Visualizar obra

É dificil falar do mar, da marea negra, do Prestige. É duro. E ao tempo non hai palabras que xordan nin que sirvan. Non hai palabras que expliquen este acontecemento. A veces quedamos mudos e tristes, ante a barbarie, ante a desolación, ante a dor. Sentímonos doorosamente impotentes. Eu bailei no mar como unha nena sentindo a suavidade e a lucidez e a bravura da auga. Eu bailei nas barcas dos mariñeiros. Xa non bailo. Xa non teño forza no corpo. Estou mutilada por dentro, no interior, no sangue. Non quero ser poeta, quero berrar, quero vencer unha guerra interna. O mar era azul e agora é negro. Era azul e bonito e agora é unha marca destructiva que nos destrúe como pobo. Temos medo. E miramos con odio as caras dos políticos. Quixeramos reventar e curar o mar, curar os nosos corazóns, inventar unha metáfora eterna. Somos galegos, somos moi pequeniños e moi grandes. Tentaremos romper o silencio. Falar. Cuspir. Tentaremos recuperar un mar ferido. Ese mar que nos mira coa morte nos ollos, e mirámonos todos uns a outros coa morte nas nosas miradas. O mar era símbolo de riqueza e de fermosura. Era un símbolo de vida. E agora nada queda. Só morte e praias manchadas. Non hai responsables, ou hainos pero calan. Hai responsables de mirada sucia que nos miran como rindose de nós. E nós aceptamos, ou non. Aceptamos, ou saimos ás ruas e berramos. Eu quero ser un mar que avanza. Eu necesito chorar. Eu síntome enferma. Eu quero soñar. Necesito os soños da nación. Escóndome, porque teño medo, porque estou enferma como o mar. Na miña ferida hai un ollar irreverente e maldito e encadeado. Hai lepra, hai desolación, no mar azul e nas estrelas azuis do ceo. Bailando, sentindo que afogo. Hai que quitar as bragas e desencadear todo. O mar é unha muller triste agora e temos que loitar. Temos que elevar o canto. Todo son murais chineses e galegos, de dor eterna. Incomprensión e beleza. Xente do mar, xente forte, desmoralizada, enchendo coa súa raiba todo. Esta desgracia camiña sobre nós destruíndonos, escachando cristais de vasos rotos sobre as ventás das nosas casas e cortándonos os labios. Cae sangue polo noso corpo. Cae sangue polo mar. Sangue putrefacta, negra, como unha negra sombra rosaliana, como unha morte anunciada. Eu escaparei correndo ata chegar a algún lugar. Non podemos, como pobo, desistir. Non podemos desaparecer, e é perigroso. A solución a veces parece que é emigrar, a nivel económico e a nivel sentimental, pero eu négome, eu non quero marchar. Eu quero vivir aqui toda a miña vida, teño dereito, temos dereito todos os galegos. Nación reinventada e amada, esta Galicia vencida, este rostro canso. Somos xente de paisaxes verdes e auga negra. Somos un cancro recorrendo o corpo. Estamos enfermos. Venceremos. Sairemos das sombras e abriremos o puño e baleiraremos a nosa carraxe. A nosa dor infinita. A nosa canción triste. Eu quero cantar no mar, no amor, enamorarme. Eu quero escribir, soñar. Publicar poemas e rir. Con este riso triste e alto que teño. Eu rio e os policias míranme e queren determe e pegarme pero eu non lles deixo. Eu rio e fago rir á xente, como se estiveramos tolos. Nos ollos escondidos dos tolos está toda a verdade. O mar era e é verdade, era e é amor. Non podemos fuxir nin cansarnos, temos que vencer a tormenta. Chove sobre nós pero o pobo é de ferro. Chove, pero é un llanto de chuvia azul, sempre chove sobre esta terra, chove negro e verde. Os pintores fan collages cos ollos. A morte camiña cara min e non lle teño medo. Eu necesito morrer. Necesito un final. Pero creo no futuro, na ilusión, na esperanza. Creo na miña sobriña Uxía que ten un ano de idade e que non ten culpa de nada. Non ten culpa de que o mar esté cheo de petróleo, ela quere saltar e rir. Os nenos en Galicia, despóis do Prestige, nunca endexamáis volveremos a ser nenos. Sempre miraremos con cara de aldea vella o mundo. Hai aldeas derrotadas dentro de min e cando estou na miña aldea sempre teño unha expresión infinita de tristura grande na cara. Porque amo un mundo vello que teño dentro. Porque levo no corazón un designio azulado. Porque soño soños rotos que nada significan. Porque eu quero camiñar de pe, violentando todo. A violencia é importante para min. Non como