BVG     Atrás    Índice de Páxinas

O CALDEIRO

I

     O príncipe cerra o libro, xa moi gasto polo tempo, envólveo nun anaco de sabo de liño e gárdao cabo dos outros, na morraleta de coiro pendurada da trabe. Logo díspese e déitase nun brazado de palla cuberto cunha xarga. Ten unha estancia pra el só desque chegou á maioridade. Fateadas de mixiriqueiro, di seu tío: máis che valera prepararte pra reinares despois de min ca andares con eses mecos de donicela. O príncipe conta ata mil acariñando unha moeda de ouro. Despois adormece, e ten pesadelos nos que se mesturan as palabras de Ovidio co fragor das armas dos Homes de Fóra, os de roxos cabelos.

II

     O sol entra por unha xanela da torre e aluma a estancia. A folla da espada lanza os seus raios contra os ollos do príncipe, que se senta no seu leito fregándoos. Pon os calzóns e a camisa e mete algo de pan e chacina nas alforxas. Garda a espada na vaíña e cólgaa do cinto. Bota polos ombros un manto vello, agarra o casco de coiro e bronce, e baixa polo escairo procurando non facer ruído.
     Na sala de abaixo non hai ninguén. Sae ó curral e mírase na auga do pío. Intenta cubrir as entradas tirando o cabelo pra diante, mais non lle prace o resultado. Eslavúxase un pouco e vai buscar o cabalo á corte. O cabalarizo rosma algo entre soños, pero dá unha volta e segue roncando na súa palla. O príncipe monta no seu cabalo e marcha sen mirar pra atrás.
     Cabalga todo o día, e ó caer da noite chega á casa dun home senlleiro. É unha pequena cabana de pedra teiteada de colmo, soa no medio do monte. Diante hai un pozo, e ó redor del un horteiro pequeno. Un vello de longas barbas érguese do sentadoiro ó ver que chega un xinete. Unha pega levántase do seu ombreiro e bótase a revoar con moito allarido. O xinete descabalga, e o vello deluva os seus ollos cansados. Entón coñéceo, e os seus brazos ábrense nunha alegre acollida.
     A cabana é pequena por fóra, mais por dentro é case toda despensa. No medio está a pedra do lar, e dous escanos a cada lado. Abundan as carnes salgadas ou afumadas, os peixes ciciais, os queixos curados, os tarros de doce de mazás. Enriba da tulla hai un muíño de man e unha ducia de libros, pequenos e grandes. O príncipe agarímaos coas puntas dos dedos. O vello pon o pote ó lume e bota nel unha mada de verduras e un anaco de soá. Logo pousa enriba da mesa un xarro de cervexa, e pan e queixo fresco.

