BVG     Atrás    Índice de Páxinas

[A acción transcurre nun baño sinxelo, onde hai un váter, un lavamáns e algún outro utensilio propio do lugar e que se considere de interese para a posta en escena. Tamén hai unha fiestra pequerrecha, —apenas pasa unha man—, no alto á esquerda que dá a un patio de luces. É desas fiestras de cristal groso, traslúcido, que non se abren. O espacio é, xa que logo, reducido, —dous metros de boca por un e medio de rondo—. O váter de frente, pegado á parede do fondo. Suponse que a porta do baño está frente ó público.]

Dous personaxes: o FONTANEIRO, home graxento, cáseque calvo, con mono de traballo. Sentado na tapa da poceta seca o frente cun pano. Asustado, respira axitado. Á súa beira, de pé, moi flemático, a figura estirada e enxoita do CREGO, con hábitos, con lentes, con rostro rasurado. Padece unha coxeira. O teimudo bater dos dedos da man dereita contra a sotana delata o seu nervosismo.

Os dous frente ó público. Silencio.
...


Crego.
...0 senor Tallón virá.

Silencio.

Crego.
¡É normal! ¡É natural! ¡Todos podemos escoitar algo que en realidade non escoitamos, pois o vento, a atmósfera, ou calquer manifestación da natureza pode enganar o ouvido humano!

Fontaneiro.
¡Pero vosté está certo?

Crego.
Completamente. Estará a piques de chegar. ¡¿Ten hora?!

Fontaneiro.
(Olla o reló).
Non o sei. Realmente, éme difícil saber a hora que é.

Crego.
Vaia estupidez. Ten un reló e élle difícil saber a hora que é.

Fontaneiro.
Non é tan doado, créame. Se me permite que lle explique...

Crego.
Non preciso explicacións. Non pedín explicacións. É máis: non imos ter tempo de explicacións. O señor Tallón está a piques de chegar.

Fontaneiro.
Non quero que se faga unha idea trabucada de min.

Crego.
Por favor, non insista.

Fontaneiro.
Preguntoume a hora...

Crego.
Por curiosidade, nada máis. Por manter unha conversa, por educación, bos modais. Iso é todo. Déixeo estar.

Fontaneiro.
...Non se escoita nada.

Crego.
¿Escoita algo?

Fontaneiro.
O certo é que non, padre. ¿O senor Tallón acostuma retrasarse?

Crego.
Que di. É unha das persoas máis puntuais que coñezo. Nestes momentos debe estar entrando na igrexa.

Silencio. O Fontaneiro concéntrase para adiviñar algún son. Ambos imaxinan o recorrido do señor Tallón.

Fontaneiro.
...Agora debe estar atravesando o pasillo.

Crego.
No Altar fará a xenuflexión.

Fontaneiro.
¿Canto pode tardar?

Crego.
Pouco.

O Fontaneiro segue imaxinando.

Fontaneiro.
Agora entra na sacristía. OlIa para un lado... olla para o outro...

Crego.
...non me ve...

Fontaneiro.
...el pensa o extraño que é que vosté non chegara aínda...

Crego.
...e descubre as miñas cousas na mesa. Fica pensativo, e ve a luz que escapa por baixo da porta.

Fontaneiro.
E achégase ata a porta do baño.

Agardan expectantes.

Fontaneiro.
(en voz baixa) ...Xa chegou, esta aí... (olla para o crego). ...¿Está aí fóra, doutro lado?

Os dous fitan a porta. Silencio.

Fontaneiro.
(en voz baixa) ¿Que facemos?

Crego.
Pois... nada. El vai abrir a porta.

Os dous agardan.

Fontaneiro.
...¿Por que non berra? Chame por el.

Crego.
Non e preciso. ...¿Señor Tallón?...

Fontaneiro.
(Pegando a orella á porta).
...Aí fóra non hai ninguén.

Crego.
Ben, el está a piques de chegar.

Fontaneiro.
¿Non dixo vosté que vi fia de entrar na igrexa?

Crego.
Non me atordoe, por favor.

Fontaneiro.
¿Que se axeonllaría diante do Altar?

Crego.
Quen sabe o tempo que pode tardar.

Fontaneiro.
É o mesmo que antes, cando lle pareceu escoitar algo.

Crego.
O señor Tallón é un home de moi avanzada idade. Puido mancarse. ¡Non me amole!!

Silencio.
...

Fontaneiro.
Teño calor.

Crego.
Ás veces, se ún se concentra, séntese pasar unha brisa por baixo da porta.

Fontaneiro.
...Polas noites, neste tempo, durmo coas fiestras abertas. O problema son as moscas. Polas mañás teño as pernas cheas de picaduras.

Crego.
Todo é cuestión de como se tomen as cousas. Ás veces, no inverno, pódese abafar un sin saber por que.

Fontaneiro.
Eu, polo xeral, no inverno morro de frío. Aquí sopra unha nordesía que corta o alento.

Crego.
lmaxine que estamos no inverno.

Fontaneiro.
Non é doado, padre.

Crego.
Teña paciencia.

Fontaneiro.
Teño calor.

O crego, impasible, non se move. O fontaneiro olla para o reló.

Fontaneiro.
...Verá, creo que o meu reló atrasa. ¿A que hora entramos no baño?

Crego.
Non recordo.

Fontaneiro.
Son cousas difíciles de esquecer. Eu non esquecín. Pero o meu reló é de corda, semella que parou. (Fita para o crego) ...Non lle escoito o tic tac (Lévao á orella. Logo estrica o brazo cara o crego) ...¿Vosté escoitao?

O crego achega a orella con discreción.

Crego.
...Parece que ó lonxe algo se oe.

O fontaneiro lévao de volta á orella.

Fontaneiro.
...Non estou certo de que funcione. As agullas semellan estar no mesmo sitio que antes.

Crego.
¿Que cando?

Fontaneiro.
Antes... Está ben. (Movendo as agullas do reló). Poñamos que eran as catro.

Crego.
Imposible. Ás catro eu estaba tomando o café.

Fontaneiro.
Está ben. Pois logo as catro e media.

Crego.
Corno moito as cinco menos vinte.

Fontaneiro.
Eu quedara con vosté na porta da igrexa ás catro e media, padre.

Crego.
Pero chegou tarde.

Fontaneiro.
Xa lle dixen que non podía vir.

Crego.
A puntualidade é unha das grandes virtudes do ser humano

Fontaneiro.
Os sábados pola tarde marcho cos fillos.

Crego.
Por certo, pouco cultivada.

Fontaneiro.
¡Eu non traballo os sábados pola tarde!

Crego.
Era un caso de necesidade, Moncho. Este non é un váter calquer.

Fontaneiro.
E agora estarán agardando por min.

Crego.
Ademais non fixo o traballo.

Fontaneiro.
¡Está ben! ¡As cinco menos vinte! ¿Canto tempo calcula vosté que pasou?

O crego fica soprendido.

Crego.
...¿Eu? Non sei..

Fontaneiro.
Máis ou menos. Faga un cálculo.

Crego.
Non sei.

Fontaneiro.
¿Vinte minutos?

Crego.
É unha posibilidade, como calquer outra.

Fontaneiro.
¿Ve? Según este cálculo pasan das cinco. ¿Está certo de que virá o señor Tallón?

Crego.
¿Non pode calar?!

Fontaneiro.
Non sei o tempo exacto que levamos aquí.

Crego.
Teña paciencia.

Fontaneiro.
Teño calor.

...

Fontaneiro.
Afogo. (Ó crego) Padre, se fai o favor...

O crego fítao. Enche un vaso de auga no lavamáns. Dállo ó fontaneiro, que bebe con fruición.

Fontaneiro.
Debo tomar a medicación.. Se non o fago pode ser perigoso para o meu corazón.

Crego.
Reláxese.

Fontaneiro.
Teño o corazón moi feble. Necesito aire. ...Padre, teño que respirar. ¡Teño que respirar! ¡Vaime dar algo! ¡Padre!...

Crego.
(Calmándoo)
Acougue. O señor Tallón ten que estar a piques de chegar. E moi puntual. Nos últimos anos nunca chegou tarde.

