BVG     Atrás    Índice de Páxinas

[páx. 81] IX Moy cavilosa sayeu Mariña de Carboeiro, e non acababa de creer que tanta felicidá fose pra ela. O que lle dixera o moordomo fora que o moy valentismo cabaleiro D. Xuan Fernández de Lima (e non o Emperador como pensaban n-a cuciña) fora o que derrotara ao Rey de Purtugal, e sobre deixalo coxo e eibado, como xa dixemos, prendéralle moitos d'os seus prencipales cabaleiros. Dixéralle máis o moordomo, que estaba acordado o canxeo d'os purtuxeses presos pol-os galegos que eles tiñan n-a sua terra, e pol-o tanto que quedarían soltos o señor Sancho e mail-o señor Ramil.      N-outra ocasión, con esta nova Mariña había de dar por ben empregadas as bágoas que botara; pero a carta de Ramil, de tal modo a impresionou, que lle fixo esquecer todo canto lle dixera o moordomo; e soilo despois que foy á Carboeiro e des- [páx. 82] pois que oyeu ao Padre Abade, xuntou na sua maxinación unha cousa c'a outra, e decatouse d'a próusima libertá de Sancho e Ramil, pol-a que tanto sospirara.      Mais esto mesmo lle aguzóu o deseo de saber á qué aterse respeuto de Ramil; así que degaxaba pra que chegase o día pra o cual a citara o Padre Froilán. E n'afeuto, ao carto día que lle dixera o Padre Abade (e non se atreveu antes porque o Padre Froilán non pensase que era unha agonías) encamiñouse á Carboeiro. N-o camiño apertábaselle o corazón coma un novelo. De un lado tiráballe o medo d'o que lle diría o Padre Abade; de outro atafegábao a mesma esperanza de conseguir o que tanto deseyaba.      Ao chegar entrou n-a eirexa pra pidirlle á Noso Señor luz e axuda pra desenredar aquela maraña, d'a que ela non vía modo de encontrarlle cabo. N-esto o Padre Abade soubo que ela estaba alí, e sayeu á esperala á a porta do mosteiro. Recibeuna ainda máis agarimosamente d'o que tiña de adoito, e despois d'os saúdos e parabéns de regra, apartouse con ela n-un cuarto da hospedería. Entrando logo en materia, porque ben persumía que esto era o que deseyaba Mariña, comezóu de falarIle así:      —Fará cousa de vinte e tantos anos, hachándo- [páx. 83] me n-a eirexa á a caída d'a tarde, e era unha tarde de Mayo, acercouse á mín unha garrida moza en traxe de pelegrina, e dixo mal como pudo na sua lingua, pois era estranxeira, si me pracería ter a caridá de oirlle unha palabriña. A mín, si hey de dicir a verdá, comoveume o ver a compunción e humildá con que falaba aquela moza que paricía tan disposta e arrogante. Viña vistida coma unha probe, pero na-suas maneiras e además ben amostraba ser de moy nobre e ilustre familia. Por algunhas palabras e máis poI-o acento, conocín que debía de ser italiana, que eu tamén na miña mocedá como estiven en Italia, alá n-o tempo en que o Arcibispo que hay hoxe fora nomeado Adeministrador d'a diócesis de Santiago, sabía algo d'aquel linguaxe. Así, c'a lástema que me dou, respondinlle que sería pra mín unha gran satisfaución o poder compracela e contentala en algo.      Animouse ela co meu acollemento, e perguntoume moy baixiño si oira algo de unha criaturiña que faría sete ou oito días deixaran n-o adro da eirexa de San Miguel de Lamela, encolgada n-unha uliveira. Contesteille eu que oira, e máis que ben conocía á quen-a recollera. N-esto ela dou en gran sospiro, coma si lle quitaran de encima un peso que a afundise, e logo perguntoume si podería dicirlle cómo iba vestido o miniño e si levaba [páx. 84] algún señal ou cousa así. Díxenlle eu que o vestido non-o vira, que o que vira fora á modo d'unha caixiña de ouro con reliquias de San Honorato de Vercellis. Levantou estonces ela os ollos ao Ceo ao mesmo tempo que lle corrían pol-as meixelas duas bágoas gordas coma esas cousas de ese voso collar.      —E Padre —sigueu logo— será imprudencia o perguntarvos si esa criatura estará ben coidada e asistida?      —Por ese lado —contesteille eu— podedes estar ben tranquila. E xa que ese miniño tanto vos intresa, direivos que o recolleu unha d'as señoras máis prencipales de esta terra. E o qué son as cousas! Por fertuna ou máis ben porque Dios todo o dispón fortiter et suaviter, esa señora degaxaba por ter un fillo. Levaba xa oito anos de casada sin conseguir que o gran tesouro de cariño e de tenrura que rebosaba n-o seu peito hachase en quén-o emprease e derramase. Por eso ela tíñase por unha d'as mulleres máis disgraciadas do mundo. Non digo nada cando vía unha labradora co seu fillo n-os brazos; cravaba os ollos n-ela con tal afincamento, que paricía dicirlle: —Déixame ese miniño, e vay ti pra o meu pazo.— Aconteceu que lle deu ela licencia á un paxe á quen estimaba moito (e toda esta relación trágovola aquí pra que vexades en qué mans cayeu esa criatura) pra que fose á ver [páx. 85] ao pay que está moy enfermo n-unha parroquia non moy lonxe d'aquí.      Era a noite xa ben pechada, cando o paxe sayeu d'a casa de seus pais; e como pra vir ao pazo de seus donos tiña que pasar por xunto d'a eirexa da Lamela, ao ir mismo acarón do adro, sinteu un laído, dempois outro, e outro. Apeouse d'a besta, e foyse chegando ao xeitiniño ao sitio onde lle paricía que viñan os layos. Foy á dar á a uliveira e dando voltas ao redor del-a, apelumbrou coma un bulto encolgado n-unha ponla. Mal como poido aganchou pol-a uliveira arriba, e foy á dar á a ponla onde estaba o bulto. Desde alí foyno descolgando á modiño hastra que chegou ao chao. Estonces baixou, colleu o bulto onde seguían os layos, e veu que era un miniño metido n-un burullo rodeyado de vergas coma n-unha cesta. O paxe, que era ben avispado, logo cayeu n-a conta de cánto lle agradaría á a sua señora aquel miniño, que lle viña sin saber cómo. Montou con él á cabalo; pero como d'alí á a casa ainda había un boo pedazo de camiño, cando chegou xa cuase era hora de cantar os capóns. Entrou e foyse dreito á a cámara onde a señora Adosinda estaba soila c'unha aya vella, pois o marido ausentárase por causa d'as revolturas que hubo n-o reino, e moormente aquí na Galicia logo que morreu o Rey que ganou á Toledo. [páx. 86] Os demáis xa cuasi todos estaban durmindo. O entrar n-a cámara o paxe e poñerlle diante o neno, todo foy un. A señora Adosinda, ao pirmeiro, quedou coma unha pápara sin saber o que lle pasaba. Despois que o paxe a enterou de todo, puxo as mans direitas, e escramou:      —Este é un regalo que o Ceo me manda ¡e qué regalo! Logo colleu o miniño, que ser era coma unha estrela, e enchendo de bicos arrimouno á o seu peito, coma si o quixera meter dentro. Desde aquel punto formouse ela a ilusión de que aquel neno era seu; e non había cousa que máis a sañase que lle sacaran conversación por donde ela creese ou pensase que lle iban contra aquel flato que se lle metera n-a cabeza, nin que máis contento lle dese, que todos pensaban d'a misma maneira que ela.      —Antonte, n-a capela do seu pazo, bauticei eu pol-a miña man ao neno, sub conditione, por suposto, e púxenlle por nome Ramiro. —E fixéstedes ben, saltou á pelegrina.