III

     A cea non é frugal, nin apurada, nin seca. Comen e beben, e contan historias antigas. Cando están satisfeitos, o vello levanta a mesa.
     —Mestre e amigo —di o príncipe—, teño necesidade da túa sabencia. Hai malas novidades nas terras de meu tío e eu non sei facer o que debo sen o teu consello. Mais antes contareiche o que hai de novo por aló, que ti non o saberás pola moita soidade en que vives.
     —Tampouco non estou tan fóra do mundo —di o vello—. As xentes van e veñen e un conta unha cousa e outro outra, e eu vou enfiando. Pero ti fala ó teu xeito, pois gusto de oírte. Algo dirás que eu non saiba, ou non saiba desa maneira.
     O príncipe mira pró lume e cavila as palabras.
     —Chegaron máis barcos cargados de Homes de Fóra. Bateron en nós, e roubaron bastante na terra. Cando nos demos xuntado pra defendernos, xa eles tiveran tempo de fortificarse na beira do mar, xunta o campo das batallas, naquela punta onde hai un carballo moi grande que ten tres gallas case desde ó rente da terra. É un sitio moi bo pra eso, pois ó pé da punta hai unha baía pequena e moi abrigosa. Alí teñen os barcos. Na batalla tivemos bastantes perdas de xente, mortos e malferidos. Eles tamén levaron o seu, porque eran menos ca nós, e terminaron retirándose pró seu refuxio. Pero marchar non marcharon. Fixeron chozas e estacadas, e parece que teñen pensado quedar. Cando máis descoidados estamos, saen de golpe e rouban o gando e a gra, e matan homes, e mulleres non, pero levan con eles cantas poden. Seguro que pró ano que vén chegan máis, e perderemos a terra. Xa hogano nos custou ben traballo gardala.
     O príncipe atiza o lume distraidamente, coma quen aconchega as ideas, e continúa falando:
     —Onte fixemos asemblea en cas do rei meu tío. Houbo pareceres pra todos os gustos. A dona do Outeiro Pequeno dixo que conviña mandar embaixadores á xente nosa do Poente, pra pedirlles axuda. Agora goza de gran prestixio, pois o día da batalla matou dous homes de fóra, e ten os pelellos a secar á porta da casa. Pero os fillos do dono da Chaira Verde puxéronse en contra. Falaron de como se riran de nosoutros os do Poente, hai agora dous anos, cando lles propuxeramos alianza perpetua contra os Homes de Fóra. Nesto, a un ocorréuselle rosmar que as mulleres o que tiñan que facer era estaren no tear e non falaren onde falan os homes. A dona do Outeiro meteulle unha puñada que lle baixou dous dentes, e non houbo coiteladas porque meu tío fixera deixar as armas fóra da sala, segundo costume. Despois, outro propuxo que se fixera alianza cos outros estranxeiros que xa levan tres anos nos vellos reinos do Sur, pois ó parecer non se levan ben con estes. A outro deulle por dicir que as xentes do norte, que ó fin e ó cabo son tamén algo parentes nosos, eran quen nos podía valer. Eu mesmo botei un discurso pola unidade de todos nosoutros e por facer un reino único da nosa xente. Saíume moi ben a louvanza da antiga raíña dos icenios, a que levou á batalla cento vinte mil guerreiros detrás do seu carro de bronce. Cada quen falou canto quixo, desde o mediodía ó solpor, e en canto anoiteceu fóronse todos cara ás súas casas discutindo por grupos. Non hai maneira de que se tome un acordo.
     A pega está pousada encol da mesa e mira fite a fite pró príncipe.
     —Cando quedamos sós, meu tío reñeume polo meu discurso en favor da unión, e díxome... Como non ten fillos, agora anda empeñado en que, cando el morra, me presente eu candidato a rei. E eso que el parece bastante aburrido de selo. Di que non ten xeito ser rei e non poder mandar na xente como é debido, que se del dependese facía calar a todo mundo e dispoñía e ordenaba como a el lle petase.
     »E algo de razón tena, non quero negalo. Máis de oito días tardamos en compoñer o exército pra plantarlles cara ós Homes de Fóra. Todo se vai en liortas: un que non quere combater ás ordes do seu veciño, outro que ten dereito a mando en vinte homes, aqueloutro que non vai á guerra se non lle resolven o preito da herdanza con seu irmán. Despois, loitan coma xabarís, pero pra dar xuntado e acordado un exército de catro ou cincocentos fai falla ben pacencia.

IV

     O vello levántase do escano e vai trancar a porta da cabana. Despois arreconchega o remol da lareira pra gardar as brasas.
     —Pouca novidade me contas —di o vello—. Da batalla xa oíra algo, e o que non sabía aínda, xa o imaxinaba. Éche esa a desgracia da nosa xente, a desunión. Xa unha vez se perdeu todo o país por causa dela, segundo se le nunha historia que teño. Pero cóntame o que che dixo teu tío, que o deixaches medio encetado.
     O príncipe molla a palabra cun grolo de cervexa e prosegue falando.
     —Meu tío éche un home algo raro, ti ben o coñeces, e paréceme que está amargado porque non deu feito fillo ningún. Mesmo hai quen marmula que un rei sen fillos non pode facer fértil un país. Pero non debe ser moita verdade, pois a terra produce. A desgracia son estes que nola veñen roubar. En fin, antonte meu tío díxome que tiña oído nunha historia vella que había unha cousa, unha especie de grande caldeiro de poder que xa foi usado con proveito nunha batalla antiga. Pouco máis sabía del, ou non mo quixo contar. Só me dixo que lle chaman Caldeiro do Xigante, e mandoumo ir catar pra empregalo contra os Homes de Fóra. Eu non souben dicirlle que non. Paréceme que eu son o único que lle obedece cando se pon pereno. E o malo é que non sei onde está, nin sequera se o hai. Sobre batallas antigas invéntase moito.
     —Haber haino —di o vello cos ollos fixos no chan. A pega gazmea baixiño e mete a cabeza debaixo dunha ala.
     —Pois dime onde o podo atopar.
     —Haber haino —repite o vello collendo unha manta—; e non sei se será pra ben. Pero agora é máis conveniente durmir ca falar.