Fontaneiro.
Pero está xordo como unha tapia. Non nos vai escoitar.
¡Non nos vai escoitar ninguén!

Crego.
Cale. Canto máis se alporice, peor é para o seu cora~zon. Sente. E respire fondo.

Fontaneiro.
O ambente está cargado. Recorde que o váter está atascado, e aquí non lle corre ningunha brisa.
Solte... !

Crego.
Aproveite o tempo e traballe.

Fontaneiro.
Con este desatascador non podo. Necesito a chave inglesa, e a chave inglesa está fóra. (Tira o desatascador ó chan).

Silencio.

Crego.
No hipotético caso de que o señor Tallón non nos escoitase, cando vexan que non aparezo para a misa das seis, chamarán por min, hanme buscar. Non se preocupe.

Fontaneiro.
Ás seis... E que máis ten, se non sabemos que hora é.

Silencio.

Fontaneiro.
¡A culpa é de vosté! ¡Se fixera un baño como deus manda, xa estariamos fóra! ¡¿Para que quería un baño con pechadura electrónica?! ¡¿Non lle compría
ún con pestillo, como o de todo o mundo, que se abre moi ben desde dentro?!

Crego.
O que ten que facer é desatascar esa cañeria. Vosté ó váter, que a igrexa é asunto meu.

Fontaneiro.
É asunto meu, é asunto seu. Ben, dacordo, eu a desatascar, que é o meu, e vosté a rezar, que é o seu, (collendo afervoado o desatascador e axeonllándose a carón da poceta. Mete o brazo) ¡Pero non son eu quen senta aquí, ¿sabe?! (Con forza traballa co desatascador) ¡Non fun eu quen atascou o váter! ¡E non tiña por que estar aquí axeonllado! ¡Este é asunto seu! ¡Se eu estou aquí é porque este é o meu traballo! ¡Eu trabaIlo onde eu quero! ¡E non quero que me digan cal é o meu asunto! ¡E non teño por que estar aquí axeonllado dándolle a isto! ¡Merda! ¡Merda! ¡Merda! ¡Ah!...

Crego.
¿Que ten?! ¿É o corazón?!

Fontaneiro.
...Un calambre, coño. Un calambre.

Crego.
Estrique a perna.

Fontaneiro.
Ai... ai... Aínda haberemos rir un pouco cando falemos disto. (Ollando ó crego). No café, de vellos, botando unha partida ó tute subhastado.

Crego.
Mellor é que camiñe un cacho.

Fontaneiro. 
(Fitando ó crego)
¿Cara onde?

Silencio. O crego non resposta.

Fontaneiro.
...¿Aínda non se decatou de que estamos pechados? ¿Non ve as paredes? ¿Non ve a porta? ¡¿Non escoita o silencio doutro lado?! ¡Estamos sós! ¡E ninguén o sabe! ¡Nin sequera vosté! ...Invéntase esa historia do señor Tallón para tranquilizarse pero no fondo sabe que é unha invención.

Crego.
Coñezo perfectamente a nosa situación. Sei onde estamos, por que, e cando sairemos de aquí.

Fontaneiro.
Suposicións. Unha teoría ben elaborada para non enfrentarse coa realidade.

Crego.
Unha teoría correctamente elaborada, pois se basea nos propios feitos. Non hai nada de suposicións.

Fontaneiro.
¡E que é iso de que sairemos de aquí nunhas horas, senon unha suposición? Vosté está certo de que o señor Tallón virá nuns minutos: suposición; ou que a comunidade enteira vai poñerse a chamar a berros por vosté cando non apareza para a misa das seis: suposición outra volta. ¿Onde imos con iso?

Crego.
¿E cal é a súa postura? ¿Berrar como un porco acoitelado? ¿Chorar apertado ó váter?

Fontaneiro.
...Querer sair, ¿parécelle pouca cousa?

Crego.
Tamén eu quero sair. ¿Pero vosté que fai para conseguilo? Cando menos, eu analizo a situación e medito sobre cando e mercé a quen se abrirá esa porta.

Fontaneiro.
Está ben para pasar o tempo. Pero as súas análises non van facer que esa porta se abra.

Crego.
Non vou discutir. Faga o que lle pete. Pasee.

O fontaneiro dá pasos, —dous—, á dereita e á esquerda, así durante algún tempo, ata que se detén.
Silencio.

Fontaneiro.
...Padre, a morte, ¿será algo semellante a isto?

Crego.
¡Sempre que vai ó váter pensa no mesmo?

Fontaneiro.
Déixese de lerias, vosté sabe de que falo. Os problemas co corazón achegáronme máis á morte, pero xa desde hai tempo é algo que me sobrepasa. Sonlle sincero: a morte é algo máis importante do que normalmente pensamos.

(Senta no chan, contra os azulexos).

A angustia asáltame polas noites. Coa meixela na almofada, concéntrome na idea da morte e trato de acharme despois de morto, de buscar todo o que me rodea nesta vida, e un vacío comeza coller sitio na miña cabeza. E comeza a invadir o meu corpo. A modo. Eu trato de resisitir, pois canto maior é o vacío que avanza polos meus membros, síntome máis cercano a esta idea absoluta. Pero nunca chego ata o final. Ergo suorento e fito a miña muller, que dorme prácida á mina beira, ignorante, feliz... Houbo un tempo no que eu tamén fun así, pero cando chegaron os fillos todo mudou. Eles imposibiIitan a miña existencia, ¿entende? É ó mesmo tempo a xustifican. É difícil de explicar. Pero doado de comprender. ...¿Vosté non sente algo semellante?

Crego.
Eu non teño fillos.

Fontaneiro.
Fodeuno-lo padriño.

Crego.
¿0 que?

Fontaneiro.
Non, nada.

Crego.
 Ah...

Silencio.

Crego.
...Ten unhas cousas; pensar na morte pechados no baño, vamos...

Fontaneiro.
¿E que máis ten? Victor Brauner morreu dunha diarrea, ¿nonsi? Atopáronno na cama afogado en merda.

Crego.
¡Fágame o favor!

Fontaneiro.
¡A fin de contas, todos nos cagamos cando morremos! É unha cuestión de descontrol do esfínter: ¿como o vas poder controlar se estás morto? ¡Se nin sequera podemos controlar os sentimentos cando estamos vivos!

Crego.
¡¿Por que non continúa co desatascador?!

Fontaneiro.
(Dándolle o desatascador)
¡¿Por que non o fai vosté?! iA merda é súa, non miña!

Crego.
¡Non sexa porco, Moncho! ¡Entre o fedor e o seu vocabulario acabarei por botar o xantar! ¡E ademais controlo perfectamente os meus sentimentos!

Fontaneiro.
¡Vosté non ten sentimentos!

Crego.
¡Non me cargue, Moncho!

Fontaneiro.
¡Vosté non é un ser humano!

Crego.
¡Realmente, esta situación é insostible, mírese como se mire!

Fontaneiro.
¡Veña, déalle! ¡É doado!

Crego.
¡Déixeme tranquilo!

Fontaneiro.
(Obrígalle coller o desatascador. Forcexan).
¡Vamos, calquer o pode facer! ¡Non lle é moi complicado!

Crego.
¡¿Quere soltarme?! ¡Vaime poñer perdida a sotana!

Fontaneiro.
¡Non sexa mixericas!

Crego.
(Nun arrebato de forza chimpa o fontaneiro contra a parede).
¡Que me deixe!!

O Fontaneiro sorpréndese da forza do crego. Este tamén está sorprendido. Tira co desatascador: Abre o grifo, lava as mans, e bota auga na cara. Silencio.
...

Fontaneiro.
Toda esta forza poderíamos empregala en derrubar a porta.

Crego.
Nin se lle ocurra falar do asunto.

Fontaneiro.
¿Tardará moito o señor Tallón?

Crego.
Non. É puntual. Non se preocupe.

Fontaneiro.
Pasarán das cinco, ¿por que se retrasa?

Crego.
Non o sei. Ó mellor está colocando as flores no Altar, ou limpando o pé do Nazareno. Nestes días colle moito pó.

Fontaneiro.
Ten que vir á sacrístía a vestirse, ¿non é?

