BVG     Atrás    Índice de Páxinas

[p. IX]      Pol-a época y-o medio en que se concibeu é say á luz, pode dicirse que este libriño é un estranxeiro.      N' unha era guerreira en que todas as letras de molde n'a isla de Cuba andan entretidas en combinar aldraxes, en urdir calunias y-en estereotipar órdes de Máximo Gómez e bandos de Weyler, unha coleución de cantares se non representa a mor d'as insensateces, débese reputar, e ainda é pouco, a mor d'as rebeldías. [p. X]      Está fóra d'o ambiente e fóra d'a ley. Cómpre, pois, fusilal-a.      Representa a protesta d'o home-páxaro en frente d'o home-tigre; ó verbo d'a paz, diante d'o brado de guerra; a voz d'a Musa somo d'a d'o fusil Maüser, d'o cañón Ordoñez e d'a ametralladora Whitworth; o amor á terra en frente d'o odio ás tradiciós, ó fogar, á familia y-a propiedade.      Pois ben; os páxaros y-as Musas nada teñen que facer eiquí, n'esta inmensa morea de cinzas e faíscas, n'este gran bulleiro, n'este volcan de pasiós satanesas, n'este lamazal feito de carniza podre, de hosos machacados e sangre humana coallada, onde os pes esbaran como n'o chau d'un spolarium y-as almas se afogan faltas d'aire san, de consolo e de esperanza.      O dito: hay que fusilar estes Atu- [p.XI] ruxos. Ora! Fálannos d'amor, de pátria, de relixion, cousas todas vitandas ou ridículas, hoxe por hoxe, en Cuba, e, pra máis, —circunstancia agravante— fálannos de todo eso en verso, como si os poetas puderan ser patriotas n'un país en que, pra sel-o, hay que facerse contratista d'o exército ou d'obras municipás, dependurar n'a porta, cando menos, sete varas de percalina, ou figurar n'o censo d'un partido político.      Apunten...... ¡arm!      Mais agardade un pouquiño...... ¿Cargástedes ben o fusil? ¿Afiástedes ben o machete? ¿Estades certos de que ó descargar o golpe non vos fallará ó tiro ou se romperá a folla? E, anque o tiro non marre, ¿tendes seguridá de que, unha vez ferido, caerá o reo pra non erguerse mais?... [p. XII] A Poesia non vos morre, meus queridos; é como a vaca vella: sempre cocendo e sempre crua.... Dios deulle sete folgos como ós gatos, e por máis que fagades, e por máis que patuxedes, non lograrés nunca barrel-a de sobr' o praneta, onde ten á misión de vivir eternamente pra levantar os corazós y-arrincándo-os d'este entullo pezoñento en que s'atafegan, leval-os n'as suas áas ós goces supremos d'os ideás soñados.      Pol-o consiguiente será bon solicitar un indulto.      Estamos n'o tempo d'eles, e mércanse baratos.      ¿Cómo habían de morrer estes versiños, que non fan mal á ninguén —cantos de cotovía que chilra n'os aires, lonxe d'as miserias d'os homes, indifrente ás pasiós d'o corazón y-ás fames asesinas d'o estómago— mentras vive e trunfa a pro- [p. XIII] sa apolexética d'a imbecilidade, d'o roubo e d'a ingratitude imperantes?      Canta, paxariño, canta! Teus arpexios son nuncios de paz, heraldos de vida, promesas de felicidade. Oíndote, penso n'os meus éidos, n'os meus fillos mortos, n'os meus páis defuntos, santas obrigas que teño cuáse esquencidas n'o medio d'este inferno enxordecedor en que non respiramos se non fume de pólvora e vapor d'inxofre.      Canta, cotovia, canta! O teu canto é unha inxénua saudación de paz, un Te Deum laudamos d'os corazós fartos de sufrir, unha aspiración ó ceo, mudo, hostil e impenetrable xá ós nosos rogos. ¡Quén sabe! ¡Ay! Pode que ese canto, tenro e sinxelo, como o de un neno n'o berce, logre conmovel-o e faga descender sobre nós, que tanto a pre- [p. XIV] cisamos, unha rexeneradora chuvia de perdós e misericordias.                                                                                   M. Curros Enríquez. Habana, mes de Santos de 1897.

© 2006 Biblioteca Virtual Galega