A escola do esquecemento

Xerardo Gustei

Hoxe comeza a miña andaina nesta escola
     Hoxe comeza a miña andaina nesta escola, día de presentacións e discursos. Síntome verdadeiramente coma se hoxe agromase o primeiro día da miña vida. Os pupitres seguen a soportar, coma dende nenos viñan soportando, millóns de raiaduras, poemas escritos a pulso de paixón e buratas que non atopan fin penetrando nas madeiras.
     A profesora vén de suxerirnos que escribamos unha redacción indicando as razóns que nos motivaron a cursar estes estudios e os obxectivos perseguidos como resultado do noso traballo. E niso estou. Dende a tarima insístenos na importancia de ter ben asentadas as nosas conviccións e recórdanos o carácter irreversible que implica superar cada asignatura.
     Fala case coma se puidésemos evitar o paso por esta escola, coma se a legalidade nos permitise ignorar esta etapa da nosa formación. Non a cuestiono, unicamente me sorprendo polo ton idealista que lle imprime á presentación deste curso. Serán, supoño, manchas impostas polo sistema político.
     Polo demais valoro moi positivamente a extensión da educación ata este extremo. Noutro tempo, alá cando a primaria e a secundaria eran obrigatorias, ninguén podía imaxinar os tempos de hoxe. O camiño dende os sistemas de protección social, daquela seguridade social, daqueles sistemas educativos, ós modernos sistemas de protección psicolóxica, non foi un camiño de rosas. Pero hoxe, felizmente, gozamos da recén lograda universalidade dos soños e investigacións levadas a termo polos nosos antepasados.
     Rematada con éxito a miña etapa formativa na universidade, decídome a emprender estes tres cursos cun obxectivo claro, e xa que o meu caso non resulta dos máis habituais, agradezo a tolerancia amosada pola institución e a liberdade coa que se me permitiu decidir sobre o meu futuro.
     Comparecín, xa vai para tres meses, diante do tribunal de selección desta escola, aportando os meus títulos de licenciado en filosofía e doutor en filoloxía nas tres linguas máis usadas do mundo, con postgraos en incontables disciplinas relacionadas, todos estes estudios concluídos con porfía vocacional.
     Escrutado o meu expediente, recibín as felicitacións de parte dos máis doutos e contrastados catedráticos sobre a materia, e verbas de admiración dende a comunidade universitaria. Pero cando o comité procedeu á lectura do meu formulario de ingreso, as caras longas de reprobación non puideron ocultarse, alguén tentou mediar entre a normalidade e os meus desexos, utilizando certa violencia para xulgar a miña actitude, sen acadar ningún resultado, por certo.
     Eu fágome cargo das recomendacións dos consellos interuniversitarios. Respecto a vontade da maioría que non dubida en someterse a tales preceptos, pero eu decidín utilizar a miña liberdade, non en contra da sociedade, máis ben a favor do meu proveito.
     "Especifíquenos, por Deus, unha por unha as razóns que o levan a cometer semellante atrocidade." Exhortábame conmovido o presidente do tribunal de selección.
     "As razóns son máis ben escasas, e moi pouco específicas."
     Ó remate dos estudios académicos, tódolos cidadáns, obrigados pola lei, han de superar os tres anos correspondentes á formación postacadémica. Normalmente a xente elixe materias que durante a súa traxectoria deixou máis descoidadas. Así, un matemático, normalmente cursará disciplinas relacionadas coas letras, un mecánico entregarase á filosofía e un avogado procurará completar a súa formación polo vieiro das belas artes. Eu, pola contra, apartado de calquera contacto coa liña media, prefiro asentarme nun dos extremos da campá de Gauss, sabendo que as tempestades sopran máis forte nas rochas e nos cabos e que os suburbios adoecen de incomodidades e incomprensións. Pero aínda así asimilo tódolos inconvenientes e procuro manterme firme nas miñas decisións. Volvendo á campá de Gauss, direilles que cando unha persoa se afianza no seu proxecto de vida, e se guía da man da coherencia, as contrariedades trocaránselle en vantaxes. É difícil decidir que o destino dun se atopa na desviación, pero cando se dá o paso e se comeza a construcción dun fogar, comprobarase que o terreo para edificar resulta máis barato nos extremos da campá ca no seu groso, ca nos seus núcleos arracimados en torno á normalidade.