V

     O sol entra polo fachinelo da cabana. O vello e o príncipe toman a parva en silencio. O cabalo rincha no pendello de fóra.
     —Meu querido discípulo —di o vello—, eu quixera ben mellor que non foses catar o caldeiro. As cousas de poder son sempre moi perigosas.
     —Pero meu tío vaise enfadar moito comigo, se volvo sen el. ¡Tamén é unha boa desgracia, ser fillo de súa irmá!
     —Pois ven pra cabo de min e dedícate ó estudio. A vida dun sabio é mellor cá dun rei.
     —Cada quen ten que termar do seu fado —di o príncipe.
     —Pero aínda que o encontres, ¿como vas facer pra traelo? É un aparello moi grande. Se tan sequera trouxeses xente contigo...
     —Ninguén querería. Pouca confianza teñen en min, e non sei por que meu tío se embirrou tanto en designarme herdeiro presunto. Cando el morra, ninguén votará por min. Todos se rin do meu amor ós libros. Meu tío tamén me anda reñendo sempre polas candeas que lle gasto en lelos. ¡Quen me dera poder vir pra aquí!
     O príncipe mira cobizosamente prá biblioteca da tulla. Hai un instante de silencio perfecto. Despois, fala outra vez.
     —Pero tes que axudarme a encontrar o caldeiro. Meu tío está moi seguro de que nos pode levar á victoria. E algunha razón terá, que ó fin e ó cabo é o rei elixido.
     —Eso non me parece garantía ningunha —responde o vello—. Pero non podo negarche unha axuda, aínda que sexa pra mal. Non teño argumentos bastantes. A miña sabencia non é moi fonda.
     »Eu non sei onde está o caldeiro, nin coñezo ben o seu funcionamento. Pero teño un medio irmán máis vello e máis sabio lonxe de aquí, polo camiño do Sol, a cinco días de marcha. Eu non me trato con el, porque é mala persoa, pero non poderá negarche a súa axuda. Guiarate a miña pega, que sabe ben como ir.

VI

     O sol brilla senlleiro. O príncipe cabalga, e a pega voa diante del. Marca un pedazo de camiño, e logo dá volta e póusaselle no ombreiro. Cando chega a noite, a pega escolle un lugar abrigoso no medio do monte.
     A media tarde do quinto día entran unha chaira grande e sen árbores. A pega levanta o voo e marca un treito de camiño máis longo ca de costume, tanto que desaparece ó lonxe e non torna. O príncipe segue o itinerario trazado no aire, e xa case anoitece cando chega a unha pequena choza á beira dun pequeno lago.
     A pega está pousada nun poio fronte dun vedraio de longuísimas barbas non moi aseadas. O vedraio fala moi súpeto desta maneira:
     —Meu medio irmán pequeno mándame a dicir o que buscas. Descabalga e atende.
     O príncipe apea, e a pega vénse pousar ó seu ombro. Un bufo real sae da choza e ponse no ombreiro do home vellísimo.
     —Non che vou dicir se a túa busca é pra ben ou pra mal, que a min nada me importa, e ademais non o sei —continúa o descortés barbouzán—. Quen o sabe é miña media irmá, máis vella e máis sabia ca min, que vive a cinco noites de marcha de aquí. O meu bufo guiarate deica ela, e terás que axeitarte á súa marcha nocturna. Agora cea un pouco se queres e vaite. De min non agardes conversación.
     O príncipe encolle o ombreiro libre e entra na cabana. O vello bota nunhas escudelas unha caldeirada de troitas e panchos mal cocidos e sen sal. Comen de présa e en silencio. O príncipe segue o seu camiño sen sobremesa ningunha. A pega despídese del cun gazmeo amigable desde o guindal da lareira.