algo destructivo, senon como algo constructivo que levanta paredes de casas caídas e destrozadas. Hai un barco aberto en min cando abro as pernas. Hai en min unha nena destrozada, un mar destruido. A violencia é necesaria, moi necesaria, ainda que os policias me miren con cara de cans, e eu non teña medo, ningún medo. A veces a vida pode ser un silencio violento, unha dor grande. Cada dia no mesmo sitio e á mesma hora algúns homes violan algunhas nenas, e as nenas choran, como chora o mar galego, violado. Chora o mar galego porque está de loito e porque a axuda non acode. Porque non acode ninguén a axudarlle ao mar, e o mar berra, o mar está enfermo. Eu chamo por meu pai morto, e pégolle aos policías na cara. Invoco a sinxeleza e a bondade e a paz do meu pai morto. Eu era unha nena labradora avanzando no tempo. Eu era unha puta verde, unha patria roubada de ollos roubados, unha tristura, unha melancolia grande. Eu era unha muller de pernas pequenas correndo moito, moitísimo, pero cando cheguei xa era tarde, tiña a sensación de que non me cansaba correndo. Pero era tarde, xa chovera petróleo sobre o mar, e o putiferio estaba cerrado a aquela hora, e tiven a sensación de non ser unha muller amada. Tiven unha sensación extrana de que a Galicia non a amaban, que Galicia era unha rexión abandonada. Foi horrible, pensar que me violaban, que me pegaban, e que eu non podia facer nada. Podía escoitar aos políticos pero non me amaban, estaba tirada na estrada, morta despóis dun accidente. A veces prefiro suicidarme antes que morrer odiada. A veces prefiro tirarme ao mar, e esconder a vergoña. Porque me da vergoña esta situación tan tirante, tan desquiciada, tan negativa. E teño ollos na espalda, e vexo que o meu amante non me ama. Vexo que o sol marcha e me abandona. Vexo que o mar non ten amigos. Vexo a miña nación morrendo cada día un pouco máis, e sinto tristura. Choro, choro no meu barrio de Santiago, choro mirando os xornais cada dia. Emociónome, desconsoladamente. Baleiro os ollos cheos de bágoas, e naceme raiba dentro. Moita raiba. Unha raiba profunda e infantil e violenta. Con esa raiba miro os ollos do mozo que máis me gusta. Escollo entre todos os mozos un mozo e namórome, pero o amor é triste, roubado. A sensibilidade é grande. A ferida é enorme. A melancolía é vital. Os ollos que me miran agradecen que eu esté viva. Pero o mar está so e non ten amantes. O mar é o meu amor. O mar é unha dor de ollos azuis. Galicia debe levantarse. Eu quero que quede esperanza, eu quero que queden lugares para vivir neles, Galicia debe erguer o seu ánimo. Debemos vencer esta guerra. Cun goberno que faga algo novo pola sua terra. Unha muller no alto. Unha puta no barco, enganando aos homes, rindo. É imposible rir. Eu rio nas manifestacións sociais encendendo o meu ánimo e abrindo a miña casa cerrada. Son moi tímida pero tamén son moi forte e estou profundamente enfadada. Necesito ver o mar de novo ante min, limpo, lúcido, suave. Necesito ver o mar bonito da miña terra. Necesito sangrar, cuspir, lembrar. Os barcos andan en todas direccións, están perdidos. Hai moito sangue no mar, sangue negra. A morte enfría o meu corpo, e dispóñome a morrer, pero non quero morrer, non queremos morrer. Os galegos temos a nosa nobreza, temos o noso enfado. As subvencións non nos fan calar. O noso silencio pagado é propaganda, e algún dia alguén destruirá tanta propaganda pronunciada en contra de nós mesmos. Somos suicidas que non sabemos qué nos pasa. Somos un pobo conservador en ruinas. Eu non son conservadora, eu son radical, gústame ser radical, violenta. O mar era un espello fino e alumeado no que se miraban, como princesas, as nubes todas, no que se veían guapas. Limpeza, queremos limpeza. Queremos medidas, medios. Queremos que todo se poña en marcha e que todo funcione. Queremos vomitar o veleno e renacer novos nunha casa mui grande, na casa do mar. Non queremos máis propaganda que non nos deixa mirar aos ollos o mundo. Non queremos camiñar derrotados. Queremos debuxar saúde nos nosos mares diversos. Ons, Cies, Muxía, Fisterra, Corrubedo, Louro, etc... eramos toda a beleza e aínda queremos seguir sendoa. Aínda non renunciamos a vernos guapos. Aínda queremos andar cada día con pantalóns