v2manuelmarialuzesombra001.html
O
DÍA 11 de novembro de 1959 firmamos, xa rematados, Os
carreiros do soño e seguidamente puxémonos a escribir Os
carreiros da morte, lóxica continuación de Os
carreiros do soño. Ambas series de poemas -que forman unha
unidade- titulámolas Camiños de luz e sombra que, ó
noso xuício, define o contido do poemario. Levábamos entón
catorce meses escasos vivindo en Monforte de Lemos. Tiñamos
trinta anos recén cumplidos. O ir a residir a Monforte de Lemos
supuxo un troco importante na nosa vida: a adaptación a unha
nova cidade, a unha nova paisaxe, a unha nova xente, o
enfrentamento cunha profesión que non nos entusiasmaba e,
ademais, o ter que soportar un réxime político que nos negaba
tódolos dereitos como galegos e como persoas. Saleta, a
compañeira de tantos anos, levaba seis meses compartindo a nosa
vida. Ó menos, dende o ponto de vista persoal, fomos -e somos-
moi felices. Xuntos resistimos e loitamos na medida do posible.
Resultado de aquelas
circunstancias, das nosas dúbidas, medos e temores é o presente
librillo que, por unhas causas e por outras, foi quedando
inédito ata o día de hoxe. No ano 2000, en edición privada,
limitada e non venal, para celebrar a inauguración da
"Galeria Sargadelos" de Monfone de Lemos, fíxose unha
edición de Os carreiros do soño, xa totalmente
esgotada.
Agora, despois de tantos anos, sale
á luz, por primeira vez, o texto completo de Camiños de luz
e sombra debidamente revisado. Cecais estes versos
envelleceron de mais. Non o sabemos. Para nós gardan parte do
desasosego e do tremor con que os escribimos hai cuarenta anos. A
problemática existencial e esencial do ser humano non muda
doadamente.
Manuel María
A Coruña, dourado setembro do 2000. |
De un
soño bretemoso
por algún tempo sai o noso camiño
para pecharse nun soño.
|
Cando
morríamos dentro do soño
sentín aló moi lonxe ó mundo esterno.
|
Soño
que estás tan lonxe como o prego...
|
DE tódolos mundos só o dos soños
é purísimo aínda que o home é
un soño mal soñado.
O home case nunca sabe soñar
o seu propio soño:
outros soñan por él
e falan no seu nome.
Hai homes pobres que non teñen
nen unha soia palabra verdadeira.
iQue arrepiante é achegarse
a alguén e comprobar
que todo canto ten é prestado!
iQue arrepiante é ollar a aqueles
que non posuen un soño propio,
un silencio de seu,
un súpeto de carraxe ou de ternura!
iQue valeiro é quen
nunca sentiu amor nen odio!
Hai homes que son cadavres
e morreron antes de nacer.
E ún comparte con eles
-por costume-
o pan, o viño e a amistade
sen decatarse
que lles dá ós mortos dons de vida.
Só o mundo dos soños é verdade.
E a nosa única tarefa ineludible
é percurarlle sentido ó noso soño.
A VIDA é o único soño verdadeiro.
Nós só temos a vida.
E para que acade sentido
temos que lIe dar quentura humana.
Para comprendela cabalmente
precisamos que sobrepase
a medida cabal dos nosos soños.
Para olIala con algunha claridade
compre alumala
co noso amor mais encendido.
A nosa vida é nosa,
semélIase a nós mesmos
mais céganos a soberbia
e impídenos asumir
a nosa vida real e verdadeira.
Velaí porque o noso deus só é
a fachenda humana deificada.
Por eso non olIamos
a claridade e a beleza do mundo
e andamos pola terra
coa nosa vaciedade entristecida.
Só cando a posesión da nosa vida
teña un sentido amoroso
a nosa choída intimidade
se abrirá á luz do corazón.
SABEMOS que a terra é sempre pura.
A terra é mais que o home:
permanece inviolada anque ferida
e danos a cada ún de nós
un xeito de vida verdadeiro.
A terra ábrese amorosa e refléxase
na doce claridade dos nosos olIos
e métese, amorosa,
na escura imprecisión do noso ser
dándolIe sentido
á beleza mortal do noso espíritu.
O home pasa e a terra permanece.
¿Que sería un home sen beleza?
¿Que sería o home sen unha terra sua
para poder plantar o seu amor?
¿Quen, senón a terra,
fai real e posible o ensoño?
¿Quen determina o destino
mais que a terra que temos ó arredor?