VII

     O bufo revoa silandeiro, marcando o camiño. Non lle ofrece confianzas ó príncipe, nin se lle pousa no ombreiro. El tampouco non o sente moito: desprácenlle os costumes da grande noitébrega. O cabalo avanza con decisión. A luz das estrelas aluma friamente unha chaira que parece non ter fin. Ó chegar o día, o bufo escóndese entre as matogueiras máis mestas. O cabalo mornea, e o príncipe intenta prender no sono.
     Cerca da alba da quinta noite, o bufo desaparece cara a diante. O príncipe segue cabalgando en liña recta. Xa hai ben claridade cando ve rematar a chaira na beira do mar.
     Cabo dun rochedo que cerra unha praia hai unha choupana esbandallada. Pousado nun poio está o bufo, fronte dunha muller que parece ter a idade do mundo. Guedellas que deberon ser brancas e agora son grises arrástranlle polo chan, cheas de sarrapio e zurullos. O bufo métese na cafúa, temeroso do sol que arraia. A vella fala así:
     —Príncipe, sei quen es e non che dou a benvida.
     —Quizabes o teu rango te dispensa de darma —contéstalle o príncipe.
     —Garda as túas cortesías e atende. Sei o que buscas, sei onde está e sei como funciona. Non che dou a benvida, pero non podo negarme a axudarche na busca, e mesmo hai razóns pra que non me desguste facelo, aínda que ningunha é a bondade do meu corazón.
     »Agarda aquí nesta praia. Dentro de pouco chegará un barco con tres mariñeiros. Sube no barco co teu cabalo: non quero ver por aquí animais cuadrúpedes. En cinco días e cinco noites de navegación chegarás á Terra de Alén, a onde vos guiará a miña serpenta.
     Da choupana sae unha enorme cobra, asubiando coa súa lingua fendida. O príncipe sente un arrepío. O cabalo rincha asustado.
     —Non intentes falar cos mariñeiros —segue dicindo a vella—. Non che darán palabra. Na Terra de Alén encontrarás o Caldeiro do Xigante, que se garda a si mesmo. Subirédelo no barco, e en quince días e quince noites máis chegarás á túa terra. Non che desexo boa viaxe nin boa chegada.
     A vella métese na choupana e pecha a porta de golpe. A cobra cobreguea polo areal ata a beira das ondas. Polo mar achégase un barco sen velas no mastro nin remos ós costados.

VIII

     A serpenta nada incansable, sempre a cabeza por riba das ondas. O barco vai tras dela sen necesidade de velas nin remos: pouco teñen que facer os taciturnos matalotes.
     Son tres homes xigantescos, celludos, vestidos con antigas roupas esfarrapadas. As súas faces son brancas coma fariña, e os seus ollos azuis, clarísimos, non palpabrexan: miran fixamente, coma sen ver. Comen sen pracer alimentos balorecidos e beben auga choca ó dereito do pío. O cabalo moula herba seca que debeu ser verde hai cen anos. O príncipe anoxa a galufa e intenta pescar cunha liña, pero os peixes non se achegan ó barco, nin as aves que pasan voando veñen ó mastro pousar.
     O amencer da quinta noite o barco chega á Terra de Alén. Entra sen leme nunha estreita baía de augas profundas e inmóbiles. A banda de arca estéase á terra, e o barco queda quieto. O príncipe desembarca co cabalo polo ramal, e detrás deles, sempre en silencio, os tres mariñeiros.
     Non se ve xente ningunha na illa. Hai árbores enormes aquí e acolá, e unha herba gorda, de follas carnudas e húmidas, enche os baleiros dunha luxuria verde. O cabalo non a quere probar. O príncipe estráñase, e examina algúns pés: ningún ten rastro de flores, ningún froitos nin gra. Non hai nin unha pabiza seca. Monta a cabalo e bota a andar cara ó interior, seguido polos tres xigantescos mariñeiros. A herba non admite marcas do paso. Segundo deixan de calcala, levántase incólume e volve ó seu.
     Chegan a un sitio onde un círculo de pedras couta un espacio sen herba nin árbores. No medio está o caldeiro.
     O seu metal brilla coma feito de novo. Figuras estrañas compoñen unha historia todo ó seu redor, unha historia que o príncipe relembra vagamente segundo vai ollando as figuras. É moi grande: nel poderían entullarse vinte homes. Tres angas sobresaen da súa circunferencia. Os tres enormes mudos bótanlle cadansúa man e érgueno coma se non pesara nada.

