BVG     Atrás    Índice de Páxinas

     A realidade era que entre os científicos máis ortodoxos convivían diferentes opinións, baseadas en estudos sobre o acervo xenético, diferencias inmunolóxicas, bioloxías moleculares, ou análises químicos e estructurais, efectuados sobre os máis antigos residuos considerados coma humanos cos que se contaba. Tampouco conseguira explicar aínda satisfactoriamente ninguén a convivencia no pasado de diferentes especies de homínidos, nin a súa substitución, había a penas uns poucos miles de anos, pola actual especie humana que, sen embargo, en tan curto espacio de tempo, pasara de estar constituída por uns cantos e espallados grupúsculos de seres, a saturar o planeta con varios miles de millóns de indivíduos.
     Fora entre estas febles liñas que tivera que elaborar a súa exposición narrativa.
     Xunto cos seus alunos analisara tamén as 168 lendas que sobre diluvios foran recollidas entre as diversas nacións que poboan a Terra. Estudaron, así mesmo, as placas continentais, a dorsal Atlántica, a falla islandesa, e tamén aquela enigmática tranquilita atopada no fondo do mar dos Açores, da que se sabía que vitrificaba en seco. Coñeceron traballos topográficos que demostraban o alongamento do curso dos ríos baixo o mar, naquela antiga plataforma continental, agora asolagada, así coma fotografías de monumentos e diques artificiais que, aínda que cubertos polas augas, era doado localizar nas ribeiras de todos os mares.

"Castigo dos deuses", afirmara Utnapishtim. "Castigo dos deuses", sinalarían os exipcios. "Castigo dos deuses", transmitíronnos os maias. "Castigo de Deus", sentenciara a Biblia.

