BVG     Atrás    Índice de Páxinas

                         Miserere nobis
                         afiame a alma
                         na hora da morte

               (Xosé María Alvarez Blázquez)


Como o Ramuín xa estaba un pouco canso do seu continuo devalar, decidiu de novo dar unha volta pola vila; ademais, todo podía ser, quizais a muller cambiase de caracter, tivese agora mellor xorne e se viñese ás boas.
     Con este desexo emprendeu o regreso por lugares distintos por onde fora, pois o afiador era un home que gustaba de coñecer o maior número de xente e de historias que nunca faltan polos camiños da nosa terra. Así chegou ó cabo de varios días a unha aldea que lle pareceu algo estraña, segundo puido apreciar no pouco comunicativos que eran os seus habitantes. E tampouco, a diferencia doutros lugares, ningún rapaz se achegou a el, pois non había case se pode dicir que ningún. Todo esto indicáballe que pouco traballo ía ter, así que non se detería moito tempo. Sen embargo, como a noite estaba xa ó axexo decidiu buscar algún abeiro para descansar. Despois de dar unha e outra volta viu con sorpresa que ninguén lle quería ofrecer nin un forno, nin tan sequera unha palleira como era normal noutros sitios. O Ramuín entón pensou que tería que ir onda o crego de turno, aínda que non lle quedaran moitos degaros, se xuzgaba polo que lle ocurrira co último que estivera. Unha vez deu co edificio quedou abraiado, xa que tratábase dun caseirón de nobre estructura aínda que abandonado e, sendo o peor que amenazaba con derrubarse, como o indicaban as súas paredes cheas de firgoas, a paraxe tan só era para refuxios de morcegos pola noite e para tomar o sol os lagartos polo día, pois nela podíase apreciar unha gande xore. Malia todo eso o afiador tencionou entrar, pero ó intentar facelo escoitou que alguén lle esgutiaba.
     -¡Eis amigo! Non intente pasar o sarego da porta, pois se hai anos fixeron abandonar a quen lle correspondía estar neste lugar, agora non permitirei que sexa ocupada por ninguén. Polo demais non se preocupe, pódolle dar pousada na miña casa.
     O Ramuín quedou asorado porque aquel home lle dera conversa, ademais que o fixese dunha maneira tan xangal.
     Xa na casa do home, unha auténtica poubea, o amolador recibiu toda clase de atencións dentro das posibilidades que aló había. Despois como estaba seguro que de novo se atopaba con outra historia chea de sorpresas, azuzado pola curiosidade, inquiriu do home os sucesos que aló tiveran lugar, cousa que aquel fixo principiando así:
     -Comezarei por dicirlle que eu chamome... bueno deixemos o nome, xa que todo o mundo me coñece co alcume de Pavesas; polo que puiden comprobar, vostede quedou sorprendido por atopar a retoral en tan elemental estado cando estos edificios acostuman a ser os mellor conservados das vilas.
     -Non lle falta razón -dixo o afiador-, pois ademais de todo o que vostede moi ben acaba de dicir tamén son os que dispoñen dun importante fornecemento.
     -Igual que a de aquí nos tempos de D. Anselmo, do que tiven a honra de ser o sacristán
     Ó escoitar tal nome o Ramuín dixo:
     -Non será o crego ó que se coñecía co alcume do "Cura do cobre".
     O Pavesas, ó escoitar o nome, quedou un pouco amerceado, xa que pensaba que o afiador coñecía o asunto, pero deseguida colleo de novo azos ó dicirlle aquel:
     -Bon, eu oín falar del, mesmo que perdeu o xuízo, pero pouco máis sei.
     Entón o sacristán comezou a contar a historia con moito entusiasmo, pois falar de D. Anselmo para el era de moito agrado.
     -Mire, D. Anselmo chegou á vila nunha época moi mala, cando a freguesía como tantas outras estaba izada de xentes, a necesidade era moita, entón o cura e máis eu, coa axuda dos veciños, puxémonos a traballar as fincas que pertenecían a igrexa, pero con ser estas importantes o froito que daban chegaba para moi pouco.
     Entón ocurríuselle a D. Anselmo comerciar co cobre que naquela época daba moitos cartos, igual que outro mineral: o wolfran.
     -¿Non me irá a dicir que se convirtiron en ladróns?
     -Eu non diría tanto, máis ben digamos que eramos uns recaudadores do devandito metal ou unha cousa así. Tivemos moitas aventuras, pero pola súa importancia voulle contar a de máis sona para min. Para o caso tivemos que vestirnos coa roupa adecuada, que non era outra que uniformes dos gardas co seu correspondente tricornio.
     O afiador, ante tal revelación do Pavesa, cos ollos esbugallados dixo:
     -Non me diga vostede que foron quen de roubarlle a roupa, eso e imposible.