IX

     Sentado na proa, o príncipe ve decorrer á súa esquerda a beiramar do nativo país. A serpenta esfende a ruta do barco, incansable. A mediodía dobran o promontorio onde se fortificaron os Homes de Fóra. De seguida chegan ó aberto areal de fronte da casa do rei. Sobe a marea, e o barco achégase á terra coma se a cobra o arrastrara.
     O príncipe salta á auga e chama o cabalo. O animal ponse a pacer, guloso da herba nativa. Os tres colosais mariñeiros descargan o caldeiro e póusano na area da praia. Volven ó silencioso navío e navegan de volta.
     Chega a xente da casa real. O rei examina o caldeiro e a historia que ten gravada. Está satisfeito e saúda ó sobriño.
     —Por unha vez vales pra algo. Agora será nosa a victoria. Os Homes de Fóra seguen no seu promontorio: parece que agardan reforzos prá primavera que vén. ¡De comer non lles falta ós ladróns!
     —¿E por que non intentamos botalos agora? —pregunta o príncipe.
     —Non hai maneira de entrarlles. Hai que agardar que eles veñan presentarnos batalla, unha vez que se sintan con máis apoio. A nosa esperanza é o caldeiro da resurrección.
     —Pois o meu mestre desconfía de que funcione pra ben.
     —¡Un sabio, un lector de libros antigos! —despreza o rei—. ¿Que saberá el destas cousas? A súa virtude ben clara está na historia gravada. Vosoutros, ide catar unha rastra e unhas soles e xunguide cabalos, e levádeo pra xunta a miña casa.

X

     Chega xente á casa do rei, atraída polas noticias. O príncipe conta a viaxe á súa maneira. Inventa duros combates con guerreiros poderosos que lle querían privar o paso, e outras aventuras de camiño que lle fan moito honor. Como proba, amosa a folla da súa espada, coidadosamente cocada cun coio pra a facer testemuña.
     —¿E non había ninguén gardando o caldeiro? —pregúntanlle.
     —Tres xigantes inmensos, armados con estacas ferradas feitas de caxigos polo pé. Loitei contra eles máis de dúas horas, e non se daba decidido a batalla. Esto pasaba nunha praia, e había uns penedos grandísimos, dispostos de xeito que formaban coma unha boca. Entón, funos levando habilmente ata alí, e cun ataque sutilmente furioso fíxenos recuar tanto que os arrecullei naquel embude, e só un deles me podía facer fronte, pois os outros quedaron tras del, encerrados. Daquela colleron medo á morte e rendéronseme por escravos. E ben me pintou, que me axudaron na carga. Mirade se eran fortes e grandes: a nosoutros pra arrastrar o caldeiro fíxonos falla xunguir doce cabalos, e eles erguíano no aire coma se fose unha pluma.
     —Pois non sei pra que os deixaches marchar logo.
     —É que me deron mágoa, que teñen aló mulleres e fillos.
     —Deixemos agora os teus contos —di o rei fruncindo as cellas—, que xa os teño oído mellor trabados, e hai que dispoñer a vida. O ano que vén chegarán máis Homes de Fóra, e temos que prepararnos. Agora temos o caldeiro e...
     —Eu, así a todo —atalla o príncipe—, non son moi partidario de usalo. Todo mundo parece saber como opera, mais eu teño razóns pra pensar que non é pra ben. E falo contra o meu prestixio, xa que fun eu quen o trouxo. O que convén é confederarnos cos nosos veciños do Poente pra ser máis nosoutros cós inimigos. Esa é a mellor maneira de gañar as batallas.
     —Eu de veciños non quero saber nada —di un dos mozos da Chaira Verde—. ¡Catropea de fatos!
     —Se cadra agora mesmo hai un deles que di o mesmo de nós —responde o príncipe—. Terá habido problemas con eles, pero hai intereses comúns.
     —Eu estaría de acordo —di o rei—, mais sempre coa condición de que aceptasen a miña primacía na xefatura.
     —Eu quero mandar unha compañía de cen guerreiros —intervén a dona do Outeiro Pequeno—. Teño dúas cabezas colgadas á porta, e eso dáme dereito de capitanía.
     —¡Dereito ningún! —berra un home barbudo, chegado do Alto do Río—. ¡A min non me vai pasar diante unha muller por moi brava que sexa!
     Ármase un remuíño que fai tremer os vanzados da sala. Cando acouga, hai que quitar pra fóra dous homes sen coñecemento. A dona do Outeiro rise, esguedellada e sangrando polos cotobelos.
     —¡Aquí non hai disciplina, nin respecto, nin subordinación! —berra alporizado o rei—. ¡Se puidese, habíavos cargar de cadeas a todos, e cortarvos a lingua!

