BVG     Atrás    Índice de Páxinas

OS CARREIROS DA MORTE

Por camiños que nos levarán á morte

GEORGE W. RUSSELL

...o silencio alí onde estaba a esperanza

WALTER DE LA MARE

1

ESTOU eiquí e agora: instalado
nunha vida en precario,
nunha morte aplazada
que me cerca e me vence,
doblegándome, retorcéndome
como a chama á corriza.
Invoco ós billóns de células
que están en mín
morrendo e renovándose,
mudando este meu corpo
maravilloso,
ruín
e complicado.
Invoco tamén ó meu espíritu
que procura unha luciña,
unha chama moi flebe
que ún entreveu un intre só.

2

AGORA estou diante do misterio
e ando procurando recorrer
os veos que mo agachan.
Non sei que facer nen que decir:
camiño a cegas
e tropezo con canto teño diante.
As cousas máncanme:
ás veces láiome e daquela
o meu salouco voa polo vento
e case fuxe a dor.
Se calo o laio pesa en mín
e non podo apeitar
coa sua tristeza.
Busco un misterio e quero desvealo,
ollalo deica ó fondo sen ter medo.
Mais cecais
-iouh non, non mo digades!-
o misterio é sinxelo e non ten veos.

3

A DURA voz do vento na alta noite
cecais é
a voz da morte que me chama.
A voz do río no inverno
cecais é
a voz da morte que me fala.
A sorrisa da flor que me namora
cecais é
a sorrisa da morte a namorarme.
A voz moura que levo en mín como
unha sombra clavada na conciencia
e que me dá medo escoitar
cando me fala
¡cecais é
a palabra fatal que me ha matar!

4

NON sei onde están, a onde fuxiron
minutos, días, ¡tantos anos!,
a vida que tiña e que non teño.
A alma nada sabe:
tan flebe e sotil é que non a sinto.
Nen tan sequer sei se
viviu en mín algunha vez.
Por eso me pregunto
se unicamente serei un corpo vougo
e estará durmindo a alma miña
ou se fuxiría ela soia,
pola sua conta e sen ninguén,
vivir intensamente
a vida verdadeira que soñei.
Pregúntome tal vez se ela andará
ensaiando o soño derradeiro.
Cecais a alma sempre está
durmindo e, se desperta, olla
á morte agachada no mais escuro
rincullo do meu peito.
Se esto é certo
esplicaría o por que
da miña dor incerta e do meu medo.
A alma non me pesa nen me doi.
E anque intentei ferila e magoala
nunca a ollei escoar. Nunca.
¿Farame a miña alma traición?
¿A alma será a morte mesma?

5

HOMES sabios dixeron, repetiron
que soño e morte se semellan.
Non comprendemos que pode ser
o soño ou mesmo a semellanza
da morte e mais do soño.
A morte a unha flor pódelle chegar
nun vento que pasa e a desfolla.
Para o home a morte é o silencio
do que xa nunca mais acordará.
O soño é vida e non sabemos
diferenciar a vida e mais o soño.
A morte está aí, diante de nós
e tapamos os ollos para non ver
a sua face enigmática: mete medo.
Nada arrepía como o terror que
a morte pon en nós día tras día.
O soño é vida alta que transcende
da nosa pobreza triste e vulgar,
a delicada flor que medra
no intre en que menos sospeitamos:
a sua pureza déixanos pasmados
e o seu recendo é como un milagre.
A morte sempre, sempre
pon en pe de guerra ó noso espíritu.
Nós diante da morte soio somos
unha nada que trema arrepiada.

