A LEMBRANZA DO PAI
Tí non podes ollala.
A moura nube que cobre as nosas vidas.
Ista anguria no peito delongada.
Os arbres do xardín dende a túa canseira
camiñan mui despacio
e as pombas na súa reboada
van desfollando o ceo.
A túa vizneta, sempre leda,
corre agora antre as campas e os cipreses.
Ten memoria para túdolos nomes.
—Os vellos esquecemos.
A inocencia antre tumbas e frores.
Ennovelada lus nos volantes de ferro
xira polo obradoiro.
—¿Cómo será o futuro para todos?
Non, non esqueces. Perguntas e perguntas.
Tudo ha de ter remedio.
E faise un gran silencio.
Nos detemos un intre para ollar os peixes
polo fondo do estanque.
Unha bris arreguiza a tona mesma do esprito.
—¿Son minsterio ou pavura? —me pergunto.
Tí somentes comentas:
—Non, nonos entendo, os teus artigos.
Denantes se escrebía pra o pobo.
A friaxe do Hospital naquela radiografía.
Tí acamado, enviso naquel teito espido.
Algún home alombado ao carón do seu torno
ascoitaba decote teu consello.
Sempre chegabas tarde do traballo.
—¿A peonza de xúcaro ou de buxo?
—¿Agora xa un xadrés?
Farfullabas perguntas decotío
coma si alguén houbera feito trampas
niste xogo da vida.
¿Cómo ten de falarlle un pai a un fillo?
NA MORTE DE LUIS SEOANE
Perto da morte tudos estamos soios.
Mais si un artista coma tí esvaise
deixando a porta da lucencia aberta,
o adéus non dito é tesura de sába nas facianas,
é o ríspeto silencio que o afonda todo,
o laio que esmorece no caracol das ondas,
o agallope da hestoria e o bater das espadas
por unha libertade na que o pobo acorda i escintila.
Dende a falla da túa testemuña diante da vida
non se ascoita o farfullar do probe nos camiños,
é inútil a agarda da muller á veira da lembranza,
o campesiño nun sono esmigallado
pecha decote unha mesma maleta esvencellada.
No esvoazar coruscante do casal soedoso
o vello perde seu pasado no ceo do ventano,
as mozas enfeitadas de cadrelos loiros
non alcontran os seus ollos azues
nin xa asconde o palleiro aquel porvir de soles.
Cando alguén coma a noite alcende seu pitillo,
as sombras alaprean i esborrallan as lendas máis belidas.
Agora o mariñeiro apresa o vougo dunha lúa sin peixes na súa rede
e tira enfoutado do peso inorme da faterna.
Sin tí acotío moramos no cano do vento entolecido
que abafa os cirios tudos no outo firmamento
levándose os saloucos coma foIlas de outono.
Ainda te imaxino na túa lenta pegada
percurando unha táboa nos lindeiros do alén
para engadir aquelo
que ninguén podería escoitar cando ollabas de esguello,
aquelo que ven do fondo das cousas achegadas,
inquedantes, cativas,
que rube nas meixelas da rapaza,
na carraxe dos homes aldraxados,
ou trema no aloumiño da vella xunto ao neto.
Agora o día é gris callado na fouce desleixada,
é un enterro que segue e non acaba, o espacio martelado,
tí máis distante,
cando xa o mar da morte brada nos lóstregos da oraxe
que non has de voltar endexamáis á terra.
PARADELA DAS ALBAS
Paradela das albas andaregas,
da cita co ventano alcendido
dise home decote esmorecido.
Paradela das enrugas en ristre
derrubado no lusco e fusco
por xigantes teimosos trocados en muíños.
Paradela do encarte das vidas e as parolas,
con viravolta de moeda no ar
e retruque de espello repentino.
Paradela das gafas onde mora
un acorado mundo no que unha man embarga
as vidas unha a unha.
Paradela dos pasos de ida e volta,
do can que segue ao home feito sombra.
Paradela das barbas nas que o vento zoa,
onde as ondas do Orzán baten e brúan,
das barbas badueiras de albeira reticencia.
Paradela do nebueiro envolto na denuncia,
da pergunta que é resposta,
dun olIar obsesivo de disco que se alcende
roxo ou verde.
Do maldecir contra as inxurias,
do golpexar na testa dos contrasentidos.