XI

     O príncipe e o pescador reman por mar aberto. Ó lonxe vese a baía que lles serve de porto ós Homes de Fóra. Teñen os barcos en seco, na pequena praia coutada por paredes a pico. Algúns homes traballan neles. No alto do acantilado axexan dúas sentinelas.
     —Non, eses xa non se van —di o pescador—. Xa empeza a ir frío, e o inverno está cerca. Paréceme a min que se acaba o noso tempo. En fin, sempre fará falla peixe.
     —Non che digo que non —concede o príncipe—. Pero sempre será mellor pescar prá nosa xente.
     —Non sei que che diga. Teu tío prometeume unha cocha preñada a cambio do peixe que lle levei todo o inverno pasado, e aínda non ma deu. Pra ser rei, éche ben miserento.
     —É que ten moitas preocupacións.
     —Terá. Mira, é mellor largar de aquí, non sexa que esoutros se alfeiren e veñan tras nosa.
     Reman un pedazo en silencio. O mar rízase cun ventiño suave.
     —Noutros tempos —di o pescador— nosoutros tamén tiñamos barcos grandes e eramos bos mariñeiros. Hai cen anos ou mil. Se fora daquela, subiamos nos nosos navíos, entrabamos na baía e queimabámoslles toda a súa armada.
     —Defender hai que defenderse —di o príncipe—. Non se pode aguantar que nos rouben a comida e que leven as mulleres. Nesta terra mandamos nós desde sempre.
     —Eu moito non mando —resposta o pescador.
     —Meu tío agora aínda manda. Sempre se andaba laiando de que non lle obedecían. Agora non debía ter queixa. Desque volvín co caldeiro, parece que a xente se fixo máis disciplinada. Aceptaron o seu plano de batalla sen discutir. Pero a el todo lle é pouco. Pra min que se lle está derramando un pouco a cabeza. Estoutro día oínlle rosmar que quería ser rei do mundo enteiro.
     —Cousas de vello marondo.
     —Podías falar cun pouco de respecto. Despois de todo, el é o rei. ¿Ou teslle rabia polo da cocha?
     —Home, pra quererlle moito non é. Espero que cando ti sexas rei teñas máis palabra.
     —¡Ogallá nunca o sexa! Mesmo quería mellor ser pescador. Aínda que a miña verdadeira vocación é a de erudito. Se tivese pergamiño abondo, había de escribir un libro.
     —¡Pero se xa tes tres!
     —É que eu quería un onde estivese a historia da nosa terra, e como se debe gobernar. Mira, por exemplo, noutro tempo había unhas cousas de ouro e de prata que se chamaban moedas. E de cobre tamén, que tiñan menos aprecio. Eu teño varias, unha delas moi boa. Usábanse pra comerciar, pra pagar o peixe e mercar cochos, poño por caso. Era un sistema moito máis fácil có de agora, que sempre hai que andar calculando e releando nas equivalencias.
     —Tamén tería os seus problemas. A min lévanme máis a idea os barcos que había antes.
     —Tamén me gustan a min. Se tivera un, e non sendo por eses Homes de Fóra, gustábame ser comerciante. Andar países e mercar nun sitio e vender noutro, pra tirar un pequeno beneficio.
     —¡Moito che traballa a cabeciña!
     —Que queres, nalgo se hai que invertir. Agora, que estou moi preocupado polos Homes de Fóra, e polo caldeiro, e por meu tío. El está convencido de que co caldeiro gañamos a batalla, pois é moita vantaxe a que dá. Nós seremos cincocentos de armas, e eles, por moitos que veñan, da dobra non pasarán. Pero aínda non sei se non sería mellor deixarse vencer. Hai victorias horribles.
     —O que ha de vir chegará —sentencia o pescador—. Veña, non te quedes aí pasmado, e axúdame a varar a barca. ¿Non ves que chegamos a terra?

* * *

     O inverno é suave, e a vida decorre case tranquila. Os Homes de Fóra mantéñense fortificados na súa roca. Algunhas veces sae un fato deles pra facer algún roubo, pero de seguida volven a seguro. Moita fartura non hai, por causa dos ladroícios, pero fame verdadeira tampouco. No campo das batallas os canteiros erguen unha pequena fortificación aberta por un lado. Séntese ó lonxe o ruído dos martelos nas ingres. Os ferreiros traballan de firme arranxando espadas avariadas, e facendo outras novas con rellas de arados. Tamén están forxando unhas trepias enormes.
     Pasa o rei á cabeza da garda. Un grupo de guerreiros aceptou poñerse ás súas ordes directas: o día da batalla custodiarán o caldeiro. O rei lévaos todos os días a facer prácticas de combate en formación cerrada.