     "Fixérase un silencio coma despois dunha batalla". O silencio da morte. Os homes volvéranse lama. A penas uns illados e reducidos grupos, asentados nos lugares máis recónditos, conseguiran conservar a vida. Eles foron os herdeiros daquela ruína.
     Lémbranolo Platón: "Cada vez que as cousas se atopan relativamente orgaizadas, velahí que, a intervalos regulares, coma unha enfermidade, as ondas do ceo caen sobre nós e deixan coma superviventes ós iletrados e ós ignorantes".
     Pereceran millóns de homes. Nada máis lograran salvarse algúns dos que ocupaban os lugares máis alonxados e inaccesibles: os iletrados e os ignorantes.
     "Fixérase un silencio coma despois dunha batalla". Un silencio de morte. Os homes volvéranse lama. Desaparecera toda amostra de civilización e de cultura. A morte, a barbarie, o desamparo e a desolación eran donos do mundo.
     A súa voz, a súa expresión, e os seus ademáns, pacentemente estudiados e calculados, foran os encargados de proxectar sobre eles, durante anos, aquelas imaxes e súa mensaxe, destinados a preparar as súas mentes e o seu espírito para o ideal que trataba de lles inculcar.
     Mais o relato non remataba alí. Continuaba. Porque, logo de lles facer ver en toda a súa crueza a postración e as dificultades ás que a humanidade se vira entón abocada, procurara facerlles sentir despois o orgullo de saber que aqueles escasos supervivintes, aqueles infortunados antepasados comúns, espidos e desasistidos, souperan comenzar de novo. E que, aínda acosados pola fame, a enfermidade, a miseria, a inxusticia, a inseguridade, e mesmo a morte, conseguiran reaxir o seu camiño de séculos. Os fillos daqueles iletrados e ignorantes sobreviventes conseguiran facer de novo productiva a superficie do incomparable planeta no que lles correspondera vivir, dominando o tempo, a terra, o mar, e o aire, e ata ás súas propias limitacións.
     Os fillos daqueles que se volveran lama, tal vez por designio dos deuses, multiplicáronse e ocuparon de novo os vastos territorios que se espallaban diante deles; xeraron novos pobos e nacións, e souperon utilizar cantos recursos e posibilidades lles ofrecía a pródiga natureza que os arrodeaba. O seu xenio permitíulles superar as máis adversas dificultades. Os seus coñecementos pareceron non ter límites.
     Gustara sempre de se recrear coas reaccións que ían producindo neles as súas palabras. Advertíaas a través da súa expresión complacida, ou do entusiasmo co que ollaban despois a paisaxe que se acolumbraba a través das fiestras e dos ventanais, como se a sentisen máis súa, e ó mesmo tempo máis admirable, ou máis merecedora de ser amada e defendida. E disfrutaba tratando de adeviñar a satisfacción que debían de sentir por se saber moradores dun planeta cheo de semellantes posibilidades.
     Este fora o seu xeito de conducilos. Enorgullecíao poder afirmar que unha grande parte daqueles discípulos rematara por militar en orgaizacións ecoloxistas, ou a realizar desinteresadas actividades asistenciais entre os seus próximos nos países menos favorecidos. Era o resultado de tantos anos de dedicación e entrega. Podía, en certo xeito, asegurar que os tiña iniciado, ou feito partícipes, daquela vella afirmación de Christiaan Huygens, que el tomara coma norte e guía da súa propia vida: "O mundo é a miña patria, a ciencia a miña relixión".
     Mais, tristemente, agora atopábase no dooroso trance de ter que admitir o seu fracaso.
     Porque o mundo non era coma el llo amosara. O seu erro, o seu imperdonable erro, consistía en que tratara de facerllo ver, máis que como realmente era, como lle tería gustado que fose, de xeito que as súas palabras poidesen conducilos a covizar aquelas elevadas metas. Mais a realidade era ben distinta.
     Porque, onda aquel home por el magnificado, aquel ser con cobizas de eternidade, e paralelamente a el, había outro do que nunca tivera a valentía de se ocupar: o home que, ó mesmo tempo que en coñecementos, medrara tamén en poder.
     O Poder era, sen ningunha clase de dúbidas, outra sorte de asombro merecedora de que tamén se tivese ocupado compridamente dela. Porque o Poder era algo capaz así mesmo de acadar os máis admirables logros. O Poder creara reinos e imperios. Fora quen de achanzar montes, mudar o curso dos ríos, desecar lagos e mares, curar enfermedades, incrementar a producción de alimentos, ou mesmo conxurar calquera outra ameaza en forma de meteorito que poidese aparecer no espacio; feitos todos eles admirables e demostrativos da extraordinaria capacidade humana para acadar aquelas cotas de perfección, cada vez máis elevadas, tantas veces por el loubadas.
     Mais, e isto sabíao tamén perfectamente, o Poder era ó mesmo tempo o xeito a través do cal acababa por se manifestar a Besta que todo ser humano leva sempre no seu interior. Algo que se evidenciaba a penas este conseguía acadar calquera pequena parcela do mesmo, por cativa e efímera que esta fose.
     Baixo os auspicios do Poder, os admirables logros do ser humano, mesmo os máis relevantes, foran levados a termo con sacrificio de dereitos, seres, pobos, e aínda nacións enteiras. Todo en aras da continuidade do propio Poder. Non nas do ben común, aínda que se chegasen a utilizar auténticos sofismas e malabarismos dialécticos para tratar de facer ver que era isto o que se trataba de procurar. No nome das dinastías, do dereito, do propio ben común, dos avances sociais, da humanidade, da dignidade, do honor, e aínda no nome mesmo de Deus, o Poder, en base a inamovibles criterios, ou a máis que discutibles fundamentalismos, cobrábase día a día un ininterrumpido tributo de sangue e de ilusións.
     Nada disto ignoraba, aínda que se tivese gardado sempre de mencionalo. Mais era agora, que semellaba xa tarde para lle pór remedio, cando se decataba en toda a súa crueza da necesidade de telo encarado.
     Porque, no seu empeño por perpetuarse, o Poder introducírase por cantas fendas e intersticios había na sociedade, nas colectividades e nas orgaizacións, ata controlalas do xeito máis absoluto, de maneira que ningunha outra opción, que non fose a súa, podía contar coa menor posibilidade. Utilizando tan sutil xeito de proceder, o Poder impuña as leis que máis lle conviñan, xogando mesmo coa semántica das palabras que utilizaba; discriminaba coa coor da pel, as crencias, as culturas, e ata co xeito mesmo de pensar. O Poder falseou a verdade, a historia, e a xusticia, e utilizou, desvirtuándoos no seu propio beneficio, ata ós propios designios divinos. Anulou a individualidade dos seres humanos, e creou novos e intocables mitos.
     O Poder controlou, manipulou e orquestou a información; fixo mofa da lei e do dereito; e converteu a propia existencia nun deturpado e perpetuo eufemismo.
     Utilizou a escravitude, ou substituína por servidumes e dependencias tan infamantes ou máis que a propia escravitude. Asegurouse o sometimento e o control de pobos e nacións. Masificou ó home, anulouno, e utilizouno no seu propio beneficio, tirándolle o dereito á liberdade e ó amparo da propia lei. Fiscalizou no interior do seu pensamento. E utilizando a súa inmensa capacidade técnica convertíu a natureza e os mares nunha inmensa e nauseabunda esterqueira que ameazaba gravemente o vital equilibrio do planeta. Para o Poder e os seus acólitos, todo era válido, xustificable, e mesmo desexable.

