un inverno sentimental. Como xa lle dixen, en inverno o mar en Finlandia conxélase. Sóbralle frío e fáltalle sal. Supoño que os pobres poliquetos meteránse nos seus labirintos para non conxelarse. Algúns, no desxeo, non atoparán a saída e morrerán alí entobados. Supoño que na terra de Vivaldi tamén irá frío, escoite eses ventos xeados, como nos azoutan centos de anos despóis de seren inventados. Un pensa que o que fai é útil á sociedade e de súpeto entérase que un veneciano hai séculos inventaba ventos. O frío que el sentiu é o que eu sinto agora. Nesta terra non é para tanto, o inverno é só un chisco máis frío có outono, non neva, polo menos nesta beiramar, e o mar non se conxela. Ten sal de máis para conxelarse, ese sal que eu tanto fago de menos. Ese sal que estraño. O peor frío é o outro. Ese que se leva por dentro.
     Pasaron os meses e este amigo noso aconselloume que vostede me visitase. Non me estraña, eu debía de ter un aspecto lamentable. Case non saíra de casa, pensando en Nereas, sereas, colas de peixe e vermes que fan a súa casa co seu cuspe a dar voltas e voltas e voltas e...
     Si, xa sei, debo superalo, buscar un traballo...
     Xa, non podo voltar a Finlandia ata que este pesadelo remate. Pero é que eu non quero voltar a Finlandia.
     Non sei. Daquela non sabía se quería quedar, nin se quería marchar.
     Non podía deixar de pensar nela. Estaba enfermo dela. Doente. A súa ausencia era corpórea. Doíame.
     Así que volvín. Volvín a aquela praia. Aluguei unha chalana a motor e botei o rizón a medio camiño entre o illote de Oira e a praia de Xistráns. A chalana chegou rosmando por mor do peso que levaba. O peso era causado por unha mochila que enchera previamente de lingotes de chumbo. Quitei a roupa, e cando estiven nu de todo con dificultade puxen a mochila ó lombo e guindeime de costas na auga. Fun cara ó fondo a toda velocidade.
     ¿Tentativa de suicidio? Por favor, doutor. ¿Non me ve aquí, diante de vostede? Se quixera matarme, mataríame.
     ¿Chama-la atención? Oféndeme que me considere tan pueril. Tan só quería provocar os acontecementos que seguiron, aínda que sen demasiada esperanza. E se estes non pasasen, daquela si que era millor morrer.
     Cheguei ó fondo. Sentín os meus pulmóns a encherse de auga, sentinme morrer, mais agardei. E xa estaba cun pé no outro barrio, barrio que non creo que exista, se me perdoa o meu feroz ateísmo luterano, cando sentín o seu doce pezón na miña boca, e sentinme volver á vida. Abrín os ollos, alí estaba ela, termando de min, aboiando os dous suspendidos a dous metros do fondo, coa súa cola de prata, coidando de min, non salvando a miña vida, senón dándoma. Ceiboume daquela maldita mochila e levoume á superficie. Volvimos montar na chalana. Comímonos a bicos, os dous chorábamos coma rapaces. Non pode imaxinar a nosa ledicia.
     Namentres eu aloumiñaba a súa brillante cola ela contoume unha historia desas que lle contan as vellas deiquí ás súas netas antes de deitalas, unha historia dunha vella falta, de como uns vellos seres mariños míticos, os seus pais, deixaron a súa filla a unha parella de meigos da fraga para ceibala dun vello sacrificio. De como a ameaza cesou pero de como esa nena, desterrada fóra do océano, medrou mirando para o mar cando estaba na fraga e mirando para terra cando, furtiva, nadaba no mar. De como non atopaba o seu sitio. ¿Sóalle todo isto, doutor? De como atopou o seu sitio, o seu amor, a carne da súa carne, e foillo explicar ó seu pobo, tremeroso este de que o seu segredo fose descuberto. De cando o seu pobo, ou parte del, traizoouna, captivouna, fíxoa morrer para o pobo da terra seca, expulsou ó intruso, e de cando este mesmo pobo, xeneroso e arrepentido, deixouna ir polo xesto de valentía do seu amado, porque o amor libera, e os corazóns amolecen en salmuira. ¿Cando, pode saberse, deixaron as vellas de contar eses contos? ¿Cando, dígame, deixaron os galegos, deixamos os homes, de crer nesas historias? ¿Cando nos volvemos tan mesquiños?