6

NAS cousas non está a salvación.
A estrela lonxana que me olla
nada pode facer para salvarme,
nen a árbore, o río ou o paxaro
que contemplan
a miña loita xorda, tan inútil.
As cousas non poden comprender
os meus desasosegos,
a vida incerta que posuo,
o desorde total que vive en mín.
Mais, ¿ollaranme as cousas
impasibles ou sentirán por mín
unha fondísima mágoa compasiva?
Nada sei nen saberei. Non podo
adiviñar con claridade o que
cavilan as cousas cando me ollan.
A miña soedade e a das cousas
son duas soedades tan distintas
que non poden nunca vencellarse
nunha soia e solidaria soedade
para que as cousas e mais eu
poidamos loitar conxuntamente
con certa posibilidade de vencer.
Das cousas non pode vir aínda
a forza para a nosa salvación.
As cousas están soias.
Tamén as cousas teñen medo
e andan a loitar para estar vivas.

7

NADA nen ninguén poden salvarme.
Estou só loitando
como o vento do Outono
coa derradeira folla dunha árbore
mentras ollo o desorde
do mundo que está á miña veira.
E digo: amante. Sigo decindo:
inxusticia, traballo, goberno,
escuridade, tristeza, metafísica.
Penso que me entendo. Cavilo que
todo está claro, sen misterio.
Volvo a decir mais verbas. Ordeno
os meus conceptos en ringuileiras
e chego a esta curiosa conclusión:
«... cecais son un home deses
chamados "con cultura"... »
Esto faime rir e chorar. Entón
berro para mín estas preguntas:
«Que importa ser un home
deses que din civilizados...?
¿Que me importa Aristóteles,
Cicerón, Pascal, o criticismo
e a duración real do señor Bergson
se non poden matar
a semente que a morte puxo en mín?
¿Para que valen a ciencia e a cultura
se non son quen de arrincar
esa sombra de medo tan terrible
que a morte puxo
no escuro insondable do meu ser?»

8

TI, amada, ollas como vou morrendo
en anacos pequenos cada día
e nada podes facer para reterme
á veira tua feliz e confiado.
O teu amor, amiga, vai enchendo
o oco escuro da milla soedade.
Tamén tí
vas morrendo un anaco cada día,
sentindo
ese tempo fatal que leva á morte.
¡Nada podes facer por mín
nen eu por tí!
¡Dame a tua mau doce e sinxela!
¡Dame sempre a tua mau, amiga miña!

9

NON sei se son enemigos os meus ollos.
Non sei se o meu espíritu terá ollos.
Tampouco sei cara a onde abrirá
os seus ollos sotiles a lembranza.
Non podo ollar a vida totalmente.
E se intento ollar a morte só atopo
unha sombra imprecisa como o fume.
¿A morte será a gadañeira
que me seiturará a vida como
a herba bricia dun lameiro...?
¿Cortará a morte o meu alento
coa mesma facilidade coa que corta
a liña de estopa unha tesoura?
¿Será a morte semellante
a un anxo silencioso en cuia face
nunca naceu a luz dunha sorrisa?
¿Será triste ou melancólica
ou un raio de luz iluminado?
Non lembro se de neno os ollos meus
ollaron á morte con pureza.
Non lembro se a miña alma tivo
á morte retratada nos seus ollos.
Non sei se ollei á morte como é.
Non lembro. Desconozo a sua imaxe
ou se pode siquera ser imaxe.
Mais coido que a morte
pasou á miña veira e oín
o seu balbor que é
como o rumor dos paxaros cando voan.

10

ÚN vai día a día procurando afondar
no noso propio ser. E é inútil.
De nada vale tentar comprender
a alegría que reventa en nós supetamente.
Tampouco entendemos o por que
da tristeza que nos ten
a unha escura dor encadeados.
Hai libros enteiros cheos
de fondísimas ciencias que din,
con verbas competentes e solemnes,
as causas, os efectos e os defectos
en moreas de páxinas longuísimas.
Humildemente ún, entón, pensa
que o home é algo complicado.
E ún volve ó seu silencio,
á vida de acotío,
á sua melancolía tan monótona.
E volve a cavilar que ser home
é algo sinxelo e complicado.
Se o noso ser sempre nos fuxe
cando queremos falarlle de verdade
é porque non atopamos
o camiño que nos leve á casa sua
pois como ensina o filósofo
a casa do ser é a palabra.
E ún pregunta angustiado: "¿Que palabra?"