* * *

     Xa está cerca o equinoccio. Chegan os ferreiros ó campo das batallas, impando baixo o peso das trepias. Colócanas dentro da fortificación aberta, sobre unhas grandes laxes a modo de lareira. Valéndose de pancas e poleas, os guerreiros do rei pousan enriba o caldeiro. O rei frega as mans, satisfeito. O príncipe abanea a cabeza dun lado pra outro, e marcha en silencio. Desde as defensas do promontorio, os Homes de Fóra observan o movemento, pero axiña parecen perder o interese, e marchan tamén.

XII

     As maciñeiras xa empezan a florear. O príncipe érguese ó arraiar o sol e vai ata a chaira das batallas. Vinte guerreiros vixían o caldeiro, vestidos de negro dos pés á cabeza. O príncipe non se achega a eles: desque foron recrutados fixéronse pouco faladores. Entre eles mesmos, enténdense a base de xestos secos e palabras curtas e raras. O príncipe achégase prudentemente ó promontorio dos Homes de Fóra, pola banda de abaixo. Percibe entre eles unha actividade non adoitada. Intenta colocarse mellor pra ver sen que o vexan, e entón cáelle a vista no mar, e ve ó lonxe oito velas. Volve correndo pra dar aviso en cas de seu tío.
     O rei despacha mensaxeiros a todos os cabos de casa pra que veñan con todo o seu poder. Os membros da Garda do Caldeiro xa hai tempo que están acuartelados ó redor da casa real, en tres grandes alboios cubertos de xestas. O rei mándalle tocar o corno ó seu asistente, e oitenta guerreiros, silenciosos, vestidos de negro, todos igual, forman unha figura xeométrica diante da casa. O rei manda marchar cun aceno seco da man, e os guerreiros collen cara á fortificación do caldeiro. Oitenta pés calcan a terra de cada vez.
     Empezan a chegar os veciños de máis cerca. A media tarde toda a forza da terra está reunida no campo das batallas. Plántanse as tendas pra facer noite, e acéndense fogueiras pra cociñar. A centuria negra instálase ó redor do caldeiro. Na roca dos Homes de Fóra tamén hai grandes lumeiradas.

* * *

     Amence encarnado. O exército vaise concentrando diante da entrada ó recinto do caldeiro. A garda acéndelle o lume debaixo. Os carrexadores de mortos xúntanse por parellas. O líquido empeza a ferver.
     Os Homes de Fóra baixan da roca forte. Son cerca de mil. Paran a cen pasos, e dous deles adiántanse cincuenta máis.
     —Ven comigo e fala por min —dille o rei a seu sobriño—. Demostra que serve pra algo ler libros. Pero fala con soberbia, como corresponde á nosa raza.
     O rei e mais o príncipe avanzan os seus cincuenta pasos. Diante deles está un home grande e groso, de roxos cabelos, con aspecto real. O outro home tamén ó longo, pero delgado e vello, faltoso de dentes. Nos seus ollos brilla unha luz maliciosa. Unha innumerable bandada de corvos revoa por enriba dos exércitos.
     —Eu son a lingua do rei —di o home delgado no idioma dos libros—. O rei fala así: Estou asombrado de que ousedes presentarme batalla.
     —Asómbrome eu máis de que el se asombre —contesta o príncipe—. Nosoutros estamos na nosa terra, que habitamos desde hai mil anos ou máis, e vides vosoutros, Homes de Fóra, e roubades o noso pan e o noso sal, a nosa cervexa e os nosos porcos, e queimades as nosas casas, e levades á forza as mulleres, e destruídes o noso país. Se a vosa terra non dá de comer, podiades vir pacificamente á nosa e pedirnos licencia pra traballala, que non vola habiamos negar en canto houbera bastante. Pero chegades con ferro e con lume, e facedes grande acabación e carnificio. Por eso vos presentamos batalla. Se vosoutros vos arrepentides e deixades volver as mulleres que levastes, e prometedes non vir nunca máis con ánimo de guerra, nosoutros deixarémosvos marchar en paz. Mais se así non o facedes, ofenderémosvos con todo o noso poder, que é máis do que a vosa vista vos di, e acabaremos convosco aínda que eso nos custe tamén a nosoutros a perdición.
     O home delgado dille unhas palabras ó rei dos roxos cabelos, que estoupa nunha gargallada estentórea.
     —Esto é o que di o poderoso rei pola miña boca —fala de novo o home delgado—: Esta terra é miña por dereito de forza; ninguén pode opoñerse ó meu brazo; mais quero ser xeneroso e douvos a escoller entre morrerdes ou rendervos como escravos ó meu poder. Eila vosa elección: serdes bestas de carga ou comida prós corvos.
     O príncipe non responde. Un silencio terrible aseñórase do campo das batallas. O rei dos roxos cabelos pega unha patada no chan, e dá volta pra cabo dos seus. Os corvos retíranse gazmeando e póusanse á espreita.

