BVG     Atrás    Índice de Páxinas

O señor Constante era feliz avondo coa sua casiña, ben branquiña ela, á beira da estrada A Coruña-Madrid, perto da tenda do Maragato e mesmo pegadiña ao «Café Camagüei» que tanto lle lembraba os seus anos mozos aló polas terras quentes do Caribe.      O tio Constante vivia só. A sua casa destacara-se sempre de todas as outras dos arredores polo feito de que fora a primeira de tellado de tella e de exteriores pintados. E foi o temor de que lle ficar tapada o que o fixo pór-se en contra de que lle construísen outra ao lado. Pero o progreso avanza e co progreso viñeron mais casas.      Do outro lado da sua estaba a «casa nova» que agora xá tiña viciños. Eran estes don Lucas coa filla, rapariga formosa e lisgaira como unha formiga, como unha abella raiña que non tivese continuidade anatómica entre o busto e aquelas cadeiras que acaneaban como un vime cada vez que camiñaba. E os ollos...? Se mesmo non parecian duas estreliñas que se botaran do firmamento para adornaren a sua cara...      E tamén Morito, o gatiño branco que sempre se puña no regazo cada vez que ela tomaba o sol através das reixas daquela fiestra que facia da pobriña unha verdadeira doncela cativa dos ciúmes dun pai cuase mouro. A Mérchi habia pouco tempo que fora elexida «miss» das festas do povo de non se sabe onde e, desde entón, seu pai celaba-a tanto que non lle deixaba achar tempo para se facer dun noivo.      Tal e como cadraba a unha verdadeira «miss», e a un pai digno proxenitor, volveran-se señoritos e non habia no povo apelido nen nome que ao pai lle encartar.      O concento do tio Constante durou menos do que dura un lampo.      El aprendera aló por terras americanas que non podia estar agrilloado á tradicion se queria medrar economicamente. Os leiros dispersos que lle deixaran os seus vellos non se coalizaban co seu teimoso anseo de ter unha granxa. Vendeu-nos. Axuntou todos os pesos e deu comezo ao seu ensoño.      Pero habia uns dias que estaba a notar a falla dalgun que outro pitiño. Todos estaban perfeitamente cobixados no poleiro do fondo do terreno. Era imposíbel que puderen sair sós de dentro do coberto que el coidaba de deixar sempre ben pechado.      O tio Constante non paraba de se repetir para os seus adentros que, ás mañans, os pitiños do poleiro non eran sempre os mesmos. Isto é, que habia menos. E quen era quen de contálos se nunca paraban quedos...      El, des-que viñera de Cuba, sempre criara polos e mais coellos. E agora, ultimamente, por mais que o refrán diga que «ave de vico non pon ao amo rico», ficara só coa cria de pitos. E era de verao cando mais produto lles tiraba, pois sen necesidade de ter conta de cando e onde habia feira, colocaba os seus pitiños entre os abundantes veraneantes que viñan tomar as augas medicinais que surxian, xenerosas, en varios pontos do enxido. Aqueles veraneantes, non afeitos ás graxentas e colesterólicas carnes de porco, sentian verdadeira predileccion polas branquiñas carnes dos bípedos. Congruéncia total, por outra banda, de reximes curativos compostos por descanso e saborosa boa cociña.      E non! Ao amañecer non estaban os mesmos pitos. Non habia a mesma cantidade que el, ollo de bon poleiro —e mellor poleiro ca el non o habia—, fitara teimosamente antes de se ir deitar.      Antes nunca lle faltaran!      A xente do Café?      Poda que... Non! A xente do Café non! O Camagüei sempre estivo ali. Ainda antes de pór el a granxa. E todos eran seus vellos amigos, ademais de excelentes viciños. Boa xente toda, boa dunha peza. Sen desmerecer a ninguén. Polos fegreses do Camagüei era capaz de pór as maos no lume. E poria-as sen hesitar.      Por don Lucas non. Iso si que non. Nen por el, nen pola sua filla. El que sempre barballocaba de non gostar nen do caldo nen do touciño. Madialeva, e ainda o dicia... Ademais a señorita «miss» vestia pantalons como os homes e fumaba como unha chaminé, ali, espotroada como unha goldra, pé da fiestra que mais parecia un escaparate dos seus encantos, da sua fascinacion.      Tampouco ela gostaba do caldo nen do touciño. Era-che boa! Para iso estaban os poliños, o seu poleiro!      Nada. Cousa boa non podia ser! ...      O tio Constante estaba a madurecer a sua vinganza.      Convidaria-os a cear un dia.      E foron. Claro que foron. Como non ian ir? ...      Foron e mais pasaron un serao tremendamente agradábel entre risos e comentos divertidos. Era tan bela a «miss», e falaba tan bonito... E cando se erguia para prestar a sua colaboracion na atencion da mesa, ao vello Constante asaltaba-o a imaxe da doce abella raiña que camiñase endereitada, sostendo coa sua cintura miudiña unhas nádegas que parecian danzar unha silenciosa rumba ao compaso duns lonxes tambores, duns candombes loxíncuos que retumbaban ao ritmo do seu corazon nas memórias daquela Cuba das suas nostalxias.      