"O home branco trata á súa nai, a Terra, e ó seu irmán, o Firmamento, coma obxetos que se compran e se venden, coma ovellas ou doas de coores. A súa coviza devorará o mundo, deixando detrás nada máis que deserto. Xa non hai lugar onde poder escoitar coma se abren as follas das árbores. Remata a vida e comenza a supervivencia".

     Levábaas gravadas na mente. Lembraba perfectamente estas palabras, pronunciadas por un salvaxe e iletrado indíxena de mediados do século XIX. Unha das moitas advertencias que o Poder non quixera escoitar nunca. Porque para este tampouco nunca se conculcaba ningunha clase de lei. Nin siquera as da natureza, xa que esta -afirmaban sapientes serviles- "regulábase a si mesma". O poder soupo orgaizarse para acadar o cerne de todas as causas, de xeito que fase imposible transgredir ningunha das súas disposicións, auténticamente transcendentes.
     E cando os descendentes daqueles que se convertiran en lama naquela triste xeira, mais capaces de volver a tentar os medios para que a Terra se poidese converter de novo no paraíso capaz de acobexar a cantos seres nela nacían e medraban; cando xa a humana proxenie consideraba ter chegado ó límite da súa claudicación e dependencia colectivas; cando parecían non ter xa máis nada que ofrecerlle e cabía agardar que o seguinte paso poidese traer indicios sequera dunha cativa liberación, ou dun pequeno cambio favorable, o Poder atopara un novo e decisivo argumento alienador: o da destrucción total.
     Algo que rebasaba os lindeiros do imaxinable, e tamén a proba do seu persoal fracaso coma conductor de seres. Por que, ¿como conxugar o seu dilatado canto ó humano liñaxe con semellante realidade?
     O Poder amosáralles un pequeno utensilio. Un belo aparello de coor bermella, construído cun dos moitos e sofisticados materiais que conseguira crear o inesgotable xenio humano. Aquel obxeto, en apariencia intrascendente, estaba sen embargo destinado a se converter na chave do futuro do planeta. Bastaba nada máis que alguén fixese uso del.
     A súa soa existencia detivo toda posibilidade de razoamento, e sacrificou as inmensas posibilidades que todos sabían que existían aínda: Converteuse no argumento inapelable, terminante, definitivo.
     O terrible, se é que despois de semellante situación poidese haber algo capaz de ser deste xeito considerado, e o que máis fería a súa dignidade, era o ter a plena consciencia de saber que quen tiña a potestade de dispor deste argumento non era ningún deus poderoso. Tampouco se trataba de ningún personaxe doctado dun supremo intelecto, diante do que non cabía máis camiño que amasar o máis grande dos respetos. Non. Calquera cidadán estaba en condicións de advertir sen ningunha clase de esforzo, que aquel privilexiado ser non posuía ningunha especial capacidade, nin ningún excepcional índice de intelixencia que poidese facer crer, tanto a el mesmo coma ós seus demáis conxéneres, que fose superior a eles ou, cando menos, que contara cunha particular aptitude para determinar que era o que máis lle podía convir ás miríadas de seres que poboaban a Terra.
     Non. A triste realidade era que non se trataba máis que dun simple home. Un home arrodeado de todas as limitacións, e padecedor das mesmas dúbidas e vacilacións que a inmensa maioría deles. Mesmo había motivos máis que sobrados para sospeitar que era aínda menos libre e capacitado que a maior parte dos habitantes da terra.
     Tan só unha causa o diferenciaba dos demáis: que el tiña o Poder.
     ¿Ou sería máis doado pensar que en realidade era o Poder quen o tiña a el?
     Un ser coma este podía ter, ou crer que tiña, o deber de tomar a decisión de utilizar aquel bermello aparello. Ningún outro de cantos ían ter que verse involucrados naquel inútil holocausto, contaba. Ningún outro, e posiblemente tampouco o propio responsable, coñecía en toda a súa complexidade a enmadexada rede de influencias, decisións, e intereses que podían conducilo a ter que adoptar aquela solución extrema.
     Naquel intre faltaba nada máis que xurdise o detonante. ¿E cal podería ser este?: O medo... a conveniencia... a dignidade... a desconfianza... a traición...
     Continuaban a serlles repetidos ata a saciedade o número e o nome da Besta. E aínda que ninguén se molestase en llos lembrar, resultaba perfectamente doado decatarse de quenes poderían ser tamén o Dragón e o Falso Profeta que aparecían onda ela na apocalíptica visión de Xoán, o Teólogo. O panorama estaba xa, pois, perfectamente tracexado, mentres algúns dos comentaristas aproveitaban a ocasión para efectuar auténticos alardes de erudición e coñecementos, para lles describir e visualizar a través de acendidas palabras, dignas de mellor causa, a cova na que este recibira a revelación que a súa notable prosa convertira despois naquel incomparable relatorio, fonte ó mesmo tempo de estudio e análise ó longo xa de dous milenios. Cantos os escoitaban acababan por se sentir trasladados á metade da montaña de Patmos, dominando a ampla e azul baía que se dibuxaba ós seus pés, cara ó abrente, ou mesmo créndose capaces de esculcar as saídas do sol por detrás dos outeiros da inmediata illa de Lipsoi, e de imaxinar a límpida atmósfera do Exeu e a luz que impregnaba a súa paisaxe.