* * *

     Os Homes de Fóra avanzan, e o exército do país agarda a pé firme, sen se afastar do caldeiro, a centuria xunta el. Os aturuxos incendian o aire. Chocan as vangardas, e de contado caen sen vida varios guerreiros de parte a parte. O allarido aumenta. Os carrexadores de mortos resgatan os cadáveres dos seus, e lánzanos ó caldeiro, que ferve a cachón.
     O primeiro resucitado é a dona do Outeiro Pequeno. Sae do caldeiro polo seu pé, fumeando, e volve ó combate en silencio, cunha determinación asasina. Os carrexadores non dan case abasto, e unha riola de mortos vaise reincorporando á vangarda, cos ollos fixos, as bocas pechadas, as espadas buscando tripas e corazóns. A loita faise cada vez máis feroz, e moitos corpos de roxas cabeleiras regan o chan co seu sangue.
     O rei dos roxos cabelos alza a espada e lanza ordes. Cen homes de fóra forman unha punta de frecha e furan contra o caldeiro da resurrección. Os gardiáns do caldeiro atoan a entrada. Agurgulla o sangue dos guerreiros negros e dos atacantes. Ningún dos homes de fóra libra con vida. Cincuenta gardas negros caen e son recollidos, e o caldeiro segue vomitando guerreiros sen fala.

* * *

     O sol está no alto. A mortífera batalla faise silenciosa: o exército do país é case todo de mudos, os homes de fóra senten as gorxas trabadas polo terror. Son rodeados. Queren renderse, pero non lles fan caso. Espalda contra espalda, deféndense con desesperación do anel de ferro que os rodea. O campo de batalla é un mar de cabeleiras roxas e sangue vermello. Os corvos levántanse, e o seu revoar escurece o sol. O rei estranxeiro é o derradeiro en caer. O rei do país lanza unha gargallada terrible: el está aínda na primeira vida. O príncipe tamén, e chora.

XIII

     O príncipe cura as feridas na soidade da súa estancia. O sol poente entra pola xanela e brilla na espada fanada. De fóra veñen ruídos de pedras, de metal, de madeiras. Pero xa non se escoitan palabras.
     O raxo de luz que recorta a xanela vai gabeando pola parede oposta. O sol está traspasando o horizonte. Pero o cadro de luz non se apaga: adquire unha cualidade distinta. O príncipe sae á xanela.
     Na esplanada brillan dúas liñas de fogueiras coutando un camiño. Despois anchéase en círculo. Dentro do círculo hai un estrado con símbolos.
     Séntese un lento rumor compasado que nunca se oíra. O caldeiro aparece sobre unhas enormes angarellas en cruz: corenta gardas negros transpórtano ós ombros. Detrás do caldeiro camiña o rei. Detrás do rei, sesenta gardas negros. Detrás, catrocentos guerreiros. Estremécese a terra co fragor do seu único paso.
     Paran todos a un tempo: o silencio restáurase. Os gardas pousan o caldeiro diante do estrado, no medio do círculo de lume. As lapas aluman a terrible historia que ten escrita en imaxes. O rei sobe ó estrado cun facho na man. Estira o brazo co facho no puño. O exército mudo levanta un só brazo coa man estirada. Abre unha única boca e berra tres veces: non son palabras, son tres secos ouveos cortados ó medio.
     O rei baixa o brazo e lanza o facho dentro do caldeiro. Un pequeno resplendor vai agabeando pola enorme boca e convértese pouco a pouco en alta laparada. De novo soa un bramido de cincocentas gargantas mudas, de novo se ergue un brazo de cincocentas mans. O rei corresponde ó saúdo e comeza a dicir estridentes palabras.
     Entre o pobo e o xefe alapea o caldeiro: o lume resplende na faciana do coudel. Mil ollos extáticos contemplan o Führer, que fala.

© 2006 Biblioteca Virtual Galega