Hai poucos días a morte de 27 nenos
envelenados na súa escola da vila de San José, en Filipinas,
estremeceu ó mundo, tanto pola magnitude da traxedia como pola rapidez
con que se produciron os falecementos. Por unha vez non foi o terrorismo
a causa da traxedia, senón algo tan común coma un pequeno pastel
típico de Filipinas, chamado "casava", que constitúe o
almorzo ou merenda de moitos habitantes dese país.
A casava é un doce feito con iuca, azucre,
vainilla, leite de coco e margarina, que se mesturan e cocen no forno,
para despois poñerlle derriba algo de leite condensado e queixo
fundido. Una exquisitez filipina.
Os rapaces da escola de San José estaban no
recreo cando chegou unha vendedora ambulante á que mercaron a casava.
Inmediatamente despois de comela comezaron a queixarse de dores e mareos
e a devolver. Dous rapaces de seis anos morreron de inmediato e outros
25 antes de que os puideran atender no hospital. No momento de escribir
estas liñas outros cen nenos, aproximadamente, estaban internados en
catro hospitais por efecto do envelenamento.
Non informan os medios de comunicación
españois das causas do envelenamento. Tampouco falan das
características dun dos ingredientes deste doce, a iuca, unha raíz
orixinaria de Sudamérica e amplamente estendida por Asia e África,
ademais do continente do que é orixinaria. A iuca fresca contén unha
certa cantidade de glicósidos cianoxénicos que, en presenza dunha
encima chamada linamarasa, se converten en ácido cianhídrico, un
composto altamente tóxico que podería estar na orixe do envelenamento
dos nenos de San José. A linamarasa tamén está presente, de maneira
natural, na iuca.
Estes glicósidos poden atoparse na iuca en
niveles moi reducidos (20 miligramos por quilogramo de raíz) na
denominada iuca doce, á que pertencen as raíces que chegan ó mercado
para consumo en fresco. A iuca amarga pode chegar a concentracións 50
veces superiores de ditos compoñentes, converténdose entón nun perigo
potencial. Malia todo, cun procesado axeitado, esta iuca tamén pode ser
consumida sen perigo. Sábeno ben os indios do Amazonas, que moen a iuca
amarga e sométena a sucesivos procesos de lavado e escorrido antes de
cociñar e comer esas raíces.
Cada día é máis doado atopar iuca nos
mercados galegos, poñendo ó noso alcance un bocado que, ben amañado,
resulta exquisito. Pelase a iuca e cortase en toros de arredor de catro
dedos de gordo, que se cocen en auga con sal ata que abranden. Pártense
os toros ó medio lonxitudinalmente, quítase a parte fibrosa do centro
e xa se pode comer a iuca, para o que recomendo un mollo feito con
aceite de oliva no que se frite allo e ó que se pode engadir algo de
vinagre ou zume de limón. A mesma iuca xa cocida (sen o mollo) pódese
fritir en abundante aceite, como se de patacas se tratara, retirándoa
cando está dourada e salgándoa antes de servila. E que aproveite.
Eso si, non consuman a iuca crúa baixo ningún
concepto. O ácido cianhídrico non avisa.
Publicado en El
Progreso o 15-3-2005
|
|