Crego.
Cando o escoitemos entrar petaremos con forza na porta. (Vírase cara el) EI ten unha das tarxetas codificadas; abriranos. E déixeo estar. ¿Non se decata que este é un tema recurrente na nosa conversa? Odio os temas recorrentes. Odio falar por falar.

Fontaneiro.
¿Que faría se só quedara aire para un dos dous?

Crego.
Non mataría por este fedor, abofé. (Sorrí) No Seminario estudiei Lóxica; se mato polo aire morro pola peste, se non mato morro por axfisia, así que se, en
definitiva, o que nos agarda é a morte, ¿para que situarme nunha disxuntiva dese calibre?

Silencio.

Crego.
Era tan só un suposto.

Fontaneiro.
¿Sabe que corre un rumor?

Crego.
Non me interesan os chismes. Pero se lle fai feliz, pode contarmo.

Fontaneiro.
Din que Armando Brauner deixou afogar a seu irmán cando afundiron no mar do norte.

Fontaneiro.
Só é un rumor. Pero contan que cando os pillou a galerna regresando a porto o barco ía ateigado de peixe, e que axiña foi a pique. Estiveron dez días rastreando, e non atoparon a ningún supervivinte. Só o casco do barco virado de volta. Ó décimo terceiro día un mercante avistou a Armando Brauner, apreixado a un madeiro coas pernas enliadas a unhas redes. Para liberalo subiron todo a bordo. Ó final das redes apareceu o corpo dun mariñeiro, o seu irmán.

Crego.
¿E que dixo el?

Fontaneiro.
Nunca falou do asunto. A xente preguntáballe e el calaba. Alguén dixo que pelexaran polo madeiro para se manter a flote.

Crego.
¿Non era grande abondo para os dous?

Fontaneiro.
Hai veces que para un home nada é abondo.

Silencio.

Fontaneiro.
Vai calor.

Silencio.

Fontaneiro.
...l¿airemos algún día daquí?

Crego.
Non sexa parvo. ¿Como non haberemos saír?

Fontaneiro.
¿E se precintan a igrexa?

Crego.
¿Como a van precintar?

Fontaneiro.
Ás veces a vida semella tan estúpida...

Crego.
Iso que é: ¿unha suposición ou unha experiencia?

Escuro. Escóitanse en funcionamento as cañerías dos milleiros de vivendas que asulagan o país. Cañerías que funcionan pola noite, que baleiran o lixo da nación cando ninguén mira, cando a escuridade da noite agacha os que tiran da cisterna.

É posible que pasen catro ou cinco anos, quizás sete quizás máis. Éme difícil establecer a cantidade de tempo, ¿como medir a miseria ou a mediocre indolencia?

A modo entra un fío de luz branca pola fiestra do baño. Adivíñanse os corpos do Crego e o Fontaneiro no chan, durmindo. O Crego esperta coa luz do mencer.

Crego.
...Tallón? ...Tallón, ¿é vosté? (o Crego abre por fin os ollos, axeonllado no chan arrástrase ata a porta. Fala baixo para non despertar o fontaneiro). ...Señor Tallón! ¿É vosté? ¿Vén salvamos? Levamos tempo pechados aquí, sen comida, sen aire. Moncho é moi recurrente nos seus temas de conversa, está cargante, non deixa de falar, non deixa sitio no baño, non é normal nin natural, é imposible convivir con el. Este lugar é moi pequeno para os dous. Podía abrir a porta. ...Escoite, se cómpre que alguén fique no baño o fontaneiro é a persoa indicada: é un fracasado. Pódeme abrir a porta a modo, eu sairei silenciosamente. ...¡Escóiteme, recoiro! Este imbécil acabará comigo, non aturo máis aquí dentro, ábrame...

Fontaneiro.
(Espertando)
...¿Que fai aí? (incorpórase) ¿Con quen fala? ...¡¿É o señor Tallón?! (achégase ata a porta) ¡Ábranos! ¡Abra esta maldita porta! ¡Estamos aquí! ¡Non se faga o xordo!

Silencio.

Fontaneiro.
...Non hai ninguén. ¿Con quen falaba?

Crego.
(Confundido) ...Vin unha luz.

O Fontaneiro olla para a fiestra.

Fontaneiro.
...E a luz do día. Mence. (Decátase) ...¿Canto tempo levamos aquí?

Crego.
Uns minutos.

Fontaneiro.
Creo que o meu reló non funciona. ¿Cantas horas durmimos?

Crego.
Non durmimos. Sentamos un anaco. Vosté ía canso.

Fontaneiro.
¿Cando estaba canso? Está a mencer e nós entramos no baño despois do xantar. Polo menos pasou un día.

Crego.
Confúndese: Moncho. Antes das seis o señor Tallón ten que vir á sacristía.

Fontaneiro.
¿E a luz da fiestra?

Crego.
Un milagre a medio facer ...ou un efecto óptico.

Fontaneiro.
Vosté sabe algo que me agacha. ¿Como podemos saber o tempo que pasou? ¿E se levamos días? ¡¿E se levamos meses?!

Crego.
¡Non diga estupideces! ¿Ten fame? ¿Medroulle a barba? ¿Como ía aturar días aquí pechado? Nesta época do ano os solpores son estraños. ...Debeu ser
un engano do sol a través dunha nube. Esas cousas pasan.

Fontaneiro.
...¿É sincero?

Crego.
Antes das seis o señor Tallón abrirá a porta.

Fontaneiro.
...Está ben. (Xirando as agullas do reló) Poñamos que son as cinco e media, ou as seis menos vinte. (Dálle corda).

Silencio.

Fontaneiro.
¿Sabe que hai anos estudiei ópera? ...En Venezuela. Unha veciña era afeccionada; era italiana, e os italianos, xa se sabe, teñen un aquel de operístico no sangue.

Silencio. O crego non lle fala.

Fontaneiro.
En realidade, eu pretendía cortexar á súa filla. E quedei de Verdi ata os fuciños. ...A emigración é dura. Xa o creo. Que mo digan a min. Que fun a Venezuela a aprender o traballo de fontaneiro. ...Ela vivía no primeiro. Eu no terceiro. Non había ascensor. E cruzabámonos nas escaleiras.

Crego.
Elemental.

Fontaneiro.
Alí naceu a atracción. As cousas atópanse nos lugares máis insospeitados. Era unha atracción non compartida. ¿Sabe que alí os edificios están mellor construídos que aquí? Pero as cañerías son malas, son de chumbo, por iso alí os fontaneiros teñen moito traballo. Por iso eu me flxen alí fontaneiro. Traballei en casas de polacos e italianos. Durante un tempo traballei no ultramarinos dun portugués, pero deixeino. Volvín ás cañerías. E regresei para seguir facendo o mesmo. Esta é a miña vida. Fin.

Crego.
¿Por que deixou o ultramarinos? Era un traballo máis limpo.

Fontaneiro.
Non é doado endereitar unha vida.

Crego.
Non o é, non.

Fontaneiro.
Non.

Silencio.

Crego.
¿Facía bó cando viña para igrexa?

Fontaneiro.
Quería chover, andaba a velas vir.

Crego.
Deixei aberta a porta da casa. Como era para un momento.

Fontaneiro.
...¿Vosté que pensa da morte?

Crego.
(Tira un pano que leva ó naris para non oler).
¿Outra volta, Moncho?

Fontaneiro.
Imaxino que unha persoa da súa profesión ten que ter unha idea moi clara do que é a morte.

Crego.
Este é un tema recurrente nas súas conversas. Amólame o seu tedio, Moncho. Tenme adoecido.

Silencio.

Fontaneiro.
Vosté dorme só. ¿É quen de conciliar o sono? ¿Nunca espertou coma min, suorento na noite?

Crego.
Iso son as ceas copiosas e a mala dixestión.

Fontaneiro.
Quero saber o que pensa. ¿Dálle medo a morte?

Crego.
...Dáme medo perder a misa das seis. A puntualidade é unha das grandes virtudes do ser humano, por certo, pouco cultivada.

Fontaneiro.
¿Por que non me contesta?

Crego.
Déixeme tranquilo, Moncho. Se temos que estar aquí os dous procuremos que non haxa roces.

Fontaneiro.
Conteste.

Crego.
Coide o seu corazón.

Fontaneiro.
Non dea voltas...