Paradela dos paraugas abertos baixo a choiva
antre o silencio do alciprés e as campas.
Paradela da alba atropelada,
da traidoría da roda,
da alba esparexida no sangue da esperanza,
no abrente dun ceo de ladridos sen dono.
NA MORTE DE RAFAEL DIESTE
Coma unha gran traizón encostada
tiña de solprenderte a morte na escaleira.
A tí que coñecías cada banzo fraterno
da amistade.
cada madeira en cada rosto,
cada minsterio en cada sombra acubillado,
e ise alguén que retorna
dende o lonxano door
á lus da vela.
Cecais o ceo estrelecido
finxía nise intre no balbordo das ondas,
nas gueivotas pairando no silencio,
as túas loitas con o desconfiado,
aquela espranza coruscante,
a beleza arraizada que sempre sospeitaches
encumiaría no seu aceno á vida.
Solprendeute cecais o intre derradeiro
coma un novo limiar para os alcontros,
como pilla a lembranza ao mariñeiro
ensumido nunha soia zugada da súa paipa.
Trafegabas dunha banda noutra
atreito a páxinas i espigas
naquela voce que te leía en voz outa
cunha fidelidade alén das mesmas verbas.
Tí precisabas: ¿A ver, a ver? Repite.
Sí..., mais..., endebén. Poidera ser...
Non, non é iso. Sempre será posibel
algún entendemento.
E namentras un cabalo de buxo xurdía do teu xesto.
Daquela, a morte engumeada
medraba escano tras escano pola noite
sin poder acadar
o feitío de abrente do teu rosto.
AO FILÓSOFO E AMIGO LÓPEZ NOGUEIRA
Na súa escuridade de vendados ollos
anda o home abourado, descoñecido.
Outros derruban as ideas que erguimos,
encarcelan, malfiren, torturan
as concencias.
Trastocan i esnaquizan a verdade,
derruban e misturan a inocencia do pobo
nunha tebra de engados e de ósos.
Apuntan ca pistola a intelixencia,
aferrollan a lus
namentras un outo dictador,
decote adoviado con un rosto novo,
detenta a verba e o poder,
honores e condecoraciós.
Tí lembrabas por riba de tuda mascarada,
de tódolos enigmas,
aquel porvir da Humanidade ceibe
na súa loita deica o fin dos días.
Tí creias no Home,
no heroico senso da pescuda de Sócrates,
falabas noite e día con Platón e Hartman,
e tiñas dos sabios a humildanza.
Tí era-lo refuxio máis certo pra o amigo
no trebón de abisío mareiro desta vida.
Eu non podo esquencer no meu delirio
de mutilados soños
cando achegueime a tí tan malferido
coma un Quixote aspado nun muíño
de macabras insidias e feroz asaño.
Aquelas verbas túas na miña indefensión
perante aquelas outras de pezoñenta gume
devolvéronme a vida e á afouteza,
á fe na amistade e máis na loita.
Iso que non ten prezo.
Tí éra-lo mellor testigo
do cimeiro destiño nesta terra
e do tempo crudel en que vivimos.
A túa morte é un berro
que ao mesmo ceo ensordece,
ten a altura estrelecida da túa alma.
dista noite na que aturamos espertos.
O VELLO SIMBAD ERA O MESMO CUNQUEIRO
DISFRAZADO
—¡Veña, hom! Deixa de pór o cóbado nas penas da Moluca.
Eiquí as ondas nunca morren.
Nin hai espello algún que poida refrexar imaxe algunha.
Nin peite prá a serea que chamas Venadita.
Non te fagas de novas.
Date denantes de dar un paso eiquí.
Vas a xustificar o de poñer paxaros por espías
naquil reino Doncel e ónde foi a parar.
Eiquí o máis encoberto é o que máis se amosa.
El porqué fiseches falar ós peixes
anque foran dous sílabas por verba e por burbulla.
E revoar un limoeiro coma unha volvoreta.
¡Vaites, vaites, temos de facer contas!
¿El porqué alumbregar dous serpes en dous lanzas?
¿El cómo trocaches de lugar as illas?
¿El porqué axirxilar teimoso pola xeografía?
Solta agora a verdade, cando pisas a terra de ningures.
Os cervos, as fitas coloradas, tuda orela
xa se perden no tempo.
