BVG     Atrás    Índice de Páxinas

N'a paróla ochenta e catro D' O Galiciano, coléga D'aqueles que sempre poñen N'o seu lugar a monteira, Perguntannos con retranca, E decir, con moita aquela, O nome d'o zumezuga Qu' apelidado Riveira, Suscribia O mes d' Abril, (Artícalo que ¡abofellas! Ben merece os agasallos D'a xente entendida en letras) E que veu a luz n' hai moito N'a nosa Gaita Gallega. E como naide a corteses Nos gana n' aquista terra Y-ademais lle damos sempre 'O Cesar o qu' é d' o Cesar, Diremos sin perendengues, Nin tapuxos, nin molendas, Qu' o artícalo en custión, (Segun conta Painceira, Qu' é un rapaz pontevedrés De moita prosopopeya E que foi o qu' ó insertou N' aquesta Gaita Gallega). E debido ô Galiciano, A Don Rufino Riveira, Nado n'a cibdá d' Ourense Ou, cicais, en Pontevedra, E qu' é fillo d' un gallego Que morreu preto d' Antela, Nomeado, sinon menten, Luis Riveira Verea. (¡Que Dios o teña n'a groria Con Rousalía âs suas veiras!) Xa ve, pois, O Galiciano Que non houbo retranqueira, N'a pubricacion d' Abril, (Articalo que ¡abofellas! Ben merece os agasallos D'a xente entendida en letras) Y.......... hastra outra, compañeiro, En que poñamos Riveira, Director d' O Galiciano De Teucro ou de Pontevedra 'O pé de calquer traballo Que nosos láudes mereza E que haxa feito a xeitosa, Ben curtada e sempre destra Pruma d' o escritor enxebre Señor Rufino Riveira.                   *                  * * —' Habana treinta de Mayo D'o ano d' ochenta e seis. —Señor Direutor d' A Gaita.— —Paisano e mui señor meu: Estimára pubricase, S' inconvenente non ten, Ises Casos y-esas Cousas N'a tocata d' este més. Son d' O Marcos d' a Portela, Gallego enxebre ¡abofé! Si os pubrica, como penso, Darall'as gracias —Xosé"— Compracido, e non s' esquenza Que Chumin o quere bén; Pro antes.... agarde un pouco, Deixe qu'escriba siquér Vinte ou trinta ringuileiras De berzas (o mesmo tén) Tocantes ô que ben pode Valerme catro parnés, Porqu' houbo un amigo xurdio Que me rifou fai un mes Por mor de que non lle puxen Un prefaz ô libro meu, (1) E quere, y-hai que facelo, Por non â rifa volvér, Qu'hoxe supra n'esta Gaita A falta qu'eu ¡abofé! Nin pensei en cometela Nin cometela quixér. Vaya, pois, ese prefaz, E logo.... o compracerei Si poido, que pol-o d'hoxe Non lle vai a poder ser. Por si escaso, lle prometo Servilo pr'o mes que ven. 'O que lea ¡Non mais emigracion! Como é moito atrevimento O d'imprentar unha obra, Tratándose d'un autore Qu'é unha cativa presoa, Sin títolos literarios Que vailan unha miñoca, Premiteme que che diga, Pra esculcarme, catro cousas Que se m'esquenceron onte D'escribir, e escribo agora. Primeira: que non maxino Qu'o meu libro sexa xoya D'a literatura enxebre En que froreceu a rola "Pombiña con pico d'ouro, Xenio esprendente de groria" Qu'antes de ficar pra sempre, N'os adrentos d' unha coba, Donou â gallega terra Cantares e Follas Novas, É'decir, os máis pulidos Diamantes d'o suevo idioma, Diamantes qu'abrilantaron O libro d'a patrea historia. Segunda: que ben conozo Qu'a maneira, a que din forma,  De precurar non emigren Os gallegos d'as suas chouzas,

[1] Aproposeto líreco-dramáteco ¡Non mais emigracion! —2º. tiraxe—en prensa— aumentado con artícalos bibliográficos d'os reputados escritores Espada, Insua, Iglesia, Soli, Cora etc. y-o xuicio que d'a obra fixeron a prensa cubana, porto-riqueña e galega.

Non é daquelas qu'acaban C'un mal de raices fondas, [1] Cal é o mal d'a emigración Qu'a Galicia ten chorosa, Si ben —acó pra entre nos— Pense qu'unha pedra y-outra, Cento mais enriba d'elas, Por man coidadosa postas, Poden facer os cimentos D'o balado ou d'a congostra Que debe d' interpoñerse, Entre outras terras y-a nosa, Pra que n'a vida os hirmans, Anque quixeren, non poidan Emigrar, cal ó fan hoxe, Deixando süa patrea horfa. Terceira: que non pretendo —Anque desexos me sobran— Ser conocedor d'o arte Qu'a Talia lle deu nota, Que inmortaliza a Valero Y-a Vico texe coroas. E cuarta: que, pol-o tanto Nada que valla s'atopa N'o meu libro qu' hoxe volve A dar, pol o mundo, voltas, Mais qu' o testimonio ardente D'a pasion feitizadora Qu'o mais humilde d'os fillos D'a verde Erin Española Sinte pol-a patrea enxebre, Pelriña d'a ibeira concha; Cogollo d'o paradiso; Asento d'a inspiradora Musa d'os grandes poetas, Autores d'as grandes trovas; Paleta que, rica sempre, N'o seu regazo atesoura, Os refrexos d'a alborada, Os tintes d'a leda aurora, Os discos resprandecentes D'o sol qu' os picoutos doura; Caixa armonica que garda —De ricos sons cobizosa— "Os ecos d'a voz d'os anxes Qu' ô pé d'o Señor revoan.... ......................................... ......................................... Vel-ahi tes, leutor amigo, Pra esculcarme, as catro cousas, Que se m' esquenceron onte D' escribir y-escribo agora, E que d' enton ¡abofellas! Sinto rebulir n'a chola, Por ser moito atrevimento O d' imprentar unha obra, Tratandose d' un autore Qu' é unha cativa presoa, Sin títolos literarios Que vallan unha miñoca.                                  Chumin.

[1] Lease "fondas raices."

 

[A Gaita Gallega, 31-V-1886]

© 2006 Biblioteca Virtual Galega