BVG     Atrás    Índice de Páxinas

 

[p. 43]                        VII.            0 PAUTO MALDITO.      Ja da noitiña as doce badaladas  Soäran con fatideco cramor En médeo aquelas fragas tan caladas.      Crepitante dos tronos o estridor, A yalma dos que inquietos dormexaban  Traguia ben tresteza ou ja tremor.      Os ventos nos pinás asomellaban  Berros tremendos do infernal Satán  Tal era de foriöso o que bruaban.      0 pazo do bon Conde Don Bertrán  Por unha galeria longa, estreita,  Levaba do alquemista ô antro insán.      Por ela unha pantasma vai direita,  Paróuse e soilo un tombo forte dóu  Na porta do cubil, en bronces feita. [p. 44]      0 tombo, aló no adrento resöou, E unha voz ja cascada e delorida: «¿Quén vai,..»—chea de medo perguntóu.      —«¡Abride...! o Abade son que vos convida  «Pra agiña unhos momentos parolar...»  «E a porta, son mais dir, lle foi abrida.      —«¡E ben, Mon Benjamin!, o traballar  «Pra descobrir mais astros e mais ouro,  «Veño á propóros se ó poidés deixár.      «Se queredes diñeiro, un gran tesouro «Eu poido ôs vosos pés, no istante pôr...» —«E ¿que debo faguer?»—lle dixo o mouro.      —«Eu sei que frabicás certo licor,  «Ou narcóteco, ou cousa de tal geito  «Que á quen ó toma o some n-un sopor.      «Pois ben, eu quero, pro no istante feito, «Un brebaje que endurma e que non mate,  «¡Ouro na bolsa ou daga en voso peito!      «¡Selencio! e que ninguen non se procate «Do pran que esqui antro os dous soilos facemos,  «¡Ehi o dineiro e o veneno date ..!» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  [p. 45]      E aqueles dous do averno par de demos  Trocaron o diñeiro pol-a cencia, E unha e outro por Deus en quen nos crêmos,  Matando nos espritos a concencia.

[p. 46]                      VIII.               A CHEGADA.      Ja torna o Conde de Lemus,  con vitoria e con amor,  ô lar no que a sua filla  tan pura e triste deixóu. Ja anoncian as trompas bélecas  a intrada do vincidor,  pra que as gentes do castelo  o reciban con funciós,  en troco da limpa groria  que ôs sarracenos ganóu.      ¡Eh, homes, salide ô ponte!  ¿non vés que chega o siñor?  ¡Mulleres, tecei guirlandas  pra adornal-os seus pendós!  ¡Nenos, cantádelle o Mayo  E brincádelle ô redor!  ¡Neniñas, presentai froles  collidas ô pôrse o sol...! [p. 47] Pro ¿que é esto...? do seu pazo  soilo sal un sirvidor...  o paxe Mauro, choroso,  e sen mintida aflición... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . — «¿Qué pasa nos meus domíneos?»  —o de Lemus perguntóu.— —«¡Señor, entrade na eirexa...! «¡é que se anubróu o sol  «¡é que unha márter, no ceo  «ja mora ô cabo de Dios...!»      Apeóuse o de Monforte e cando â eirexa chegou víu no centro un catafalque  e os frades ô seu redor  sostiñan nas maus, acesos,  ús amarelos brandós;  o onviu estranas salmodias  uncidas pol-a oración,  e sintíu nas veas frio  e na cabeza calor... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .       Se chega, e ô ver na caixa  envolto en pretos crespós  e cal estáuta marmórea  â filla do seu amor,  caiu no chan, e a armadura  con tal forza retumbóu [p. 48] que espanto levóu á todos  e congoxa ôs corazós. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .       —«¡Elvira... Elvira...! ¡Falaime,  «decídeme coma foi...  «¿non vedes que a sangue afoga  «vindo a desesperación...?»  —«¡A ôs pouquiños cunsumíuse —dixolle o Abade treidor;  «e fai un mes, coma un ángel  «a yalma á Deus lle entregóu...!» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .       De novo o pai desfallece, ô leito levado foi nas mentres que en santa terra  Elviriña descansóu,  que si pro os maos hai inferno  ter que haber un ceo pra os bôs...      E o nobre, antre a vida e morte  loita e se afrige en delor. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .      ¡Probe vello, coitadiño,  quedache no mundo sô,  e co a úneca compara  do loito no corazón que ja mais non ha deixarte  hastra na tomba che pôr! [p. 49]      ¡Chora, chora, que o teu pranto  pregos son que aceuta Dios! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .     ¡Bágoas que escaldando os ollos  traedes consolación  pois valeiradel-a yalma  da pena que torna mol....  bágoas, binditas sexades,  que cal Jordán benfeitor  lavades hastra o pecado  saneando o corazón...!

[p. 50]                           IX.                  o paxe Mauro.      Ja pasaron tres meses do tempo  Dês que o Conde da guerra volver  E eran mágoas do seu pensamento  As lembranzas da triste vellez.                                   —       Unhas veces toleando do genio  Co os cotenos firíase as siës, E outras tantas, con mudo sosego,  Non quería nin ver á ninguén.                                  —       Os cabelos, denantes tan mestos,  Lle escomenzan á desparecer  E dobràndoso o corpo do vello  Non conserva a pirdida altivez.                                 —  [p. 51]      Soilo o paxe doncel no aposento  É quen entra sorriso e mais fiël,  E chorando, con filial afeuto,  Manseniño se gionlla á seus pés.                                 —       Era o mozo gentil, moi esperto,  E no pazo do nobre nascer,  E sigún iba o corpo crescendo  Asin mesmo crescía sua lei.                                  —       Non había pra él mais contento  Que o ser útle pra quen ó sostén,  E asina é que con moito respeto,  Medoñento falóulle esta vez.                                  —      — «Meu Señor,—dille ô Conde moi tremo— «Eu lle sofro, e non poide ser «Que máis tempo lle cale un sacreto  «Que eu ó soupen por caso de fé.                                   —       «Ja que â morte no atope remedeo  «A vinganza lle cause pracer... «¡Non é justo que pase morrendo «Os aniños da sua vellez!»

