¿Gato?
Coñecín un home na casa dun amigo común
cando tentaba comprarlle o gato. "Douche mil pesos e ademais
convídote a comelo", dicía.
Aínda non sei se falaba en serio ou se lle
tomaba o pelo ó noso amigo, que quería ó seu gato o suficiente como
para non desexar velo nunha fonte, rodeado de patacas douradas.
Algún tempo despois, na radio, como
curiosidade, ofrecín a receita do gato asado que inclúe Ruperto de
Nola no seu Libro de Guisados, Manjares y Potajes, intitulado Libro
de Cocina (1529) (3). Cál non sería a miña sorpresa cando chamaron
varios oíntes indicando que eles comeran gato e que lles gustara a
experiencia. Ademais algúns comerano recentemente.
Unha semana máis tarde falamos outra vez do
mesmo e outra vez se produciron as chamadas.
O sorprendente era que ninguén comera gato
aguilloado pola necesidade, senón debido á curiosidade nuns casos ou
ó espírito bromista dos amigos e coñecidos noutros.
Un mito
O consumo de gato é un mito en Galicia.
Algunhas persoas (ía a caer na tentación de dicir que moitas, pero
penso que faltaría á verdade) presumen de ter probado a carne do
felino, que segundo eles non se diferenciaría moito do coello.
Destaco presumen porque tal vez nesa
afirmación haxa máis de mito, e ata de rito, que de verdade. O certo
é que en certos ambientes parece que ter comido gato é cousa de
homes,
como dicía a vella publicidade dun coñac español.
Nalgúns países consómese can ou rata (de
campo, claro, non de sumidoiro). Descoñezo se existe algún lugar do
mundo onde se coma o gato, pero tampouco sería de estrañar que así
fora.
Insectos que a moitos occidentais lles repugnan
son prato exquisito de pobos máis ou menos distantes a nosoutros,
física e culturalmente. Ó mesmo tempo, hai que recoñecer que algúns
mariscos que en Galicia consumimos con paixón son dificilmente
aceptados por xentes moi próximas a nosoutros.
Dicíamos que todo comezara coa receita de gato
asado de Ruperto de Nola, pero se un refrán fala de dar gato por
lebre,
tamén é certo que non é gato todo o que parece.
Sopa de gato
Na súa Arte de Cocina, Pastelería,
Vizcochería y Conservería (4), Francisco Martínez Montiño,
Cociñeiro Maior do Rei, inclúe a receita das migas de gato, que non é
outra cousa ca unha sopa de pan algo historiada.
Pola súa parte, Richard Ford, no seu libro
Comidas y Vinos de España, fala da sopa de gato, que segundo as súas
palabras sería prato do gusto dos campesiños cataláns aló pola
segunda metade do século XIX.
Richard Ford, nado en Londres, primoxénito de
Sir Richard Ford e marido dunha filla natural do Conde de Essex, viviu
tres anos viaxando por España. Froito desa experiencia é, entre
outros, o devandito libro, no que indica que a manteca valenciana
"gusta moito ós campesiños, o mesmo que a sopa dos seus veciños
os cataláns, que se fai con pan e allos fritos en aceite e auga quente.
Este prato chamase sopa de gato, probablemente porque lle fará dano ós
gatos, anque non llo faga ós catalana".
Richard Ford manifesta o seu desprezo por unha
sopa sinxela pero exquisita, que hoxe coñecemos como sopa de allo,
anque con pequenas variacións tamén se presente como sopa castelá.
Dentro da súa sinxeleza, a sopa de allo é un
prato cheo de sabor e tan san coma os ingredientes que a compoñen.
En Galicia ten fama de sanadora dos males que
provoca unha excesiva inxesta de alcohol, polo que antano non era raro
servila a altas horas das madrugadas festivas, antes de retirarse a
descansar. Nesas condicións, a sopa de allo entoa o estómago e
predispón a un sono tranquilo e pracenteiro.
Desgraciadamente, este costume foi caendo en
desuso na nosa terra, sendo substituída esta sopa polo chocolate con
churros, que lonxe de amañar o estómago descompono definitivamente.
|