Terra que me cingues, terra miña:
dime o teu segredo sen mancarme.
Sei que quen busca
a verdadeira luz pró seu camiño
percura o centileo
do inefable que hai sobor da terra.
A INFANCIA é a patria verdadeira,
o país puro
no que os soños se cumplen.
Para un neno os homes son
seres estranos
e a morte non esiste.
Esisten grandes ríos misteriosos,
o medo que chega de súpeto coa noite,
a ternura da nai
e cecais Brancaneves e os Reis Magos.
Cando ún é neno
o soño mais sotil pode cumplirse.
Despois da infancia é todo escuro
e ún xa non comprende a maravilla
sinxela e natural que hai no milagre.
SON home. E sei que non teño salvación.
Todo está pecho ó meu redor.
Perdín a inocencia dos meniños.
E berro como un tolo.
E cúspolle ás estrelas.
Malia á miña suficiencia
leo libros e libros que non matan
o desacougo interior que vai en mín.
Son unha noite moura entre duas noites.
Nacemento e morte determinan a vida.
Pregúntome a mín mesmo por que son.
Non teño resposta prás preguntas
que se erguen imperiosas no meu fondo.
Non atopo algo de luz
coa que poida alumar a miña tebra.
E ando sempre loitando sen acougo
anque sei que perdín a miña guerra.
EN verdade é moi fermosa a milla vida.
Non me podo laiar,
¿Importaralle a alguén o laio meu?
¿Chegarase a mín calquera ser
para darme a sua axuda xenerosa?
¿Comprenderá alguén estas palabras?
¿Valerán para algo estes meus soños?
¿Será de algunha utilidade estar
olIando estantío prás estrelas?
¿Que diferencia poder esistir
entre o valor do ouro e o do soño?
iQuen sabe se as causas nos comprenden
e teñen por nós unha mágoa infinita!
Nada sei de certo. Nada é meu.
Déixome xunguir polo destino
que a vida quixo darme.
Podo ollar enviso a auga sempre andando,
a riqueza da terra,
a beleza que está á miña veira
e agardar pola morte.
A árbore tamén morre. E morre a flor.
De todo canto vive só eu sei
que a esistencia é un don maravilloso:
ás veces faise o resplandor
e a fermosura ilumina o universo.
Mais cando esmorece o centilar da nosa luz
a noite chega a nós.
Entón
é a tristeza.
CECAIS sei o por que da miña luz.
Sei que o amor encendeu en mín
esa luciña máxica
que o soplo mais levián pode matar.
Sei que son moi flebe
e moitas veces canso
de levar eu só a miña luz.
Eiquí teño xa á compañeira.
Amada miña:
nós compartiremos para sempre
o pan, o leito, o amor,
a ringuileira dos días
ós que alumamos
coa escura luz do cotidiano.
Agora non ten razón de ser a soedade.
As nosas soedades xuntas van.
E soedade en compaña xa non é.
¿NON ollas o mar? ¿Non sabes que o mar
é sempre
unha recente e eterna primaveira?
O azul do mar e o do ceo son irmaus.
Nos días sen soñar as nubes cóbrense
cos mouros farrapos da tristeza.
O azul do mar, por veces, é tan lene
que por él pode esbarar
o noso soño mais flebe sen mancarse.
iQue alegría a do mar!
iQue loita tan exemplar e inútil!
iQue brancura a das xerfas cando
morren esnaquizadas na dureza
altiva e inconmovible dos penedos!
iComo o mar se mete en un devagariño
e fai medrar en nós un sentimento
que non é doado de percibir
aínda que sabemos que está vivo
no embravecido mar do noso peito!
A beleza do mar só é prós humanos.
Un mar sen xentes que o ollaran
remataría morrendo: non podería
soster a loita continua que o renova.
¿CAL e como será a forza do héroe?
¿Cal o seu orixe?
¿E o seu destino derradeiro?
¿Que fondura terá o seu ronsel?
¿A sua forza será como a do mar?
¿Quen lle encendeu o facho?
¿E quen llo matará?
¿O seu destino terá realidade?
¿O héroe non será un ser
que non tivo tempo para o soño?
¿Rematará alguén os traballos
que o héroe comenzou...?
A luz que aluma ós héroes,
¿terá a calidade
da humana luz mais verdadeira?
¿O héroe será un solitario
que ten sen amor os eidos seus?
¿Ou cecais é
un ser que soñou un soño só...?
O HOME vai en ringuileiras tristurentas
para afirmar a sua individualidade.