Porque cada vez que o señor Constante, na sua soidade de célibe inveterado, se sente nun entorno cómodo, amizoso e entrañábel, non pode impedir que lle acuda o recordo dos seus anos mozos pola illa caribeña. O señor Constante é cando conta anacos da sua vida entre a manígua e as escapadas a A Havana, onde travara coñecimento con alguns seus paisanos que lle irian proporcionar a posibilidade de levar unha emigracion un pouco mais folgada.      Contou como, antes de se ir para a Capital, tivera que traballar de sol a sol machadando manígua ou tallando cana de azúcar. Contou como as «compañias» valoraban o home polo que o home daba de rendimento, polo que o home aguantaba, sen mais diferéncia a favor do que mais cana amoreaba, que a posibilidade de seguir tendo traballo. O que cansaba axiña, o que non tallaba de xeito e rendimento exixido, era chimpado sen mais miramentos das plantacións. Logo viña a peregrinacion, o vagar de campo en campo, onde a caréncia dun certificado que avaliase a sua perfeita dedicacion á nova escravitude pechou as cancelas todas das zafras todas.      Contou as veces que lembrara as noites de contos na lareira, as noites de mocear coas rapazas do casario aldean, ou de vir cara a casa logo dun dia de sementeira, dunha tarde de cava ou dunha xornada de sega moito menos inhumanas.      A noite está a se pór un pouco tristeira e foi a «miss» quen achou o xeito de cambiar os rumos que a cea levaba. E cantou. Cantou mesmo como os próprios anxos. O tio Constante reparaba nela cun arroubo total. Perguntaba-se como era posíbel que daquel corpiño grácil, tan fráxil, tan... iso, pudese sair tal cantidade de voz. Inconscientemente ollaba para os peitos da «miss», que saían discreta e atractivamente por entre o decote dunha blusa de tea floreada.      Nunha grotesta comparanza, o tio Constante via naqueles avondosos e non volumosos seos, tal dous foles de gaita, duas bolsiñas de reserva de ar onde este era administrado sabiamente para facer vibrar un xogo de cordas musicais aloxadas nunha gorxa maravillosa.     O señor Constante tiña, de novo, o seu pensamento posto nos lonxes tempos de Cuba. Os seus ollos encandeados remontaban lentamente os peitos da «miss» e percorrian o seu colo branquiño para se deter nuns lábios que se movian harmoniosamente para compor as cadéncias sonoras surxidas de tan espléndida boca. Uns lábios que xogaban co fume do pitelo até aparentaren que as estreliñas fuxidas do céu, para se apousaren naquel rosto de Virxe, se amostraban timidamente trás un veo serpenteante. Nos seus dentes parellos, igualiños, branquiños como el nunca case vira, recordaba as bocas relucentes das negras e mais das mulatas cubanas cando rian ou cando falaban.      Mas a «miss» era ruiviña, de pel branca como o nacre... ...      A cea estivo riquísima. Amenísima. Ainda non se lle esquecera o facer boas comidas e a desta cea foi un broslado culinário.      O señor Constante ficou prendido e prendado pola delicadeza da rapaza que el tan lixeiramente prexulgara. A bonomia dos seus viciños deixou-no abraiado. O don Lucas era magnífico e a Mérchi... a Mérchi extraordinária.      Non. Eles non puderon ser os depredadores do seu poleiro. Non era que non lles gostase o touciño por señoritos, nen tampouco o caldo. O que tiña era que tanta graxe lle facia mal a aquel rosto precioso que mais parecia estar bañado en fino pó de arroz ou en fina fariña triga.      Non. Eles non puderon ser. Eles, decididamente, non foron. ...      A hora de marcharen foi chegando. O pai pediu permiso para levaren os restos do banquete para o micho, asemade que o corazon do tio Constante comezou a bater contra a coraza de costelas circundantes con verdadeiro estrondo. Houbo un momento no que tivo que se soster do marco da porta para non ir dar no chao con toda a sua humanidade. Sentia como se dentro do seu intestino estivesen, unha a unha, mil uñiñas de gato buscando saída para a saia da sua ama.      O tio Constante calcura-o todo. Todas as posibilidades de comportamente das convivas pasaran-lle polo miolo, mesmo o pedido dos restos da cea para o gato. Regocixara-se de antemao co momento da partida, de ve-los aos dous, febra a febra, osiño o osiño, axuntando os anacos mentres el diria que non poderia nada comer quen xa fora comido.      «Son-lle para o Morito, sabe?»      Ao señor Constante proía-lle o arrependimento. Era como se as mil uñiñas estivesen todas xuntas espetadas no seu duodeno. El que puxera toda a vinagreira da sua vinganza no pobre do Morito. Porque, que culpa poderia ter el da suspeitosa falcatruada dos seus amos? ...      «Ven tomá, Morito, ven tomá... Onde andarás que non queres vir?».      Ao señor Constante o debuxo das olleiras marcaba-se-lle cada segundo con mais fondura. Pero calaria. Decidiu que calaria mentres a sua conciéncia verrumaba un pretexto para compaxinar a culpa.      «E quen vos di se non foi o gato...?» ...      «Ven tomá, Morito, ven tomá...»

© 2006 Biblioteca Virtual Galega