novos. Aínda queremos ser mulleres con amor. Aínda queremos vencer a ruina. Eu quero escapar sen marcharme. Mirar con distancia sen moverme de aqui. Non quero irme, esta é a miña terra, a miña xente, o meu mundo, a miña aldea. Teño o corazón destruido pola tristura do mar pero quero ter forza, mentres os policías me miran con odio nos ollos, e vexo tras toda a propaganda unha illa ao fondo chea de augas cristalinas e acentos suaves. Unha illa na que navegamos sós, nós, o mar, o amor. Unha terra cansa que debe coller as rendas do cabalo e galopar. Temos que rir. É necesaria a risa, é necesario o berro. Non quero ser unha nena violada toda a miña vida. Eu quero que Galicia se sinta desexosa de amar e ser amada. Non quero que me violen. O mar non quere que o violen. O silencio nunca máis debe instalarse en nós. Non podemos escudamos no silencio grande. Temos que ser activos, chorar. Temos que limpar as praias. Temos que recuperar o amor e a forza. Os peixes están chorando no fondo do mar, choran pólos seus ollos, choran petroleo, choran sombra negra rosaliana. Eu creo que debe chegar o vento, eu quero que collamos forza, eu quero navegar. Teño medo. Medo de que as cousas non cambien e melloren. Medo de que me leven a un cárcere e non me deixen mirar os ollos limpos da miña nai. Medo de que me engañen, medo de morrer, medo de autodestruir unha praia preciosa que había nos meus ollos. Debemos soñar todo o tempo, mentres nos matan, mentres chove sobre nós. Chove sobre a nosa terra verde e eu pinto na escola coas miñas mans pequenas un mar azul que nunca ninguén pode borrar. Ninguén poderá borrar a raiba que levo dentro. Ninguén me poderá quitar o que eu son. Ninguén me fará mentir nin traicionarme. Loitarei, como Galicia loita, e nunca, nunca máis. Burláronse de nós, fixeron en nós unha burla negra, e os artistas da miña terra levantaron os ollos para faces cousas, para pintar collages e iluminar o camiño, para non quedar quietos mirando cómo morre todo. Porque todo pode morrer, e pode morrernos dentro todo o noso ánimo. Temos que estar atentos. A propaganda avanza, como un monstro. E fainos decir cousas que non sentimos. Fainos sentir cousas distintas ao que nós somos e queremos ser no mundo. Queremos ser un pobo. Queremos levantar o voo. Queremos rexenerar o mundo mariño. Queremos ser persoas iguais a outras persoas. Queremos coidar a natureza, os animais, o mar, o amor. Eu non quero que me poñan vendas nos ollos. Eu quero abrir as pernas e correr. Eu quero ver. Poder ver. Os que me enganan teñen moitos cartos, moitos cartos máis que eu, pero aínda asi eu estou atenta, hai que estar atentos. Nesta catástrofe non me nacen poemas. Neste nadal non me nace poesía. Estou chea de petróleo. Teño os ollos negros. Como chorar bágoas negras e manchadas. Na televisión poñen programas de solidariedade con Galicia, agora que está de moda a falsa caridade do nadal, e trato de non ver, e protestar. Eu non teño televisión, vivo aislada na música e na chuvia de Compostela. Eu quero correr, correr pola praia, meterme no mar, escoitar o que o mar me di. O mar fala. O mar falaba, fala, aínda fala. Hai conspiracións de linguaxes pero eu non estou enferma. Amo o mar que aman os poetas da Costa da Morte. Amo a Galicia con forza nova, renovada. Na catástrofe médrame a paixón, médrame o ánimo, médrame a forza. Ainda que todo sexa enormemente triste e me mires coa cara ennegrecida e o corazón contraído. O golpe foi e é duro, forte, pero nós somos mais fortes. Nós, sós, o mar, o amor. Este amor de miradas galegas. O príncipe de España di que Galicia non está soa, pero Galicia sempre estivo soa mirando o seu mar azul e os seus campos verdes, sempre estivemos sós loitando e resistindo e mirando e actuando. Madrid sempre estivo noutra parte de España. A monarquía pode ser unha cousa falsa, é unha cousa falsa, unha postal, un invento. Eu teño as maus molladas e cheas de frio, como os voluntarios que limpan o petróleo e se manchan e loitan contra o frio. Eu quero bailar no mar, no amor. Quero namorarme. Teño dereito a ser unha nena libre sobre a praia, na miña terra, na miña casa, esta casa que non se sabe de quén é, porque non hai responsables, porque bebemos fuel e tragamos máis e máis e ainda