     Teimaban tamén, na súa mensaxe, na existencia da inequívoca intervención de Deus en todo canto estaba a acontecer, cousa que bastaba para convencer aínda ós máis reticentes, de que se atopaban no campo axeitado. Por outra banda, aseguraban, eran tamén evidentes as coordenadas marcadas polos catro primeiros selos a Xoán revelados, para que non abrigasen dúbida ningunha: os xinetes da guerra, a revolución, a fame e a peste cabalgaban xa ó seu antollo polo planeta, sacudíndoo de arriba a abaixo en constantes, aínda que, de momento, controlados conflictos.
     Silenciaban, ou pasaban por alto, sen embargo, a terrible situación que, segundo revelaba o quinto selo, estaban a padecer cantos tentaban defender a razón e o dereito. Era, evidentemente, demasiado perigoso ocuparse dunha realidade coma esta, que se podía volver contra o mesmo Poder.
     O acento e a exposición cargábase no sexto dos selos, de xeito que todos poidesen comprobar, coa máxima pormenorización a exactitude da súa advertencia de que no mundo estábanse a esfarelar todos os sistemas, e que xurdía a máis terrible das anarquías,... se ben que nada máis que nos lugares non sometidos ó Poder.
     Faltaba nada máis que por se cumprir a mensaxe do séptimo e derradeiro selo, a que anunciaba o resultado daquel combate final entre o ben e o mal, o decisivo e inapelable "Harmagedón".
     Morría o solpor. As sombras cobregueaban xa sobre o agrisallado do mar e as abas dos montes, mentres no ceo principiaban a escintilar as primeiras estrelas. As luces da cidade e as dos buques da baía enmarcaban, chatolándoa, o resto da paisaxe. E corría unha grata brisa que remexía lixeiramente a vexetación circundante, acariciando ó mesmo tempo a masa capilar da súa epiderme. Aínda que de xeito case que inaudible, cantaban tamén as corriolas.
     Atopábase xa no cume do outeiro, onda a hermida. Perto dela había un cruceiro de pedra, chantado no medio dun enorme penedo. Algo máis abaixo, sobre o céspede, seguían a remexer, felices aínda, o can e o neno, proseguindo o seu interminable e alegre xogo. Aos seus oídos continuaba a chegar tamén o murmurio dos comentarios de xente, cobizosa de información, afortunadamente demasiado lonxe para que os poidese entender. ¿É que había aínda alguén capaz de atopar algunha verdade no medio daquela desvergonzada manipulación? Semellaba como se non bastase xa o drama ó que estaban abocados, que aínda parecían ter a obriga de ter que tomar partido. Algo tráxicamente absurdo. Estaban a seren conducidos ó exterminio, e pretendíase que aplaudisen por semellante deferencia.
     Sentíuse impotente unha vez máis. Porque todo aquilo era real e tanxible, non producto do seu anguriado espírito. O Poder atopábase en todas as partes, e contaba cos medios para alcanzar á máis avisada das mentes, anular vontades, e decidir por elas. Contra isto era contra o que non soupera preparar ós seus.
     Algo o distraeu entón. Un pequeno ser, negro e orelludo, de alas membranosas, pasou a revolexar onda el. Por uns intres seguíuno na súa imprecisa traxectoria, en certo xeito semellante á dunha volvoreta. Tratábase dun morcego, un dos máis sorprendentes habitantes do planeta. Aquel extrano mamífero, capaz de voar, era en realidade un dos máis vellos especímenes existentes. Xunto con algúns anfibios, certas árbores, e un pequeno número de aves e insectos, era unha das poucas criaturas que, millóns de anos atrás, cando aínda nin se sospeitaba sequera a aparición dos seres humanos, conseguiran sobrevivir á catástrofe que acabara cos dinosaurios e coa maior parte das especies que daquela poboaban a terra. Aquel diminuto ser resultaba unha elocuente e excepcional testemuña no novo momento extremo que estaban a vivir.
     Escoitou un brado. Un brado lene, aínda que sorprendentemente sostido, contínuo, que se lle antollou que agabeaba polas encostas, dende o pé mesmo do monte, a través da foresta e do propio aire do crepúsculo. Advertíu coma o can detía entón, por primeira vez, o seu contínuo remexer e se estarricaba cara o ceo. Despois, logo duns tensos momentos, veu como a ouveaba. Un ouveo longo e perdido, que fixo estremecer todas as células do seu organismo.
     E foi así que el, o home, chegou a advertir a causa. Estaba alí, no alto. Eran unhas liñas bermellas que se debuxaban sobre a bóveda celeste mentres avanzaban velozmente cara ó poñente. Os raios do sol, oculto xa detrás do horizonte, tirábanlles aínda brillantes destellos metálicos.
     Ficou abraiado. O tráfego, o pulso da cidade, pareceron deterse tamén. Producíuse un silencio terriblemente compacto, solidariamente colectivo. Cantos se atopaban en todo canto abranguían os seus ollos pareceron decatarse por fin do engano. Veu como a maioría guindaba ó chan os seus aparellos e pateábaos con desespero. Outros seguían aínda a escoitar, como á procura de palabras capaces de os convencer do beneplácito e da conveniencia da nova situación.
     Mais era demasiado tarde xa. Tan só uns minutos debían separar o encontro daquela mortífera andanada coa que procedía do outro bando. A Besta tirárase definitivamente a careta, e amosábase a todos en toda a súa ominosa irracionalidade.
     Despois dun acelerado latexar sentíu que lle mirraban as forzas. Entón deixouse cair de xoenllos, derrotado, vencido. A súa man aferrou aínda un puñado de terra e levouno trémulo ós beizos. Era o seu derradeiro acto de amor e liberdade. A súa despedida. Porque aquela pequena porción de materia gardaba o arrecendo da terra húmida e fértil, patrimonio único e insustituíble da humanidade.