Crego.
¡Paréceme unha estupidez!

Silencio tenso.

Crego.
¿Está satisfeito?

Fontaneiro.
¿A morte parécelle unha estupidez?

Crego.
Así é.

Silencio.

Fontaneiro.
...¿Unha estupidez, simplemente? ¿Unha estupidez? Con iso non pode abondarlle. Unha estupidez é algo máis vanal.

Crego.
Non se meta na miña vida. O tempo que teña que permanecer neste váter quéroo pasar relaxadamente. Cale, esquézase de min. ¡Lisque!

Fontaneiro.
Unha estupidez é a súa negativa a instalar o palco da orquestra no atrio da igrexa. Iso é unha estupidez. Morrer non. Morrer é algo máis importante.

Crego.
¿Que lle fai estar tan certo de que morrer é algo importante? (O fontaneiro non resposta) ¿Dígame? ¿O que? ¿A curiosidade por saber que acontece despois? ¿É iso? ...¿E se non acontece nada? ¿E se logo de morrer non pasa absolutamente nada? ¿Sería importante morrer?

Fontaneiro.
Trata de confundirme.

Crego.
Non. Só fago preguntas. E vosté non contesta.

Fontaneiro.
Aínda que non exista a certeza do acontecer, a morte é unha expectativa, e como todas, unha posibilidade.

Crego.
¿Unha posibilidade de que? ¿Posibilidade de existencia? ¡O único que alimenta esa importancia da que fala é a curiosidade, a vulgar curiosidade, Mon-
cho, mediocre e estúpida! ¿Que máis sostén esa importancia? ¿Non será o medo a non vivir, e non a morrer? Míreo desa maneira.

Fontaneiro.
Non me vai confundir. E ademáis pensamos poñer o palco da orquestra no atrio. É unha tradición.

Crego.
O atrio é da igrexa e na igrexa mando eu.

Fontaneiro.
O baile sempre se fixo no atrio.

Crego.
Impórtame unha centella onde se fixera o baile. Este ano non se baila no atrio da igrexa.

Fontaneiro.
Pois ímolo poñer, queira vosté ou non.

Crego.
Tódos os seus clientes son feligreses meus. Se quero, podolle acabar co negocio.

Fontaneiro.
Cando os seus feligreses saiban que as esmolas para restaurar a igrexa sirven para custear baños con pechaduras electrónicas, acábolle eu co seu.

Crego.
Foi un oferta que me fixo o carpinteiro, eu non tiven nada que ver. Á igrexa non lle custou un peso a porta. As esmolas van para o retablo, como ben sabe todo o mundo.

Fontaneiro.
Pois deixemos as cousas como están. Vosté ó retablo, eu ás cañerías e o palco da orquestra no atrio da igrexa, que é o seu sitio.

Crego.
¡¿Á beira dos mortos?! ¡¿Ese é o seu sitio, Moncho, á beira dos mortos?!

Fontaneiro.
Xa falaremos diso cando esteamos fóra.

Silencio.
Os dous pensan no seu.
O fontaneiro senta no chan.

Fontaneiro.
...Resulta difícil imaxinar que un corpo apodreza. Ás veces esfórzome por imaxinar o meu, infesto de vermes, e non o consigo. ...Unha vez, hai moitos anos, vin un. No cemiterio. Era unha calorosa maná de agosto e xogabamos ás agachadas. Eu estaba alí, apoiado no muro. O nicho estaba aberto, esnaquizado ...0 sol quencía con forza. ...Baixei a cabeza e puiden ver o corpo vestido dun cativo. Non debía ter máis de dez anos cando o enterraron. ...Eu pensaba que un cativo non podía morrer, estaba certo de que iso era cousa dos vellos. Pero el estaba alí. Quixen tocalo. Acheguei medoñento a man e ó pousala lixeiramente no pantalón escoitei un ruído; escoiteino e pensei que era o cativo, que espertaba. Entón oín as súas voces, estaban tras de min, rindo ... (Fica perdido na memoria) ...Agora podería ser o meu fillo, e estaba alí, coma quen deixa un can morto, coma quen abandoa un moble no basureiro...

Crego.
Seu fillo estará ben.

O fontaneiro sente o seu corazón remexerse violento. Vai ó lavamáns e enche o vaso de auga, bebe. Fítase ó espello.

Fontaneiro.
Nós os dous somos un país pechado nun váter, prisioneiros do noso cheiro, do fedor da nosa conciencia atascada na cañería da historia. Estamos aquí pechados os dous, sen aturarnos pero inevitables, tan distintos pero resignados por igual, agardando a que nos abran a porta.

Crego.
(Rí) Borracho ten que ser a puñeta, vamos...

O fontaneiro achégase á porta.

Fontaneiro.
...Non nos van abrir. ...Como non tiremos nós a porta imos morrer de fame ou asfixiados.

Crego.
A porta non se toca.

Fontaneiro.
(Collendo o desatascador).
Só hai unha solución.

Crego.
¡Que non a toque!

Fontaneiro.
Pola forza é a única maneira.

Crego.
¡Pola forza nada, que o carpinteiro non me fai outra de moca!

Fontaneiro.
¡San Agustín xustificaba a violencia! ¡E non vai ter vosté máis razón ca el, que era santo!

Crego.
¡Como desgracie a porta, prepárase!

Fontaneiro.
¡Pode que a golpes non tire con ela, pero hai que intentalo!

Crego.
¡Aquí nin dios vai intentar nada, coño! ¡Déame o desatascador! (Forcexean os dous).

Fontaneiro.
¡Se por vosté fose pasariamos aquí a vida enteira! ¡Solte! (O fontaneiro empuxa ó crego contra o lavamáns).

Crego.
¡O señor Tallón ten que estar a piques de chegar!

Fontaneiro.
¡O señor Tallón non chega! ¡Quere deixar de enganarse? ¿Non é quen de entendelo? ¡O señor Tallón non vai chegar! ¡Non pensa pisar a igrexa no que lle resta de vida!

O Fontaneiro, de pé ante a porta, pennanece impávido.
Non se move. O Grego fítao.

Fontaneiro.
...Está ben, deámoslle tempo ó señor Tallón.

O Fontaneiro deixa o desatascador.
Silencio.

Fontaneiro.
¿Que pensa da morte?

Crego.
Está cargante, Moncho.

Fontaneiro.
(Nun arrebato de furor)
¡¡Contésteme ou mátoo aquí mesmo!!

Crego.
(Vólvese e abre o grifo, mollando as mans).
Hai máis temas de conversa. Outros asuntos. Non ten por que ser a morte. ¡Sempre a morte! ¡Que lle parece o zunido das abeleiras pola noite?

Fontaneiro.
...Acórdame os bailes da verbena na camposa, nas noites de outono, co ceu estrelado.

Crego.
¡Cale! ¡Dixen que estaba farto! (Colle o desatascador). A ver se eu teño máis sorte.

Ante a sorpresa do fontaneiro, o crego axeónllase e mete o desatascador no váter.

Crego.
Se nos turnamos é posible que consigamos desatascalo.

Silencio. O fontaneiro fitao.

Crego.
¿Que mira?

Fontaneiro.
Como non lle dea máis forte non vai conseguir nada.

Crego.
Iso é porque isto non serve. ¿Non ten un alambre?

Fontaneiro.
Cun alambre non vai facer nada. Déalle con forza.

Crego.
(Cansa de traballar, erguendo).
É imposible. Non hai que facerlle.

Fontaneiro.
Pois rompamos a fiestra, polo menos entrará aire.

Crego.
(Ameazándoo co desatascador; que pinga). ¡Alto! ¡Non estou disposto a morrer de frío, coas xeadas que caen pola noite!

Silencio tenso. Ambos os dous fican tesos, ollándose.

Fontaneiro.
¡Daquela xa non conta con saír antes da noite!

O crego non resposta.

Fontaneiro.
¡Merda! ¡Sabíao, sabíao! ¡Imos morrer coma porcos nun váter!

Crego.
Histérico.

Fontaneiro.
¡Vosté xa sabía que non iamos saír daquí! ¡Sabíao, e deixou que eu me fixera esperanzas!

Crego.
¡Eu non sabía nada!