[p. 52]                     X.           A REVELACIÓN.      Quedóu o Conde sorpreso e erguendo sua branca testa:  «¡Fala..!»—lle ordenóu ô paxe  co unha vez, que cuase trema.  —«Señor, a Condesa Elvira,  «máis que hirmá, que â cabeceira  «do leito da miña nai  «hastra o fin lle estivo atenta,  «non morréu de enfermidá  «que o bon Deus lle dar quixera  «que morréu... ¡envenenada...!»      — «¿Qué dís..? ¡Por forza toleas..!» —«Benjamín Gurrías e o Abade  «de esta condal risidencia  «on os envenenadores..!» —«Probas... as probas me deas  «e a miña justa vinganza  «terribre será e horrenda.... [p. 53] «pro se me mintires... ¡Mauro! «Deus de tí lástema teña..!»      — «Horas antes de abaixar «a probe Elviriña â terra, «aguníäba no leito «e ô fin morreu Doña Berta.      «Chamóume pra vesitala «e eu, que na vida estimeina, «apersureime acodindo «solíceto ô pé da doëña. — «¡Achega... Mauro!—falóume—  «que n-estas horas redeiras  «non poido co os meus remorzos  «que me afogan a concencia.  «¡0 Abade éche un miserabre,  «Gúrrias un roín, e eu a fera  «cómprece dos apititos  «da infernal concopiscencia,   «que a cobiza no meu peito «alcontrar soupo a infruenza,  «e Judas femia, vendin  «a virtú de unha doncela..!  «Don Ramiro, o santo demo,  «na yalma tiña a fogueira  «dos istintos lujuriösos  «en contra da virge nena,  «que o Conde lle confiara  «ausentándose pra a guerra.      «Sopoñendo que os falagos  «enfunderïan sospeitas, [p. 54] «pro anseöso de conseguire  «domexar tanta belleza,  «asocióuse á Benjamín,  «somentóu diñeiro âs cheas,  «e un narcóteco mercóu «por faguer durmir â nena...  «ouro dóume e eu ¡maldita!  «as condiciós aceuteinas.      «Durante enfenitas noites  «na yauga que bibia ela,  «certas pingas lle botaba  «de unha garrafa pequena...  «no momento endurmecía,  «e pol-a porta sacreta,  «o sacrílego se entraba  «no santoario da pureza.      «Asín pasabanse os dias,  «Elvira unha sombra era  «e o seu mal ninguén sabía " «mais que os tres da vil consella.     «Un día me procatéi «de que a coitada doncela  «drento do seu corpo tiña «da roindade as consecuencias;  «declareino a Don Ramiro,  «pensóu, e na noite aquela,  «ante o tremor de que o Conde  «retornase presto â aldea,  «a dóses foi aumentada «por últema vez e certa. [p. 55] «¡Horas despóis a meniña «alcontróuse tan molesta  «que o leito non ó cambeóu  «mais que pol-a vida eterna..!      —«¡E eu mesma pechéille os ollos..!  «¡Meu Deus, qué horrores me esperan..!» —«Cuase dando as boqueadas  «asina falóume a vella,      «Gúrrias, con certas manciñas  «de virtú que el coñecera,  «embalsamóu o corpiño  «da marterizada nena,  «que trinta dias estivo " «sobre un túmbalo, na eirexa,  «coincidindo os funerás «co a voso vïnda da guerra...» —«¡Qué horror..!—berróu o de Lemus—  «¿Pro é posibre que queipa  «tanta enfamia n-un soilo home..?  «¡Non...é mintira a vileza..!» —«Senor, no istante da morte  «juróu pol-a yalma, Berta!» —«¿Por qué calache ôs prencipios?»  —«Se entón o Señor soupera  «a noticia, poida sere  «que ó doméase a demencia,  «e o crime quedara impune,  «e os malvados sin afrenta.» —«Pois eu pormeto, doncel, «que será horribre, tremenda, [p. 56] «a vinganza que execute  «pra a espantosa dilincuencia...     «Selencio... desemulados...  «que nada, nada se seipa  «hastra que ó justo do ceo  «o castigo mande â terra."  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   Dende que o nobre fidalgo  a enfame treición soupera  sua yalma lla invadira  unha tempestá desfeita,  pra conseguil-a vinganza  dina de aución tan rastreira,  desemulaba decote  con receio e con cautela.      Nunca máis jovial mostróuse  o seu caráute de fera,  e anque de noite, no leito,  mordendo as sáboas tolea,  de día sempre o sonriso  antre os beizos lle lateja.  asin que, todos supoñen  que suas penas esquencera, e hastra os que de abondo tiñan  justificadas sospeitas,  ouserbandoó, afogaron  os guirtos da sua concencia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   [p. 57]      Non de outro modo proceden o trigue, o chacal, a hena, cando repregan seu corpo pra cair sobre da presa.      Non de outro geito se portan os ladrós de honra e facendas ô escollel-a sua vítema que sorpresan endefensa.     Ni o demo, ô seu antro, as almas mandará de outra maneira.... asina o Conde é cal...demo, ladrón, trigue, chacal, hena.

© 2006 Biblioteca Virtual Galega