BVG     Atrás    Índice de Páxinas

[p. 131] XII COMO NON TODAL-AS CONTAS nos salen conforme se botan    Pouco tardou Beringuela en sair do seu atoamento. A ansia dos pais fíxoa brincar da besta e correr ao paazo. Por sorte o ponte levadizo quedara botado, e o lume ainda non chegara á él. Recorreu todo o patio ao redor da casa por suposto sin alcontrar á naide hastra que se convenceu de que era imposibre que alí debaixo d' aqueles escombros, antre aquelas bafaradas de fogo, quedase ánima viva. Saleu páleda, muda, convulsa, pero resolta e altiva como quen quer facer frente e sobrepoñerse aa sua desgracia. Os que a acompañaban, cheos de terror e d' espanto, estaban cos ollos cravados nela como perguntando:    —¿Qué facemos? —pero sin chistar nin unha soila palabra. [p. 132]    Maquinalmente montou á cabalo e deixou que a besta siguese a direicion que lle parecese; pero á os poucos pasos, ao pasar arrentes d' un chaparral saeu un home que estaba alí escondido e chorando á rego púxoselle diante dicíndolle: —Onde vay, miña señoriña, que a van á escortizar eses lugrumantes.    Era un viciño d' un dos lugares que estaban mais preto do sitio. Chamáralle a atencion pirmeiro o algareo e tremolina que se sintía ao redor do paazo, e logo o fume que salía por encima dos muros; e co afán de averiguar o que pasaba, fórase chegando pouco e pouco e á furtadelas hastra aparapetarse detrás d' unha socha que estaba antr' os chaparros. Desde alí poidera viscar como se fora retirando a hoste do señor de Sampayo. Iban diante uns cantos cabalos cunha trompeta; detrás os señores do Vilar de Mella montados en duas bestas e escoltados por Nuño e outros dous cabaleíros; e ensiguida os criados e os demais defensores do paazo sin armas e antr' unha gran runfla de homes que iban berrando e esbarafundando que paricían alarbios.    Todo esto lle refireu o labrador á Beringuela; e díxolle mais, que ainda non habría media hora que acababan de pasar, e cenoulle tamén a direucion que levaban.    Beringuela non quixo saber mais; dirixíndose aas doncelas e aos acemileiros dí- [p. 133] xolles con imperio. —Vosoutros, ide a Calvos (e referíase á unha casa que os pais tiñan naquela parroquia), e alí asperádeme. —E esto dito botou á correr á todo escape cara ao sitio por onde Ile díxera o labrador que marcharan os soldados que levaban presos á seus pais.    Si a intincion de Beringuela era pillar aos da hoste do señor de Sampayo, non percisou alargar moito a carreira; porque como os mais deles iban a pee, pudo ela collel-os en pouco tempo. A todo esto xa era noite cerrada; mais Beringuela sin reparar nelo, siguida do seu escudeiro que non quixo nin un istante separarse de cabo dela, perguntoulles aos pirmeiros que topou, quén era e onde iba o que mandaba a hoste.    Algo era de recelar d' aquela xente; por eso, ninguén se desvergonzou nin se desmandou con ela; antes polo contrario guiáron-a correndo hastra onde iba Nuño. Noite como era, Beringuela conoceu ou adiviñou á Nuño, e Nuño adiviñou á Beringuela; e o pirmeiro que rompeu o silencio foy ela que con certo aire así como de reconvencion díxolle moy serena:    —Veño á correxer unha falta que tivéstedes; prendéstedes aos pais e deixástedes áa filla.    —Eu ca filla non tiven que ver neste caso; e eso vos ben-o sabedes; cos pais [p. 134] teño que cumprir os meos deberes de cabaleiro.    —Non sey si as leis de cabaleiro chegarán hastra ese punto de poñer como deber o arrebatar a unha probe doncela as alas do seu corazon.    —Nesto de arrebatar, Beringuela, será ben que calemos. Tempo fay que vos me tendes á min arrebatado o corazon, e pel-o d' agora eu no me layei; ou si me layei, quen podía poñer romédeo aos meus males, hastra aquí soilo amostrou que se folgaba con eles: e eso que tamén eu opino que as leis da correspondencia non han de mandar tal sinrazon.    —No-me remorde a concencia d' haber ido aa vosa casa, nin d' haber dado unha soila pasada para arrebatarvos nada deste mundo; en cambio o que á min m' arrebatástedes diante o tendes; e dicídime, si pra elo tedes valor, si é cousa que eu poida deixar ir sin que detrás no me vaya tamén a alma e a vida, ou si eu poderei consintir que a miña sorte seya difrente da dos que me fixeron o que son.    Grand' impresion causaron no ánimo de Nuño estas razons de Beringuela; e por él xa no auto puxera aos tres en libertá, pero tívolle medo ao Naron do pay; e así por alguns momentos quedou coma un páparo sin saber que partido tomar. A mesma Beringuela tivo que sacal-o do seu aturrulla- [p. 135] mento; pois botando para diante e xuntándose cos pais que á todo estiveron como petos,    —Xa que así o manda a nosa sorte —dixo —sigamos hastra onde nos leven os nosos carceleiros.    —Ay! Beringuela! —contestou á esto Nuño, —si esta fora outra acasion, eu vos diría quen é aquí o verdadeiro carceleiro.    Beringuela fíxose a desentendida; e así todos muchos e silandeiros foron camiñando hastra que aa media noite chegaron ao Castro das Seixas. Ben quixera Nuño proporcionarlles aos seus prisoneiros un boo trato e un boo apousento; mais a néspora do pay ordenou que os puxesen aos tres separados, cada un no seu calabozo; e que en canto aa mantenza que os separasen cunhas codias de pan e un xerro d' auga, á lo menos mentres non descubrisen onde se hachaba Gonçalo Ozores ou onde se podiría atrapar.    Asi que o probe de Nuño veu o remate en que viñera á parar a sua aventura, repelábase todo; e si na sua man estouvera anque fora aas costas sacaria él do calabozo aos señores do Vilar e levaríaos para a sua casa. Tan pesaroso estaba do que fixera, que anque lle deran a maor toubeadura non-a sintiría mais. —Para esto che fun á Vilar! —dicía él na sua lengua pequena —para esto che me desvelei e corrín e me [p. 136] fatiguei'. —E a sua pena esbafaba indo ao pee d' un bufarro que daba no calabozo de Beringuela; e alí, unhas veces pol-o disimulado, e outras veces craramente, todo se lle iba en facer mil portestas e mil xuramentos de que todo aquelo era contra a sua intincion, e que él estaba disposto a amostral-o cos feitos que se lle pidisen, anque lle costase a cabeza. As mismas sécolas lle iba repitindo á Vasco Fernandez e a Eldonza pol-os bufarros dos seus calabozos.    A todo esto, Beringuela siguía calada como un morcón; soilo ao último, pra verse libre d' aquelas para ela rallantes e importunas xeremiñadas, díxolle que estaba ben convencida de que él non tiña ningunha culpa naquelo, que ela non deseyaba nin lle pidía outra cousa que que a deixase en paz.    Esto á él ainda o fixo mais cerne e enturrado nos seus pensamentos; así é que maxinou un proyeuto atrevido, que lle podía resultar ben caro, e era poñer soltos e escapar cos seus tres prisoneiros. Empezou á darlle volta d' aquí, volta d' alí ao seu proyeuto; que a cousa non era para menos. O pay xa desd' un prencipio desconfiara dél, primeiro pol-o boo trato que lle quiría dar aos prisoneiros, e logo porque chegou á ulir algo ou moito dos seus amoríos. Por esto lle tiña dado orde ao [p. 137] carceleiro que á nadia deste mundo lle abrise ou Ile dese as chaves dos calabozos onde estaban Beringuela e seus pais.    