Fontaneiro.
¡¿Logo por que dixo o da fiestra?!

Crego.
¡Non o sei!

Fontaneiro.
¡Díxoo porque sabe que nunca sairemos daquí! iPor iso o dixo!

Crego.
¡Sairemos, claro que sairemos! ¡Algún día! (Tira o desatascador, salferindo todo).

Fontaneiro.
Algún día.

Silencio.

Crego.
Dentro de cinco minutos, en canto chegue o señor Tallón.

Fontaneiro.
 ...Eu quero saír agora, non algún día, dentro de vinte anos, cando non me recoñezan os meus fillos. ¿Que dirian ó verme? Papá: ¿onde estiveches estes últimos vinte anos? Ah, fillo, estiven no váter da igrexa. (Fica pensando) Logo de vinte anos non me recoñecerian. Vinte anos na miña pele, nos meus ollos, nos meus cabelos. Vinte anos de tempo. ...¿Que dirían? ¿E a miña muller? ¿Como lles ía explicar que estivera todos estes anos pechado no baño da sacristía? Pensaríanme morto. ...Ela, se cadra, tería outro home, outros fillos. Eu chamaria á porta e ela ó abrirme non me recoñecería. Eu vería un novo varnís na porta, o xardín diferente. Ela sería diferente. Non sería ela. E eu detido no soarego da porta, sen respostar. Tería diante dos meus ollos vinte anos da miña vida perdidos. Eu, como un perfecto idiota, diante da miña porta que xa non era miña.

Silencio.

Fontaneiro.
¿Vosté que perderia?

Crego.
Cinco minutos pasan axiña. Non perdería tanto coma vosté.

Fontaneiro.
Estamos xuntos no baño.Se pasan vinte anos, han pasar para os dous. ¿Que perdería?

Crego.
Cinco minutos, tan só. Vosté en cinco minutos perdería vinte anos. É estúpido.

Fontaneiro.
En cinco minutos tamén se pode perder unha vida. Pero é certo. Son estúpido. Sempre me preocupou en exceso o futuro. ¿Amólalle a miña inxenuidade?

Crego.
En absoluto. Faime compaña. Sería peor estar só no baño.

Fontaneiro.
¿Tenlle medo á soedade?

Crego.
Non.

Silencio.

Fontaneiro.
...Eu non quero morrer só. Padre, ¿se falezo eu primeiro, quererá estar á miña beira?

Crego.
¿Para que?

Fontaneiro.
Para collerme da man. ...¿A vosté como Ile gustaría morrer?

Crego.
Nun lugar limpo, que arrecendese, tanto ten. ¿Gústalle a pintura expresionista?

Fontaneiro.
Se a pintura de Karl Schmidt ou de Kokoscha me emociona, o que sinto con FelixmüIler e imposible de describir.

Crego.
Non diga máis: conmóvese cando contempla A morte do poeta Walter Rheiner.

Fontaneiro.
¿Como o sabe?

Crego.
Elemental.

Fontaneiro.
Claro.

Crego.
Si.

Silencio.

Fontaneiro.
...Unha vez estiven só, ¿sabe?, realmente só. Foi aquel día, xogando ás agachadas no cemiterio.

Crego.
Eu tamén xoguei unha vez ás agachadas, nas festas de San Froilán. Pero non quero falar diso.

Fontaneiro.
Téñoo gravado aquí, recordo a sensación, era como un estoupido de silencio nos oídos, e o sol batendo. Foi un segundo, non máis, pero abondo para coñecer o que era a soedade. Desde aquela fúxolle como ás treboadas no inverno. Cando arranxo as cañerías sempre levo unha radio, para non sentirme só.

Crego.
Pois aquí non a trouxo.

Fontaneiro.
Non me parecía correcto...

Crego.
Eu poño a radio polas noites. ...É horrible. lnváde me unha náusea irrefreable, a voz do locutor batendo nas paredes do meu cuarto, batendo na miña cabeza, a voz dun home sen ollos, sen rostro, que irrumpe na mina habitación.

Fontaneiro.
Abonda con apagala.

Crego.
Non lle é tan doado. A radio é para min unha xustificación existencial; cando a escoito sei que estou vivo, e véñenseme os recordos do Seminario. Escoito na memoria a voz do locutor anunciando cacao para o leite, os pasillos escuros e interminables do Seminario, as escaleiras de pedra, os dormitorios, as aulas, aquela friaxe que se metía polo corpo... Moncho, a radio é un veleno, non a escoite. Mellor compre un disc-man.

Fontaneiro.
Tiña un para escoitar ópera. Pero cada vez que escoitaba a Traviata non podía conter as bágoas, e mentres eu choraba os meus fillos rían a cachón de min. Eles. ...Tiven que tirar con el, dábame vergonza.

Silencio.

Fontaneiro.
Padre, ¿vosté chora?

Crego.
Unha vez, polas festas de san Froilán. Cando neno.

Silencio.
O Fontaneiro ergue súbito, e collendo aire canta un fragmento da Traviata de Verdi.

Fontaneiro.
"Libiamo ne'lieti calici,
Che Ia bellezza infiora;
E Ia fuggevol ora
S'inebriì a voluttà."
(Carraspexa). ...Joder, canta voz perdín.

Crego.
...Os pasillos eran escuros.

Fontaneiro.
¡Escoite!

Os dous achéganse a arrempuxóns á porta. Escoitan.

Crego.
¿Que?

Fontaneiro.
Está aí.

Crego.
Eu non escoito nada.

Fontaneiro.
Escoite, arrime a orella.

O crego faino. Reacciona.

Crego.
¡Señor Tallón! ¡Abra a porta!

Fontaneiro.
¡Estamos no baño!

Crego.
¡Abra! ¡Abra!

Fontaneiro e Crego.
(Atropelándose e petando na porta).
¡Senñor Tallón! ¡Aquí! ¡Abra! ¡Abra a porta!

Agardan. Silencio. Os dous fitan impotentes e carraxentos a porta.

Crego.
¿Non estaba! ¿Dixo que estaba! ¿E aí fóra non había ninguén!

Fontaneiro.
¡Escoiteino!

Crego.
¡Non escoitou nada! ¡lmaxinouno!

Fontaneiro.
¡Eu non imaxinei nada! ¡Aí fóra había alguén!

Crego.
¡Despois acúsame de facerlle concebir esperanzas!

Fontaneiro.
¡O lóxico é que fora o señor Tallón! ¡Vosté dixo que viría! ¡Vosté dixo que era puntual!

Crego.
¡Eu dixen que viría! ¡Pero non son Deus para saber a que hora!

Fontaneiro.
¡Confiei en que sería puntual! ¡Eu confiei en vosté! ¡É normal que pensase que era el! ¡Agora non rectifique!

Crego.
¡Eu non rectifico nada!

Fontaneiro.
¡¿Por que tiña que confiar en vosté?!

Crego.
¡¿E por que non habería de confiar?!

Fontaneiro.
¡¿E se o señor Tallón non existe?!

Silencio. O crego fita ó fontaneiro.

Crego.
Vosté tolea.

Fontaneiro.
¡É vosté quen fala do señor Tallón! ¡Non eu! ¡Vosté di que o señor Tallón é puntual, que o señor Tallón baixará á sacristía, que el nos abrirá a porta! ¡Pero
eu aínda non o vin! ¡¿E se é un conto para terme aquí calado, agardando papando moscas?!

Crego.
¿Xa non se acorda deI? ¿Repicando nas campás? ¿Botando a partida no café?

Fontaneiro.
O señor Tallón non toma café, non xoga as cartas, nin ó dominó. É un home aborrecido.

Crego.
Está ben. Tampouco eu o vin xogando no café, pero acostumaba pasear palas tardes pala solana.

Fontaneiro.
Non me fale de antes, fáleme de agora. ¿Onde está? ¡¿Por que non aparece cando máis o necesitamos?!

Crego.
¡Aparecerá! ¡Ten que aparecer!

Fontaneiro.
¡¿Por que o dí vosté?!

Crego.
¡Porque ten que ser así! ¡Non vai desaparecer de súpeto! ...Non seria normal, nin natural.

Fontaneiro.
Xa non está certo de que exista. Véxoo nos seus ollos, no tremer dos seus beizos.