11

A MORTE é a gran teima que me inqueda,
o balbor que enche
de medo e pesadelo ás miñas noites,
o arrepío que rouba o meu acougo,
o tempo inútil que gasto sen soñar,
o silencio que en mín se fai cando
ollo o escuro misterio de quen son.
Os homes inventaron os bruídos,
culturas e andrómenas para
loitar contra a morte inutilmente.
Só a soedade e o silencio
nos poden achegar á morte de verdade.
Temos que encararnos coa morte
dende a nosa intimidade mais choída
e mostrarlle claramente o noso ser
mais alén de tódalas palabras.

12

¿TERÁ sentido falar de espíritu
e materia? Nós, que temos
as cousas tan clasificadas,
dividimos en dous o ser do home.
Espíritu e materia son conceptos
que nunca se poden trabucar.
A materia é o que se ve,
o espíritu aquelo que non
se pode ollar, A materia morre
¿E o espíritu? ¡Ah, si!: ese
non pode, baixo palabra de honor,
descompoñerse. Milleiros
de millós de preguntas ábrense
dentro de ún amenazantes.
¿Non pode a miña carne ter
elementos que foron de outro
espíritu? ¿A carne será espíritu?
Os soños, a carraxe, o amor,
a melancolía que en mín vive
¿transfórmanse en materia
ou son, cecais, soio materia?
Volvo aínda preguntar:
¿tiña razón Heráclito?
Se todo muda de verdade:
¿a morte son será un eslabón
de ilimitados trocos de cadea?

13

FALANDO suxetivamente, decídeme:
¿pode, sen temor, ollar o ser humano
dun xeito obxectivo a propia morte...?
¿Por que a morte nos enche a todos
de arrepío? ¿A morte non será como
a conciencia: algo subxetivo...?
Unhos non se dan a ela doadamente:
loitan, sofren deica que caen
vencidos, derrotados e desfeitos.
Outros entréganse sen mais.
E hai quen vai, pola propia mau, a procurala.
¡Que mundo tan estrano é o universo
choído e misterioso dos suicidas!
¡Que profunda tristeza é o abrir
por propia vontade o mais alá
á inquedante flor do noso ser!
iQue serenidade a do suicida
para enviar o seu ser na procura
do enigma de tódolos enigmas!
¿Que palabras sagredas, fondas,
amorosas lle diría a morte para que
el acuda docemente á sua chamada?
¿Que cantidade de amor e desamor
no escurísimo peito do suicida?
¿Será un ser que xa gastou
tódalas posibilidades de vivir...?
¿Por que e de que xeito foi medrando
a semente que a morte puxo nél?
O suicidio é arrepiante:
déixanos estantíos
sen saber que pensar nen que decir.
Preguntamos. Preguntamos. Preguntamos.
Estamos sempre preguntando.
E ninguén nos resposta: intuimos
que a morte ignora tódalas preguntas.

14

¿QUE sabemos da morte? Adiviñamos,
decimos que a morte é un misterio.
Trabucamos a morte co morrer.
E a xente mata porque sí,
cecais porque cavila
que pode matar a propia morte.
A xente mata convencida
de que ten a verdade en exclusiva,
maxinando que é deus
que a vida dos alleos
é propiedade sua. A xente mata.
Mata. Mata sempre.
iE non se cansa nunca de matar!

15

¿ONDE está a morte? ¿Que sentido ten?
Nada sei: estou chamando
a unha porta que só cando morra
poderei abrir. Morte e nacemento
determinan eso tan escuro
que chamamos a vida para entendernos.
Nacer non causa dor nen arrepío:
é abrir os ollos cara á luz do día
sen decatarnos de que
somos argumento do milagre.
A morte é un soplo que, dun golpe,
apaga a luz do esistir.
¿Serán morte e non ser a pura nada?

© 2006 Biblioteca Virtual Galega