"E cando abreu o séptimo selo, houbo un silencio coma de media hora".

     O día de despois do sexto día descansara a suprema intelixencia. E nese mesmo momento, o home considerou conveniente principiar a tomar as súas propias decisións.
     A labarada convertíu en día a noite eterna das galaxias, iluminando os planetas e os satélites mortos que arrodean a Terra, ata perderse máis alá do espacio infinito.
     Despois fíxose un silencio, coma despois dunha batalla. Un silencio de morte.
     Os seres humanos volvéranse pó. Triste e definitiva consecuencia da súa incapacidade para discernir ou comprender que era o que máis lle podía convir. O máis notable de todos seres creados pola suprema intelixencia que gobernaba o Universo acababa de tomar aquela disparatada decisión.
     Tíñano anunciado moitos. Nunca faltaran os agoiros nin as advertencias, aínda que ningunha tan clara e precisa, quizais, como a de Xoán. Mais a súa voz perdérase coma o vento no deserto.
     Nesta ocasión, sen embargo, non habería sequera un ignorante e iletrado aborixe, nin tampouco ningún outro Utnapishtim, capaz de sobrevivir para reaxir de novo o camiño ou dar a postreira testemuña de quen fora realmente a Besta, ou de insinuar que todo canto acontecera poidese tratarse do castigo dunha divinidade calquera, por indubidables motivos, resentida.

14-7-98

© 2006 Biblioteca Virtual Galega