Crego.
¡O señor Tallón existe!

Fontaneiro.
¡¿Como o sabe?!

Crego.
¡Porque o vin! ¡¿Pero que estupidez é esta?!

Fontaneiro.
¡Para vosté todo ten que ser porque si! ¡Como o do palco da orquestra!

Crego.
¡Non comecemos de volta co palco!

Fontaneiro.
¡Se quere que agarde a que abran a porta, demóstreme que o señor Tallón virá!

Crego.
¡Abofé que ha vir!

Fontaneiro.
¡Demóstremo!

Crego.
Pero... hai cousas que non se poden demostrar, e esta é unha. É unha cuestión de fé, ou de paciencia.

Fontaneiro.
¡Excusas! ¡Nin a fé nin a paciencia abren pechaduras electrónicas!

Crego.
(Collendo o desatascador).
O que temos que facer é desatascar esta poceta, a ver se polo menos se vai o cheiro.

Fontaneiro.
Sen a chave inglesa non vai facer nada. Cando utilice o váter hase atascar de volta.

Crego.
¡Aquí ninguén vai cagar!

Fontaneiro.
¡Algún día haberá que facelo! ¡E mexar!

Crego.
(lracundo desatasca con forza, salferindo por fóra). ¡Ben pode aguantar un par de horas!

Fontaneiro.
(Axeonllándose doutro lado da poceta).
¡Un par de horas ou un par de anos! ¡Quen o sabe! ¡E mentres non vou agardar!

Crego.
¡Este é o baño da sacristía, e aquí mando eu! ¡Se non lle gustan as normas: vaiase!

Fontaneiro.
(Apreixando da sotana ó crego, que non se detén).
¡Escoite! ¡Se teño que agardar a que abran a porta, polo menos que sexa sen dor de ventre!

Crego.
(Desenfreado).
¡Hai que desatascalo! i¡Hai que desatascalo!

Fontaneiro.
¡Podemos morrer envelenados! ¡¿Non o entende?! ¡Os escrementos envenenan o sangue! ¡Linno nunha revista!

Crego.
(Estoupando ).
¡E que máis ten, se imos morrer de todas as maneiras! ¡Acubillados neste retrete! ¡Sen que ninguén o saiba!
¡E eu non quero morrer! ¡¿Escoita?! ¡Non quero morrer...!

O crego desfaise.
Silencio.
Os dous fican sentados no chan, apoiados na poceta.

Subitamente a luz que entra no baño faise máis tenue, unha luz fría de solpor invernal.

Fontaneiro.
...Teremos que facer turnos para cagar. Os intervalos non deberían ser inferiores a tres días. ...Poderíamos morrer axfisiados. ...¿Como faremos cando a merda se acumule? Este é un problema que debemos analisar detidamente. Apenas temos espacio para nós.

Silencio.

Crego.
Perdín a compostura, descúlpeme. Unha vez, de neno, padecín claustrofobia. Por un momento pensei que non sairíamos daquí.

A luz cae definitivamente. Só entra unha feble claridade l que convirte o fontaneiro e o crego en sombras.
Silencio.

Fontaneiro.
Eles estaban detrás de min, rían... Foi aquel día no cemiterio. ...Mentinlle, ¿sabe? Non xogabamos ás agachadas. Eu agachábame deles. ...Corrín pola rúa do Sepulcro, toda a rúa, ata chegar ó cemiterio. Escoitábaos ó lonxe. E entrei. Pensei que eles non se atreverían. Eu estaba anicado detrás dun mausoleo, vinnos entrar, chamaban por min. Ata que deron comigo. Eu corrín por todo o cemiterio, entre lápidas e cruces, pisando flores murchas, batendo a terra murcha, co sol batendo na miña caluga. E cheguei a un muro vello por onde non había saída. O muro estaba refeito sobre uns nichos. Alí foi onde me rodearon. ...Cando vin que o máis alto se achegaba, desabrochando o cinto do pantalón, dei a volta chorando, e entón vin o cadaleito do neno, aberto. O tempo detívose, por iso sei que tanto ten cinco minutos como vinte anos. Aquel neno morto que tiña diante, co pelexo rechumido entre os ósos tamén correra polo cemiterio, coma min, e sei que el se moveu, porque me dixo que collera a pedra, ¡cóllea!, e nun arrebato, ó virarme, espeteilla na cabeza ó rapaz. ...0 sangue caíalle polo frente e embebíalle a camisa. Marcharon. Eu quedei alí para sempre co cativo.

Silencio.

Un raio de luz ilumina o interior. Unha luz amarela, de farola envilecida pola relente dunha noite máis.

Crego.
¿Ten frío?

Fontaneiro.
...Non, apenas unha sensación a... ¿aínda estamos no inverno?

Crego.
É difícil sabelo, e máis na igrexa. Ás veces os invernos son cálidos, e as primaveras choviñentas.

Fontaneiro.
Iso é certo. O tempo, como a vida, é impredicible. Cantas veces non nos sentimos uns parviolas co paraugas na man mentres quence o sol.

Crego.
Imaxine. Eu coñecín un home que fumaba e bebía sen reparos e morreu ós cento catro anos.

Fontaneiro.
A miña avoa, por parte de mai, morreu ós noventa e tres. E un tío meu morreu ós vinteoito nun accidente de tráfico. ¡Como vai poder un programar a súa vida con este elevado grao de continxencia? ...As posibilidades de morrer antes dos trinta na sociedade contemporánea son elevadísimas, linno nalgures.

Crego.
Vosté pasa dos trinta e eu non chego ós noventa nin por asomo.

Fontaneiro.
¿Seremos inmortais?

Crego.
Eu tamén teño unha historia.

Fontaneiro.
Todos temos unha historia.

Crego.
Pero a mina é mediocre.

Fontaneiro.
Como a de todos. Como a deste lugar. Non se deixe enganar polo váter, este sitio é unha xustificación.

Crego.
Non pretendo xustifícarme.

Fontaneiro.
O váter non é máis que unha escenografía, un deseño sinxelo onde as historias se fan mediocres. Pero fóra é igual. Eu sei que hai algo tras desta porta, hai edifícios, rúas, xente, todo tan mediocre e cheirento como aquí. Pero alí sei que corre unha brisa, que leva ese fedor por diferentes lugares, que traspasa muros e invade dormitorios, que se agacha dos narices da xente, da xente que engana o olfato con perfumes estratéxicos.

Crego.
Eu sempre me poño unhas gotas de colonia despois de afeitarme.

Fontaneiro.
Sempre hai algunha excusa.

Silencio.

Crego.
(Ergue, iracundo).
¡Merda! ¡Merda! ¡Aí fóra ben sei o que hai! ¡A sacristía! Non me vai confundir coa súa febre. Todos sabemos onde están as cousas que están. Cando tes fame, comes. Cando tes sede, bebes. Se levas presa, colles o taxi. ¡Así son as cousas!

Fontaneiro.
¡Non quere aceptar a realidade!

Crego. 
Estamos atrapados no baño. O váter está atascado. Dentro de cinco minutos o señor Tallón abrirá a porta. ¡Esa é a realidade!

Fontaneiro.
¿Por que non quere comprender? Levaremos quince anos aquí pechados, vinte, quizais varias décadas, e en todo este tempo non apareceu o señor Tallón, como vosté auguraba. ¡Os seus cinco minutos pasaron! ¡Xa non hai cinco minutos! ¡O meu reló non marcará nunca máis cinco minutos!

Crego.
A xente coma vosté fai que as cousas semellen terribles.

Fontaneiro.
As cousas son terribles. Nós os dous somos cousas nun baño e somos terribles. Non semellamos terribles.

Crego.
Todo ese discurso por cinco minutos. Cando abran a porta quero ver a cara que pon.

Fontaneiro.
Eu quero ver a cara que pon dentro de setenta anos, cando me pregunte a hora e lle diga que faltan cinco minutos para as seis.

Crego.
Pobre imbécil.

Fontaneiro.
Coitado.

Os dous fítanse, en silencio. Ningún ergue a ollada.

Crego.
Marche.

Crego.
Marche do baño. Aquí non hai sitio para os dous.

Fontaneiro.
...¿Por onde? A cañería está atascada.

