BVG     Atrás    Índice de Páxinas

2

Midi le juste y compose de feux. La mer, la mer toujours recommencée!                               Paul Valery                                    Cimitière marin

SOL-POR    Acorado e roibo durmíase o día, coa testa deitada no colo da ría.    A campás beatas no ceo bulían rezando rosarios á Virxen María.    Bogando nas nubens cara ó ceo ían envoltas nos ouros do sol que morría.    Pol-o mar, as velas eran folerpiñas, que da lua aberta nas ágoas caíran.    Da veira do río, chegaban cantigas, choutando nas leiras molladas de risas.    Preto do hourizonte, estrelas obrizas frotaban os ollos tirando a perguiza.    E bicando os lonxes as foulas ispidas o alen nevaban de limpas surrisas.    Un outo aturuxo voando fuxía. E os bosques lonxanos noite revertían.    NOITE MAREIRA    No ébano xélido do skating da ría, voltexando ledas esbaraban as luces da vila.   No fío da praya as dornas durmidas, debruzadas carón da marea nun soño de illas.    Nas ponlas do vento o trebón pousado era un moucho de negro prumaxo que agoira os naufraxios.    Unha lua verde penduraba no mouro silenzo un longo surriso de esquelete vello.          ABRENTE    Antr'os teixos piñeirales o rexoubante camiño cingue os chorosos herbales en feixes amañecidos.    No mar dorretiuse a lua. No peitoril da montana está o sol a madurar antr'unhas nubens de palla.    A campía aterecida abre os olliños mollados, no dondo berce do abrente con tenro mimo dourado.    As campanas da parroquia brincan na alma do campo como puchos rebuldeiros na esponxa dos toxos bravos.    No río desperto aboya morta a paisaxe calada na corrente van as cores desfeitas y-esnaquizadas.    O mozo vento mareiro funga un cantar esquencido que chove frores nas leiras entumecidas de frío.      MISA DA MAÑAN    Cinguen anelos ridentes nos dediños da mañán, toda de branco vestida, pois vaise casar có mar, as campanas da parroquia, vella madriña aldeán.    Os milleiros se axionllan n'unha devota oración, qu'antr-o berce das montanas vai nacer o novo sol.    O vello rio da aldea, madrugador e gaiteiro, trenqueando os brancos zocos vai a misa co luceiro.    Pol-os campos perguiceiros, a baldada campaíña bautiza a alma da paisaxe con choiva d' auga bendita.    Os verdes campos sensuales fuman o opio do día.       PONTE E RÍO    No quente colo do día choran nos ollos do río campanas que van ao mar c'un repinique de vidro.    O monte amasa na ría trigo, de sol ben moído, —Pan de Deus para a paisaxe, e nas ágoas roibo viño—.    A corrente vai no quenlle afinando un marmurío. Xabonándoa con fervenzas lávall'a roupa o muiño.    Romeiro pra Compostela pasa o vieiro pelengrino, montado ao lombo da ponte, sin se mollar no camiño.    Esta ponte é un San Cristobo, un xigante compasivo que agarda a que outra vez veña pol-o mundo, o Deus-meniño.    Ten no día esta paisaxe, un símbolo cristaiño. Pra camiñar pol-o mundo abrázanse, ponte e río...          O FARO    Primeira man amiga qu'o emigrante estreita, foguete debecente nas festas da galerna.    O mar reza as suas foulas como rosarios brancos caron da tua cruz de luz inmovel na noite axionllado.    Pano da derradeira despedida. Lazariño dos barcos. Arbor decote orfo de ponlas e paxaros.    Que como Cristo vas encol da ágoas estendendo os teus brazos, mirando pol-a vida dos que dormen, na cruz da escuridá, dependurado.    O teu ollar espalla nos ronseles que abrino moitas proas, como arados, no mouro alfoz das ágoas balbordantes a semente prolífica dos astros.    Encol da noite aboyan arelantes as tuas mans de náufrago y-es muiño de lua en col da terra movido pol-os ventos afiados.    Luar aventureiro e navegante, funámbulo na corda do hourizonte, masteleiro xigante do silenzo, misa de luz diante do mar insomne...    És ruleta onde o patrón xoga o ouro da sua vida e arpón cravado no lombo da montana fuxitiva.           ROMAXE    ¡Santo Cristo de Xende...! ¡Roxa e mol terra do pan...! Na longa agulla do rio vai enfiado o luar.    Pol-a estrada cobregante, ate a tua porta van de xionllos as estrelas, para arder no teu altar.    Fuxiron as bateladas ao despertal-a mañán, antre xílgaros e merlos pol-o bosque a rebuldar.    