     Agárdanme fóra, doutor. Teño que irme, dou por rematada a nosa primeira e derradeira consulta. A sona que ten vostede ganada de psicólogo bo e comprensivo é xustificada. Mágoa dese escepticismo que lle vai impedir crer en todo o que lle acabo de contar.
     Si, marcho con Nerea, e agora vou reunirme con ela. Non lle vou dicir onde, nin tampouco para onde imos. Ben sei que me está a gravar, doutor.
     Non, non tente negalo, doutor. Leva unha gravadora no peto do abrigo que pendurou aí, ás miñas costas. Supoño que as súas preguntas non sairán na gravación, e así non comprometerá o seu segredo profesional. Descúlpolle a súa insinceridade. Descúlpoo a vostede e a tódolos que me pescudan. Desculpo tamén ó noso amigo común, máis seu ca meu. Supoño que non estaba tan convencido da miña inocencia. Actuou de boa fe, en prol da xustiza e do esclaceremento dos feitos. Pobriño.
     Pensaron que lles ía dicir onde agachei o cadáver de Nerea. A súa intención era inmellorable, pero están todos trabucados. Danme mágoa, porque eu era coma vostedes, xente que só cre nas evidencias, do que teñen diante do fuciño, sempre e cando o que teñan diante dos fuciños non contradiga o que vostedes queren crer que é a verdade. Mentes cativas que pensan que os homes viven na terra e os peixes no mar e que non hai máis volta que darlle. Sempre hai máis volta que darlle, como nos aprenden os poliquetos coas súas eternas espirais malditas.
     Dacordo, xa non me poño máis pesado con eso dos poliquetos. Non se enfade.
     Acábollo de dicir. Non lle hai cadáver. Nerea e mais eu nunca estivemos tan vivos. Para nós a morte sería estar separados. Eu son o seu medio natural, a súa patria, o seu ecosistema, e ela é o meu. De todos xeitos, de pouco lle vai valer esa casete. En poucos días os seus pais adoptivos, os da casa da fraga, recibirán unha carta manoscrita de Nerea que ten as mesmas explicacións que lle acabo de dar eu, e calquera grafólogo poderá autentificala, certificar que segue viva e deixarnos en paz. Eu marcho.
     Non, vostede non mo vai impedir. Vai quedar aquí durmindo. De feito está vostede morrendo de sono. Asimilar todo isto debe serlle moi duro.
     É millor que sente, aínda vai caer e mancarse.
     Si, é vostede moi listo. Efectivamente, boteille algo no café. É un extracto de cuspe de poliqueto modificado e patentado por min. É un forte somnífero natural de efecto retardado, lamento ter que usalo a vostede de coelliño de Indias. Espertará dun doce sono nunhas seis horas, se cadra tres, se cadra vinte. Sinto que saísen outra vez a colación eses bechos, pero pensei que lle interesaría o dato.
     Digamos, doutor, que atopei a saída ó meu labirinto, o labirinto que eu mesmo construín, dando voltas e voltas, apuntalando túneles co cuspe saído dos meus engumiños, acochado por unha terra cuberta por auga.
     Marcho, doutor. Foi un placer coñecelo. Non fai falla que se erga, se non pode. Felices soños.





[1º Premio do Certame "Radio France International-Cide Hamete Benengeli"]

 

 

 


logoDeputación logoBVG © 2006 Biblioteca Virtual Galega