     Coma experto en letras e pensamento a miña dirección debera encamiñarse cara ó estudio das ciencias duras, cecais as matemáticas, cecais a física. En cambio para culminar definitivamente a miña formación preferín continuar coa filosofía, coas letras e coa literatura. Non pretendo ofrecer un reto ó mundo. Aprobo as intencións do sistema educativo que pretende aumentar a eficiencia profesional e desprender de traumas psicolóxicos ó cidadán, pero nembargantes para o meu caso particular non vexo outro xeito de colaborar con esa perseguida eficiencia social.
     Cando tan só era un rillote, con doce ou trece anos, soñaba con ser escritor, pero cos estudios filolóxicos xa ben avanzados comprendín que o escritor non era máis ca un cúmulo de estereotipos mudando segundo as esixencias do mercado. Aquelas primeiras barbas da adolescencia semellaban perigar diante da navalla do escepticismo, afiada sobre a pedra do tempo. Pero afortunadamente, xa daquelas, e en actitude que hoxe veño a confirmar, non abandonei o meu soño adolescente e confiei en que o segundo escritor xenuíno da historia había de ser eu. O segundo, ocupando un posto na historia, despois daquel descoñecido homínido que decidiu transmitir por primeira vez as súas ideas apoiándoas nun código para lanzalas de sorpresa contra un saurio ou un rinoceronte coma arma de caza. E seguireino intentando, e aquí teñen a principal razón que motiva a miña decisión: inventar a literatura.
     O medo non me asalta, non me dedicarei a queimar o meu pasado nunha fogueira, agora vostedes coñecen o meu propósito constructivo.
     Dou gracias, pola contra, ó mundo no que vivo, por ter incluído nos plans educativos a formación postacadémica. Se non fose por esta escola do esquecemento as miñas aspiracións serían irrealizables.
     Foi moi boa idea institucionalizar e obrigar ó cidadán, logo de rematar a súa formación, a cursar estudios na escola do esquecemento, na que o alumno esquece ou desaprende as materias das que non precisa saber e supera os exames cando o ultimo coñecemento sobre a disciplina avaliada desaparece. De certo aumenta a efectividade dos profesionais, un avogado debe esquecer todo rastro que o sistema educativo lle imprimise sobre belas artes, un matemático ha de desterrar do seu inconsciente todo rastro de letras para poder dedicarse a pleno rendemento ós seus cálculos, ¿non temos mostras suficientes sobre o aumento da eficiencia e da seguridade nos talleres se os mecánicos eliminan da súa memoria toda pegada filosófica?.
     Agora a profesora pasa lista, trinta e cinco alumnos dispostos a esquecer coñecementos inútiles. Conviviremos durante estes tres anos e observaremos como nos vai cambiando o humor a medida que desaparezan das nosas mentes os tragos amargos sufridos durante o estudio daquelas regras de tres que non nos encaixaban no seso nin empuxándoas con trinta noites seguidas de insomnio.
     Gracias, a tódolos psicólogos e psiquiatras, políticos, pensadores e expertos en didáctica así coma a tódolos pais da patria que fixeron posible a escola do esquecemento.
     A min servirame para desterrar da mente tódolos tópicos posibles, esquecerme das regras e das formas literarias, dos pensamentos concibidos en estricta pureza filosófica. Así poderei volver á miña adolescencia, retornar á compaña das miñas primeiras barbas. Para, sen saber o que sei, con axuda do azar, intentar ser escritor unha vez máis.


logoDeputación logoBVG © 2006 Biblioteca Virtual Galega