Crego.
¡Lisque!

Fontaneiro.
¿Por onde? Non hai saída.

Crego.
¡Ese non é o meu problema! Vosté verá como fai, volatilícese se quer, pero desapareza do baño. Ten cinco segundos.

Fontaneiro.
Non se axite. Temos que convivir entre estas paredes. O lugar non é agradable, non corre brisa nin hai cómodos restaurantes, pero é o que temos.

Crego.
Non aturo máis a súa presencia.

Fontaneiro.
Déame as costas. Ou repartamos o espacio. Se lle gusta ese sitio por min non hai problema; eu quédome do váter para aquí.

Pausa ...

Crego.
¿E por que reparte vosté o espacio?

Fontaneiro.
¿Non é do seu agrado? Podemos cambiar nos anos impares.

Crego.
¿E o váter?

Fontaneiro.
Iso é terra de ninguén. Afástanos a un do outro.

Crego.
Non estou dacordo. O váter é un espacio útil e, xa que logo, divisible.

Fontaneiro.
¿E como quere repartilo?

Crego.
Podemos separar entre a cisterna e a poceta, propiamente.

Fontaneiro.
A cisterna é inutilizable. É imposible sentar aí. Non é un reparto lóxico.

Crego.
Pois sería unha estupidez non utilizalo. É o sitio máis cómodo para sentar nos próximos anos.

Fontaneiro.
Botémolo a sortes.

Crego.
Paréceme ben. ¿Ten unha moeda?

Os dous procuran nos petos, inutilmente.

Fontaneiro.
...Nada.

Crego.
Diga un número do un ó dez.

Fontaneiro.
¡¿Pensa que son idiota?!

Crego.
Terá cinco oportunidades, o cincuenta por cento das posibilidades. É xusto.

Fontaneiro.
Antes escriba o número nun papel.

Crego.
¿Ten bolígrafo?

Os dous procuran nos petos, inutilmente.

Fontaneiro.
...Nada.

Crego.
Botemos un pulso. Quen gañe queda co váter.

Fontaneiro.
...Está ben. Fagámolo sobre a tapa da poceta.

Cada un deles axeonlla a un lado do váter: Arremangan as camisas. Pousan os cóbados na tapa.

Fontaneiro.
Deixémolo claro desde o principio. O brazo esquerdo nas costas. Non vale erguerse, nin dobrar o pulso.

Crego.
Ben, ben. Comecemos axiña. Estou impaciente.

Comeza a contenda. Fitándose ós ollos apreixan as súas mans con forza. Permanecen en silencio, en tensión.

Crego.
¡Un momento! ...¡Quen vai dar o comezo?

Fontaneiro.
Eu mesmo.

Crego.
Imposible. Levaría avantaxe.

Fontaneiro.
Non farei forza ata que dea o comezo.

Crego.
Non, sempre levaría avantaxe porque sempre sabería cando ía comezar o pulso. Así non pode ser.

Fontaneiro.
(Sentando no chan)
Está ben. Pensemos algo.

Crego.
Non é doado.

Fontaneiro.
Atenda: cando escoitemos o primeiro ruído, comezará o pulso. Así ninguén terá avantaxe.

Crego.
(Tomando posición novamente)
Dacordo. Paréceme xusto.

Os dous volven apreixar as súas mans. Agardan. Silencio.
O tempo pasa.
...

Fontaneiro.
¿E se pasamos así os próximos cincuenta anos?

Crego.
Ten razón.

Sóltanse. Sentan. Pensan.

Fontaneiro.
Podemos contar xuntos. E á de tres, comezamos.

Crego.
Iso presenta problemas. Cada un ten un xeito particular de falar, alguén podería ir máis rápido.

Fontaneiro.
Pois ensaiemos. É sinxelo: un ...dous ...tres.

Os dous xuntos.
IUn ...dous ...tres. Un ...dous ...tres.

Crego.
Abonda. Non perdamos tempo.

Volven situarse. Apreixan as mans, fítanse, e contan súpetos confusamente.

Os dous xuntos.
Un! dous! tres!

O fontaneiro nun movemento gana o pulso.

Fontaneiro.
(Satisfeito).
¡O váter é meu!

Crego.
Non é certo. Vosté contou máis rápido.

Fontaneiro.
¡¿Que di?! ¡Contamos ó mesmo tempo!

Crego.
(Erguendo).
¡Diso nada! ¡Vosté foi máis rápido e por iso gañou!

Fontaneiro.
(Ergue)
¡Eu gañei o váter! 

Crego.
¡As normas están para cumprilas!

Fontaneiro.
(Súbese ó váter).
¡Non me veña con andrómenas! ¡O váter é meu e daquí non me movo! Impugne o resultado, se quer.

Crego.
¡Baixe daí! ¡O pulso non foi válido, hai que repetilo!

Fontaneiro.
¡Acepte o resultado! Unhas veces gañan uns, outras t veces outros, e hoxe eu.

Crego.
Cómpre repetilo, Moncho.

Fontaneiro.
O único que repito é isto: ¡o váter é meu!

Crego.
(Cólleo das pernas).
¡Trampullan!

Fontaneiro.
¡Solte!

Crego.
¡Estafador!

Fontaneiro.
¡Penso estar aquí as próximas décadas! ¡Así que déixeme!

Crego.
¡Durante todos estes anos que levamos xuntos sospeitei que vosté era un fraude! ¡Agora me dá a razón!

Fontaneiro.
¡Quédese co lavamáns e déixeme en paz!

Crego.
¡Maldito! 

Fontaneiro. 
¡Afaste!

Crego.
iMaldito!

Forcexean con violencia.
O fontaneiro cae contra a cisterna e vai contra o chan.
Subitamente comeza a moverse convulsivamente e leva man ó brazo.

Crego.
(De pé no váter).
...¿Que ten?

O crego baixa e recólleo no colo, apreixando a cabeza, que move frenético. ...O fontaneiro acouga.

Fontaneiro.
...Auga.

O crego colle auga do grifo. Dálle a beber; coa súa axuda.

Fontaneiro.
AIgún día tiña que pasar. Era inevitable.

Crego.
Non é nada. Dentro de cinco minutos botaremos outro pulso.

Fontaneiro.
Esta vez non, padre. ...Alégrese, vaille quedar todo o baño para vosté.

Crego.
Non diga parvadas. Aquí hai sitio dabondo para os dous.

Fontaneiro.
¿Como vai facer para enterrarme?

Crego.
Desvaría. Dentro de cinco minutos abrirán a porta.

Fontaneiro.
Ninguén ten tarxeta para abrila.

Crego.
O señor Tallón ten unha copia.

Fontaneiro.
Non empece de volta co señor Tallón. (Ergue un pouco) ...Escoite: o señor Tallón non existe.

Crego.
Si que existe, Moncho.

Fontaneiro.
Só existimos nolos dous. Neste país cheirento só hai dous habitantes.

Crego.
Non fale así.

Fontaneiro.
¿Sabe que nestes momentos a conciencia pesa? Pódoa sentir, entre o frontal e o parietal esquerdo. Está aí, esmagando o meu cerebro ...(quéixase). É unha dor punzante...!

Crego.
¿Que podo facer?!

Fontaneiro.
¡Pesa moito! ¡Espachúrrame por dentro!

Crego.

¡Acougue...!

Fontaneiro.
¡Teño medo!

Crego.
¡Moncho, Moncho! ¿Quere que lle diga o que penso da morte? ¿Non era iso o que quería?

Fontaneiro.
Vaia momento.

Crego.
(Súpeto, bota a falar sen tomar aire).
¡É terrible! ¡Non hai maior inxustiza que a morte! iNon é lóxica! Agarda en calquer curruncho, de día ou á noite, o mesmo ten se a túa vida é indispensable para outras. ¡Mátate é punto! ¡Non é lóxica! ¡Debería estar regulamentada! E como ás veces pode ser un alivio, toléate, non sabes que pensar. E rematas por anceiar ese momento con certo deleite, cunha curiosidade enfermiza. Isto fíxome chegar á conclusión, unha noite, que a morte non existe. Que a inventamos os homes porque sempre temíamos, pero non sabíamos a que, e houbo que procurar un motivo, tan grave e tan esencial que conceptualmente resistira os envites do pensamento humano. ...Agora xa sabe o que penso da morte.