De lonxe a gaita grileira chega falando co mar. Nas risadas dos muiños vai envolveito un cantar.    Nos picheles de espadeiro estase o sol a afogar, domente o violín do cego somella o chiflo de Pan.    ¡Santo Cristo de Xende...! ¡Roxa e mol terra do pan...! Pastan as nubens na frouma dos piñeiros mais lanzals.     A CANDELORIA    Na catedral do abrente oxe cásans'os paxaros, con nubens de neve e ouro está o ceo galanado.    Ficou o día ancorado na ría donda do ceo. Os roibens soben no lonxe como rosarios d'encenso.    O xantar do casamento, roibo, na palma da man das eiras madrugadoras xa está arranxado no val.    Vai tocando pol-o campo a sua zanfona o rego e canta o vento nas farpas sonorosas dos piñeiros.    O campo as montanas ruzas envolve en capa pluvial co hisopo do sol mollado dalles a beizón nupcial.    Do casebre nugallán soben os vivas dos galos e na festa d'esta noite estrena un luar o campo.            O GAITEIRO    Na gayola de buxo do punteiro, canta o lírico vento beilador do campo amañecente, envolto en néboa, chíos de verdeirol madrugador.    Os saloucos mollados da herba nova, os baluzes esparsos do pai sol. —Pol-as mans do gaiteiro pasa o río das cantigas rizadas que hai no fol—.    Nos ollos orballados do gaiteiro hai romaxes sin fin, tolos de cor, angurías magnéticas do día na sanguenta traxedia do Sol-por.               No seu xemer leva a gaita            afogado un corazón            e a alma da nosa terra            vai envolta na emoción.               Creouna o vento galego            e cando arele chorar            todol-os ríos do campo            dos seus ollos correrán.    E, no ergueito roncón da gaita celta, todal-as curiscadas do delor, pousaranse na frouma do seu canto, dependuradas no choroso son.                O CEGO    Nas suas mans primadeirales que unxidas de alma leva, os seus dedos sabios fían na mazaroca da brétema.               O corazón do campo            reza nos seus ouidos,            letanías de cores            en poemas de soídos.    Baixo a ágoa estremecida do seu violín labrego, nun salayo agoniante latexa un sol amarelo.    Diante d'el, na corredoira, o verde vento do mar, lle ofrece a sua man piadosa de lazariño aldeán.    Os cadávres dos seus ollos, que fan a sua vida tráxica, entérreaos no cadaleito da surrisa ensanguentada.               E o probe ceguiño            enloita a sua voz,            pidindo unha esmola            pol-o amor de Dios.          O CRUCEIRO    O xesto monacal da pedra benzoa o acougo da aldea...    Axiónllanse os camiños abrazados ao cruceiro, nunha azul eternidade de pedra e ceo.    A agonía do sol-por conmove o planto da terra, e a paisaxe presígnase con santas cruces de pedra.    A campaíña de prata do día, latexa un ángelus de epifanía.    E o sol agoniante ven a encravarse na cruz, abrindo os marelos brazos como o salvador Xesús.             FOGUETE    Rube o foguete ás outuras facendo sega de estrelas ¡Dourad ooutono de gachos! ¡colleita das luces secas!    Como pedradas os tira o labrego fogueteiro, escachando con estrondo o vidro do outo ceo.    Beira do río, os tellados empúrranse a coller canas, e con medo de rapaces, engorripan as espaldas.    No queipo do val caíran xa serodios, os luceiros, como os acios de albariño nas vendimas do setembro.    Aló, no lonxe da ría o aldeán vento mareiro, botando escumas de foulas, arremeda ao fogueteiro.                 LAR    Anda a choiva no tellado como unha galiña choca, que nesta noite ficara do poleiro porta afora.    Con arelanzas de lobo o vento abanea as portas e oubea doidamente nas tebras molladas, fondas...    Alá xunto da cociña oise o meniño que chora, aterecida de medo sua voz no silenzo aboya.    As mans abuadas da choiva baten nas costas do mar e con leda brincadeira a foula canta un cantar.    Aceiteira...        Vinagreira...              Chascorrás...         ENTERRO    Rosario de salayos na lama do camiño a pur do morto arastro.    Os sinos sachaban no camposanto terra mollada.    No frío silenzo caiu a pedrada do cadaleito.    Bicaron ao morto os beizos mollados do ceo d'outono.    Ficaron as bágoas e as despedidas tamén enterradas.

 

© 2006 Biblioteca Virtual Galega