— pero non hubo festa, nin convidados, nin ruído ningún, porque así o quixo espresamente ela. Uns días antes estivera ela sempre encerrada n-a sua cámara, sóilo c'as doncelas de quen máis ela fiaba. E ahí tendes —dixen eu acabando a miña estoria— o que é d'ese miniño por quen me perguntábades con tanto intrés. [páx. 87]      —¡Ay, Padre! —contestoume ela arrincando un sospiro que lle saía do fondo da alma— Dios vos premie n-o Ceo o ben que me fixéstedes. Mais xa que é tanta a vosa bondá, e xa que falo con un tan boo menistro de Dios, inda vos quería pedir outro favor. —Dí, filla, contestei eu.      —Eu chámome Ermemberga, e son d'unha d'as prencipales familias d'a Lombardía. Pol-a falta que tiven ofrecín vir en penitencia todol-os anos á visitar o Apóstolo Santiago, ou en presona, ou mandar presona suficiente pra elo. Oyeume o Santo Apóstolo —e ao dicir esto tiña os ollos cravados n-a terra coma pra pedirlle que a escondese do mundo— e quixo que esto me socedese lonxe d'a miña patria, onde naide dos meus parentes e coñecidos poidese husmar o que me pasara, e quedase sen desdoro a honra da miña familia. E ainda quixo máis o Santo Apóstolo, que esto fase preto d'aquí pra que eu poidese máis fácelmente atopar con este relixioso varón. Confeso ¡pecadora de mín! que eu puden obrar de outro modo do que obrei con esa probe criatura; pero o afán de non ser descuberta e o medo de quedar desnorada e perdida, fíxome siguir o consello d'un criado vello que me acompañaba, que me dicía que mal sería que ao outro día cando viñesen a dicil-a Misa non topasen o neno e non-o recollesen. [páx. 88]      Agora o favor que vos quero pidir, Reverendo Padre, xa que é tanta a vosa bondá, tanta como son grandes os meus pecados, é que cando eu pase por aquí, que hey de vir sempre por este camiño, porque pol-o outro de Portomarín sempre hay máis recovaxe de xente, ou a presona que eu mandare, que non vos seya molesto o dicirme cómo sigue o miniño e si o tratan e coidan ben. É un pedazo do meu corazón que me queda aquí tan lonxe e en terra estraña, e quixera alomenos participar con él os seus sofrementos ou as suas alegrías —acabou ela enxugándose ao mesmo tempo os ollos. —Por ese lado non teñas dúbeda —díxenlle eu.— Ese pedazo do voso corazón recolleuno outro, n-o cual quedou tan ben soldado, que mellor non estaría n-o voso.      N-esto ela despideuse, non cansándose de darme as gráceas; e como a noite estaba encima, convideina á pasala n-a hospedería; pero ela díxome que a quiría pasar c'os que a acompañaban, que estaban fora esperándoa, n-o espital de Chapa.      Despois d'esto, que xa dixen pasou fará vint'e tantos anos, non veu ano que, cando non ela, algunha presona por seu mandado non pasase por aquí pra perguntar pol-o miniño da uliveira. Eu sempre lle mandei, cando ela non viña, un billete da miña letra, pra que quedase máis satisfeita. [páx. 89]      Esta é a estoria do nacemento de Ramil. A tí poida que che coste traballo creela.      —¡Ay, Padre Abade! ¿e non ten feita mellor ideya de mín?      —Non é que eu vos teña por nifrosa; pero acontece á veces que o mesmo deseo con que agoiramos por unha cousa, fainos desconfiados e receosos. Hoxe non que xa é tarde, pero mañán iremos á falar c'o mesmo paxe que recolleu á Ramil, e que agora está de frade n-o mosteiro de Ansemil. Penso de mín, que á a sazón soilo él e eu sabemos o caso; e pol-o d'agora á ninguén o dixemos. Mentras viveu a señora Adosinda pol-o consiguente; e despois que ela morreu, porque non sabíamos si lle gustaría ao señor Ramil que se soupese, e logo porque non había motivo pra non deixar correr á cousa. Mais agora varearon as circustancias, e paréceme que seguir calando sería un pecado.      Con esto despidíronse e quedaron en que habían de ir ao outro día pol-a tarde á ver o frade de Ansemil.

© 2006 Biblioteca Virtual Galega