Conta agora el porqué o longo camiño dunha vida
remata nunha outa muralla que pecha tudo o mare
e tuda ollada.
El cómo poden trocarse sete reinos
nas sete pedras preciosas dunha soia sortella.
En qué dedo pode alcontrarse tanto poderío.
Porqué un delfín ha ter orellas
ou ciumes dun neno.
Fala, porque tí, sabidor dos camiños máis segredos,
xa non tes máis camiño.
Eiquí a phantasía non acorre.
Non podes argallar un conto novo.
para entreter os gardas dista nova porta.
Agora as verbas non abondan.
—¡Señor! ¡As verbas foron os meus feitos!
Elas foron a mel da miña vida.
¡Xulgádeme por elas!
Eu estiven no mar como en visita.
A VICENTE ALEIXANDRE NO SEU XARDÍN,
NA SUA TERRA
Relembro aquel xardín do sol, da nube,
a túa ollada espallada polo tempo da águia,
aquel xardín de sombra no deserto,
teus vellos estrenando a lús do paradiso,
aquel azur pairando na vida e no sorriso,
túa fala de contino sostendo a confianza
no destino, nun Deus oculto todo intelixencia,
no vougo minsterioso do vento dos poetas
agora xa ise canto que medra e medra pola terra
co esplendente follaxe dun perene estantío.
A CURROS ENRIQUEZ RELEMBRADO NA
SUA MORTE
Non hai terra que te enterre,
nin pobo que non te nome,
nin fame que non te lembre,
nin sordo que non te escoite.
Non hai choiva en que esmorezas,
nin solpores que te oculten,
nin picouto en que non medres,
nin ceo en que non alongues
os azos da túa afouteza.
Que tí estás vivo antre os vivos
e aviveces nos relampos
dos silencios aldraxados,
e nos ventos afollado
esgazando o aviltamento.
Sempre voltas con o trigo,
con a fouce da verdade,
con a arela no velame
dende un horizonte orfo,
e mesmo o rosto da fame
te saúda nos camiños.
Tí sempre altivo cos fortes,
sempre homildoso cos probes,
sempre destemido rio
espido e ceibe na verba,
sempre ao carón dos que sofren
coma o lume na lareira.
O mar polo que te fuches
sempre esgrevio te devolve
avolto en ondas avesas.
E pois que ninguén te esquece
e sempre te alcontran vivo
no fondal dos corazoes,
non hai terra que te enterre
nin pobo que non te nome.
VARIACIÓS ENCOL DO TEMA DA
NEGRA SOMBRA
A Xohana Torres
O sol medra no esmoleiro
coma un témero silencio;
perante de cada porta
acude pra darlle o pan
a mesma meniña orfa.
—Rosalía, cando imaxino que és ida
dende o mesmo sol arraias.
Cinco anos no colo da pizarra
deletreando a solas
o teu ceo entintado,
cinco anos na randeira das trenzas
e no bater das ondas
que se afondan na alma.
Quince anos Rosalía nos ollos,
esquencida antre as xentes que reloucan,
na orfandade das mans
asidas da mesma sombra.
—I ére-la estrela que brila
i ére-lo vento que zoa.
Vinte anos no sono de lume da lareira,
debruzada na vidrieira
da choiva.
—I és a noite i és a aurora
Trinta anos de lembranzas coma lousas
de viudas de vivos
naquela chama dos cirios
dos que se foron sin volta
con unha espranza de trigo
polo horizonte das praias.
Rosalía na raiola do sol, no marmurio do rio.
—En todo estás e tí és todo,
pra nós i en nós mesmo moras.
Cando o povo enviso ascoita...
Si cantan és tí quen cantas,
si choran és tí quen choras.
A VELA DA VIDA
A vela da vida xa esmorece,
e van gañando as tebras a partida.
Unha chama vai mazmida
e no tempo se acaba.
Inda alumea relembros,
conversas,
unhas horas de dita xa esquencidas,
uns pasamentos na outa noite,
uns fillos que están perto ou lonxe,
unha loita sen fin con unha sombra avesa.
Mais cando a vida xa adoece,
un sospeita teimoso
que a chama non se perde,
que nalgures alcende e avivece.
|
BVG
Atrás
Índice de Páxinas
Ir ao índice de Páxinas