Fontaneiro.
Agradézolle tanta sinceridade.

Fontaneiro.
...Que silencio tan molesto. ...Padre.

Crego.
Fáleme, Moncho.

Fontaneiro.
¿Vosté excítase?

Crego.
Vaia...

Fontaneiro.
(Apreixandoo)
...Padre!

Crego.
Unha vez, de cativo, polas festas de san Froilán.

Fontaneiro.
Debían ser caralludas esas festas. ...Hai cousas que preciso contarlle. Cousas terribles. Toda a culpa é miña.

Crego.
Todos nos sentimos culpables algunha vez.

Fontaneiro.
¡Pero esta vez é certo! ¡Mateinos eu! ¡Os seus corpos danzaban esgazados, cos ventres abertos, coas feridas abertas, danzaban no seu propio sangue! ...Eles berraban, e eu estaba diante, sentado nunha hamaca, mirándoos pasar. Caminaban en ringleira, unha columna de cen milleiros de homes que se perdía no horizonte, mentres eu voaba por riba deles, fitando os seus corpos debruzados no campo, os seus corpos cadavéricos, os seus corpos berrando mentres eu comía macarróns diante do televisor e o seu sangue esvaraba pola pantalla e eu comía iogur líquido, os seus rostros cadavéricos, os seus ollos cadavéricos, as súas pupilas cadavéricas, mentres eu ía a cento setenta pola autovía a ningures, a estrelarme contra a conciencia de todos estes mortos que me pesaban e esmagaban, e mentres afundía o acelerador e os berros me facían tolear mentres atravesaba veloz no meu coche os campos de concentración e aburataba miles de anuncios de cocacola e compresas. E non tiña sitio no coche para levalos a todos. Non tiña sitio, ¿escoita?, non tiña sitio...

Crego.
Tranquilo.

Fontaneiro.
Non pense que é unha confesión. Preciso falar con alguén, e vosté é a única persoa que hai no baño.

Crego.
Son imaxinacións, vosté non tivo nada que ver niso. Estaba na súa casa, moi lonxe, preparando as ferramentas de traballo.

Fontaneiro.
Imbécil. Non son imaxinacións, aínda conservo na retina aquelas imaxes. Recordo perfectamente todo. Recórdome sentado no restaurante e o camareira á miña beira tomándome nota dun rosbif pouco pasado.

Crego.
Pense nos seus fillos.

Fontaneiro.
Morreron. O cativo de vello, na súa casa, rodeado de toda a súa familia. A nena dunha enfermidade dexenerativa, e eu non estaba á súa beira... eu non estaba á súa beira. ¡Estaba pechado aquí, neste maldito baño!

Crego.
A vida é inevitable, non podemos...

Fontaneiro.
(Apréixao da gorxa).
¡¿Quéreme escoitar?! Todo aconteceu en Colombia. Eu vivía en Cucuta, na fronteira... Un lugar frío. ...Padre, escoite: eu pasaba aguacates de contrabando.

Silencio.

Crego.
Iso non é terrible. Para vivir hai que comer...

Fontaneiro.
Que estúpido.

Crego.
Tamén hai casos especiais, como o noso...

Fontaneiro.
Somos tan estúpidos.

Crego.
Escóiteme...

Fontaneiro.
Xa os vexo. Os campos ateigados de margaridas e tulipáns... Son extensos, son azuis. Cóllame da man.

Crego.
...Non.

Fontaneiro.
Cóllame da man.

Crego.
(Asustado).
Non quero, Moncho. Que se lle dou a man, morre.

Fontaneiro.
Xa me chega o arrecendo dos lirios coa brisa de marzo. Non me abandoe agora.

Crego.
(Dálle a man).
¿Que vou facer sen vosté, e sen radio?

Fontaneiro.
Non se escoitan cañerías, só o vento entre as follas...

Crego.
¡O váter segue atascado! ¡Ten traballo que facer!

Fontaneiro.
Só unha sensación a intensidade, que se vai... 

Crego.
¡Non se faga o xordo!

Fontaneiro.
...que desaparece. En Cucuta o aire vai xélido, os cumios dos Andes vense nevados. (Apréixao) ¡Hai unha fonte de soda, como alí lle chaman, un lugar onde serven café ós mortos!

O fontaneiro morre.
Silencio.

Subitamente, por tódalas cañerías do país desaugase a moral dun povo, que recorre veloz milleiros de kilómetros dunha complicada estructura social de tobeiras e pvc, para caer nun depósito de mármore inmaculado que recolle as defecacións coas que aboar unha nova conciencia.

Crego.
...Moncho. Moncho, o váter é pequeno, ¿como vou facer con vosté? Aquí non o podo enterrar.

(Con esforzo, senta ó fontaneiro na poceta. Fítao.)
...¿En serio está morto? ...

(Apóiase no lavamáns)
...Claro que lle teño medo á morte, ¿como non lle ía ter? ...Eu tamén vin os campos de margaridas e tulipáns, e recibín o arrecendo dos lirios coa brisa do mes de outubro. Unha vez. De cativo. Palas festas de San Froilán. ...Estabamos no campo da feira, xogando, todos os cativos da aldea. Xogabamos ás agachadas. A quen perdía esfregábanselle ortigas nas cachas. Era noite. Tiña medo. Contaba un dos rapaces e eu corrin polo campo ata un vello muíño. Alí ninguén me atoparía. ¿Quen ía imaxinar que eu estaría ali? ...¿Quen? ...(0 crego fica pensativo). Esbarrei cun madeiro, caín, e trabóuseme a perna entre as culleres do muíño. Fiquei ali apreixado, non podía saír e ninguén escoitaba os meus berros. E estiven alí toda a noite. Atopáronme á maná seguinte. Tiveron que amputarme a perna...

Silencio.

¿Sabe, Moncho? Sei que resulta difícil de entender, pero, deitado na terra, no silencio da noite, escoitei unha radio. Era a voz dun locutor, lonxana. Era ...a voz de Deus, ¿comprende? ...Por iso non son quen de prescindir da radio, e por iso non a aturo.  ...Recórdame o só que estou no mundo... o só que  estou neste váter...

Silencio.
(O crego vira a cabeza para fitar a Moncho) ...¿Que pasa? ¿Non me cré? ...¿Pensa que estou inventando esta historia?! ¡¿Que non é certo o da perna?! ¡Mire! (Arremanga o pantalón) ¡Mírea! ¡Aquí a ten! ¡Tiven que andar con muletas varios anos ata que me puxeron esta! ¡Que saberá vosté da soedade! É fontaneiro e ademáis está morto. Que saberá vosté nin da soedade nin da conciencia dun país. ¡A soedade é isto, Moncho! ¡Esta perna de plástico que non me deixa andar! ¡lsto! E non as súas ridículas metáforas. Iso non é nada, nada, ¿escoita? ...A soedade é isto: non poder.

O crego fica pendurado na memoria.

...¿Por que pensa que non quero poñer o palco da orquestra no atrio? ¡Porque non puiden aprender a bailar como os demais rapaces, hostia! ...¡Eu ficaba na casa mentres eles ían bailar! ...Escoitaba a música desde a casa. E choraba na mesa da cocina; choraba, fitando este muñón de merda que non me deixaba camiñar. O único puto lugar onde non escoitaría música sería no Seminario. ...Iso é a soedade.

Silencio.

(O crego reacciona e corre á porta)

...¡¿Tallón?! ¡¿Quen está aí?! (El escoita) ¡Escóitoo! ¡Abra! ...¡Levamos aquí toda a vida! ¡Non ten dereito a ternos pechados! ...¡Teño fame!!

Silencio. O crego afástase da porta. Recolle o desatascador...

...Agora isto non ten sentido. ...Eu son unha persoa de poucas palabras. Eras ti quen falaba sempre, ou quen non deixaba de falar. ...Xa non podo estar por aquí máis tempo. Ti apodrecerás. E ese si que será un gran problema, Moncho. Pero a cuestión é: ¿debo arriscarme?

Silencio.
Escuro súbito.



          Santiago de Compostela, agosto de 1999.

© 2006 Biblioteca Virtual Galega