que protestemos non hai ninguén ao outro lado, ninguén nos escoita. Vivimos un país de mentira? É mentira todo o que nos arodea? Estamos tan sós? É certo que non podemos loitar? É certo que a propaganda é máis forte que as nosas verdades? Sentiremos de novo algún dia o ruido do mar? Seguiremos ofrecendo e recibindo censura, tan só censura? Ninguén nos mirará aos ollos? Estaremos chorando sen que nos vexan? Teremos que gardar toda a dor? É certo que non nos vai quedar esperanza? Eu teño un puñal, e co meu puñal invento un poema. Co meu puñal fago morte onde só había mentiras. Necesito matar esas mentiras que ennegrecen o meu pobo. Necesito berrar, decir as verdades que firen e que nos volven transparentes, oblicuos, lúcidos soñadores. Limpos como o mar cando era limpo. Agora mataron o idioma que todos pronunciabamos. Agora mataron o berro. Eu non quero que me metan nunha cárcere. Eu quero ver os ollos de miña nai, sempre altivos, fortes, cunha enerxía nova, coa brancura luminosa que hai nos seus 70 anos, na sua nenez de muller libre e forte. Eu quero ser unha muller; libre e forte vencendo a luz do dia. Eu quero navegar, como Xohana Torres. Eu quero curar os ollos feridos de Estevo Creus. Eu quero fundir os meus poemas nos poemas todos para levantar un canto enorme, nas faldas íntimas e tristes de Rosa Aneiros. Tantos poetas mirando ao mar, mirando sempre, ao mar, porque non hai mellor metáfora que o mar. O amor do mar é unha ferida que levanto. Necesito que se me vexan ben os ollos. Necesito que se me vexa ben cando estou nerviosa e choro. Non quero calmarme, non quero que me calmen, non quero calmar a miña histeria de barco afundido. A miña histeria é a miña historia, e estou disposta a escribir ata que amañeza, loitar ata o arnencer, ata ver o sol nacer de novo nas miñas mans espidas de luz misteriosa que me cobre. O mar era unha canción eterna, e sempre seguirá sendo canción. Eu quero escoitar o que me di o mar nas outras partes da casa. Vexo chover e é como ver unha festa. Corro pola miña habitación,como un cabalo. Estreito a ferida. Ensancho o burato polo que vexo ao mar, o amor, as vestiduras escuras. Poñerei cada dia un vestido limpo e novo. Teño dereito a amar, escura, enferma. Teño dereito a recuperar o sol. Teño dereito a romper a dor. Sentirei todo rompendo en min. A revolución é romper. Hai que romper cousas e lanzalas. Hai que salvar o amor, o mar. Non podemos rendimos. Non podemos quedar parados nesta parte da Historia. A nosa historia é importante. O pobo non pode quedar mudo. O pobo debe decir todas esas cousas que di no silencio, detrás dos murais. Eu teño un corazón que se levanta. Eu abro un amencer rompendo a gorxa. A veces non teño poemas. A veces teño a fantasía da violencia e só eso é a poesía que me queda, a fantasía que quedou deitada no mar. O mar era azul e agora é negro, pero non estou cansa, ainda me quedan barcos na mirada. Sentiremos dentro de todos nós raiba e detrás da incomunicación e do frio faremos unha fonte da que sairá toda a nosa forza e toda a nosa verdade. O mar volverá a ser mar e nós sentiremos que a desgracia non pode ser tan só desgracia, que ten que ter algo máis, unha voz, unha solución. Porque eu quero cantar forte e alto, e os mestres na escola dinme que hai que soñar. Hai que soñar con que o mar roto volve a ser mar, amor, e volvemos a amar. E a violación deixa lugar ao soño, á ensoñación. Ensoño mirando o mar forte e bravo e limpo e lúcido e frio e suave. Ese mar que se me mete na garganta, que me abre o corpo, que me cura, que me acanea, que me fai bailar. Eu quero bailar sempre. Eu quero correr polas praias limpas da linguaxe, esta linguaxe ensuciada en min polo petróleo. Esta marea negra que se me mete no corpo e me fai mal. Esta patria irredenta e silenciada na que vivo contenta e triste, mirando con dor e fantasía todo. Hai que navegar. Hai que correr. Hai que superar este momento triste. Hai que soñar, para que todo sexa posible. Hai que meter as pernas no frio mar e volver a sentir todo limpo de novo. Cada mañá poñer unha roupa diferente e lavar moito a cara. Protestar moito. Erguer o ánimo moito. O mar. O amor. Esta barca na que vou e que me leva. O mar enfermo, o amor...

O Correo Galego, 6-I-2003