Era o carceleiro un home guedelludo coma un oso; e, xa era sabido, o encargarlle unha cousa ao Guedelludo era encargarlla á un mastín fora a alma. Tal era o primeir atranco que Nuño encontraba pra a realización dos seus pensamentos; mais él ca empencha e cabuxo que tomou ao decatarse do mal que Ile saira a sua fazaña, comezou de maquinar os sete maquinares hastra ver de consiguir a sua. A dicir verdá, o chasco que levara fora reverendo. El, que contaba con vencer a repunanza de Beringuela á forza de amostrárselle rumboso e xeneroso, e ainda ganar o seu cariño colmándoa de ousequios e agasallos, têr que verse reducido á desempeñar tan cativo papel, era pra sacar das suas casillas ao home mais frío e sin sangre, para canto mais  á él, que, inda sin o namoramento, era presona nobre e altiva e de fumes.    Nun prencipio maxinara él escapar soilo con Beringuela; e asi llo decrarou algunha vez queixándose do seu silencio e duremia, e de que fose mais forte a sua tema e capricho que as mismas paredes do calabozo en que estaba encerrada. Pero dempois pensouno mellor; pareceulle qué con esto ainda éla se pondría mais tesa e [p. 138] esquivia; e pol-o mismo dicideu risparse con pais e con filla. Mais estaba no medio o Guedelludo. Ben se lle alcanzaba á él que tratar de ilo emparaxolando e engaratusando era tempo perdido; e que poI-o consiguente era perciso buscar outra traza. Esto era o que él andaba remoendo no seu intrior; e como sempre iba á tropezar co carceleiro, botou de conta que non lle quedaba mais salida que a de sacal-o de diante. A tanto chegara o seu acegamento que o cometer aquel asasinio, non-o facia arredar, nin abandonar os seus arroutados e descamiñados porpósitos!    Mentres estuvo botando estes cárculos, andaba o home ca cabeza baixa, os ollos cravados na terra, o queixo fincado no peito, branceando e falando soilo ou trazando rayas no chan ca punta d' unha vara. ¡Tan embebido e ansimismado o trajían os seus pensamentos e cavilacions!  Xa chegara por fin á atal-os cabos de como había de asegurar ou cañar ao Guedelludo; xa discurrira d' onde había de trajer os cabalos para escapar él e os tres prisoneiros; a hora e o modo de facel-o e o sitio onde irían á pousar dempois da fuxida. Por suposto, esto era como quen fay o aro e non ten o cesto; pois aos señores do Vilar ainda non lles descubrira nada; pero contaba con que, de feito eles habían de consentir en todo o que él lles porpuxese. Soilo esperaba pra [p. 139] dar o golpe un momento á porpósito, que él non dubidaba que se Ile había de presentar logo.    A todo esto os señores do Vilar xa levaban oito dias de prisón e encerro. En todo este tempo nadia se entendeu con eles mais que o Guedelludo; o cual ao levarlles a comida, ou mais un talizo de pan e un xarro d' auga, co seu falar roufeño e que paricía que lle salía pol-as ventas do nariz, requiríaos de cote si sabían onde paraba Gonçalo Ozores; e como eles lle daban a calada por resposta, volvíalles como un túzaro a espalda, trajía con furia a porta consigo e fechábaa e aferrollábaa da maneira mais brutanaz que poidese.    Vasco e Beringuela ainda iban resistindo aquel duro tratamento; pero Eldonza, a probe, que era bastante dieble e achacosa, con aqueles poucos días xa paricia qu' iba no escano. Moito era tamén ca pena e co disgusto de verse alí enzarrada, e a direita sin saber por que; ela que por outra parte, sempre fora anemiga de barullos e liornas. ¡Poidera siquera comunicarse co home ou ca filIa! Pero non; porque para mais antre os seus respeutivos calabozos habia outros entrepolados.    O caIabozo era mais ben un nicho que outra cousa; o leito tres táboas sobr' uns cabaletes e unhas poucas pallas. Boo era que xa viña o vrao, e que as paredes, anque [p. 140] desnudas, como estaban feitas de pouco, inda non tiñan o aspeuto da lobreguez e tristura que lles da o tempo, a humidá e o polvo. Así e todo é seguro que Eldonza, si tivera que estar alí moitos días, non tardaría en espichar.

© 2006 Biblioteca Virtual Galega