O home non ten vontade de ser deus.
Pensamentos iguales, aburridos,
rotinas que os días nos impoñen,
os soños en voz baixa
pois para algunhos soñar é vergoñento.
A pobreza humana é evidente:
moita xente ten o seu tempo tan valeiro
que só sinte algo de vida
cando a dor lle roe a carne,
un intre só que non abonda
para iluminar o espíritu durmido.
Os homes andan durmidos sen saber
que para soñar
hai que manter os ollos ben abertos.
¿E A estrela...? ¿Onde está a estrela?
Nós somos estrelas, se queremos.
Moitos homes verdadeiros
levan consigo a propia estrela
sen lla amosar a ninguén.
Se ún fora mostrando as suas estrelas
o seu resplandor remataría cegándonos
e ún quedaría para sempre sen estrela.
Fatos de homes pobres e ruís
andan a matar soños,
a apagar estrelas:
a sua luz fírelles os ollos
porque os soños non caben na sua alma.
Se poideran
matarían o brilo de tódalas estrelas
e sería a escuridade para sempre.
¿Que faríamos entón os que
precisamos a luz das estrelas
para poder alumar a nosa vida...?
ÚN -e só falo de mín- xa non soporta
a carga dos seus soños.
Unhos son altos, luminosos
e chegan á estrela mais lonxana.
Outros vencéllanme ás cousas
de uso común e cotidiano.
Os soños mouros déixanme un recordo
persistente, áspero e acedo.
Hai soños que cantan na sorrisa
da amiga e fan claro o amor.
Os soños mouros pésanme:
énchenme de chumbo o corazón
e matan a luz dos ollos meus.
Entón nace o desorde e xa non podo
reconocer as cousas: todo
o que me era fiel perde o sentido.
E láiome.
O meu laio fire tamén ó meu amor.
Non sei que facer e doime amargamente
a vida que gastei de xeito inútil,
os soños que vendín por un mal pan.
Mais o amor pervive. E vaime madurando,
facéndome acotío mais humano.
¿Cando eu morra salvarase o meu amor?
¿Será a morte
o cumplimento cabal do noso soño?
UNICAMENTE o tempo é a nasa libertade.
O saña cúmplese no tempo.
Cada ún de nós ten o seu tempo
para encender a luz da propia estrela,
ollar voar ás pombas,
escoitar a música dos merlos
e ollar florecer na nasa terra
a maravillosa rosa do amor.
E veñen unhos homes
agrilloarnos o tempo,
coutarlle libertade ós nosos soños,
matarlle a vida ás nosas verbas.
Xúnguennos a unha máquina,
a unha profesión,
a unha oficina...
Fálannos de orde e de traballo
como se foran
algo concreto como os soños.
Dícennos que a vida se gaña traballando.
E ún sabe de fixo
que a vida non se gaña.
Fannos perder o tempo tristemente
-nós que só temos tempo limitado-
e dannos de soldada
un anaco de pan que sabe a bágoas.
OS soños van ó alto como as flechas.
Firen como as flechas.
Aínda que un soño é
flebe e esguío como un xunco.
Non tentes apreixar
o seu corpo delgado e fuxitivo.
Os soños non se deixan apreixar:
transcenden do íntimo
e voan polo ceo como as aves.
A patria dos soños é o azul
que é onde acadan
a sua definitiva perfeción.
A pureza do soño é semellante
ó chío do paxaro no ar ceibe.
E nós só no soño
temos libertade verdadeira.
A NOSA vida é como unha
paisaxe montesía
e non sabemos
onde remata a vida
e onde comenza o soño.
¿Serán vida e soño
a mesma cousa...?
Ollamos ríos, árbores,
nubes e o infindo
de tódalas cores
correndo cara á vida.
Cando chegue a quietude,
morreremos pero sabemos
que en nós está
o gran milagre
de toda a creación.
SÓ os soños son a verdadeira razón
da vida e do amor: un lume, a luz
que nos dá vida e vai medrando,
afirmándose ate que en nós
xurde o amor á terra,
ás cousas, á muller que é
a medida cabal do noso ser.
Precisamos amor para que
poida vivir sempre o noso soño.
Un soño é un xeito de amor puro,
a fonte segreda da que nace
todo o que ordena a nosa néboa
e lIe dá sentido á nosa vida.
Non é posible a vida sen o soño.
Todo o que nos cingue e nos obliga
alónxanos do soño eternamente.
BVG
Atrás
Índice de Páxinas
Páxina Seguinte
Ir ao índice de Páxinas