     -Pois pode creelo, a cousa ocurriu así tal como llo vou a contar; mire, perto da vila hai unha baiuca que frecuentaban os gardas a cotío, nese sitio deixaban os capotes e máis os tricornios nun carto a carón da taberna que daba a un quinteiro que conducia á rúa; como pode observar, o coller as prendas era bastante doado.
     -Pero, en fin... non creo eu que un uniforme de belba sexa a mellor cousa para... para...
     -¡Roubar¡- di o Pavesas- eso segundo se mire, e continuando coa nosa operación enterámonos que en determinado lugar se celebraba unha festa na que eran necesarios moitos alambiques para destilar augardente, imaxine a cantidade de cobre que podiamos conseguir.
     Non obstante, o Ramuín non chegaba a entender os resultados de todo aquelo e dixo ó Pavesas:
     -Si, pero non acabo de enxergar como poidestes amañarvos para facer tales cousas.
     -Nos agardamos o paso dos camións cos alambiques nun sitio que nos pareceu adecuado e desmoslle o alto e logo madamos que baixaran a mercancía dos camións, pois quedaban confiscados por falta de permiso. Os transportistas quedaron abraiados e non podían enxergar como unha festa a que ía asistir o gobernador se lle poidese presentar tal atranco. Pero D. Anselmo, que tiña recurso para todo, indicoulles que unha cousa era a festa e outra o cumplimento da lei, por tanto non tiveron máis remedio que deixar os alambiques nun lugar que nos conviña, é dicir, detrás da retoral, onde viría a buscalos a autoridad competente para elo.
     O afiador amosou a súa curiosidade, xa que non sabía como lle ían dar saída a tanto cobre sen levantar sospeitas, pero pronto quedou satisfeito ante a explicación do antiguo sacristán, quen lle dixo:
     -Nos sótanos da retoral tiñamos preparadas unha serras que esnaquizaron os alambiques en pequenas pezas que logo D. Anselmo lles daba saída, para elo aproveitaba os desplazamentos a capital, xa que o bispo chamábao con frecuencia para darlle toques de atención pola maneira tan peculiar con que dirixía a freguesía. Outras veces inventaba que tiña exercicios espirituais para viaxar, o certo que desta maneira íalle dando saídas ó cobre e así xuntaba os cartos para redimir as necesidades da parroquia, que eran moitas.
     En chegando a este punto o afiador volveu a inquerir sobre algunha historias que sobre estos asuntos ouvira falar a máis de un.
     -Así foi como colleu sona a maleta de D. Anselmo. ¿Non si?
     -Certo, mesmo ten a súa gracia, xa que nunha destas ocasión nas que o cura enxeitaba a parroquia ía subir ó coche de liña o cabo dos gardas tencionou axudalo e, ó comprobar que a maleta pesaba o seu, díxolle estrañado "¡Como pesa a maleta, D. Anselmo! "Home, non vai pesar si vai chea de cobre" -dille o cura-. Ó que lle respondeo o garda "Vostede D. Anselmo sempre tan bromista".
     Ante semellante ocurrencia o afiador votou unha gargallada, pero deseguida volveu a tomar o fío da historia o Pavesas, quen dixo:
     -O que agora segue malafadamente non ten gracia, xa que a D. Anselmo unha cousas coas outras, sobre todo a maneira de levar certas custións relixiosas, determinaron que fose suspendido do seu cargo coma sacerdote. Aínda me lembro das derradeiras palabras que pronunciou como despedida nuna igrexa ateigada de xente e alporizada en sobexo "Meus queridos irmáns, diante de tantas inxusticia como a cotío podedes comprobar non collades o fouciño da venganza, pensade tan só que eles non son os nosos mestres".
     Ó rematar de falar, ó Pavesas corríanlle polas meixelas grosas bágoas ó non poder evitar a emoción que aquel relato lle produxera.
     Malia todo eso o afiador, curioso como era, quixo chegar ó final da historia e así preguntoulle:
     -¿E que foi o final de D. Anselmo?
     O sacristán, sobrepoñéndose á súa mágoa, díxolle:
     -Mire, despois de abandonar a freguesía era como unha sombra que vagaba polos camiños, recibindo os desprecios por onde pasaba. Agora produce unha grande tristeza velo por festas e romerías coa sotana raída e apoiado nun caxato . A xente di ó velo pasar "Velaí vai o tolo do cura do cobre".
     O vindeiro día, o Pavesas cunha faciana máis alegre, pois aínda que contar a historia do seu cura era algo que lle gostaba, non podía deixar de sentir certa emoción cada vez que o facía; despidiuse cunha forte aperta do Ramuín, quen durante os días que tardou en chegar a casa non deixou de matinar naquel cura tan salientable, era desde logo dos curas chamados enteiros.

© 2006 Biblioteca Virtual Galega