vb1medosromero.html
Nacín
en 1959, en Soomede, unha aldea de As Pontes situada na cola do
Eume, chea de bidueiros e carballos, cun monte malva de queirogas
e toxo en flor que hoxe se vai convertindo pouco a pouco nun
eucaliptal. Acordo de ben cativa o ouveo do lobo ao lonxe, os
medeiros grandes, as merendas das cinco nos cómaros, despois dos
traballos do campo... Todo isto se amosa agora en pezas de museu,
fotos vellas e festas tradicionais que a min me horrorizan tanto
e me provocan unha profunda tristeza. Eu era dese mundo, dese
xeito de vivir, dese país coas terras labradas e cos olores
intensos da natureza que olfateo con nostalxia e que aínda busco
nos arredores da cidade.
Durante moitos anos sentín, como
case todos, vergoña de todo iso, de ser do rural, de falar
galego, de sermos humildes..., de igual xeito que sentín sempre
o abandono na miña historia persoal e familiar. Todo era sentir
e pouco razonar. Só através dun proceso longo e custoso logrei
a miña propia valoración como persoa e darme un lugar entre os
demais. Foi un puzzle desfeito que houbo que reconstruir de novo.
Lin o primeiro libro aos trece anos
en Melide, no Colexio das monxas. Minto. O primeiro libro foi un
tocho enorme que Ofelia gardaba debaixo do colchón da cama con
palabras raras e fotos de sexo que ollábamos ata con certo
temor. Na casa non tíñamos libros. Só os da escola. E todo o
que me obrigaban a ler non me interesaba nada. Si que lin moitas
novelas de vaqueiros que me prestaban as cativas do Porto. O
oeste invadía as miñas tardes de lindeiro. Acordo tamén
algunha fotonovela. Iso era xa un luxo. Tardei tempo en decatarme
do importante e marabilloso que era disfrutar dun libro, e foi
moito máis tarde cando me decatei que tal vez o meu primeiro
contacto coa literatura fora doutro xeito: coas historias
contadas, coa literatura oral, coas cousas que os nosos pais e
avós relataban tan ben e que a min tanto me fascinaban. Naquelas
noites sen luz, ao pe do lume, outros persoaxes do pasado tomaban
forma real, desde o demo aos cubanos. Dicía sin luz, si, sin luz
eléctrica, xusto ao pe do grande mostruo industrial, da grande
central de Endesa. Esa era a miña realidade, e tamén a do meu
país.
Estudiei Enfermería en Compostela,
igual que puiden ser mestra ou outra cousa calquera. Algo curto e
que tivese saída. Non podía escoller, nin sabía sequera. Toda
a miña vida estivo conectada ao sacrificio, ao empeño, ás
dificultades. Iso fixo de min unha muller dura e forte. A miña
raza tamén o é. A avoa Estrela ten noventa e nove anos e
conserva aínda toda a lucidez e toda a forza verbal. Son vital e
enérxica. Moi clara na palabra, directa e pouco diplomática.
Como muller que son sei que para nós as mulleres é máis
difícil todo, máis custoso. De cativa e de adolescente mesmo
reneguei tamén de ser muller. Nun mundo de homes, feito por e
para os homes, o que eu desexaba en verdade era ser coma eles.
Escribo desde hai pouco, desde os
días outonais do noventa e seis. Tiña xa daquela trinta e sete
anos cumpridos. Comezo a escribir sin sabelo, sin pretendelo, dun
xeito sorpresivo para min. Foi tirar dun fío e sairen as
palabras, poema tras poema. Como se fora algo máxico e
inconsciente. A miña primeira poesía naceu como un río
caudaloso que me asulagou de súpeto. Por iso tampouco sei aínda
porqué sempre falo e escribo do tráxico e do tenro ao mesmo
tempo e me atre tanto. Eu relacionaría a miña poética cos
exercicios de Sofroloxía que practiquei nalgún momento da miña
vida. Tamén co zen xaponés, co goce do mínimo, do esencial, do
breve, do exquisito, da soedade, do místico quizabes e, por
suposto, dos silencios. Por iso aborrezo tanto os ruídos e este
xeito de vivir aloucado, sin tempo para nada e correndo a todas
partes.
Creo que cada vez valoro máis as
pequenas cousas, os mellores momentos que nos da a vida, tal vez
porque traballo coa morte a diario, e iso tínguime a vida dunha
cor sempre. Levo en min caras de angustia de moitos doentes, de
persoas maiores e de xente moza. Esa é unha lección
importantísima, porque nos fai ser conscientes do pouco que
somos e nos fai ver o valor da humildade.
Hoxe síntome orgullosa de ser
muller e das miñas raíces. Como escritora gostaríame que os
meus poemas e os meus relatos provocaran algo no leitor e incluso
que o axudaran a reflexionar. Como cidadá galega tamén me
gostaría gozar dun entorno máis habitábel e dun país máis de
nós. Tampouco é tanto soñar.
|